1. Kumbi kuŵanaŵaniya layizgu la umoyu wamuyaya lo Yehova watilayizga kutitikwaska wuli?

 YEHOVA watilayizga kuti ŵanthu wo atimuvwiya azamulonde ‘umoyu wamuyaya.’ (Aro. 6:23) Asani tiŵanaŵaniya layizgu lenili titimuyanja ukongwa Yehova. Aŵanaŵaniyani fundu iyi: Awusefwi akuchanya atitiyanja ukongwa mwakuti akhumba kuti tizije ndi umoyu kwamuyaya.

2. Kumbi layizgu la umoyu wamuyaya lititiwovya wuli?

² Layizgu la umoyu wamuyaya lo Chiuta watilayizga lititiwovya kukunthiyapu mayeseru pasonu panu. Chinanga kuti arwani ŵidu angatiwofyeza kuti atibayengi, tilekengi cha kuteŵete Yehova. Chifukwa wuli? Chifukwa chakwamba ntchakuti tiziŵa kuti asani tingafwa te akugomezgeka kwaku Yehova, iyu wazakutiyuska ndipu tazamukuŵa ndi chilindizga chakuti tazamukufwa cha. (Yoha. 5:28, 29; 1 Akori. 15:55-58; Ahe. 2:15) Ntchifukwa wuli tingasimikiza kuti vingachitika kuja ndi umoyu kwamuyaya? Tiyeni tikambiskani vifukwa vo tikambiya viyo.

3. Ntchifukwa wuli tingasimikiza kuti Yehova wangatipaska umoyu wamuyaya? (Salimo 102:12, 24, 27)

³ Tiziŵa kuti Yehova wangatipaska umoyu wamuyaya chifukwa iyu Ntchisimi cha umoyu ndipu waliku muyaya. (Salimo 36:9) Awonani mavesi ngamanavi nga mu Bayibolu ngo ngalongo kuti Yehova waliku nyengu zosi ndipu waŵengeku mpaka muyaya. Lemba la Salimo 90:2 likamba kuti Yehova waliku “kutuwa muyaya mpaka muyaya.” Lemba la Salimo 102 nalu likamba so fundu yakuyanana ndi yeniyi. (Ŵerengani Salimo 102:12, 24, 27.) Kweniso mchimi Habakuku wangulemba vakukwaskana ndi Awusefwi a kuchanya kuti: “Yimwi Yehova, asi muliku  kutuwa ku muyaya? Yimwi Chiuta wangu, Mtuŵa wangu, mutufwa cha.”​—Haba. 1:12.

4. Kumbi titenere kufipa mtima asani tileka kuvwisa fundu yakuti Yehova waliku muyaya? Konkhoskani.

⁴ Kumbi vitikusuzgani kuvwisa fundu yakuti Yehova waliku “muyaya mpaka muyaya”? (Yesa. 40:28) Anandi vitiŵasuzga kuvwisa fundu yeniyi. Elihu wangukamba vakukwaskana ndi Chiuta kuti: “Vyaka vaki vinandi ukongwa ndipu tingavivwisa cha.” (Yobu 36:26) Kweni asani tileka kuvwisa chinthu chinyaki ving’anamuwa cha kuti chinthu cho ntchaboza. Mwakuyeruzgiyapu, chinanga kuti tivwisa cha mo ukweru ugwiriya ntchitu, kumbi ving’anamuwa kuti ukweru kulivi? Awa! Mwakuyanana waka, taŵanthu tingavwisa cha kuti Yehova waŵaku wuli muyaya mpaka muyaya ndipuso kuti waŵengeku mpaka muyaya. Kweni kuleka kuvwisa venivi kung’anamuwa kuti fundu yakuti Chiuta ngwamuyaya njaboza cha. Kwali tivwisa pamwenga tileka kuvwisa, kweni uneneska ngwakuti Mlengi waliku. (Aro. 11:33-36) Ndipu iyu wakuŵaku chechosi chechendalengeki, kusazgapu lumwi ndi nyenyezi. Yehova watitisimikiziya kuti iyu “ndiyu Wakupanga charu chapasi ndi nthazi zaki.” Ndipu wakuŵaku ‘wechendatambasuwi kuchanya.’ (Yere. 51:15; Machi. 17:24) Kumbi ntchifukwa chinyaki nichi cho tingagomezge kuti tingaja ndi umoyu kwamuyaya?

