1-2. (a) Kumbi tituvwa wuli asani tiŵanaŵaniya umoyu waku Yesu kweniso uteŵeti waki? (b) Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?

 ASANI munthu yo tamuyanjanga watayika titimusoŵa ukongwa! Pakwamba vingatipweteka ukongwa asani tikumbuka mo wangusuzgikiya kwati kwaja kamanavi kuti wafwi. Kweni asani pajumpha nyengu titamba kukondwa asani tikumbuka vinthu vo wanguchita, wangutisambiza pamwenga vo wangukamba kuti watichiski pamwenga kuti tikondwi.

² Mwakuyanana ŵaka vititiŵaŵa asani tiŵerenga vakukwaskana ndi mo Yesu wangusuzgikiya kweniso mo wangufwiya. Mu nyengu ya Chikumbusu tipatuwa nyengu kuti tiŵanaŵaniyi kuzirwa kwa sembi yaki. (1 Akori. 11:24, 25) Kweni tikondwa ukongwa kuŵanaŵaniya vinthu vosi vo Yesu wangukamba kweniso kuchita pa nyengu yo wenga pacharu chapasi. Tichiskika so asani tiŵanaŵaniya vo wachita pasonu panu kweniso vo wazakutichitiya kunthazi. Kuŵanaŵaniya venivi kweniso mo iyu watitiyanjiya, vingachitiska kuti tilongongi kuti tiwonga mu nthowa zakupambanapambana. Ndipu venivi ndivu tikambiskanengi mu nkhani iyi.

3. Ntchifukwa wuli titenere kuwonga sembi yaku Yesu?

³ Tiwonga ukongwa asani tiŵanaŵaniya umoyu waku Yesu kweniso nyifwa yaki. Pa nyengu yo Yesu wenga pacharu chapasi, wasambizanga ŵanthu vinthu vamampha vo Ufumu waku Chiuta wazakuŵachitiya. Tiwonga ukongwa vinthu vakukwaskana ndi Ufumu venivi vo Yesu wangusambiza. Tiwonga ukongwa sembi  yo iyu wakupereka chifukwa yititiwovya kuja pa ubwezi wakukho ndi Yehova kweniso Yesu. Ndipuso ŵanthu wo avwana mwaku Yesu ŵe ndi chilindizga chakuzija ndi umoyu wamuyaya ndipuso kuziwona so abali ŵawu wo akutayika. (Yoha. 5:28, 29; Aro. 6:23) Isi tenga akwenere cha kulonde vitumbiku venivi ndipuso tingamuweze cha Chiuta ndi Khristu chifukwa cha vo akutichitiya. (Aro. 5:8, 20, 21) Kweni tingalongo kuti titiŵawonga. Mu nthowa wuli?

4. Kumbi Mariya wa ku Magadala wangulongo wuli kuti wawonga vo Yesu wangumuchitiya? (Wonani chithuzi.)

⁴ Tiyeni tikambiskani va munthukazi munyaki wa Chiyuda zina laki Mariya wa ku Magadala. Iyu wasuzgikanga ukongwa chifukwa viŵanda 7 vamusuzganga. Mariya watenere kuti waŵanaŵananga kuti palivi yo wangamuwovya. Mwaviyo, iyu watenere kuti wanguwonga ukongwa Yesu wati wamutuzga viŵanda venivi. Mtima wakuwonga ungumuchitiska kuti waje wakusambira waku Yesu. Ndipu wangugwirisiya ntchitu nyengu yaki, nthazi zaki kweniso vinthu vo wenga navu kuti wamuwovyi pa uteŵeti waki. (Luka 8:1-3) Chinanga kuti Mariya wawonganga ukongwa vo Yesu wangumuchitiya, kweni watenere kuti waziŵanga cha kuti Yesu wenga pafupi kumuchitiya chinthu chikulu ukongwa. Iyu wenga pafupi kupereka umoyu waki chifukwa cha ŵanthu wosi “kuti weyosi yo wavwana mwaku iyu” wazije ndi umoyu wamuyaya. (Yoha. 3:16) Kweni Mariya wangulongo mbwenu kuti wamuwonganga Yesu mwakuja wakugomezgeka. Pa nyengu yo Yesu wasuzgikanga pachimiti chakutombozgekiyapu, Mariya wanguma pafupi kuti wamupembuzgi kweniso kupembuzga ŵanthu anyaki wo ŵengapu. (Yoha. 19:25) Yesu wati wafwa, Mariya ndi anthukazi anyaki ŵaŵi anguluta ndi vakununkhira ku muwunda kuti akapaki thupi laku Yesu. (Mariko 16:1, 2) Yehova wangumutumbika ukongwa Mariya chifukwa wanguja wakugomezgeka kwaku Yesu. Iyu wangukondwa ukongwa kukumana ndi Yesu wati wayuskika kweniso kukambiskana nayu. Ndipu akusambira ŵaki amanavi pe ndiwu ŵenga ndi mwaŵi wenuwu.—Yoha. 20:11-18.

