1. Nge mo venge ndi Fumu Davidi, kumbi anyaki aku isi tingafumba fumbu wuli?

TOSI tikhumba kuja mwakufwasa kweniso mwachimangu. Palivi weyosi waku isi yo wakhumba kuti wafipengi mtima. Chinanga kuti ve viyo, nyengu zinyaki tingasuzgika chifukwa cha kufipa ukongwa mtima. Ndichu chifukwa chaki ateŵeti anyaki aku Yehova angafumba fumbu lakuyanana ndi lo Fumu Davidi yingufumba Yehova kuti: “Kumbi ndifipengi mtima mpaka zuŵanji, kweniso kuja ndi mtima wachitima zuŵa lelosi?”​—Sali. 13:2.

2. Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?

² Chinanga kuti tingaleke limu cha kufipa mtima, kweni tingachita vinthu vinyaki vo vingatiwovya kuti tilekengi kufipa ukongwa mtima. Mu nkhani iyi, chakwamba, tiwonengi vinthu vinyaki vo vingachitiska kuti tifipengi mtima. Pavuli paki, tikambiskanengi nthowa 6 zo zingatiwovya kuti tilutirizgi kuja mwakufwasa pa nyengu yo tilimbana ndi masuzgu ngo tikumana nangu.

3. Kumbi tikumana ndi masuzgu wuli, nanga chilipu cho isi tingachita kuti tingamalisi?

³ Pe vinthu vinandi vo vingachitiska kuti tifipengi mtima. Mwakuyeruzgiyapu, isi tingalekesa cha asani mitengu ya chakurya, vakuvwala pamwenga nyumba, yikwera chaka chechosi. Pamwenga tingaŵakaniza cha ŵanthu wo tigwira nawu ntchitu pamwenga wo tisambira nawu sukulu, asani atitichichizga kuti tichiti vinthu mwambula kugomezgeka pamwenga ureŵi. Ndipu tingaŵakaniza cha  ŵanthu amuchigaŵa chidu kuti aleki kuswa marangu. Tikumana ndi masuzgu ngenanga, chifukwa tija mucharu cho ŵanthu atende fundu za mu Bayibolu cha. Kweniso Satana yo ndi chiuta wa charu ichi, waziŵa kuti ŵanthu anyaki azomerezengi kuti ‘kufipa mtima ndi vinthu va mu nyengu yinu,’ kuŵalekeski kuteŵete Yehova. (Mate. 13:22; 1 Yoha. 5:19) Ndichu chifukwa chaki tizizwa cha kuti charu chosi chazaza ndi masuzgu ngo ngachitiska kuti tifipengi ukongwa mtima.

4. Kumbi ntchinthu wuli cho chingachitika asani tikumana ndi masuzgu?

⁴ Tingafipa mtima ukongwa ndi masuzgu ngo tikumana nangu, mwakuti tingatondeka kuŵanaŵaniya vinthu vinyaki. Mwakuyeruzgiyapu, tingafipa mtima kuti tisaniyengi ndalama zinandi cha zakuguliya vinthu vo tikhumbikiya, pamwenga titamengi ndipu tingafiska cha kuluta kuntchitu pamwenga kuti atituzgengi ntchitu. Tingafipa so mtima kuti tigomezgekengi cha asani titeseka kuti tiswi dangu laku Chiuta. Pambula kuswera yapa, Satana wachitiskengi kuti ŵanthu wo watiŵalamuliya ayukiyi ŵanthu aku Chiuta, mwakuti tingafipa mtima kuti tazamuchita wuli asani azitiyukiya. Mwaviyo, tingajifumba kuti, ‘Kumbi mbuheni kufipa mtima chifukwa cha vinthu venivi?’