5. Kumbi banja lakwamba lenga ndi chilindizga wuli?

⁵ Yehova wangulenga vinthu vamoyu pacharu chapasi kuti vijengi ndi umoyu kwa nyengu yimanavi, kupatuwaku ŵanthu pe. Iyu wanguŵapaska chilindizga chakuti ajengi ndi umoyu kwamuyaya. Kweni Yehova wangutcheŵeska Adamu kuti: “Ungaryanga cha vipasu va muchimiti chakuziŵisa chamampha ndi chiheni, pakuti mu zuŵa lenilo wazamukurya vipasu va muchimiti chenichi wazamukufwa nadi.” (Gene. 2:17) Asani Adamu ndi Heva anguvwiya Yehova atingi afwengi cha. Ndipu mphakuvwika kugomezga kuti nyengu yinyaki Yehova watingi waŵazomerezengi kurya “muchimiti cha umoyu.” Venivi vatingi vilongongi kuti iyu waŵasimikiziya kuti ajengi ndi “umoyu kwamuyaya.” b​—Gene. 3:22.

6-7. (a) Kumbi ntchinthu wuli so cho chilongo kuti ŵanthu angulengeka kuti angafwanga cha? (b) Kumbi mukhumba kuzichitanji mucharu chifya? (Wonani vithuzi.)

⁶ Asayansi akusaniya ukaboni wakuti wongu widu ungasunga vinthu vinandi ukongwa vo tingasambira pa vyaka vosi tijaliya ndi umoyu pasonu panu. Venivi vakuziziswa ukongwa. Mu 2010, nkhani ya mumagazini ya Scientific  American Mind yingukamba kuti wongu widu ungasunga uthenga wa mapulogilamu nga pa TV wakukwana maora 3 miliyoni (vyaka vakujumpha 300). Ndipu viwoneka kuti wongu widu ungasunga uthenga unandi ukongwa kuluska penapa. Venivi vilongo kuti Yehova wangupanga wongu widu kuti usungengi vinthu vinandi ukongwa kuluska vo tisambira kwa vyaka 70 pamwenga 80.​—Salimo 90:10.

⁷ Yehova wakutipaska so mtima wakukhumba kulutirizga kuja ndi umoyu. Bayibolu likamba kuti Chiuta “waŵika . . . umuyaya mumitima [ya ŵanthu].” (Waku. 3:11) Chenichi ntchifukwa chimoza cho tiwone kuti nyifwa ndi murwani widu. (1 Akori. 15:26) Asani tatama ukongwa, kumbi tijapu waka cheti ndi kulindizga kuti tifwi? Awa. Kanandi tiluta kuchipatala kuchikumana ndi dokotala ndipu nyengu zinyaki titumwa munkhwala kuti tichiri. Ndipu tichita vosi vo tingafiska kuti tileki kufwa. Kweniso asani munthu yo tamuyanjanga watayika kwali wenga mwana pamwenga mura, vititiŵaŵa ukongwa kwa nyengu yitali. (Yoha. 11:32, 33) Venivi vilongore limu kuti Mlengi widu watingi watipaskengi cha mtima wakukhumba kusambira ndipuso kuja ndi umoyu kwamuyaya asani wakhumbanga cha kuti tijengi ndi umoyu kwamuyaya. Kweni pe so vifukwa vinandi vo tingagomezge kuti tingaja ndi umoyu kwamuyaya. Sonu tiyeni tikambiskani vinthu vinyaki vo Yehova wanguchita kuvuli ndipuso vo wachita pasonu panu, vo vilongo kuti wakusintha cha chilatu chaki cho wenga nachu pakwamba.

8. Kumbi lemba la Yesaya 55:11 lititisambizanji vakukwaskana ndi vo Yehova wakhumba kutichitiya?

⁸ Chinanga kuti Adamu ndi Heva angubuda ndi kuchitiska kuti ŵana ŵawu afwengi, Yehova wakusintha cha khumbu laki. (Ŵerengani  Yesaya 55:11.) Iyu wakhumba mbwenu kuti ŵanthu akugomezgeka azije ndi umoyu wamuyaya. Tiziŵa venivi chifukwa cha vo Iyu wakukamba ndipuso kuchita kuti wafiski khumbu laki lenili.

