NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 1
“Ŵanthu wo Apenja Yehova Asoŵengi Kanthu Kekosi cha Kamampha”
“Ŵanthu wo apenja Yehova asoŵengi kanthu kekosi cha kamampha.”—SALI. 34:10.
SUMU 4 “Yehova Ndi Muliska Wangu”
VO TISAMBIRENGI MU NKHANI IYI *
Davidi wawonanga kuti ‘wasoŵanga kanthu kekosi cha kamampha’ chinanga mphanyengu yo wakumananga ndi masuzgu (Wonani ndimi 1-3) *
1. Kumbi Davidi wangukumana ndi suzgu wuli?
DAVIDI wathaŵanga kuti wataski umoyu waki. Sauli fumu yanthazi ya ku Isirayeli wangusimikiza mtima kuti wamubayengi. Pa nyengu yo Davidi wakhumbanga chakurya, iyu wanguma mutawuni ya Nobu, ko wangupempha viŵandi vinkhondi. (1 Samu. 21:1, 3) Pavuli paki, iyu ndi ŵanthu ŵaki anguchibisama mumphanji. (1 Samu. 22:1) Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitika kuti Davidi wayambi kuja umoyu wenuwu?
2. Kumbi ndi vinthu viheni nivi vo Sauli wanguchita? (1 Samuyeli 23:16, 17)
2 Sauli wamuchitiyanga sanji ukongwa Davidi chifukwa ŵanthu anandi amuyanjanga kweniso amuthamikanga chifukwa chakuti wangupunda nkhondu zinandi. Ndipuso Sauli waziŵanga kuti Yehova wangumukana kuja fumu ya Ayisirayeli chifukwa chakuleka kuvwiya kweniso kuti Yehova wangusankha Davidi kuti wazije fumu mumalu mwaku iyu. (Ŵerengani 1 Samuyeli 23:16, 17.) Kweni pakuti Sauli wenga weche fumu ya Ayisirayeli, wenga ndi asilikali anandi kweniso ŵanthu anandi wo amuyanjanga. Mwaviyo, Davidi wakhumbikanga kuthaŵa kuti wataski umoyu waki. Kumbi Sauli waŵanaŵananga nadi kuti wangatondekesa khumbu laku Chiuta lakuti Davidi waje fumu? (Yesa. 55:11) Bayibolu likambapu chechosi cha, kweni cho tiziŵa ntchakuti: Sauli wajikumbiyanga ŵaka mbuna. Ŵanthu wo alimbana ndi Chiuta, nyengu zosi vinthu vitiŵamaliya umampha cha!
3. Kumbi Davidi wanguvwa wuli chinanga kuti vinthu venga umampha cha pa umoyu waki?
3 Davidi wenga wakujikuzga cha. Iyu wangujisankha yija cha kuja fumu ya Ayisirayeli. Kweni Yehova ndiyu wangumusankha. (1 Samu. 16:1, 12, 13) Sauli wangwamba kuwona Davidi nge murwani waki. Kweni Davidi wangumumba mulandu cha Yehova kuti ndiyu wanguchitiska kuti umoyu waki uŵi pangozi. Ndipuso wangudinginyikapu cha kuti wenga ndi chakurya chimana kweniso kuti wajanga mumphanji. Mumalu mwaki, viwoneka kuti mphanyengu yo wenga mumphanji po wangulembe sumu yakunozga yakuthamika Chiuta, yo mwe mazu nganyaki nga mu lemba lidu la chaka chinu ngakuti: “Ŵanthu wo apenja Yehova asoŵengi kanthu kekosi cha kamampha.”—Salimo 34:10.
