NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 8
SUMU 123 Mujithereskengi ku Ndondomeku Yaku Chiuta
Lutirizgani Kuvwiya Ulongozgi Waku Yehova
“Ini Yehova, ndini Chiuta waku . . . Yo watikulongozga.” —YESA. 48:17.
FUNDU YIKULU
Nkhani iyi yitiwovyengi kuziŵa mo Yehova walongozge ŵanthu ŵaki mazuŵa nganu kweniso vitumbiku vo tisaniya asani tilondo ulongozgi waki.
1. Ntchifukwa wuli tikhumbika ulongozgi waku Yehova? Kambani chakuyeruzgiyapu.
YERUZGIYANI kuti mutenda muthundu ndipu mwalanda. Kwenuku nkhwakofya chifukwa kwe vinyama vamudondu, tividononu to titambisa matenda, vimadondu va poyizoni kweniso vibokuboku. Tikayika cha kuti mungawonga ukongwa asani pangaŵa munthu munyaki yo watingaziŵa umampha malu ngo kuti wakuwovyeni kuti mukhwechi ko nkhuheni. Charu ichi che nge thundu lenili. Chikuzaza ndi vinthu vakofya vo vingananga ubwezi widu ndi Yehova. Kweni te ndi Mulongozgi wamampha ukongwa, Yehova. Iyu watitilongozga kuti tikhwechi vinthu vakofya venivi kweniso watitilongozga kuti tikafiki umampha mucharu chifya mo tamuja ndi umoyu wamuyaya.
2. Kumbi Yehova watitilongozga wuli?
2 Kumbi Yehova watitilongozga wuli? Nthowa yikulu yo watitilongozge nkhuziya mu Mazu ngaki Bayibolu. Kweni iyu wagwiriskiya so ntchitu ŵanthu kuti watilongozgengi. Mwakuyeruzgiyapu, iyu wagwiriskiya ntchitu “kapolu wakugomezgeka ndi wazeru” kuti watipaskengi chakurya chauzimu cho chititiwovya kuti tisankhengi vinthu mwazeru. (Mate. 24:45) Yehova wagwiriskiya so ntchitu abali anyaki akwenere kuti atilongozgengi. Mwakuyeruzgiyapu, akuwonere madera kweniso ŵara mu mpingu atitichiska ndipuso kutipaska ulongozgi wo utitiwovya asani takumana ndi masuzgu. Tiwonga ukongwa kuti Yehova watitilongozga umampha mu mazuŵa nganu ngakusuzga umaliru wechendazi. Venivi vititiwovya kuti tilutirizgi kuja pa ubwezi ndi Yehova kweniso kwenda pa nthowa yakuluta ku umoyu.
3. Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?
3 Kweni nyengu zinyaki vingaŵa vakusuzga kuvwiya ulongozgi waku Yehova, ukongwa asani tipaskika ndi ŵanthu ambula kufikapu. Chifukwa wuli? Chifukwa ulongozgi wo angatipaska ungaŵa kuti ndiwu tikhumba cha. Pamwenga tingaŵanaŵana kuti ulongozgi wo atipaska ngwambula kovya ndipu watuliya kwaku Yehova cha. Asani vaŵa viyo, tingakhumbika kugomezga ukongwa kuti Yehova ndiyu walongozga ŵanthu ŵaki kweniso titumbikikengi asani tilondo ulongozgi waki. Kuti tigomezgengi ukongwa venivi, nkhani iyi yikonkhoskengi (1) mo Yehova walongozgiyanga ŵanthu ŵaki mu nyengu yakali, (2) mo watitilongozge mazuŵa nganu ndipuso (3) vitumbiku vo tisaniya asani tilutirizga kuvwiya ulongozgi waki.
MO YEHOVA WALONGOZGIYANGA AYISIRAYELI
4-5. Kumbi Yehova wangulongo wuli kuti wagwiriskiyanga ntchitu Mozesi kuti walongozgi Ayisirayeli? (Wonani chithuzi cho che pachikonkhombi.)
