1. Kumbi titenere kuchitanji kuti tizitaskiki pa zuŵa laku Yehova?

 ASANI Bayibolu likamba “zuŵa laku Yehova,” ling’anamuwa nyengu yeniyo Yehova wazamubaya ŵanthu aheni ndi kutaska ŵanthu ŵaki. Mu nyengu yakali, Yehova wangulanga mitundu yinyaki. (Yesa. 13:1, 6; Ezeki. 13:5; Zefa. 1:8) Mu nyengu yidu yinu, “zuŵa laku Yehova” lazamukwamba asani alongozgi andali azibwanganduwa Babiloni Mukulu ndipu lazamumaliya pa nkhondu ya Aramagedoni. Kuti tiziponi pa “zuŵa” lenili, titenere kunozgeke pasonu panu. Yesu wangukamba kuti tikhumbika kunozgeke “chisuzgu chikulu” kweniso ‘kulutirizga kuja akunozgeka.’​—Mate. 24:21; Luka 12:40.

2. Kumbi buku la 1 Atesalonika lingatiwovya wuli?

² Mu kalata yaki yakwamba yakuluta kwa Atesalonika, wakutumika Paulo wangugwiriskiya ntchitu vakuyeruzgiyapu vinandi kuti wawovyi Akhristu kulutirizga kunozgeke zuŵa likulu laku Yehova la cheruzgu. Paulo waziŵanga kuti zuŵa laku Yehova lizengi pa nyengu yeniyo cha. (2 Ate. 2:1-3) Kweni iyu wanguchiska Akhristu anyaki kunozgeke zuŵa lenili nge kuti lizengi mawa, ndipu nasi tingagwiriskiya ntchitu ulongozgi wenuwu. Tiyeni tikambiskani vo iyu wangukonkhoska vakukwaskana ndi: (1) mo zuŵa laku Yehova liziyengi, (2) wo azamupona cha pa zuŵa lenili, ndipuso (3) mo tinganozgeke zuŵa lenili kuti tizitaskiki.

3. Kumbi zuŵa laku Yehova lazamukuza nge munkhungu ndi usiku mu nthowa wuli? (Wonani so chithuzi.)

³ “Nge munkhungu ndi usiku.” (1 Ate. 5:2) Ichi ntchakuyeruzgiyapu chakwamba cho wakutumika Paulo wangugwiriskiya ntchitu pakukonkhoska mo zuŵa laku Yehova liziyengi. Kanandi ankhungu achita vinthu mwaliŵi ndipu achita venivi ndi usiku, pa nyengu yo  ŵanthu akhazanga cha kuti angaza. Mwakuyanana ŵaka, zuŵa laku Yehova nalu lizengi mwamabuchibuchi, ndipu ŵanthu anandi lazakuŵabuchizga. Chinanga Mbakhristu auneneska nawu azamuzizwa ndi mo vinthu vazamuchitikiya mwaliŵi. Kweni mwakupambana ndi ŵanthu aheni, isi tazamubayika cha.

4. Kumbi zuŵa laku Yehova liyanana wuli ndi urwirwi wa pakubala?

⁴ “Nge mo uchitiya urwirwi wa pakubala wa munthukazi wanthumbu.” (1 Ate. 5:3) Munthukazi wanthumbu wangaziŵa cha nyengu chayiyu yo wangatamiya. Kweni iyu wakayikiya cha kuti yifikengi nyengu chayiyu yakuti watami. Asani nyengu yakwana, yija yamabuchibuchi, yakuŵaŵa kweniso munthu ungayikaniza cha. Mwakuyanana ŵaka, nasi tiziŵa cha zuŵa kweniso ora lo zuŵa laku Yehova liyambiyengi. Chinanga kuti ve viyo, tikayikiya cha kuti lizengi ndipu cheruzgu cho Chiuta wazamupereka pa ŵanthu aheni chazamuja chakubuchizga kweniso palivi yo wazamuthaŵa.

5. Kumbi chisuzgu chikulu chiyanana wuli ndi matandakucha?

⁵ Nge matandakucha. Mu chakuyeruzgiyapu chachitatu cho Paulo wangukamba, wanguzumbuwa so va ankhungu wo atuba ndi usiku. Kweni viwoneka kuti pa nyengu iyi Paulo wanguyeruzgiya zuŵa laku Yehova ndi matandakucha. (1 Ate. 5:4) Ankhungu wo atuza ndi usiku nyengu zinyaki angaziŵa cha kuti kutucha. Ukweru wa zuŵa lifya ungaŵabuchizga ndipu angavumbulika. Mwakuyanana ŵaka, chisuzgu chikulu nachu chazamuvumbuwa ŵanthu ange ankhungu wo alutirizga kuja mu mdima ndipu alutirizga kuchita vinthu vo vileka kukondwesa Chiuta. Mwakupambana ndi ŵanthu ŵenaŵa, isi tinganozgeke zuŵa laku Yehova asani tikana kuchita vinthu vo vileka kukondwesa Yehova kweniso kuchita ‘vinthu vosi vamampha, va urunji kweniso vauneneska.’ (Aefe. 5:8-12) Pavuli paki Paulo wangugwiriskiya ntchitu vakuyeruzgiyapu vinyaki viŵi kuti wakonkhoski va ŵanthu wo azamuleka kutaskika.