5. Kumbi tingalongo wuli kuti tiwonga vosi vo Yehova ndi Yesu akutichitiya?

 ⁵ Nasi tingalongo kuti tiwonga vosi vo Yehova ndi Yesu atichitiya, asani tigwiriskiya ntchitu nyengu yidu, nthazi zidu kweniso chuma chidu kuti titeŵete Yehova. Mwakuyeruzgiyapu, tingajipereka kuti tiwovyengi pa ntchitu zakuzenga nyumba zo tigwiriskiya ntchitu pakusopa Yehova kweniso kuzinozga kuti ziwonekengi umampha.

6. Ntchifukwa wuli tingakamba kuti sembi ndi mphasu yo Yehova wakupaska munthu weyosi pakuyija?

⁶ Asani tiŵanaŵaniya mo Yehova ndi Yesu atitiyanjiya, vititichitiska kuti nasi tiŵayanjengi. (1 Yoha. 4:10, 19) Titiŵayanja so ukongwa asani tiŵanaŵaniya kuti Yesu wakufwiya munthu weyosi pakuyija. Wakutumika Paulo wayiziŵanga umampha fundu yeniyi ndipu wangulongo kuti wawonga po wangulembe Agalatiya kuti: “Mwana waku Chiuta . . . wakundiyanja ndipu wakujipereka chifukwa chaku ini.” (Aga. 2:20) Chifukwa cha sembi yaku Yesu, Yehova wakukuguziyani kwaku iyu kuti muje bwezi laki. (Yoha. 6:44) Kumbi mukondwa cha kuziŵa kuti Yehova wakuwonamu chinthu chinyaki chamampha mwaku yimwi ndipuso kuti wakukulipiliyani mtengu wakudula ukongwa kuti muje bwezi laki? Kumbi venivi vitikuchitiskani cha kuti mumuyanjengi ukongwa Yehova ndi Yesu? Mwaviyo, tingachita umampha kujifumba kuti ‘Kumbi chanju chenichi chitindichichizga kuchitanji?’

7. Nge mo chilongore chithuzi, kumbi tosi tingalongo wuli kuti titanja Yehova ndi Yesu? (2 Akorinto 5:14, 15; 6:1, 2)

⁷ Kwanja Chiuta ndipuso Khristu, kutitichiska kuti tiyanjengi anyidu. (Ŵerengani 2 Akorinto 5:14, 15; 6:1, 2.) Kugwiraku mwaphamphu ntchitu yakupharazga ndiyu nthowa yimoza yo tilongore kuti titanja anyidu. Tipharazgiya munthu weyosi yo takumana nayu. Tileka cha kupharazgiya ŵanthu anyaki chifukwa chakuti  tipambana nawu mtundu, fuku, mbakukhupuka pamwenga mbakavu, mbakusambira pamwenga mbambula kusambira. Asani tipharazgiya munthu weyosi, ndikuti tichita khumbu laku Chiuta chifukwa iyu wakhumba kuti “ŵanthu amitundu yosi ataskiki kweniso awuziŵi umampha uneneska.”—1 Timo. 2:4.