4. Kumbi tikambiskanengi mafumbu nanga, nanga ntchifukwa wuli ngakukhumbika?
4 Mazuŵa nganu, ateŵeti anandi aku Yehova alivi chakurya chakukwana ndipuso vinthu vinyaki vakukhumbika. * Suzgu yeniyi yakuwa ukongwa mu nyengu yinu ya mulili wa COVID-19. Ndipu pakuti “chisuzgu chikulu” chiŵandika, tingazikumana ndi masuzgu nganandi ukongwa kunthazi. (Mate. 24:21) Po tiŵanaŵaniya fundu izi, tiyeni timuki mafumbu nganayi yanga: Kumbi Davidi ‘wasoŵanga kanthu kekosi cha kamampha’ mu nthowa wuli? Ntchifukwa wuli tikhumbika kukhorwa ndi vo te navu? Ntchifukwa wuli tingagomezga kuti Yehova watiphweriyengi? Nanga tinganozgeke wuli kweche sonu vo tazamukumana navu kunthazi?
“NDISOŴENGI KANTHU CHA”
5-6. Kumbi lemba la Salimo 23:1-6, lititiwovya wuli kuvwisa vo Davidi wang’anamuwanga wachikamba kuti ateŵeti aku Chiuta “asoŵengi kanthu kekosi cha kamampha”?
5 Kumbi Davidi wang’anamuwanganji wachikamba kuti ateŵeti aku Yehova “asoŵengi kanthu kekosi cha kamampha”? Tingaziŵa vo iyu wang’anamuwanga asani tingawona mazu ngakuyanana ndi ngenanga ngo ngasanirika mu Salimo 23. (Ŵerengani Salimo 23:1-6.) Davidi watamba ndi Salimo lenili ndi mazu ngakuti: “Yehova ndi mliska wangu. Ndisoŵengi kanthu cha.” Mu mavesi ngosi nga Salimo lenili Davidi wakamba vinthu vakukhumbika ukongwa, nge vinthu vamampha vo Yehova wangumupaska chifukwa chakuti wangumuzomera nge Mliska waki. Yehova wangumulongozga “mu nthowa zaurunji” ndipuso wangumuwovya Davidi mu nyengu zamampha kweniso mu nyengu ziheni. Davidi waziŵanga kuti chinanga kuti Yehova wangumugoneka “mu uteka wakubiriŵira,” kweni watingi walekengi cha kukumana ndi masuzgu. Nyengu zinyaki iyu waguŵanga nge kuti watenda “mudambu la mdima ukulu” ndipuso wakumananga ndi arwani. Kweni pakuti wenga ndi Yehova yo ndi Mliska waki, Davidi ‘wawopanga chechosi cha.’
6 Sonu tiyeni timuki fumbu lidu lakuti: Kumbi Davidi ‘wasoŵanga kanthu kekosi cha kamampha’ mu nthowa wuli? Mwauzimu, wenga ndi chechosi cho wakhumbikanga kuti waje pa ubwezi wakukho ndi Yehova. Likondwa laki lathembanga pa vinthu vakuliŵavu cha. Davidi wakhorwanga ndi vo Yehova wamupaskanga. Chinthu chakukhumbika ukongwa kwaku iyu chenga chakuti Chiuta wamutumbikanga kweniso kumuvikiliya.
7. Mwakukoliyana ndi Luka 21:20-24, kumbi Akhristu a mu nyengu ya akutumika wo ajanga ku Yudeya, angukumana ndi suzgu wuli?
7 Kutuliya pa vo Davidi wangukamba, tingawona kuti tikhumbika kuviwona mwakwenere vinthu vakuliŵavu. Tingakondwa ndi vinthu vakuliŵavu vo tenavu, kweni tikhumbika cha kuviwona kuti vakukhumbika ukongwa pa umoyu widu. Fundu yakukhumbika ukongwa yeniyi, ndiyu Akhristu a mu nyengu ya akutumika wo ajanga ku Yudeya anguyiziŵa. (Ŵerengani Luka 21:20-24.) Yesu wanguŵatcheŵeske limu kuti nyengu yinyaki tawuni ya Yerusalemu ‘yazamuzingilizika ndi asilikali.’ Iyu wanguŵakambiya kuti asani venivi vazichitika, yiwu “aziyambi kuthaŵiya kumapiri.” Kuthaŵa kwatingi kuziŵawovyengi kuti azitaskiki kweni akhumbikanga kuleka vinthu vinandi. Chigongwi cha Alinda chinyaki chingukamba kuti: “Yiwu anguleka minda yawu kweniso nyumba zawu ndipu anguto katundu weyosi cha munyumba zawu. Chifukwa chakuti athembanga Yehova kuti waŵavikiliyengi kweniso kuŵawovya, awonanga kuti kusopa nkhwakukhumbika ukongwa pa umoyu wawu, kuphara chinthu chinyaki chechosi cho chawonekanga kuti ntchakukhumbika.”
