1. Kumbi mphanyengu niyi po vingaŵa vakusuzga kuteŵete Yehova?

KUMBI muwona kuti mphanyengu niyi po visuzga ukongwa kuteŵete Yehova? Kumbi mphanyengu yo mukumana ndi masuzgu ngakulu pamwenga mphanyengu yo muleka kukumana ndi masuzgu? Asani tikumana ndi masuzgu ntchipusu kuthemba Yehova. Kweni kumbi tichita wuli vinthu asani tija mwachimangu? Kumbi nyengu zinyaki tiluwa kuti titenere kuteŵete Chiuta? Yehova wangutcheŵeska Ayisirayeli kuti venivi vingaŵachitikiya.​—Mara. 6:10-12.

2. Kumbi tingachita wuli nge Asa Fumu ya Ayuda?

² Asa fumu ya Yuda wanguchita vinthu mwazeru ndipu wanguthemba Yehova ndi mtima wosi. Iyu wanguteŵete Yehova mu nyengu ya masuzgu kweniso ya chimangu. Kwamba pakwamba “mtima waku Asa wenga wamphumphu kwaku Yehova.” (1 Ŵakaro. 15:14) Asa wangulongo kuti ngwakujipereka kwaku Yehova chifukwa wangumalisa kusopa kwaboza mucharu cha Ayuda. Bayibolu likamba kuti “wangutuzgamu maguŵa nga sembi ngachilendu ndipuso malu ngapachanya. Wanguswa vipilala vakupaturika ndipuso wanguwisiya pasi mapolu ngakupaturika.” (2 Miko. 14:3, 5) Iyu wangutuzgapu so ambuyaki a Mayaka pa udindu wa ufumukazi. Chifukwa wuli? Chifukwa achiskanga ŵanthu kuti asopengi angoza.​—1 Ŵakaro. 15:11-13.

3. Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?

³ Asa wangumalisa kusopa kwaboza kweniso wanguwovya Ayuda kuti ayambi so kusopa Chiuta wauneneska. Yehova wangutumbika Asa kweniso Ayuda ndipu mucharu cho mwenga chimangu. * Kwa vyaka 10 va ulamuliru waku Asa, “mucharu cho  mwengavi chinthu chechosi chakutimbanyizga.” (2 Miko. 14:1, 4, 6) Mu nkhani iyi tikambiskanengi mo Asa wangugwiriskiya ntchitu umampha nyengu yaki, po mucharu chawu mwenga chimangu. Ndipuso tiwonengi mo Akhristu a mu nyengu ya akutumika anguchitiya vinthu nge Asa po mucharu chawu mwenga chimangu. Pakumaliya timukengi fumbu lakuti: Asani muja mucharu cho chizomereza Akaboni kusopa mwawanangwa, kumbi mungagwiriskiya wuli ntchitu mwazeru mwaŵi wenuwu?

4. Mwakukoliyana ndi 2 Mikoka 14:2, 6, 7, kumbi Asa wanguyigwiriskiya ntchitu wuli mwazeru nyengu ya chimangu?

⁴ Ŵerengani 2 Mikoka 14:2, 6, 7. Asa wangukambiya ŵanthu kuti Yehova ndiyu ‘wanguchitiska kuti apumuwi muvigaŵa vosi.’ Asa wanguŵanaŵanapu cha kuti nyengu ya chimangu yeniyi yenga yakukondwe ŵaka ndi umoyu. Mumalu mwaki, wangwamba kuzenga matawuni, mipanda, tinyumba takuthopoka kweniso mageti. Iyu wangukambiya Ayuda kuti: “Charu ichi checheŵaka.” Kumbi Asa wang’anamuwanganji? Wang’anamuwanga kuti ŵanthu angayenda mwakufwatuka mucharu cho Chiuta wawu wakuŵapaska ndipuso angazenga nyumba kwambula kopa arwani ŵawu. Iyu wangupempha Ayuda kuti agwiriskiyi ntchitu mwazeru nyengu ya chimangu yeniyi.

5. Ntchifukwa wuli Asa wenga ndi asilikali anthazi kweniso vidya vankhondu vakukwana?

⁵ Asa wangugwiriskiya so ntchitu mwazeru nyengu ya chimangu chifukwa wenga ndi asilikali anthazi kweniso vidya vankhondu vakukwana. (2 Miko. 14:8) Kumbi venivi vilongo kuti wathembanga Yehova cha? Awa. Asa waziŵanga kuti wenga udindu waki nge fumu kunozgekereska ŵanthu ŵaki kuti azileki kusuzgika asani arwani aziŵayukiya. Asa waziŵanga kuti nyengu ya chimangu yeniyi yazamumala, ndipu venivi ndivu vinguchitika nadi.