4 Yehova wangusankha Mozesi kuti walongozgi Ayisirayeli kutuwa ku Ijipiti. Ndipu iyu wanguŵapaska ukaboni wakuoneka ndi masu wakuti watiŵalongozga kuziya mwaku Mozesi. Mwakuyeruzgiyapu, Iyu wanguŵapaska chipilala cha mtambu ndi msana kweniso chipilala cha motu ndi usiku. (Eki. 13:21) Mozesi wangulondo chipilala chenichi cho chingulongozge iyu kweniso Ayisirayeli ku Nyanja Yiyera. Kweni pavuli paki Ayijipiti ŵati aŵalondo, Ayisirayeli anguchita mantha ukongwa kuti aŵabayengi. Yiwu anguŵanaŵana kuti Mozesi wangunanga kuluta nawu ku Nyanja Yiyera, kweni ndimu venge cha. Yehova wanguchitiya dala kuŵalongozge kwenuku mwakugwiriskiya ntchitu Mozesi. (Eki. 14:2) Pavuli paki, Iyu wanguŵataska mu nthowa yakuziziswa ukongwa.—Eki. 14:26-28.
5 Kwa vyaka 40, Mozesi wangulutirizga kuthemba chipilala cha mtambu kuti chilongozgi ŵanthu aku Chiuta pa nyengu yo ajumphanga muchipululu. a Kwa kanyengu, Yehova wanguŵika chipilala pachanya pa hema laku Mozesi kuti Ayisirayeli wosi achiwonengi. (Eki. 33:7, 9, 10) Yehova walongoronga ndi Mozesi kutuliya mu chipilala chenichi ndipu vo Yehova wamukambiya wakambiyanga Ayisirayeli. (Salimo 99:7) Ayisirayeli ŵenga ndi ukaboni wanthazi wakulongo kuti Yehova wagwiriskiyanga ntchitu Mozesi kuti waŵalongozgengi.
6. Kumbi Ayisirayeli anguchita wuli ndi ulongozgi waku Yehova? (Numeri 14:2, 10, 11)
6 Vachitima kuti Ayisirayeli anandi angukana ukaboni wakuwoneke limu wakuti Yehova wagwiriskiyanga ntchitu Mozesi. (Ŵerengani Numeri 14:2, 10, 11.) Mwakuwerezawereza yiwu akananga kuzomereza kuti Yehova wagwiriskiyanga ntchitu Mozesi kuti waŵalongozgengi. Chifukwa cha venivi Yehova wanguŵazomereza cha kusere mu Charu Chakulayizgika.—Nume. 14:30.
7. Kambani vakuwoniyapu va ŵanthu wo anguvwiya ulongozgi waku Yehova. (Numeri 14:24) (Wonani so chithuzi.)
7 Kweni Ayisirayeli anyaki avwiyanga ulongozgi waku Yehova. Mwakuyeruzgiyapu, Yehova wangukamba kuti: “Kalebe . . . walutirizga kundilondo ndi mtima wosi.” (Ŵerengani Numeri 14:24.) Chiuta wangumutumbika Kalebe ndipu wangumuzomereza kuti wasankhi malu ngo wakhumba kuchija mucharu cha Kanani. (Yoswa 14:12-14) Ayisirayeli wo anguzomerezeka kusere mu Charu Chakulayizgika nawu so angulongo chakuwoniyapu chamampha pa nkhani yakulondo ulongozgi waku Yehova. Yoswa wati wasere mumalu mwaku Mozesi kuti walongozgengi Ayisirayeli, yiwu “amutumbikanga ukongwa mu mazuŵa ngosi nga umoyu waki.” (Yoswa 4:14) Chifukwa cha venivi Yehova wanguŵatumbika ndipu wanguŵasereza mucharu cho wanguŵalayizga.—Yoswa 21:43, 44.