5. Kumbi Yesu wang’anamuwanganji po wangukamba kuti: ‘Lekani kufipa mtima’?

⁵ Tiziŵa kuti Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: ‘Lekani kufipa mtima.’ (Mate. 6:25) Kweni kumbi Yesu wang’anamuwanga kuti tikhumbika cha kufipiya mtima chechosi? Awa! Kumbukani kuti mu nyengu yakali ateŵeti anyaki akugomezgeka aku Yehova, nawu afipanga mtima, kweni Yehova wanguleka cha kuŵayanja. * (1 Mafu. 19:4; Sali. 6:3) Yapa, Yesu watipembuzganga. Iyu wakhumbanga cha kuti tifipengi mtima ukongwa chifukwa cha kukhumba kusaniya vinthu vo tikhumbikiya pa umoyu, ndi kuwona kuti kuteŵete Chiuta nkhwakukhumbika viŵi cha. Sonu, kumbi ndi vinthu wuli vo vingatiwovya kuti tilekengi kufipa?—Wonani bokosi lakuti, “Vo Tingachita.”

6. Mwakukoliyana ndi Afilipi 4:6, 7, ntchinthu wuli cho chingatiwovya kuti tilekengi kufipa ukongwa mtima?

⁶ (1) Tipempherengi kaŵikaŵi. Akhristu wo afipa mtima chifukwa cha masuzgu ngo akumana nangu, angapemphera kwaku Yehova mwakutuliya pasi pa mtima kuti waŵawovyi. (1 Petu. 5:7) Yehova wangamuka mapempheru nginu, mwakukupaskani “chimangu chaku Chiuta cho chiluska kuziŵa vinthu kosi [kwa ŵanthu.]” (Ŵerengani Afilipi 4:6, 7.) Yehova wangakupaskani chimangu chenichi kuziya mu mzimu wakupaturika.​—Aga. 5:22.

7. Kumbi tikhumbika kukumbukanji asani tipemphera kwaku Chiuta?

⁷ Asani mupemphera kwaku Yehova, mumujuliyengi mtima winu. Mumukambiyengi suzgu yinu chayiyu ndipu mumukonkhoskiyengi mo muvwiya. Asani muwona kuti pe nthowa yo mungamaliyana ndi suzgu yo, mupempheni zeru kuti muziŵi vo mungachita kweniso kuti wakupaskeni nthazi. Ndipu asani muwona kuti palivi cho mungachita ndi suzgu lo mwakumana nalu, mupemphengi Yehova kuti wakuwovyeni kuti mulekengi kufipa ukongwa mtima. Asani mukamba vinthu chayivu mu mapempheru nginu, mukuluta kwa nyengu, vingaŵa vambula kusuzga kuwona mo Yehova wamukiya mapempheru nginu. Mungafwanga daka cha asani pempheru linu laleka kumukika nyengu yeniyo ndi yeniyo. Yehova wakhumba kuti mumukambiyengi waka vinthu chayivu pe cha asani mupemphera, kweni wakhumba so kuti mupempherengi mwachitatata.​—Luka 11:8-10.

8. Kumbi tikhumbika so kuzumbuwanji mu mapempheru ngidu?

⁸ Pa nyengu yo mutimukambiya Yehova vinthu  vo vitikufipiskani mtima, muyesesengi so kumuwonga. Mbumampha kuŵanaŵaniya vinthu vosi vamampha vo Yehova watichitiya, chinanga mphanyengu yo vinthu veumampha cha pa umoyu widu. Asani nyengu zinyaki musoŵa mazu ngakwenere ngakukonkhoska mo muvwiya, mukumbukengi kuti Yehova wamuka mapempheru, chinanga lingaŵa lifupi, nge lakuti ‘Chondi ndiwovyeni!’​—2 Mbiri 18:31; Aro. 8:26

9. Kumbi ntchinthu wuli cho chingatiwovya kuja mwakuvikilirika?

⁹ (2) Tithembengi zeru zaku Yehova, zidu cha. Mu 700 B.C.E., ŵanthu a ku Yuda awopanga kuti ŵanthu a ku Asiriya aŵayukiyengi. Chifukwa chakuti Ayuda akhumbanga cha kuti ŵanthu a ku Asiriya aŵathereski, angupempha chovyu kwa Ayijipiti wo alekanga kusopa Chiuta kuti aŵawovyi. (Yesa. 30:1, 2) Chifukwa cha venivi, Yehova wanguŵatcheŵeska kuti kuthemba Ayijipiti kwatingi kuŵachitiskengi kuti akumani ndi masuzgu ngakulu. (Yesa. 30:7, 12, 13) Ndipu kuziya mwaku Yesaya, Yehova wangukambiya Ayuda mo atingi asaniriyengi kuvikilirika chayiku. Iyu wangukamba kuti: ‘Mwazamusaniya nthazi chifukwa chakuja mwakufwasa kweniso kuthemba’ Yehova.​—Yesa. 30:15b.

