NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 40
“Vikiliya Chenicho Ukupaskika”
“Timote, vikiliya chenicho ukupaskika.”—1 TIMO. 6:20.
SUMU 29 Tichitengi Vinthu Mwakukoliyana ndi Zina Lidu
VO TISAMBIRENGI MU NKHANI IYI *
1-2. Mwakukoliyana ndi 1 Timote 6:20, kumbi Timote wangupaskikanji?
KANANDI tisungiza ŵanthu anyaki vinthu vidu vakuzirwa kuti atiphweriyengi. Mwakuyeruzgiyapu, tingasunga ndalama zidu ku banki. Asani tasunga ndalama ku banki, tiziŵa kuti zivikilirikengi ndipu zisoŵengi cha pamwenga kubika. So chakuyeruzgiyapu ichi, chatiwovya kuziŵa vo kusungiza munthu munyaki chinthu chakuzirwa kung’anamuwa.
2 Ŵerengani 1 Timote 6:20. Wakutumika Paulo wangukumbusa Timote kuti wakupaskika chinthu chinyaki chakuzirwa. Iyu wangupaskika uneneska wakukwaskana ndi vo Chiuta wakhumba kuchitiya ŵanthu. Timote wangupaskika so mwaŵi ‘wakupharazga mazu’ ndi ‘kugwira ntchitu ya mupharazgi.’ (2 Timo. 4:2, 5) Paulo wanguchiska Timote kuti wavikiliyi chenicho wangupaskika. Mwakuyanana ndi Timote, nasi tikupaskika vinthu vakuzirwa. Kumbi vinthu venivi ndi vinthu wuli? Ndipu ntchifukwa wuli tikhumbika kuvikiliya vinthu vakuzirwa vo Yehova wakutipaska?
TIKUPASKIKA UNENESKA
3-4. Kumbi ndi vinthu wuli vo vilongo kuti uneneska ngwakuzirwa?
3 Yehova wakutipaska uneneska wakuzirwa wo usanirika mu Mazu ngaki, Bayibolu. Uneneska wenuwu ngwakuzirwa chifukwa utitisambiza mo tingajaliya pa ubwezi wamampha ndi Yehova, kweniso vo tingachita kuti tijengi ndi umoyu walikondwa. Asani tikoliyana ndi uneneska wenuwu ndi kuchita vo tisambira, tifwatuka ku ukapolu wa visambizu vaboza kweniso ku mijalidu yiheni.—1 Akori. 6:9-11.
4 Chifukwa chinyaki cho tikambiya kuti uneneska wa mu Mazu ngaku Chiuta ngwakuzirwa ntchakuti Yehova watiwuvumbuwa ku ŵanthu akujiyuyuwa pe, wo ŵe ndi “maŵanaŵanu Machi. 13:48) Ŵanthu ŵenaŵa akoliyana ndi gulu laki lo watiligwiriskiya ntchitu pakusambiza uneneska wenuwu. (Mate. 11:25; 24:45) Tingawuvwisa cha uneneska wenuwu pakutija ndipu palivi chinthu chinyaki chakuzirwa chakuyanana ndi uneneska.—Nthanthi 3:13, 15.
ngamampha.” (5. Kumbi ntchinthu wuli chinyaki cho Yehova wakutipaska?
5 Yehova wakutipaska so mwaŵi wakusambiza ŵanthu uneneska wakukwaskana ndi iyu kweniso khumbu laki. (Mate. 24:14) Uthenga wo tipharazga ngwakuzirwa ukongwa chifukwa utovya ŵanthu kuja mubanja laku Yehova. Utiŵawovya kuti azisaniyi umoyu wamuyaya. (1 Timo. 4:16) Kwali tichita vinandi mu uteŵeti pamwenga cha, kweni tigwira ntchitu yakukhumbika ukongwa yo yichitika mazuŵa nganu. (1 Timo. 2:3, 4) Ndi mwaŵi ukulu ukongwa kugwira ntchitu ndi Chiuta!—1 Akori. 3:9.
KOLESANI CHENICHO MUKUPASKIKA!
6. Ntchinthu wuli cho chinguchitika ndi ŵanthu wo anguleka kuvikiliya vo angupaskika?
6 Akhristu anyaki a mu nyengu yaku Timote anguwonga cha mwaŵi wo ŵenga nawu wakugwira ntchitu limoza ndi Chiuta. Mwakuyeruzgiyapu, chifukwa chakuti Demasi wangwaja vinthu va mucharu, wanguleka kuteŵete limoza ndi Paulo. (2 Timo. 4:10) Fugelo ndi Heremojeni anguleka kupharazga, chifukwa chakuti awopanga kutombozgeka nge mo Paulo wangutombozgeke. (2 Timo. 1:15) Hemenayo, Alekizanda ndi Fileto angugaruka ndipu anguleka uneneska. (1 Timo. 1:19, 20; 2 Timo. 2:16-18) Ŵanthu wosi yaŵa, pakwamba ŵenga paubwezi wakukho ndi Yehova, kweni anguleka kuwona kuti vinthu vo angupaskika venga vakuzirwa.