8. Kumbi tingasambira fundu niyi yakukhumbika pa vo vinguchitikiya Akhristu a mu nyengu ya akutumika wo ajanga ku Yudeya?
8 Kumbi tingasambira fundu niyi yakukhumbika pa vo vinguchitikiya Akhristu a mu nyengu ya akutumika wo ajanga ku Yudeya? Chigongwi cha Alinda cho tachizumbuwa mu ndimi 7 chingukamba kuti: “Tingazikumana ndi mayeseru kunthazi ngo tazamukhumbika kulongo mo tiwone vinthu vakuliŵavu. Kumbi vinthu venivi vakukhumbika ukongwa, pamwenga chakukhumbika ukongwa kwaku isi nkhutaskika chifukwa chakuti te akugomezgeka kwaku Chiuta? Kukamba uneneska, kuthaŵa kwidu, kungazisazgapu kukunthiyapu masuzgu kweniso kuleka vinthu vinyaki. Tazamukhumbika kuja akunozgeka kuchita chechosi cho tingafiska, nge mo Akhristu anyidu a mu nyengu ya akutumika wo anguthaŵamu mu Yudeya anguchitiya.” *
9. Kumbi mwasaniya ulongozgi wakuchiska wuli kutuliya mu mazu ngo wakutumika Paulo wangukambiya Aheberi?
9 Vitenere kuti venga vakusuzga ukongwa kwa Akhristu ŵenaŵa kuleka chechosi cho ŵenga nachu ndi kuchiyamba umoyu unyaki. Akhumbikanga kuja ndi chivwanu kuti athembengi Yehova kuti waŵawovyengi kusaniya vinthu vakukhumbika pa umoyu. Kweni penga chinthu chinyaki cho chatingi chiŵawovyengi. Vyaka vinkhondi Aroma ŵechendazingilizi Yerusalemu, wakutumika Paulo wangupereka ulongozgi wakukhumbika ukongwa kwa Aheberi. Iyu wanguti: “Umoyu winu uŵi wambula kwanja ndalama, kweni mukhorwengi ndi vo mwe navu pasonu panu. Pakuti iyu wakukamba kuti: ‘Ndazakukulekani cha ndipuso ndazakukujowoni cha.’ Kuti tiŵi ndi chiganga ndi kukamba kuti: ‘Yehova ndiyu watindiwovya; ndiwopengi cha. Kumbi munthu wangachitanji nani?’” (Ahe. 13:5, 6) Tikayika cha kuti chenga chipusu ku ŵanthu wo angugwiriskiya ntchitu ulongozgi waku Paulo kuti akhorwengi ndi vinthu vimanavi vo ŵenga navu ku malu ngachilendu ko anguthaŵiya. Yiwu angusimikiza kuti Yehova waŵawovyengi kusaniya vinthu vakukhumbika pa umoyu. Mazu nga wakutumika Paulo ngenanga, ngatitisimikiziya kuti nasi tikhumbika kuthemba Yehova kuti watiwovyengi kusaniya vinthu vakukhumbika pa umoyu.