10. Kumbi mpha vakuchitika nivi po tingakhumbika kulongo kuti tithemba Yehova?

¹⁰ Kumbi tingalongo wuli kuti tithemba Yehova? Ŵanaŵaniyani vakuyeruzgiyapu ivi. Tiyeruzgiyi kuti mwalembeka ntchitu yo mulondiyengi ndalama zinandi. Kweni ntchitu yeniyi yichitiskengi kuti mugwirengi maovatayimu, vo vichitiskengi kuti mulekengi kuchita vinandi pakuteŵete Chiuta nge mo muchitiya sonu. Pamwenga munthu munyaki ku ntchitu watikukopani kuti muje nayu pa chibwezi, kweni munthu mwenuyu ndi mteŵeti waku Chiuta cha. Pamwenga mungachita wuli asani munthu munyaki mubanja linu watikukambiyani kuti: “Iyu ndi yimwi ubali umalengi asani mulutirizgengi kuteŵete Chiuta?” Pa vakuchitika vosi ivi, vingakusuzgani kusankha chakuchita. Kweni pa chakuchitika chechosi, Yehova wangakupaskani ulongozgi wo mukhumbikiya. (Mate. 6:33; 10:37; 1 Akori. 7:39) Kweni fumbu ndakuti, Kumbi muwugomezgengi ulongozgi wo Yehova wakupaskani ndi kuwugwiriskiya ntchitu?

11. Kumbi ndi nkhani nizi za mu Bayibolu zo tingasambira zo zingatiwovya kulutirizga kuja mwakufwasa pa nyengu yo tisuskika?

¹¹ (3) Tisambirengi ku vakuwoniyapu vamampha kweniso viheni. Mu Bayibolu mwe nkhani zinandi zo zikonkhoska kukhumbika kwakuja mwakufwasa ndi kuthemba Yehova. Asani musambira nkhani zenizi, muwonengi mo Chiuta wanguwovye ateŵeti ŵaki kuti alutirizgi kuja mwakufwasa pa nyengu yo asuskikanga ukongwa. Mwakuyeruzgiyapu, pa nyengu yo khoti likulu la Ayuda lingulamula akutumika kuti aleki kupharazga, yiwu anguchita mantha cha. Mumalu mwaki, yiwu angukamba mwachiganga kuti: “Titenere kuvwiya Chiuta nge wakulamuliya kuluska ŵanthu.” (Machi. 5:29) Chinanga mphanyengu yo angukhwechulika, akutumika anguchita mantha cha. Chifukwa wuli? Yiwu aziŵanga kuti Yehova wenga ku chigaŵa chawu ndipu iyu wakondwanga nawu. Ndichu chifukwa chaki akutumika angulutirizga kupharazga uthenga wamampha. (Machi. 5:40-42) Mwakuyanana waka, pa nyengu yo wakusambira Stefano wenga pafupi kubayika, wangulutirizga kuja ndi chimangu cha mumtima ndipu chisku chaki chawonekanga “nge chisku cha mungelu.” (Machi. 6:12-15) Chifukwa wuli? Stefano waziŵanga kuti Yehova wakondwanga nayu.