6. Kumbi Akhristu a mu nyengu ya akutumika anguchitanji po ŵenga mu nyengu ya chimangu?

⁶ Chinanga kuti Akhristu a mu nyengu ya akutumika atombozgekanga, kweni nyengu zinyaki ajanga mwachimangu. Kumbi Akhristu ŵenaŵa angugwiriskiya wuli ntchitu mwazeru mwaŵi wenuwu? Yiwu angupharazga uthenga wamampha kwambula kulekezga. Buku la Machitidu lilongo kuti yiwu ‘awopanga Yehova.’ Akhristu ŵenaŵa angulutirizga kupharazga uthenga wamampha ndipu venivi vinguwovya kuti mpingu ‘ukuwengi.’ Ivi vilongore limu kuti Yehova wangutumbika uteŵeti wawu mu nyengu ya chimangu.—Machi. 9:26-31.

7-8. Kumbi Paulo ndi anyaki anguchita wuli ŵati asaniya mpata wakupharazga? Konkhoskani.

⁷ Akhristu a mu nyengu ya akutumika apharazganga nyengu yeyosi. Mwakuyeruzgiyapu, pa nyengu yo wakutumika Paulo wenga ku Efeso, wanguziŵa kuti khomu likulu lamujulikiya, ndipu wangugwiriskiya ntchitu mwazeru mwaŵi wenuwu kuti wapharazgi kweniso kusambiza ŵanthu mutawuni yeniyi.—1 Akori. 16:8, 9.

⁸ Paulo kweniso Akhristu anyaki angupharazgiya ŵanthu anandi mu chaka cha 49 C.E, akutumika kweniso ŵara ku Yerusalemu ŵati akamba kuti nkhani yakudumulika njakukhumbika ukongwa cha. (Machi. 15:23-29) Paulo kweniso Akhristu anyaki ŵati akambiya mipingu vakukwaskana ndi nkhani yeniyi, wosi angufwiyapu “kupharazga uthenga wamampha wa mazu ngaku Yehova.” (Machi. 15:30-35) Kumbi venivi vinguwovya wuli? Bayibolu likamba kuti ‘mipingu yingulutirizga kuja ndi chivwanu chakukho ndipuso chiŵerengeru cha ŵanthu chasazgikiyangaku zuŵa ndi zuŵa.’​—Machi. 16:4, 5.

9. Kumbi vinthu ve wuli mu vyaru vinandi, ndipu tingajifumba fumbu nili?

⁹ Mazuŵa nganu mu vyaru vinandi tipharazga mwakufwatuka. Kumbi mucharu chinu mupharazga mwawanangwa? Asani ndi viyo, jifumbeni kuti, ‘Kumbi ndigwiriskiya wuli ntchitu mwazeru mwaŵi wenuwu?’ Mazuŵa nganu ngakumaliya ŵanthu aku Chiuta ŵe mu nyengu yapade, chifukwa atangwanika ukongwa kugwira ntchitu yakupharazga ndi kusambiza pacharu chosi chapasi. (Mariko 13:10) Pe vinandi vo tingachita pa ntchitu yeniyi.

10. Kumbi lemba la 2 Timote 4:2 lititichiska kuchitanji?

¹⁰ Kumbi yimwi mungagwiriskiya wuli ntchitu mwazeru nyengu ya chimangu? (Ŵerengani 2 Timote 4:2.) Mungasintha vinthu vinyaki pa umoyu winu kuti yimwi pamwenga munyaki wa mubanja linu, wasazgiyeku vakuchita pa ntchitu yakupharazga pamwenga kuchitaku upayiniya. Ndi nyengu yakulimbana ndi vakukhupuka cha iyi, chifukwa chuma chazamumaliya pa chisuzgu chikulu.—Nthanthi 11:4; Mate. 6:31-33; 1 Yoha. 2:15-17.