7. Kumbi ndi nthowa nizi zo Satana wagwiriskiya ntchitu kuti tileki uneneska?
7 Kumbi Satana wachita wuli kuti tileki vinthu vakuzirwa vo Yehova wakutipaska? Tiyeni tiwoni nthowa zo wagwiriskiya ntchitu. Iyu wagwiriskiya ntchitu Intaneti, mabuku, ma pulogilamu nga pa TV kweniso manyuzipepala kuti tiŵanaŵanengi ndi kuchita vinthu vo kamana ndi kamana vingachitiska kuti tileki uneneska. Satana watitiwofyeza mwakugwiriskiya ntchitu vo ŵanthu anyaki akamba kweniso kutombozgeka ndi chilatu chakuti tileki kupharazga. Ndipu iyu wachitiska so kuti tivwisiyengi fundu za ŵanthu akugaruka zo “mwaboza atiziwona kuti ndi ‘zeru’” ndi chilatu chakuti tileki uneneska.—1 Timo. 6:20, 21.
8. Kumbi mwasambiranji pa vo vinguchitikiya Daniel?
8 Asani tingaleka kuphwere, kamana ndi kamana tingaleka uneneska. Tiyeni tikambiskani vaku Daniel, * yo wayanjanga kutchaya magemu. Iyu wangukamba kuti: “Ndingwamba kutchaya magemu pa nyengu yo ndenga ndi vyaka 10. Pakwamba ndatchayanga magemu ngamampha waka. Kweni kamana ndi kamana ndingwamba kutchaya magemu ngaviwawa kweniso vamizimu.” Mukuluta kwa nyengu, Daniel wangwamba kutchaya magemu kwa maora 15 pa zuŵa. Iyu wangukamba kuti: “Pasi pa mtima ndaziŵanga kuti magemu ngo ndatchayanga kweniso nyengu yo ndamaliyanga pakutchaya magemu yanga, vachitiskanga kuti kamana ndi kamana ubwezi wangu ndi Yehova uleki kuja wakukho. Kweni mtima wangu ungukulungundiya ndipu ndawonanga kuti ndikhumbika cha kugwiriskiya ntchitu fundu za mu Bayibolu.” Mwaviyo, asani tileka kuphwere, vakusangaluska vingachitiska kuti tileki kuvikiliya uneneska. Asani ivi vachitika, tingataya vinthu vakuzirwa vo Yehova wakutipaska.
KUMBI TINGAWUVIKILIYA WULI UNENESKA?
9. Mwakukoliyana ndi 1 Timote 1:18, 19, kumbi Paulo wangukamba kuti Timote wayanananga ndiyani?
9 Ŵerengani 1 Timote 1:18, 19. Paulo wangukamba kuti Timote wayanananga ndi msilikali ndipu wangumuchiska kuti ‘walutirizgi kuchita nkhondu yamampha.’ Nkhondu iyi yenga yakuliŵavu cha kweni yenga nkhondu yauzimu. Kumbi Akhristu ayanana wuli ndi asilikali wo achita nkhondu? Kumbi tikhumbika kuja ndi mijalidu niyi nge asilikali aku Khristu? Tiyeni tikambiskani vinthu 5 vo tisambira mu chakuyeruzgiyapu chaku Paulo. Vo tisambirengi vitiwovyengi kuti tivikiliyi uneneska.
10. Kumbi kujipereka kwaku Chiuta kung’anamuwanji, ndipu ntchifukwa wuli tikhumbika kuchita viyo?
10 Tijiperekengi kwaku Chiuta. Msilikali wamampha waja wakugomezgeka. Iyu wafwiyapu kuvikiliya munthu yo watanja pamwenga chinthu chinyaki cho ntchakuzirwa kwaku iyu. Paulo wanguchiska Timote kuti wajiperekengi kwaku Chiuta, kung’anamuwa kuti wakhumbika kuja wakugomezgeka. (1 Timo. 4:7) Asani titimuyanja ukongwa Chiuta kweniso titijipereka pakumuteŵete, tikhumbisiskengi kuvikiliya uneneska.—1 Timo. 4:8-10; 6:6.