12. Mwakukoliyana ndi 1 Peturo 3:14 ndi 4:14, ntchifukwa wuli titenere kukondwa asani titombozgeka?

¹² Akutumika ŵenga ndi ukaboni wakuwoneke limu wakuti Yehova wenga nawu. Iyu wanguŵapaska nthazi zakuchitiya vakuziziswa. (Machi. 5:12-16; 6:8) Kweni mazuŵa nganu, Yehova watitipaska nthazi zakuchitiya vakuziziswa cha. Chinanga kuti ve viyo, kuziya mu Mazu ngaki, mwachanju Yehova watitisimikiziya kuti asani tisuzgika chifukwa cha urunji, iyu wakondwa nasi ndipu mzimu waki wenasi. (Ŵerengani 1 Peturo 3:14; 4:14.) Mwaviyo, mumalu mwakuŵanaŵaniya mo tazamuchitiya asani taziyamba kutombozgeka  ukongwa kunthazi, tikhumbika kuŵika ukongwa maŵanaŵanu ngidu pa vo tingachita sonu kuti tije ndi chivwanu mwaku Yehova kuti wazakutivikiliya kweniso wazakutitaska. Nge mo venge ndi akusambira akwambiriya, nasi tikhumbika kugomezga layizgu laku Yesu lakuti: “Ndazakukupaskani mazu ndipuso zeru, mwakuti arwani ŵinu wosi azamutondeka kukana pamwenga kususka.” Iyu wakutilayizga so kuti: “Asani mwazamukunthiyapu, mwazamutaska umoyu winu.” (Luka 21:12-19) Ndipu tingaluwanga cha kuti Yehova wakumbuka chechosi chakukwaskana ndi ateŵeti ŵaki wo akufwa akugomezgeka, chinanga tingaŵa tinthu timanatimana. Chifukwa cha venivi, iyu wazakuŵayuska.

13. Kumbi tingayanduwa wuli asani tiŵanaŵaniya va ŵanthu wo angutondeka kuja mwakufwasa ndi kuthemba Yehova?

¹³ Tingasambira so ku ŵanthu wo angutondeka kuja mwakufwasa ndi kuthemba Yehova. Kusambira vakuwoniyapu viheni va ŵanthu ŵenaŵa, kutiwovyengi kuti tileki kuchita vinthu viheni nge mo yiwu anguchitiya. Mwakuyeruzgiyapu, Fumu Asa ya Yuda yati yayamba kulamuliya, yathembanga Yehova asani magulu nga nkhondu ngakhumba kuyiyukiya. Ndipu Yehova wayiwovyanga kuti yiwini nkhondu. (2 Mbiri 14:9-12) Kweni pavuli paki, Fumu Basha ndi asilikali ŵaki amanavi ŵati ŵaza kuziyukiya Ayisirayeli, Asa wangupereka golidi ndi siliva ku ŵanthu a ku Siriya kuti asilikali ŵawu azimuwovyi, mumalu mwakuthemba Yehova kuti wamutaski nge mo wachitiyanga pakwamba. (2 Mbiri 16:1-3) Ndipu pa nyengu yo wenga pafupi kufwa wati watama ukongwa, Asa wangumuthemba cha Yehova kuti wamuwovyi.​—2 Mbiri 16:12.

14. Kumbi tisambiranji pa vo Asa wangunangisa?

¹⁴ Pakwamba, Asa wathembanga Yehova asani wakumana ndi masuzgu. Kweni pavuli paki, wanguleka kumuthemba kuti wamuwovyi. Mumalu mwaki, wamalananga nangu yija masuzgu. Pakwamba, vo Asa wanguchita pakupempha ŵanthu a ku Siriya kuti amuwovyi, vingawoneka nge kuti venga vakovya. Kweni vo iyu wanguchita vinguchitiska kuti iyu ndi Ayuda aje pa chimangu kwa nyengu yimanavi waka. Kuziya mwa mchimi, Yehova wangukambiya Asa kuti: “Chifukwa chakuti unguthemba fumu ya ku Siriya ndipu unguthemba Yehova Chiuta waku cha, asilikali a fumu ya ku Siriya, athaŵa mu manja mwaku.” (2 Mbiri 16:7) Mwaviyo, titenere kuphwere kuti tileki kuja ndi mtima wakujithemba kuti timalanengi nangu tija masuzgu, kwambula kuthemba Yehova kuti watipaski ulongozgi kuziya mu Mazu ngaki. Ndipu chinanga mphanyengu yo tikhumba kusankha vinthu mwaliŵi, tikhumbika kufwasa ndi kuthemba Yehova ndipu iyu watiwovyengi kusankha umampha vinthu.