9. Kumbi Chiuta wakulayizganji? (Daniyeli 12:2, 13)

⁹ Yehova walayizga kuti wazamuyuska ŵanthu wo akufwa ndi kuŵapaska mwaŵi wakuja ndi umoyu kwamuyaya. (Machi. 24:15; Tito 1:1, 2) Munthu wakugomezgeka Yobu wakayikiyanga cha kuti Yehova wakhumbisiska kuziyuska ŵanthu wo akufwa. (Yobu 14:14, 15) Mchimi Daniyeli waziŵanga kuti ŵanthu azamuyuskika ndi kupaskika mwaŵi wakuja ndi umoyu kwamuyaya. (Salimo 37:29; ŵerengani Daniyeli 12:2, 13.) Ayuda a mu nyengu yaku Yesu, nawu so aziŵanga kuti Yehova wangaŵapaska “umoyu wamuyaya” ateŵeti ŵaki akugomezgeka. (Luka 10:25; 18:18) Kweniso Yesu wangukamba va layizgu lenili kananandi waka ndipu iyu wanguyuskika ndi Awisi.​—Mate. 19:29; 22:31, 32; Luka 18:30; Yoha. 11:25.

10. Kumbi chiyuka cho chinguchitika mu nyengu yakali chilongonji? (Wonani chithuzi.)

¹⁰ Yehova ndiyu Wakutipaska umoyu ndipuso we ndi nthazi zakuyuskiya akufwa. Iyu wangupaska nthazi mchimi Eliya kuti wayuski mwana wa choko cha ku Zarefati. (1 Mafu. 17:21-23) Pavuli paki, Chiuta wanguwovya so mchimi Elisha kuti wayuski mwana wa munthukazi wa ku Shunemu. (2 Mafu. 4:18-20, 34-37) Kuyuskika kwa ŵana ŵenaŵa kweniso ŵanthu anyaki, mbukaboni wakuti Yehova we ndi nthazi zakuyuskiya akufwa. Pa nyengu yo Yesu wenga pacharu chapasi wangulongo kuti Awisi angumupaska nthazi zakuyuskiya akufwa. (Yoha. 11:23-25, 43, 44) Pasonu panu Yesu we kuchanya ndipu wakupaskika “mazaza ngosi . . . kuchanya ndi pacharu chapasi.” Mwaviyo, iyu wazamufiska layizgu lakuti “ŵanthu wosi wo ŵe mumiwunda yachikumbusu” azamuyuka ndi kupaskika mwaŵi wakuja ndi umoyu kwamuyaya.​—Mate. 28:18; Yoha. 5:25-29.

11. Kumbi sembi yichitiska wuli kuti tiŵi ndi mwaŵi wakuzija ndi umoyu kwamuyaya?

¹¹ Ntchifukwa wuli Yehova wanguzomereza kuti Mwana waki wafwi nyifwa yakuŵaŵa? Yesu wanguvumbuwa chifukwa chaki po wangukamba kuti: “ Chiuta wakuchiyanja ukongwa charu, mwakuti wakupereka Mwana waki wapade, kuti weyosi yo wavwana mwaku iyu waleki kunangika, kweni waje ndi umoyu wamuyaya.” (Yoha. 3:16) Pakupereka Mwana waki nge sembi kuti watifwatuwi ku maubudi ngidu, Chiuta wakuchitiska kuti tiŵi ndi mwaŵi wakuzija ndi umoyu kwamuyaya. (Mate. 20:28) Ndipu pakukamba va sembi yeniyi yo ntchigaŵa chakukhumbika cha khumbu laku Chiuta, wakutumika Paulo wangulemba kuti: “Nyifwa yikuza kuporote mu munthu, chiyuka nachu chituza kuporote mu munthu. Nge mo viliri kuti mwaku Adamu ŵanthu wosi atufwa, ndimu so viliri kuti mwaku Khristu ŵanthu wosi azamuja amoyu.”​—1 Akori. 15:21, 22.

12. Kumbi Yehova wazamufiska wuli khumbu laki?

¹² Yesu wangusambiza akusambira ŵaki kuti apempheriyengi Ufumu waku Chiuta kuti uzi kweniso kuti khumbu laku Chiuta lichitiki pacharu chapasi. (Mate. 6:9, 10) Chigaŵa chinyaki cha khumbu laku Chiuta ntchakuti ŵanthu azije ndi umoyu kwamuyaya pacharu chapasi. Kuti venivi vifiskiki, Yehova wakusankha Mwana waki kuja Fumu ya Ufumu wa Umesiya. Chiuta waja wachiwunganisa a 144,000 kutuliya pacharu chapasi kuti akagwiri ntchitu limoza ndi Yesu pakufiska khumbu laku Chiuta.​—Chivu. 5:9, 10.