6. Kumbi ŵanthu anandi agona mu nthowa wuli? (1 Atesalonika 5:6, 7)

⁶ “Wo agona.” (Ŵerengani 1 Atesalonika 5:6, 7.) Paulo wanguyeruzgiya ŵanthu wo azamuleka kupona pa zuŵa laku Yehova ndi ŵanthu wo agona. Yiwu aziŵa cha vo vichitika pamwenga so aziŵa cha kuti nyengu yiluta. Mwaviyo, yiwu aziŵa cha asani vinthu vinyaki vakukhumbika vichitika ndipu angachitapu kanthu cha. Ŵanthu anandi mazuŵa nganu agona mwauzimu. (Aro. 11:8) Yiwu aziŵa cha kuti vinthu vo vichitika vilongo kuti tija “mu mazuŵa ngakumaliya” ndipuso kuti chisuzgu chikulu chizengi pambula kuswera. Asani vinthu visintha ukongwa pacharu chapasi, ŵanthu anyaki avwisiya uthenga widu wa Ufumu. Kweni anandi atamba kugona mumalu mwakulutirizga kuja masu. Chinanga mbanthu anyaki wo agomezga zuŵa la cheruzgu aŵanaŵana kuti leche kutali ukongwa. (2 Petu. 3:3, 4) Kweni isi tiwona kuti ulongozgi wakuti tilutirizgi kuja masu ngwakukhumbika ukongwa zuŵa lelosi.

7. Kumbi ŵanthu wo azamubayika ndi Chiuta ayanana wuli ndi ŵanthu wo aloŵe?

⁷ “Wo aloŵe.” Wakutumika Paulo wanguyeruzgiya ŵanthu wo azamubayika ndi Chiuta ndi ŵanthu akuloŵe. Ŵanthu wo aloŵe achitapu kanthu mwaliŵi cha pa vinthu vo vitiŵachitikiya ndipuso atondeka kusankha vinthu umampha. Mwakuyanana ŵaka, ŵanthu aheni achitapu kanthu cha pa vinthu vo Chiuta watiŵatcheŵeska. Yiwu achita vinthu vo vingazichitiska kuti azibayiki. Kweni Bayibolu lichiska Akhristu kuti alutirizgengi kuŵanaŵana umampha. (1 Ate. 5:6) Kaswiri munyaki wa Bayibolu wangukamba kuti “munthu yo waŵanaŵana umampha wachita vinthu mwakuzikira kweniso watimbanyizgika cha. Iyu waŵanaŵana umampha ndi chilatu chakuti wasankhi vinthu mwazeru.” Ntchifukwa wuli tikhumbika kulutirizga kuja akuzikira kweniso kuleka kutimbanyizgika? Kuchita viyo kungatiwovya kuti tileki kusereliyamu mu ndali pamwenga mu vinthu vinyaki vo vichitika mucharu. Po zuŵa laku Yehova liŵandika, mtima wakukhumbisiska kuchitaku vinthu vinyaki mucharu ichi nawu ukuwengi ukongwa. Kweni tikhumbika kufipa mtima cha kuti tazamuchita wuli. Mzimu waku Chiuta ungatiwovya kuti tizikirengi kweniso tilekengi kutimbanyizgika maŵanaŵanu ndipuso kuti tisankhengi umampha vinthu.​—Luka 12:11, 12.

8. Kumbi lemba la 1 Atesalonika 5:8 likonkhoska wuli mijalidu yo yingatiwovya kuja masu ndi kulutirizga kuŵanaŵana umampha? (Wonani so chithuzi.)

⁸ “Tivwali chakuvikiliya pachifuŵa . . . ndipuso . . . chisoti.” Paulo watitiyeruzgiya ndi msilikali yo we masu kweniso yo wavwala vakuvwala vankhondu. (Ŵerengani 1 Atesalonika 5:8.) Msilikali yo we kunkhondu waja wakunozgeka kulimbana ndi arwani ŵaki nyengu yeyosi. Ndimu so viliri ndi isi. Tilutirizga kunozgeke zuŵa laku Yehova mwakuvwala chakuvikiliya pachifuŵa cha chivwanu ndi chanju kweniso chisoti cha chilindizga, ndipu mijalidu yeniyi yingatiwovya ukongwa.