8. Kumbi tingalongo wuli kuti titanja abali ndi azichi ŵidu?

⁸ Tilongo so kuti titanja Chiuta ndi Khristu asani titanja abali ndi azichi ŵidu. (1 Yoha. 4:21) Titiŵapaska vinthu vo akhumbikiya, titiŵaphwere asani akhumbika chovyu kweniso titiŵawovya asani akumana ndi mayeseru. Titiŵapembuzga asani mubali wawu watayika, tiluta kuchiŵawona asani atama kweniso titiŵachiska asani aguŵa. (2 Akori. 1:3-7; 1 Ate. 5:11, 14) Ndipuso titiŵapemphere chifukwa tiziŵa kuti “pempheru lakuŵeyere la munthu murunji ligwira ntchitu mwanthazi ukongwa.”​—Yako. 5:16.

9. Kumbi ndi nthowa so yinyaki niyi yo tingalongore kuti titanja abali ndi azichi ŵidu?

⁹ Tilongo so kuti titanja abali ndi azichi ŵidu asani titesesa kuti tijengi nawu mwachimangu. Titesesa kuti tigowokengi nge mo Yehova wachitiya. Yehova wangukhumbisiska kupereka Mwana kuti watifwiyi chifukwa cha maubudi ngidu. Mwaviyo, nasi tikhumbika kuja akunozgeka kugowoke abali ndi azichi ŵidu asani atinangiya. Titenere cha kuja nge kapolu wabwekabweka yo wakambika muntharika yaku Yesu. Chinanga kuti mbuyaki wangumugowoke ngongoli yikulu yo wenga nayu kweni iyu wangukana kugowoke kapolu munyaki yo wenga nayu ndi ngongoli yimana. (Mate. 18:23-35) Asani mukupambana maŵanaŵanu ndi munthu munyaki mumpingu, mungachita umampha kuja nayu pa chimangu mwechendachiti Chikumbusu. (Mate. 5:23, 24) Asani mwachita venivi mulongongi kuti mutimuyanja ukongwa Yehova ndi Yesu.

10-11. Kumbi ŵara angalongo wuli kuti atanja Yehova kweniso Yesu? (1 Peturo 5:1, 2)

¹⁰ Kumbi ŵara angalongo wuli kuti atanja Yehova kweniso Yesu? Nthowa yikulu yo mungachitiya venivi nkhuphwere mbereri za ku Yesu. (Ŵerengani 1 Peturo 5:1, 2.) Venivi ndivu Yesu wangukambiya wakutumika Peturo. Peturo wati wakana Yesu katatu, wakhumbisiskanga kulongo kuti watimuyanja Yesu. Yesu wati wayuskika wangufumba Peturo kuti: “Simoni mwana waku Yohane, kumbi utindiyanja?” Tikayika cha kuti Peturo watingi wachitengi chechosi kulongo kuti watanja Ambuyaki. Yesu wangumukambiya kuti: “Liska ŵana ambereri ŵangu.” (Yoha. 21:15-17) Ndipu kwa umoyu waki wosi, Peturo waziphweriyanga mwachanju mbereri za Ambuya kulongo kuti wamuyanjanga nadi Yesu.

¹¹ Mu nyengu ya Chikumbusu, kumbi ŵara mungalongo wuli kuti vo Yesu wangukambiya Peturo vakukhumbika ukongwa? Mungalongo kuti mutimuyanja ukongwa Yehova kweniso Yesu asani muchita maulendu nga uliska kweniso kwesesa kovya ŵanthu akulopwa kuti awere kwaku Yehova. (Ezeki. 34:11, 12) Mungachiska so ŵanthu wo asambira Bayibolu kweniso wo akhumba kuziŵa vinandi wo ŵaza pa Chikumbusu, kuti ajivwengi kuti alondereka chifukwa tigomezga kuti nawu ajengi akusambira aku Yesu.