15. Kumbi titenere kuchitanji asani tiŵerenga Bayibolu?

¹⁵ (4) Tiloŵezengi mavesi nga mu Bayibolu. Asani muŵerenga mavesi nga mu Bayibolu ngo ngalongo kuti munthu waja ndi nthazi chifukwa cha kulutirizga kuja mwakufwasa ndi kuthemba Yehova, muyesesengi kungaloŵeza. Kuti mungaloŵezi, mutenere kungaŵerenga mwakukweza pamwenga kulemba pamphepeti ndi chilatu chakuti muweliyengemu kaŵikaŵi. Yehova wangulamula Yoswa kuti waŵerengengi buku la Dangu kaŵikaŵi chapasipasi, ndi chilatu chakuti wachitengi vinthu mwazeru. Kweniso vo watingi waŵerengengi mu dangu laku Chiuta, vatingi vimuwovyengi kuleka kopa ndi kuja ndi chiganga pakulongozga ŵanthu aku Chiuta. (Yoswa 1:8, 9) Mwakuyanana waka, mavesi nganandi ngo ngasanirika mu Mazu ngaku Chiuta, ngangakuwovyani kuti muje ndi chimangu cha mumtima, pa nyengu yo mulimbana ndi vinthu vo vitikufipiskani mtima pamwenga kuchita mantha.​—Sali. 27:1-3; Nthanthi 3:25, 26.

16. Kumbi Yehova watiŵagwiriskiya wuli ntchitu abali ndi azichi kuti atiwovyi kulutirizga kuja mwakufwasa kweniso kumuthemba?

¹⁶ (5) Tichezengi ndi ŵanthu aku Chiuta. Yehova wagwiriskiya ntchitu abali ndi azichi kuti atiwovyi kulutirizga kuja mwakufwasa kweniso kumuthemba. Pa maunganu, tiyanduwa ndi ulongozgi wo uperekeka asani nkhani zikambika, ndemanga  zo abali ndi azichi apereka kweniso nkhani zakuchiska zo tikambiskana ndi abali ndi azichi asani ticheza. (Ahe. 10:24, 25) Tingachiskika so ukongwa asani tikambiyaku mabwezi ngidu ngakuthembeka mu mpingu vinthu vo vititifipiska mtima. “Mazu ngamampha” ngakutuliya ku mubwezi widu, ngangatiwovya kuti tileki kufipa ukongwa mtima.​—Nthanthi 12:25.

17. Mwakukoliyana ndi Aheberi 6:19, kumbi chilindizga chidu cha Ufumu chititipaska wuli nthazi chinanga kuti tikumana ndi masuzgu?

¹⁷ (6) Tilutirizgi kuja ndi chilindizga chakukho. Chilindizga chidu cha Ufumu chigwira ntchitu “nge ndondowa ya umoyu widu,” ndipu chititipaska nthazi chinanga kuti tikumana ndi masuzgu pamwenga vinthu vakufipiska mtima. (Ŵerengani Aheberi 6:19.) Muŵanaŵaniyengi vinthu vo Yehova watilayizga kunthazi, pa nyengu yo vinthu vakufipiska vazamuŵapu so cha. (Yesa. 65:17) Mujiyeruzgiyengi kuti mwe mucharu chifya cha chimangu, mo mwazamuŵavi chinthu chechosi chiheni. (Mika 4:4) Mujengi so ndi chivwanu chakukho pa vinthu vo tilindizga kunthazi asani mukambiyaku anyinu. Mwaviyo, chitani vosi vo mungafiska pa ntchitu yakupharazga ndi kusambiza ŵanthu kuti aje akusambira. Asani muchitengi viyo, ‘muŵengi ndi chigomezgu chosi pa vinthu vo mulindizga mpaka pakumaliya.’​—Ahe. 6:11.

18. Kumbi tingazikumana ndi vinthu wuli kunthazi, ndipu ndi vinthu wuli vo vingazitiwovya kumalana navu?

¹⁸ Po umaliru wa nyengu yinu uŵandika, tikumanengi ndi masuzgu nganandi ngo ngangachitiska kuti tifipengi ukongwa mtima. Lemba lidu la chaka cha 2021, lingatiwovya kumalana ndi masuzgu ngenanga ndi kulutirizga kuja mwakufwasa, mwakuthemba nthazi zidu cha kweni chifukwa cha kuthemba Yehova. Mwaviyo chaka chinu, tiyeni tilongo mu vakuchita vidu kuti te ndi chivwanu mu vo Yehova wakulayizga kuti: “Mwazamusaniya nthazi chifukwa chakuja mwakufwasa kweniso kundithemba.”​—Yesa. 30:15.