11. Ntchifukwa wuli tikhumbika kujisambiza?
11 Tijisambizengi. Msilikali wakhumbika kujisambiza kuti nyengu zosi waje wakunozgeka kuchita nkhondu. Timote wangulutirizga kuja wakukho mwauzimu chifukwa wanguvwiya ulongozgi wo Paulo wangumupaska. Paulo wangumukambiya kuti wakhumbika kukana makhumbiru ngaheni, mumalu mwaki wakhumbikanga kuja ndi mijalidu yaku Chiuta kweniso kucheza ndi ŵanthu wo ateŵetiyanga Yehova. (2 Timo. 2:22) Kuti wachiti venivi wakhumbikanga kujisambiza. Nasi tikhumbika kujisambiza kuti tiwini nkhondu yakulimbana ndi makhumbiru nga liŵavu lidu. (Aro. 7:21-25) Tikhumbika so kujisambiza kuti tizuwi umunthu wakali ndi kuvwala umunthu wufya. (Aefe. 4:22, 24) Ndipu asani tiwona kuti tavuka pa zuŵa lo tiwungana, tijichichizgengi kuti tikawungani.—Ahe. 10:24, 25.
12. Kumbi tingachita wuli kuti tisazgiyeku lusu lidu lakusambiza umampha Bayibolu?
12 Msilikali wakhumbika kujisambiza mwakugwiriskiya ntchitu vidya vaki. Iyu wakhumbika kusambira kaŵikaŵi kuti waziŵi mo wangavigwiriskiya ntchitu umampha vidya vaki. Mwakuyanana waka, nasi tikhumbika kuja ndi lusu pakusambiza Mazu ngaku Chiuta. (2 Timo. 2:15) Ku maunganu ndiku tisambira malusu nganyaki ngakusambiziya. Kweni asani tikhumba kuti ŵanthu anyaki agomezgengi kuti uneneska wa mu Bayibolu ngwakuzirwa, tikhumbika kulisambira pakutija nyengu zosi. Tikhumbika Mazu ngaku Chiuta kuti tije ndi chivwanu chakukho. Kuti venivi vichitiki, tikhumbika kuŵerenga waka Bayibolu cha. Kweni tikhumbika kuŵanaŵaniyapu vo taŵerenga, kufufuza mu mabuku ngidu kuti tivwisi ndi kugwiriskiya ntchitu vo taŵerenga mu Malemba. (1 Timo. 4:13-15) Asani tichitengi viyo, tiŵasambizengi umampha ŵanthu Mazu ngaku Chiuta. Yapa napu, tikhumbika kuŵaŵerenge ŵaka Bayibolu pe cha ŵanthu wo titiŵasambiza. Kweni tikhumbika kuŵawovya kuvwisa vo taŵerenga mu Bayibolu ndi kuŵakonkhoske mo lingaŵawovye. So asani nyengu zosi tisambira Bayibolu, tijengi ndi lusu lakusambiza umampha Mazu ngaku Chiuta.—2 Timo. 3:16, 17.
13. Kumbi lemba Aheberi 5:14, likambanji vo vingatiwovya kupambanisa pakati pa chamampha ndi chiheni?
13 Tichitengi vinthu mwakuwamu. Msilikali wakhumbika kuziŵa vinthu vakofya ndi kuvikhwecha. Nasi tikhumbika kuziŵa vinthu vo vingananga ubwezi widu ndi Yehova ndi kuchitapu kanthu mwaliŵi. (Nthanthi 22:3; ŵerengani Aheberi 5:14.) Mwakuyeruzgiyapu, tikhumbika kusankha vakusangaluska mwazeru. Vinthu vo alongo pa TV kweniso mu mafilimu, kanandi vilongo mijalidu yabwekabweka. Mijalidu yeniyi yitimukondwesa cha Chiuta ndipu yingachitiska kuti tikumani ndi masuzgu. Mwaviyo, tikhumbika kukhwecha vakusangaluska vo kamana ndi kamana vingachitiska kuti tileki kwanja Chiuta.—Aefe. 5:5, 6.
14. Kumbi kuwamu kungumuwovya wuli Daniel?
14 Daniel yo tamukambapu kali, mukuluta kwa nyengu wanguziŵa kuti kutchaya magemu nga viwawa kweniso vamizimu, kwenga kuheni. Iyu wangufufuza pa Watchtower Library mabuku ngo ngangumuwovya kumalana ndi suzgu lo wenga nalu. Kumbi venivi vingumuwovya wuli? Daniel wanguleka kutchaya magemu ngaheni kweniso kuchita masaza ngenanga ndi ŵanthu wo watchayanga nawu. Iyu wangukamba kuti: “Mumalu mwakutchaya magemu, ndingwamba kuluta kubwalu kuchichita vinthu vinyaki pamwenga kucheza ndi anyangu a ku mpingu.” Sonu Daniel wateŵete nge mpayiniya kweniso ndi mura mumpingu.