12. Ntchifukwa wuli kuŵanaŵaniya mazu ngo Yesu wangukamba ndi usiku wakuti mawa laki wafwengi, kutitiwovya kuja ndi chiganga? (Yohane 16:32, 33)

¹² Ndi usiku wakuti mawa laki wafwengi, Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Mukumanengi ndi masuzgu mucharu, kweni khwimani mtima! Ini ndachithereska charu.” (Ŵerengani Yohane 16:32, 33.) Kumbi ntchinthu wuli cho chingumuwovya Yesu kuchita chiganga pa nyengu yo arwani ŵaki amuwofyezanga  ndipuso kulutirizga kuja wakugomezgeka mpaka nyifwa? Iyu wathembanga Yehova. Chifukwa chakuti Yesu wanguziŵa kuti akusambira ŵaki akumanengi ndi mayeseru ngenanga, wangupempha Yehova kuti waŵavikiliyi. (Yoha. 17:11) Ntchifukwa wuli venivi vititiwovya kuja ndi chiganga? Chifukwa Yehova ngwanthazi ukongwa kuluska arwani ŵidu. (1 Yoha. 4:4) Iyu wawona chechosi. Mwaviyo, tisimikiza kuti asani tithemba Yehova iyu wangatiwovya kuti tileki kuchita mantha ndipuso kuja ndi chiganga.

13. Kumbi Yosefi wa ku Arimatiya wangulongo wuli kuti wenga ndi chiganga?

¹³ Tiyeni tikambiskani chakuwoniyapu chaku Yosefi wa ku Arimatiya. Ayuda amutumbikanga ukongwa chifukwa wenga wa mu Mphara Yikulu ya Milandu ya Ayuda. Kweni pa nyengu yo Yesu wachitanga uteŵeti waki pacharu chapasi, Yosefi wenga ndi chiganga cha. Ndipu Yohane wangukamba kuti iyu wenga “wakusambira waku Yesu kweni wambula kuziŵika ku ŵanthu chifukwa cha kopa Ayuda.” (Yoha. 19:38) Chinanga kuti Yosefi wawuziŵanga uthenga wa Ufumu, kweni wakambanga cha ku ŵanthu kuti wavwana mwaku Yesu. Iyu watenere kuti wawopanga kuti ŵanthu alekengi kumutumbika asani angaziŵa kuti ngwakusambira waku Yesu. Kwali vinthu venga wuli, Bayibolu likamba kuti Yesu wati wafwa, Yosefi “wanguchita chiganga kuluta kwaku Pilato kuchipempha thupi laku Yesu.” (Mariko 15:42, 43) Yapa Yosefi wangubisa cha kuti ngwakusambira waku Yesu.

14. Kumbi mungachita wuli asani mutopa ŵanthu?

¹⁴ Kumbi namwi mutopa ŵanthu nge mo Yosefi wachitiyanga? Asani mwe kusukulu pamwenga ku ntchitu, kumbi nyengu zinyaki muchita soni kukambiya anyinu kuti ndimwi Kaboni waku Yehova? Kumbi muziŵaniza kuja mupharazgi pamwenga kubatizika chifukwa chakuti mutopa mo ŵanthu anyaki angakuwoniyani? Mungazomerezganga cha kuti venivi vikutondekeskeni kuchita vinthu vo muziŵa kuti vamampha. Mupempherengi kwaku Yehova mwakutuliya pasi pamtima. Mumupemphengi kuti wakuwovyeni kuja ndi chiganga kuti muchiti khumbu laki. Asani muwona mo Yehova wamukiya mapempheru nginu, mujengi akukho kweniso mujengi ndi chiganga ukongwa.—Yesa. 41:10, 13.