13. Kumbi Yehova wachitanji pasonu panu, nanga yimwi mutenere kuchitanji?

¹³ Pasonu panu Yehova wawunganiska “mzinda ukulu” wa ŵanthu ndipu watiŵasambiza  kuti aŵi akwenere kuzija mu Ufumu waki. (Chivu. 7:9, 10; Yako. 2:8) Chinanga kuti ŵanthu mucharu ichi agaŵikana chifukwa cha kutinkhana ndipuso nkhondu, a “mzinda ukulu” atesesa kuleka mijalidu yeniyi. Kuziya mu vo achita, yiwu alongo kuti asula malipanga ngawu kuti ngaje mayembi nga pulawu. (Mika 4:3) Mumalu mwa kuchitaku nkhondu zo zibaya ŵanthu anandi, yiwu atovya ŵanthu kuti asaniyi “umoyu weneku” mwa kuŵasambiza vakukwaskana ndi Chiuta wauneneska kweniso khumbu laki. (1 Timo. 6:19) Yiwu angasuzgika kusaniya ndalama pamwenga ŵanthu a mu banja lawu angaŵasuska chifukwa chakuti atovya Ufumu waku Chiuta, kweni Yehova wawonesesa kuti ŵe ndi vinthu vakukhumbika. (Mate. 6:25, 30-33; Luka 18:29, 30) Fundu zenizi zititisimikiziya kuti Ufumu waku Chiuta uliku nadi kweniso kuti ulutirizgengi kufiska khumbu laku Yehova.

14-15. Kumbi layizgu laku Yehova lakuti wazamutuzgapu nyifwa lazamufiskika wuli?

¹⁴ Pasonu panu Yesu ndi Fumu ya Ufumu waku Chiuta kuchanya ndipu wazamufiska malayizgu ngosi ngo Yehova wakulayizga. (2 Akori. 1:20) Yesu waja wachithereska arwani ŵaki kwambiya mu 1914. (Salimo 110:1, 2) Ndipu pambula kuswera yapa, iyu ndi wo wamulamuliya nawu limoza amalizengi kuthereska kwawu ndipu azamubaya ŵanthu wosi aheni.​—Chivu. 6:2.

 ¹⁵ Mu Ulamuliru wa Vyaka 1,000 waku Yesu, wo akufwa azamuyuskika ndipu ŵanthu wo azamuvwiya Yehova azamuja akufikapu. Pavuli pakuyeseka kwakumaliya, ŵanthu wo Yehova wazakuŵayeruzga kuti mbarunji “azamulonde charu chapasi, ndipu azamuja mwenimo kwamuyaya.” (Salimo 37:10, 11, 29) Vakukondwesa ukongwa kuti “nyifwa yo ndi murwani wakumaliya, yazamutuzgikapu.”​—1 Akori. 15:26.

16. Kumbi ntchifukwa chikulu nichi cho titenere kuteŵete Yehova?

¹⁶ Nge mo tawone mu nkhani iyi, chilindizga chidu cha umoyu wamuyaya ntchakutuliya mu Mazu ngaku Chiuta. Chilindizga chenichi chingatiwovya kulutirizga kuja akugomezgeka mu mazuŵa nganu ngakumaliya. Kweni kuti tikondwesi Yehova titenere kuchita vinandi kuluska waka kuja ndi khumbu la kuzija ndi umoyu kwamuyaya. Chifukwa chikulu ukongwa cho tilutirizgiya kuja akugomezgeka kwaku Yehova ndi Yesu ntchakuti titiŵayanja ukongwa. (2 Akori. 5:14, 15) Ndipu chanju chenichi chititiwovya kuti tiŵayezgengi kweniso kukambiyaku ŵanthu anyaki va chilindizga cho tenachu. (Aro. 10:13-15) Asani tija akupaska, Yehova waŵengi bwezi lidu kwamuyaya.​—Ahe. 13:16.

17. Kumbi weyosi we ndi wanangwa wakusankhanji? (Mateyu 7:13, 14)

¹⁷ Kumbi nasi tiŵengi mugulu la ŵanthu wo azamuja ndi umoyu kwamuyaya? Yehova watipaska mwaŵi wakuti tizije mugulu lenili. Mwaviyo, nkhwaku isi kusankha kulutirizga kwenda pa msewu wo ulongozge ku umoyu. (Ŵerengani Mateyu 7:13, 14.) Kweni kumbi umoyu wazamukuŵa wuli pa nyengu yo tazamukuŵa ndi umoyu wamuyaya? Tazamukambiskana kwamuka kwa fumbu lenili mu nkhani yakulondopu.