“TIJE AKUKHORWA NDI VINTHU VENIVI”
10. Kumbi Paulo watitikambiya “chisisi” wuli?
10 Paulo wangupereka so ulongozgi wenuwu kwaku Timote, ndipu ulongozgi wenuwu ugwira so ntchitu kwaku isi. Iyu wangulemba kuti: “Mwaviyo, asani te ndi chakurya ndi vakuvwala, tije akukhorwa ndi vinthu venivi.” (1 Timo. 6:8) Kumbi venivi ving’anamuwa kuti tingarya cha chakurya chamampha, kuja ndi nyumba yamampha pamwenga kugula vakuvwala va nyuwani nyengu ndi nyengu? Ivi ndivu Paulo wang’anamuwa cha. Kweni Paulo wakamba kuti tikhorwengi ndi vo tenavu. (Afi. 4:12) Chenichi ndichu chenga “chisisi” cho Paulo wangukamba. Chinthu chakuzirwa ukongwa kwaku isi mbubwezi widu ndi Chiuta, vinthu vakuliŵavu vo tenavu cha.—Haba. 3:17, 18.
Ayisirayeli ‘asoŵanga kanthu kekosi cha kamampha’ pa nyengu yo ŵenga muchipululu kwa vyaka 40. Kumbi nasi tikhorwa ndi vo tenavu pasonu panu? (Wonani ndimi 11) *
11. Kumbi mazu ngo Mozesi wangukambiya Ayisirayeli ngatitisambizanji pa nkhani ya kukhorwa?
11 Vinthu vo isi tingaviwona kuti vakukhumbika, Yehova wangaviwona viyo cha. Wonani vo Yehova wangukambiya Mozesi, Ayisirayeli ŵati ŵaja vyaka 40 muchipululu. Iyu wanguti: “Yehova Chiuta winu wakutumbikani pa vosi vo mwachita. Iyu waziŵa umampha kwenda kwinu muchipululu chikulu ichi. Kwa vyaka 40 ivi, Yehova Chiuta winu wenga namwi ndipu mwasoŵanga kanthu cha.” (Doto. 2:7) Kwa vyaka 40 venivi, Yehova waŵapaskanga mana Ayisirayeli kuti aryengi. Malaya ngawu ngo angutuwa nangu ku Ijipiti ngamalanga cha. (Doto. 8:3, 4) Chinanga kuti ŵanthu anyaki angawona kuti vinthu ivi venga vakukwana cha, kweni Mozesi wangukumbusa Ayisirayeli kuti ŵenga ndi chechosi cho akhumbikiyanga. Yehova wangakondwa asani tingasambira kukhorwa, kuwonga chinanga ndi vinthu vimanavi vo tenavu, kuviwona kuti ndi vitumbiku ndipuso kumuwonga Yehova chifukwa cha vinthu venivi.
MUGOMEZGENGI KUTI YEHOVA WAKUPHWERIYENINGI
12. Kumbi ntchinthu wuli cho chilongo kuti Davidi wajithembanga cha kweni wathembanga Yehova?
12 Davidi waziŵanga kuti Yehova ngwakugomezgeka ndipuso watiŵaphwere ukongwa ŵanthu wo Atimuyanja. Chinanga kuti umoyu waki wenga pangozi pa nyengu yo walembanga Salimo 34, ndi chivwanu Davidi wanguwona “mungelu waku Yehova” wajintha msasa “mwakuzunguliya” iyu. (Salimo 34:7) Davidi watenere kuti wanguyeruzgiya mungelu waku Yehova, ndi msilikali yo we mumusasa kumalu ngakuchitiya nkhondu, ndipu nyengu zosi waja masu chifukwa cha arwani ŵaki. Chinanga kuti iyu wenga msilikali wachiganga ndipuso Yehova wangumulayizga kuti wazamuja fumu, Davidi wanguthemba lusu laki lakuponya mya cha pamwenga kugwiriskiya ntchitu lipanga kuti wathereski arwani. (1 Samu. 16:13; 24:12) Kweni Davidi wanguthemba Chiuta ndipu wagomezganga kuti mungelu waku Yehova ‘wataska ŵanthu wo Atimuwopa.’ Mbuneneska kuti Yehova wangativikiliya mwakuziziswa cha mazuŵa nganu. Kweni tiziŵa kuti ŵanthu wosi wo athemba Yehova, azamulonde umoyu wamuyaya chinanga kuti sonu angafwa.