11. Kumbi abali ndi azichi anyaki achita wuli kuti apharazgiyengi ŵanthu anandi?

¹¹ Apharazgi anyaki asambira vineneru vinyaki kuti avigwiriskiyengi ntchitu mu uteŵeti. Gulu laku Yehova lituzga vinthu vinandi vakukonkhoska Bayibolu kuti litiwovyi pa ntchitu yakupharazga mu vineneru vakupambanapambana. Mwakuyeruzgiyapu, mu 2010 mabuku ngidu ngasanirikanga mu vineneru 500. Kweni mazuŵa nganu ngasanirika mu vineneru vakujumpha 1,000.

12. Kumbi ŵanthu ayanduwa wuli asani avwisiya uthenga wa Ufumu mu chineneru chawu? Konkhoskani chakuyeruzgiyapu.

¹² Kumbi ntchinthu wuli cho chichitika asani  ŵanthu atuvwa uneneska wa mu Bayibolu mu vineneru vawu? Tiyeni tikambiskani vo vinguchitikiya mzichi munyaki yo wanguyanduwa ndi unganu wa chigaŵa wo unguchitikiya ku America. Unganu wenuwu unguchitika mu chineneru cha Chinyarwanda cho chikambika ku Rwanda, Congo (Kinshasa) ndipuso ku Uganda. Unganu wati wamala mzichi yo walongoro Chinyarwanda wangukamba kuti: “Ndaja kunu ku United States kwa vyaka 17 ndipu kutuliya po ndikuziya, yaka nkhakwamba kuti ndivwisi fundu yeyosi pa unganu wachigaŵa.” Ivi vilongore limu kuti mzichi uyu wanguchontheka ukongwa ndi unganu wenuwu, chifukwa wenga mu chineneru chaki. Kumbi yimwi mungasambira chineneru chinyaki kuti muwovyengi ŵanthu a mu chigaŵa chinu asani mungafiska? Kusambira chineneru chinyaki kungachitiska kuti muwovyi ŵanthu wo alongoro chineneru cho asani mupharazga. Mukondwengi ukongwa chifukwa cha chakuchita venivi.

13. Kumbi abali ŵidu ku Russia anguchita wuli vinthu mwazeru pa nyengu yo ŵenga ndi wanangwa?

¹³ Mu vyaru vinyaki tizomerezeka cha kupharazga. Abali ndi azichi anyaki alivi wanangwa wakupharazga chifukwa chakuti boma likukaniza ntchitu yidu. Mwakuyeruzgiyapu, tiyeni tikambiskani vo vinguchitikiya abali ŵidu ku Russia. Yiwu angutombozgeka kwa vyaka vinandi kweni mu March 1991, boma linguzomereza ntchitu yidu. Pa nyengu yo, mucharu cha Russia mwenga apharazgi a Ufumu pafufupi 16,000. Pati pajumpha vyaka 20 chiŵerengeru cha apharazgi chingukuwa kufika pa 160,000. Ivi vilongo kuti abali ŵidu anguchita vinthu mwazeru pa nyengu yo ŵenga ndi wanangwa wakupharazga. Kweni wanangwa wenuwu ungujalisa cha. Chinanga kuti vinthu vikusintha ku Russia kweni abali awere vuli cha pa nkhani yakusopa. Achita vosi vo angafiska kuti ateŵete Yehova.

14-15. Kumbi Yehova wangulongo wuli nthazi zaki kuti wawovyi Asa?

¹⁴ Mu ulamuliru waku Asa nyengu ya chimangu yingumala. Asilikali akujumpha 1 miliyoni anguza kutuliya ku Ifiyopiya. Zera msilikali mura ndi asilikali ŵaki angusimikiza mtima kuti athereski Ayuda. Kweni Asa fumu ya Ayuda wanguthemba Yehova. Asa wangupemphera kuti: “Tiwovyeni Yehova Chiuta widu, pakuti isi tithemba yimwi, ndipu taza mu zina linu kuzilimbana ndi chigulu ichi.”—2 Miko. 14:11.

¹⁵ Chiŵerengeru cha asilikali aku Ifiyopiya chenga chikulu maulendu ngaŵi kujumpha cha asilikali ŵa Ayuda. Kweni Asa wanguziŵa kuti Yehova we ndi nthazi ukongwa ndipu wawovyengi ŵanthu Ŵaki. Yehova wanguwovya ŵanthu ŵaki ndipu asilikali a ku Ifiyopiya anguthereskeka.​—2 Miko. 14:8-13.