15. Ntchifukwa wuli nkhani zaboza zakofya?
15 Mwakuyanana ndi Timote, nasi tikhumbika kuziŵa kofya kwa nkhani zaboza zo ŵanthu akugaruka awandisa. (1 Timo. 4:1, 7; 2 Timo. 2:16) Mwakuyeruzgiyapu, yiwu angayamba kuwandisa nkhani zaboza zakukwaskana ndi abali ŵidu pamwenga angachitiska kuti tikayikiyengi gulu laku Yehova. Vo yiwu angakamba, vingachitiska kuti chivwanu chidu chidewezeki. Tikhumbika cha kugomezga nkhani zaboza zo yiwu akamba. Chifukwa wuli? Chifukwa nkhani zenizi zikambika ndi “ŵanthu akubulumutizgika maŵanaŵanu kweniso wo akunoleka uneneska.” Yiwu achita venivi kuti ‘apindanengi ndi ŵanthu ndipuso kususkana nawu.’ (1 Timo. 6:4, 5) Ndipu akhumba kuti tigomezgengi vinthu vaboza vo akamba kweniso kuti tilekengi kugomezga abali ŵidu.
16. Kumbi tikhumbika kukhwecha vinthu nivi?
16 Tikhwechengi vinthu vo vingatitimbanyizga. Nge “msilikali wamampha waku Khristu Yesu,” Timote wakhumbikanga kuŵika maŵanaŵanu ngaki pa uteŵeti mumalu mwakuŵika ukongwa maŵanaŵanu ngaki pa vinthu vakuliŵavu. (2 Timo. 2:3, 4) Nge mo venge ndi Timote, nasi tikhumbika kukana mtima wakukhumba kuja ndi vinthu vinandi vakuliŵavu. “Chinyengu chanthazi cha chuma,” chingachitiska kuti tileki kwanja Yehova, tileki kuwonga Mazu ngaki kweniso kuti tileki kupharazga. (Mate. 13:22) Tikhumbika kuja umoyu wambula kukhumba vinandi ndi kugwiriskiya ntchitu nyengu ndi nthazi zidu pa ‘kulutirizga kupenja dankha Ufumu.’—Mate. 6:22-25, 33.
17-18. Kumbi tingachita wuli kuti tivikiliyi ubwezi widu ndi Yehova?
17 Tichitengepu kanthu mwaliŵi. Msilikali wanozgeke limu vo wamuchita kuti wajivikiliyi. Asani tikhumba kuvikiliya vinthu vo Yehova wakutipaska, tikhumbika kuchitapu kanthu mwaliŵi asani tawona vinthu vakofya. Kumbi ndi vinthu wuli vo vingatiwovya kuchitapu kanthu mwaliŵi? Tikhumbika kunozgeke limu mo tingachitiya ndi vinthu vakofya.
18 Mwakuyeruzgiyapu, asani ŵanthu ŵe pa chakuchitika chinyaki, kanandi atiŵalongore limu windu, khomu pamwenga malu ngo angathaŵiyaku. Chifukwa wuli? Kuti athaŵi luŵi asani pangachitika ngozi. Mwakuyanana waka, nasi tikhumbika kunozgeke limu vo tingachita asani mwangozi tawona vithuzi vo vilongo ureŵi, viwawa pamwenga nkhani za ŵanthu akugaruka pa Intaneti pamwenga pa TV. Asani tinozgeke limu vo tingachita, tichitengepu kanthu mwaliŵi kuti tivikiliyi ubwezi widu ndi Yehova kweniso kuti tije ndi njuŵi yamampha pamasu paki.—Sumu 101:3; 1 Timo. 4:12.
19. Kumbi tisaniyengi vitumbiku wuli asani tivikiliya vinthu vakuzirwa vo Yehova wakutipaska?
19 Tikhumbika kuvikiliya vinthu vakuzirwa vo Yehova watipaska. Vinthu venivi ndi uneneska wa mu Bayibolu kweniso mwaŵi wakusambiza ŵanthu uneneska wenuwu. Asani tichitengi viyo, tijengi ndi njuŵi yamampha, tijengi ndi umoyu waphindu kweniso tikondwengi kuwovya ŵanthu anyaki kuziŵa Yehova. Yehova watiwovyengi kuvikiliya vinthu vakuzirwa vo wakutipaska.—1 Timo. 6:12, 19.
SUMU 127 Mtundu wa Munthu yo Nditenere Kuja