Pa nyengu ya chisuzgu chikulu, Gogi wa Magogi wangazitiyukiya. Kweni vakuchiska kuti Yesu ndipuso angelu ŵaki aziŵa vo vazamuchitika ndipu azakutivikiliya (Wonani ndimi 13)
13. Asani Gogi wa Magogi wazitiyukiya, ntchifukwa wuli tazamuwoneka nge kuti te ambula kuvikilirika, nanga ntchifukwa wuli tazamukhumbika cha kuchita mantha? (Wonani chithuzi cho che pachikonkhombi.)
13 Pambula kuswera yapa, chivwanu chidu mwaku Yehova kuti wangativikiliya, chazamuyeseka. Pa nyengu yo Gogi wa Magogi, kung’anamuwa kukoliyana kwa vyaru, azamuyukiya ŵanthu aku Chiuta, maumoyu ngidu ngangaziŵa pangozi. Tazamukhumbika kuja ndi chivwanu chakukho kuti Yehova wangatitaska ndipu wazakutitaska nadi. Ŵanthu ŵenaŵa azamuwona kuti te nge mbereri zambula kuvikilirika ndipu palivi yo wangatitaska. (Ezeki. 38:10-12) Tazamuŵavi vidya vankhondu ndipuso tazamukuŵa kuti nkhondu titiyiziŵa cha. Yiwu azamuwona kuti atithereskengi kwambula kusuzga. Yiwu azamuziŵa cha kuti angelu aku Yehova mbakunozgeka kutivikiliya. Kweni isi tiziŵa venivi chifukwa te ndi chivwanu. Ntchifukwa wuli yiwu azamuziŵa cha? Chifukwa alivi chivwanu mwaku Chiuta. Yiwu azamuzizwa ukongwa kuwona kuti magulu ngankhondu ngakuchanya, ngatitichitiya nkhondu!—Chivu. 19:11, 14, 15.
TINOZGEKIYENGI KWECHE SONU VO TAZAMUKUMANA NAVU KUNTHAZI
14. Kumbi tingachitanji sonu kuti tinozgeke vo tazamukumana navu kunthazi?
14 Kumbi tingachitanji sonu kuti tinozgeke vo tazamukumana navu kunthazi? Chakwamba, vinthu vakuliŵavu tingaviwonanga kuti vakukhumbika ukongwa cha, chifukwa zuŵa linyaki tazakuvisiya. Kweniso tikhumbika kukhorwa ndi vo tenavu ndipu titenere kukondwa ukongwa chifukwa chakuti te pa ubwezi ndi Yehova. Asani tamuziŵa umampha ukongwa Chiuta widu, tijengi ndi chivwanu chakukho kuti iyu wazakutivikiliya asani Gogi wa Magogi wazitiyukiya.
15. Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitikiya Davidi pa nyengu yo wenga mnyamata, vo vingumuwovya kuziŵa kuti Yehova wamujowongepu cha?