8. Konkhoskani mo Yehova walongozgiyanga ŵanthu ŵaki Ayisirayeli ŵati ayamba kulamulika ndi mafumu. (Wonani so chithuzi.)
8 Pati pajumpha vyaka, Yehova wangusankha akweruzga kuti alongozgengi ŵanthu ŵaki. Pavuli paki Ayisirayeli ŵati ayamba kuja ndi mafumu, Yehova wangusankha achimi kuti alongozgengi ŵanthu ŵaki. Mafumu ngakugomezgeka ngavwiyanga vo achimi angakambiyanga. Mwakuyeruzgiyapu, Fumu Davidi yinguvwiya mchimi Natani wati wayichenya. (2 Samu. 12:7, 13; 1 Mbiri 17:3, 4) Fumu Yehosafati yingugwiriskiya ntchitu ulongozgi wo mchimi Yahaziyeli wanguyipaska ndipu yinguchiska ŵanthu a ku Yuda kuti ‘agomezgengi achimi aku Chiuta.’ (2 Mbiri 20:14, 15, 20) Fumu Hezekiya yati yasuzgika maŵanaŵanu, yingupempha mchimi Yesaya kuti wayiwovyi. (Yesa. 37:1-6) Asani mafumu ngavwiya ulongozgi waku Yehova, iyu wangatumbikanga ndipu ŵanthu ŵaki ajanga mwakuvikilirika. (2 Mbiri 20:29, 30; 32:22) Weyosi wajiwoniyanga yija kuti Yehova wagwiriskiyanga ntchitu achimi ŵaki kuti walongozgengi ŵanthu ŵaki. Kweni mafumu nganandi ndipuso Ayisirayeli aŵavwiyanga cha achimi aku Yehova.—Yere. 35:12-15.
MO YEHOVA WALONGOZGIYANGA AKHRISTU A MU NYENGU YA AKUTUMIKA
9. Kumbi Yehova wangugwiriskiya ntchitu yani kuti walongozgengi Akhristu a mu nyengu ya akutumika? (Wonani so chithuzi.)
9 Mu nyengu ya akutumika, Yehova wangupanga mpingu wachikhristu. Kumbi iyu waŵalongozganga wuli Akhristu akwambiriya ŵenaŵa? Wangusankha Yesu kuti waje mutu wa mpingu. (Aefe. 5:23) Kweni Yesu walongoronga ndi wakusambira weyosi pakuyija cha kuti wamupaski ulongozgi. Iyu wagwiriskiyanga ntchitu akutumika ndipuso ŵara ku Yerusalemu kuti alongozgengi. (Machi. 15:1, 2) Kweniso ŵara angusankhika kuti alongozgengi mipingu.—1 Ate. 5:12; Tito 1:5.
10. (a) Kumbi Akhristu anandi a mu nyengu ya akutumika anguchita wuli ndi ulongozgi wo angupaskika? (Machitidu 15:30, 31) (b) Ntchifukwa wuli ŵanthu anyaki a mu nyengu yakali angukana ŵanthu wo Yehova wangusankha kuti aŵalongozgengi? (Wonani bokosi lakuti, “ Ntchifukwa Wuli Anyaki Akana Ukaboni Wakuti Yehova Wagwiriskiya Ntchitu Ŵanthu Kuti Alongozgengi?”)
10 Kumbi Akhristu a mu nyengu ya akutumika avwiyanga ulongozgi wo apaskikanga? Anandi mwaku yiwu akondwanga ukongwa ndi ulongozgi wo apaskikanga ndipu awugwiriskiyanga ntchitu. Bayibolu likamba kuti yiwu “angukondwa ukongwa chifukwa cha . . . mazu ngakuchiska” ngo anguvwa. (Ŵerengani Machitidu 15:30, 31.) Kweni kumbi Yehova watitilongozga wuli mu nyengu yidu yinu?