15. Yesu wati wawoneke kwa akusambira ŵaki, kumbi likondwa lo ŵenga nalu linguŵachiska kuchitanji? (Luka 24:52, 53)

¹⁵ Akusambira aku Yesu ŵenga ndi chitima ukongwa iyu wati wafwa. Yeruzgiyani kuti venivi vinguchitikiya yimwi. Ndikuti namwi mwatingi muŵengi ndi chitima ukongwa. Yiwu angutaya  mubwezi wawu pe cha, kweni awonanga so kuti alivi chilindizga. (Luka 24:17-21) Kweni Yesu wati waŵawoneke, wangusaniya nyengu yakuŵawovya kuti avwisi mo nyifwa yaki yingufiskiya mauchimi nga mu Bayibolu. Ndipuso wanguŵapaska ntchitu yakukhumbika ukongwa yakuti achiti. (Luka 24:26, 27, 45-48) Pa nyengu yo Yesu wangukwera kuchanya wati waja mazuŵa 40 pacharu chapasi, akusambira aku Yesu anguleka kuŵa ndi chitima kweni ŵenga ndi likondwa likulu. Yiwu angukondwa ukongwa chifukwa chakuti anguziŵa kuti Yesu ngwamoyu ndipuso kuti waŵawovyengi kugwira ntchitu yo wanguŵapaska. Likondwa lawu linguchitiska kuti athamikengi Yehova kwambula kulekeza.—Ŵerengani Luka 24:52, 53; Machi. 5:42.

16. Kumbi tingaŵayezga wuli akusambira aku Yesu?

¹⁶ Kumbi tingaŵayezga wuli akusambira aku Yesu? Tingasaniya likondwa pakuteŵete Yehova mu nyengu ya Chikumbusu pe cha kweni chaka chosi. Kuti venivi vichitiki, tikhumbika kuŵika vinthu va Ufumu waku Chiuta pa malu ngakwamba. Mwakuyeruzgiyapu, anyaki akusintha mazuŵa kweniso nyengu yakugwiriya ntchitu ndi chilatu chakuti apharazgengi kaŵikaŵi, awunganengi kweniso kuchita kusopa kwa pabanja. Anyaki akusankha kuleka kuja ndi chuma kweniso katundu munandi, vinthu vo ŵanthu anandi ativiwona kuti vakukhumbika ukongwa. Yiwu akuchita venivi ndi chilatu chakuti achitengi vinandi mumpingu pamwenga kuti asamiyi ku malu ko kukhumbika apharazgi anandi a Ufumu. Chinanga kuti tikhumbika kukunthiyapu kuti tilutirizgi kuteŵete Yehova kweni iyu walayizga kuti watitumbikengi ukongwa asani tiŵika vinthu va Ufumu pa malu ngakwamba.—Nthanthi 10:22; Mate. 6:32, 33.

17. Kumbi mwasimikiza kuchitanji mu nyengu yinu ya Chikumbusu? (Wonani chithuzi.)

¹⁷ Tikhumbisiska kuzichita chikumbusu pa April 4, 2023. Kweni tingalindizganga zuŵa la Chikumbusu pe cha kuti tiŵanaŵaniyengi umoyu waku Yesu, nyifwa yaki kweniso chanju cho iyu ndi Yehova akutilongo. Tiŵanaŵaniyengi venivi mu nyengu yosi ya Chikumbusu. Mwakuyeruzgiyapu, tipatuwengi nyengu yakuŵerenge kweniso kulunguruka vinthu vo vinguchitika “Sabata Yakumaliya ya Umoyu Waku Yesu wa Pacharu Chapasi,” vo ve mu Fundu Zakukumaliya B12 mu Bayibolu la Charu Chifya la Malemba Ngakupaturika. Muchiŵerenga vakukwaskana ndi umoyu waku Yesu, saniyani mavesi nga mu Bayibolu ngo ngangakuwovyani kuti muwongengi ukongwa, muje ndi chiganga, chanju kweniso likondwa. Pavuli paki, saniyani nthowa zo mungalongore kuti muwonga kutuliya pasi pa mtima. Asani muchitengi venivi, mungasimikiza kuti Yesu wawonga vosi vo mutimuchitiya kuti mumukumbuki mu nyengu yinu Chikumbusu.—Chivu. 2:19.