15 Tiyeni tikambiskani chinthu chinyaki cho chinguwovya Davidi, cho nasi chingatiwovya kuti tinozgeke mayeseru ngo tazamukumana nangu kunthazi. Davidi wangukamba kuti: “Laŵani, ndipu muwonengi kuti Yehova ngwamampha; ngwakukondwa munthu yo wabisama mwaku iyu.” (Salimo 34:8) Mazu yanga ngakonkhoska chifukwa cho Davidi wanguziŵiya kuti wakhumbikanga kuthemba Yehova kuti wamuwovyengi. Davidi kanandi wathembanga Yehova, ndipu Chiuta waki wangumujowopu cha. Davidi weche mnyamata wakhumbikanga kuchita nkhondu ndi chinkhara cha Afilisiti zina laki Goliyati ndipu wangukambiya msilikali wakofya mwenuyu kuti: “Msanawale Yehova wakuperekengi mu manja mwangu.” (1 Samu. 17:46) Pavuli paki, Davidi wangwamba kuteŵete fumu Sauli, yo yakhumbanga kumubaya maulendu ngananandi ŵaka. Kweni “Yehova wenga ndi Davidi.” (1 Samu. 18:12) Chifukwa chakuti Davidi wanguwona mo Yehova wangumuwovye kuvuli, iyu wanguziŵa kuti wakhumbikanga kuthemba Yehova kuti wamuwovyengi pa masuzgu ngo wakumananga nangu pa nyengu iyi.
16. Kumbi ‘tingalaŵa’ wuli kuti tiwoni kuti Yehova ngwamampha?
16 Asani sonu tithemba ukongwa Yehova kuti ndiyu watilongozgengi, ndikuti venivi vingatiwovya kuziŵa kuti kunthazi wazakutitaska. Tikhumbika chivwanu ndipuso kuthemba Yehova kuti tipemphi abwana widu ku ntchitu kuti atizomerezgi kuluta ku unganu wadera pamwenga wachigaŵa. Pamwenga kuŵapempha kuti asinthi nyengu yo tigwiriya ntchitu ndi chilatu chakuti tilutengi ku maunganu ngosi nga mpingu kweniso kuti timaliyengi nyengu yinandi mu uteŵeti. Tiyeruzgiyi kuti bwana widu wakana vo tamupempha ndipu ntchitu yidu yatimaliya. Kumbi tigomezgengi kuti Yehova watilekengi cha pamwenga kutijowo ndipuso kuti nyengu zosi watipaskengi vinthu vo tikhumbikiya? (Ahe. 13:5) Anandi wo achita uteŵeti wa nyengu zosi, angakukambiyani vo vinguŵachitikiya vo vilongo mo Yehova wanguŵawovye pa nyengu yo akhumbanga kuti waŵawovyi. Yehova ngwakugomezgeka.
17. Kumbi lemba la chaka cha 2022 ndakuti wuli, nanga ntchifukwa wuli ndapanyengu yaki?
17 Pakuti Yehova we nasi, palivi chifukwa chakuchitiya mantha ndi vo vitichitikiyengi kunthazi. Chiuta widu wazakutijowopu cha chikulu tiŵika Ufumu waki pamalu ngakwamba pa umoyu widu. Kuti Wupu Wakulongozga utikumbusi kukhumbika kwakunozgeke sonu masuzgu ngo tikumanengi nangu pambula kuswera, kweniso kuti tigomezgengi kuti Yehova wazakutijowopu cha, wasankha lemba la Salimo 34:10 kuti lije lemba lidu la chaka cha 2022. Lemba ili lititi: “Ŵanthu wo apenja Yehova asoŵengi kanthu kekosi cha kamampha.”
SUMU 38 Chiuta Wakupaseningi Nthazi
^ Lemba lidu la chaka cha 2022, latuliya pa Salimo 34:10, po patiti: “Ŵanthu wo apenja Yehova asoŵengi kanthu kekosi cha kamampha.” Ateŵeti anandi akugomezgeka aku Yehova, ŵe ndi ndalama zimanavi pamwenga vinthu vimanavi ŵaka. Sonu ntchifukwa wuli tikamba kuti yiwu “asoŵengi kanthu kekosi cha kamampha”? Nanga kuvwisa vo vesi ili ling’anamuwa, kungatiwovya wuli kuti tinozgeke masuzgu ngo tikumanengi nangu kunthazi?
^ Wonani nkhani yakuti “Vo Akuŵerenga Afumba” mu Chigongwi cha Alinda cha September 15, 2014.
^ Wonani Chigongwi cha Alinda cha Chichewa cha May 1, 1999 peji 19.