MO YEHOVA WATITILONGOZGE MAZUŴA NGANU
11. Kambani chakuwoniyapu cho chilongo mo Yehova walongozge ŵanthu wo atitilongozga mazuŵa nganu.
11 Yehova walutirizga kulongozga ŵanthu ŵaki mazuŵa nganu. Iyu wachita venivi mwakugwiriskiya ntchitu Mazu ngaki ndipuso Mwana waki yo ndi mutu wa mpingu. Kumbi muwona ukaboni wakulongo kuti walutirizga kugwiriskiya ŵanthu kuti watilongozgi? Hinya. Mwakuyeruzgiyapu, tiyeni tikambiskani vo vinguchitika kukumaliya kwa vyaka va m’ma 1800. Charles Taze Russell kweniso anyaki angwamba kuwamu kuti chaka cha 1914 chazamuja chapade pa nkhani ya kujalikiskika kwa Ufumu waku Chiuta. (Dani. 4:25, 26) Kuti aziŵi venivi angugwiriskiya ntchitu mauchimi nga mu Bayibolu. Kumbi Yehova waŵalongozganga pa nyengu yo afufuziyanga venivi mu Bayibolu? Hinya! Vo vinguchitika pacharu chapasi mu 1914 vingusimikiziya kuti Ufumu waku Chiuta wayamba kulamuliya. Nkhondu Yakwamba ya Pacharu Chosi yingwamba, ndipu pavuli paki kungwamba kuchitika milili, vidilirisi kweniso nja. (Luka 21:10, 11) Yapa Yehova wagwiriskiyanga ntchitu nadi ŵanthu a mitima yamampha ŵenaŵa kuti wawovyi ŵanthu ŵaki.
12-13. Kumbi abali wo alongozganga anguchitanji pa nyengu ya Nkhondu Yachiŵi ya Pacharu Chosi kuti ntchitu yakupharazga yiluti panthazi?
12 Tiyeni tikambiskani so vo vinguchitika pa Nkhondu Yachiŵi ya Pacharu Chosi. Abali wo alongozganga ku likulu lidu, angufufuza mwakuphwere vo lemba la Chivumbuzi 17:8 ling’anamuwa. Yiwu angusaniya kuti Nkhondu Yachiŵi ya Pacharu Chosi yiyambisengi Aramagedoni cha. Mwaviyo anguziŵa kuti asani nkhondu yeniyi yamala, pacharu pazamukuŵa chimangu ndipu venivi vazamuwovya kuti Akaboni aku Yehova apharazgiyi ŵanthu anandi ukongwa. Chinanga kuti vinguwoneka kuti venga vakovya cha pa nyengu yo, abali wo alongozganga angwambisa Sukulu ya Giliyadi kuti asambizengi amishonale kuti akapharazgengi ndi kusambiza pacharu chosi. Amishonale angutumizika muvyaru vakupambanapambana chinanga mphanyengu yo kwenga nkhondu. Chinyaki ntchakuti kapolu wakugomezgeka wangwambisa sukulu yo yadanikanga kuti Kosi Yopita Patsogolo mu Utumiki Wateokratiki b kuti wasambizengi ŵanthu wosi mu mpingu kuti asambizengi kweniso kupharazga mwalusu. Venivi vanozgekereskanga ŵanthu aku Chiuta kuti azigwiri ntchitu yakupharazga yo yatingi yizichitikengi kunthazi.
13 Mazuŵa nganu, viwoneke limu kuti Yehova walongozganga ŵanthu ŵaki pa nyengu yakusuzga yeniyi. Kutuliya po Nkhondu Yachiŵi ya Pacharu Chosi yikumaliya, ŵanthu aku Yehova apharazga mwawanangwa uthenga wamampha muvyaru vinandi. Mwakuti ŵanthu anandi amuziŵa Yehova ndipu ateŵeti ŵaki alutirizga kupharazga pacharu chosi.