16. Kumbi tiziŵa wuli kuti wanangwa widu ulutiriyengi cha?

¹⁶ Chinanga kuti tiziŵa cha vo vitichitikiyengi kunthazi kweni tiziŵa kuti wanangwa widu wakuteŵete Yehova mwakufwatuka wazamumala. Yesu wangukambiya limu kuti mu mazuŵa ngakumaliya akusambira ŵaki ‘azamutinkhika ndi mitundu yosi ya ŵanthu.’ (Mate. 24:9) Wakutumika Paulo nayu wangukamba kuti “ŵanthu wosi wo akhumba kuja ndi umoyu wakujipereka kwaku Chiuta mwakukoliyana ndi Khristu Yesu, nawu azamutombozgeka.” (2 Timo. 3:12) Satana we ndi “ukali ukulu” ndipu tingajipusika asani tingaŵanaŵana kuti tikwaskikengi cha ndi ukali waki.​—Chivu. 12:12.

17. Kumbi chivwanu chidu chingayeseka wuli?

¹⁷ Pambula kuswera yapa, tosi tikumanengi ndi mayeseru. Kwaja kamanavi kuti pacharu chapasi pachitiki “chisuzgu chikulu cho chechendachitikepu kutuwa po charu chikulengeke mpaka sonu.” (Mate. 24:21) Pa nyengu yeniyo ŵanthu a mubanja lidu angazitiyukiya kweniso kukaniza ntchitu yidu. (Mate. 10:35, 36) Kumbi isi tazamuthemba Yehova kuti watiwovyi kweniso kutivikiliya nge mo Asa wanguchitiya?

18. Mwakukoliyana ndi Aheberi 10:38, 39, kumbi ntchinthu wuli cho chingatiwovya kunozgeke mayeseru ngo tikumanengi nangu kunthazi?

¹⁸ Pasonu panu, Yehova watitinozgekeresa kuti chivwanu chidu chije chakukho. Iyu wagwiriskiya ntchitu “kapolu wakugomezgeka ndi wazeru,” kuti waperekengi chakurya chauzimu  “pa nyengu yakwenere” kuti tije ndi chivwanu chakukho. (Mate. 24:45) Kweni titenere kuchitapu kanthu kuti tigomezgengi Yehova.​—Ŵerengani Aheberi 10:38, 39.

19-20. Mwakukoliyana ndi lemba la 1 Mikoka 28:9, kumbi mukhumbika kujifumba mafumbu nanga, ndipu ntchifukwa wuli?

¹⁹ Nge Asa tikhumbika ‘kupenja Yehova.’ (2 Miko. 14:4; 15:1, 2) Titamba kupenja Yehova asani tisambira vakukwaskana ndi iyu kweniso kubatizika. Titesesa kuchita vo tingafiska kuti timuyanjengi ukongwa Yehova. Kuti tiwoni asani tichita umampha pa nkhani yeniyi, tingajifumba kuti: ‘Kumbi nditanja kuwungana?’ Maunganu ngatitiwovya kuti tilutirizgi kuteŵete Yehova kweniso kuti tichiskanengi. (Mate. 11:28) Tingajifumba so kuti: ‘Kumbi nditanja kusambira Mazu ngaku Chiuta pakundija?’ Asani mwe pa banja, kumbi mutesesa kujapu pa kusopa kwa pabanja sabata yeyosi? Asani muja mwija, kumbi musaniya nyengu yakuti musopiyengi pakumwija sabata yeyosi? Ndipuso kumbi mugwiraku ntchitu yakupharazga kweniso kusambiza mwakukwana?

²⁰ Ntchifukwa wuli titenere kujifumba mafumbu ngenanga? Bayibolu likamba kuti Yehova wafufuza maŵanaŵanu ngidu kweniso vo ve mumitima yidu. Mwaviyo nasi titenere kujifufuza kuti tiwoni asani vo ve mumtima widu ndi mumaŵanaŵanu ngidu vikondwesa Yehova. (Ŵerengani 1 Mikoka 28:9.) Asani taziŵa kuti tikhumbika kusintha vo tikhumba kuchita kweniso maŵanaŵanu ngidu, titenere kupempha Yehova kuti watiwovyi kusintha. Sonu ndiyu nyengu yakunozgeke kuti tizilimbani ndi mayeseru kunthazi. Mwaviyo, mungazomerezanga cha kuti chinthu chechosi chikutondekeseni kugwiriskiya ntchitu mwazeru nyengu yo mwe pa chimangu!