14. Ntchifukwa wuli tikhumbika kugomezga ulongozgi wo gulu laku Yehova lititipaska kweniso wakutuliya ku ŵara wo wakusankha? (Chivumbuzi 2:1) (Wonani so chithuzi.)
14 Mazuŵa nganu abali a mu Wupu Wakulongozga alutirizga kuthemba Khristu kuti waŵalongozgengi. Yiwu akhumba kuti ulongozgi wo apaska abali ndi azichi ulongongi kuti utuliya kwaku Yehova ndi Yesu. Ndipu akuwonere madera kweniso ŵara apereka ulongozgi wenuwu ku mipingu. c Ŵara wo ŵe mugulu la Akhristu akusankhika kweniso ŵara anyaki wosi ŵe “kujanja . . . lamaryi” laku Khristu. (Ŵerengani Chivumbuzi 2:1.) Mbuneneska kuti ŵara ŵenaŵa mbambula kufikapu kweniso anangisa. Mozesi, Yoswa kweniso akutumika nawu anangisanga nyengu zinyaki. (Nume. 20:12; Yoswa 9:14, 15; Aro. 3:23) Kweni Khristu walongozga kapolu wakugomezgeka kweniso ŵara ndipu walutirizgengi kuchita venivi “mazuŵa ngosi mpaka pakumaliya pa nyengu yinu.” (Mate. 28:20) Mwaviyo, mphakuvwika kugomezga ulongozgi wo watitipaska kuziya mwa abali wo alongozga.
TITUMBIKIKA ASANI TIVWIYA ULONGOZGI WAKU YEHOVA
15-16. Kumbi musambiranji pa vo vinguchitikiya ŵanthu wo anguvwiya ulongozgi waku Yehova?
15 Asani tilutirizga kuvwiya ulongozgi waku Yehova titumbikika chinanga ndi sonu. Mwakuyeruzgiyapu, Andy ndi Robyn anguvwiya ulongozgi wakutuliya kwa kapolu wakugomezgeka ndi wazeru wakuti ajengi umoyu wambula kukhumba vinandi. (Ahe. 13:5) Chifukwa cha venivi, yiwu angugwiraku ntchitu zakuzenga mu gulu lidu. Mzichi Robyn wangukamba kuti: “Nyengu zinyaki tajanga mu kanyumba kamana ndipu kanandi mwaŵangavi khichini. Kweniso ndingugulisa makamera ngangu nganandi chinanga kuti ndayanjanga ukongwa kujambula vithuzi. Mwakuti ndinguliya ndati ndagulisa. Kweni nge mo venge ndi Sara muwolu waku Abrahamu ndingusimikiza kuti ndilereskengi kunthazi, kuvuli cha.” (Ahe. 11:15) Kumbi banja ili linguyanduwa wuli chifukwa cha vo lingusankha? Robyn wangukamba kuti: “Tikondwa ukongwa chifukwa tiziŵa kuti titimupaska chechosi cho te nachu Yehova. Asani tigwira ntchitu yo Yehova watipaska, tija ndi chithuzi cha mo umoyu wazamuŵiya mucharu chifya.” Andy nayu wangukoliyana ndi vo muwolu waki wangukamba ndipu wanguti: “Tikondwa ukongwa chifukwa tigwiriskiya ntchitu nthazi zidu zosi kweniso nyengu yidu pakuteŵete Yehova.”
16 Kumbi tiyanduwa so wuli asani tilutirizga kuvwiya ulongozgi waku Yehova? Mwakuyeruzgiyapu, Marcia wati wamaliza sukulu wangugwiriskiya ntchitu ulongozgi wo wangupaskika kuti wayambi kuchita upayiniya. (Mate. 6:33; Aro. 12:11) Iyu wangukamba kuti: “Ndingupaskika mwaŵi wakuti nkhasambiri ku yunivesite kwawezi kwa vyaka vinayi. Kweni ndakhumbanga kuchita vinandi pakuteŵete Yehova. Mwaviyo mumalu mwakuluta ku yunivesite ndingusankha kuchita kosi ya ntchitu ya manja kuti yindiwovyengi kusaniya ndalama uku ndichita upayiniya. Yapa ndingusankha umampha ukongwa. Sonu ndikondwa kuchita upayiniya wa nyengu zosi. Kweniso chifukwa chakuti ndisankha ndija nyengu yakugwiriya ntchitu, vitindiwovya kuti ndichitengi uteŵeti wakwende ku Beteli ndipuso kuchita vinthu vinyaki pakuteŵete Yehova.”
17. Kumbi tiyanduwa so wuli asani tilutirizga kuvwiya ulongozgi wo Yehova watitipaska? (Yesaya 48:17, 18)
17 Nyengu zinyaki tipaskika ulongozgi wo utitiwovya kuti tilekengi kwanja ukongwa ndalama kweniso vinthu vinyaki vo vingachitiska kuti tiswi marangu ngaku Chiuta. Yapa napu titumbikika asani tilondo ulongozgi wo Yehova watitipaska. Tija ndi njuŵi yamampha kweniso tikhwecha masuzgu ngo tingakumana nangu. (1 Timo. 6:9, 10) Venivi vingatiwovya kuti titeŵetiyengi Yehova ndi mtima wosi ndipu vingachitiska kuti tikondwengi ukongwa, tijengi ndi chimangu kweniso tikhorwengi.—Ŵerengani Yesaya 48:17, 18.
18. Ntchifukwa wuli mukhumbisiska kulutirizga kuvwiya ulongozgi waku Yehova?
18 Tikayika cha kuti Yehova wazamulutirizga kugwiriskiya ntchitu ŵanthu kuti aziperekengi ulongozgi pa chisuzgu chikulu ndipuso mpaka mu Ulamuliru wa Vyaka 1,000. (Salimo 45:16) Kumbi tazamulutirizga kuvwiya ulongozgi wo tazamupaskika chinanga vo angazitikambiya vingazipambana ndi vo isi tikhumba? Asani sonu tivwiya ulongozgi wo Yehova watitipaska, ndikuti pa nyengu iyi vazakutisuzga cha. Mwaviyo, tiyeni nyengu zosi tivwiyengi ulongozgi wo Yehova watitipaska, kusazgapu wo watitipaska kuziya mwa abali wo waŵasankha kuti atilongozgengi. (Yesa. 32:1, 2; Ahe. 13:17) Asani tichita viyo ndikuti tithemba Yehova Mulongozgi widu yo watitiwovya kuti tikhwechi vinthu vo vingananga ubwezi widu ndi iyu kweniso yo watitilongozga kuti tikafiki umampha mucharu chifya mo tazamuja ndi umoyu kwamuyaya.
KUMBI MUNGAMUKA WULI?
-
Kumbi Yehova wawulongozganga wuli mtundu wa Isirayeli?
-
Kumbi Yehova waŵalongozga wuli Akhristu a mu nyengu ya akutumika?
-
Kumbi tiyanduwa wuli asani tivwiya ulongozgi waku Yehova mazuŵa nganu?
SUMU 48 Tiyendengi ndi Yehova Zuŵa Lelosi
a Yehova wangusankha so mungelu yo “wayendanga panthazi pa Ayisirayeli,” yo wangulongozga Ayisirayeli kuti akasere mu Charu Chakulayizgika. Viwoneka kuti mungelu mwenuyu wenga Mikayeli, zina lo Yesu wangupaskika wechendadzi pacharu chapasi.—Eki. 14:19; 32:34.
b Pavuli paki, yingwamba kuziŵika kuti Sukulu ya Uteŵeti Waku Chiuta. Mazuŵa nganu ntchigaŵa cha unganu wa mkati mwa sabata.
c Wonani bokosi lakuti “Udindu wa Wupu Wakulongozga” mu Chigongwi cha Mlinda cha February 2021, peji 18.