9. Kumbi chivwanu chidu chititivikiliya wuli?

⁹ Chakuvikiliya pachifuŵa chivikiliya mtima wa msilikali. Mwakuyanana ŵaka, chivwanu kweniso chanju vivikiliya mtima widu wakuyeruzgiya. Mijalidu yeniyi yingatiwovya kulutirizga kuteŵete Chiuta ndi kuchita vo Yesu wachitanga. Chivwanu chititisimikiziya kuti Yehova wazakutipaska mphotu chifukwa chakumupenjapenja ndi mtima widu wosi. (Ahe. 11:6) Chitiwovyengi kuti tilutirizgi kuja akugomezgeka ku Mulongozgi widu Yesu, chinanga kuti tingakhumbika kukunthiyapu masuzgu ngakulu. Tingakholesa chivwanu chidu ndi chilatu chakuti tikunthiyepu masuzgu, mwakusambira vakuyeruzgiyapu va ŵanthu a mazuŵa nganu wo angulutirizga kuja akugomezgeka, chinanga kuti atombozgekanga pamwenga  akumananga ndi masuzgu nga chuma. Tingakhwecha chiŵana chakwanja ukongwa ndalama, asani tiyezga ŵanthu wo angwamba kuja umoyu wambula kukhumba vinandi ndi chilatu chakuti aŵiki vinthu va Ufumu pamalu ngakwamba. b

10. Kumbi kwanja Chiuta kweniso ŵanthu kutitiwovya wuli kukunthiyapu?

¹⁰ Chanju ntchakukhumbika so kuti tije masu kweniso kulutirizga kuŵanaŵana umampha. (Mate. 22:37-39) Kwanja Chiuta kutitiwovya kukunthiyapu po tigwira ntchitu yakupharazga chinanga kuti kugwira ntchitu yeniyi kungachitiska kuti tikumani ndi suzgu yinyaki. (2 Timo. 1:7, 8) Chifukwa chakuti titanja ŵanthu wosi kusazgapu wo mbakaboni cha, tilutirizga kupharazga ndipu tipharazga mu nthowa zakupambanapambana nge kugwiriskiya ntchitu foni kweniso makalata. Tikayikiya cha kuti zuŵa linyaki, ŵanthu wo titiŵapharazgiya azamusintha ndi kwamba kuchita cho ntchamampha.​—Ezeki. 18:27, 28.

11. Kumbi kwanja abali ndi azichi kutitiwovya wuli? (1 Atesalonika 5:11)

¹¹ Titanja so abali ndi azichi ŵidu. Tilongo kuti titanja abali ŵidu mwa “kuchiskana ndi kuzengana.” (Ŵerengani 1 Atesalonika 5:11.) Nge asilikali wo atovyana ku nkhondu, nasi tichiskana. Mbuneneska kuti nyengu zinyaki, mwangozi msilikali wangapweteka msilikali wa gulu laki pa nyengu yo ŵe kunkhondu, kweni wachitiya dala cha. Mwakuyanana ŵaka, nasi tingaŵapweteke mwadala cha abali ndi azichi ŵidu pamwenga kuweze chiheni pa chiheni. (1 Ate. 5:13, 15) Tilongo so chanju asani titumbika abali wo alongozga mu mpingu. (1 Ate. 5:12) Pa nyengu yo Paulo walembiyanga kalata iyi ndipu pechendajumphi chaka kutuliya po mpingu wa ku Atesalonika ungujalikiskikiya. Abali wo alongozganga pa nyengu yo aziŵanga vinandi cha ndipu atenere kuti anangisanga vinthu vinyaki. Kweni akhumbikanga mbwenu kuŵatumbika. Po chisuzgu chikulu chiŵandika, tazamukhumbika kuŵathemba ukongwa ŵara kuti atipaski ulongozgi kuluska mo tichitiya sonu. Pa nyengu iyi, panyaki vingazija vakusuzga kuzilonde ulongozgi kutuliya ku likulu lidu pamwenga ku ofesi ya nthambi. Mwaviyo, nkhwakukhumbika kuti tiŵayanjengi kweniso kuŵatumbika ŵara pasonu panu. Kwali vinthu ve wuli, tiyeni tilutirizgi kuŵanaŵana umampha,  tikhumbika cha kuŵanaŵaniya waka vo yiwu anangisa, kweni tikumbukengi fundu yakuti Yehova kuziya mwaku Yesu walongozga anthulumi akugomezgeka ŵenaŵa.

12. Kumbi chilindizga chidu chivikiliya wuli maŵanaŵanu ngidu?

¹² Nge mo chisoti chivikiliya mutu wa msilikali, chilindizga chidu cha utaski nachu chivikiliya maŵanaŵanu ngidu. Chilindizga chanthazi, chititiwovya kuziŵa kuti vo charu ichi chipereka vambula ntchitu. (Afi. 3:8) Chilindizga chidu chititiwovya kulutirizga kuja akuzika kweniso kuja akukho. Venivi ndivu vinguwovya Wallace kweniso Laurinda wo ateŵete ku Africa. Kwa masabata ngatatu pe anyina aku Laurinda angutayika ndipuso awisi aku Wallace nawu angutayika. Chifukwa cha mulili wa COVID-19, wosi ŵaŵi anguluta cha ku maliru nga apapi ŵawu. Wallace wangulemba kuti: “Chilindizga chakuti akufwa azamuyuka chitindiwovya kuŵanaŵaniya mo azamuŵiya asani aziyuskika ŵaka mu charu chifya, mumalu mwakuŵanaŵaniya mo ŵenge ŵati aja kamanavi kuti afwi. Chilindizga chenichi chitindipembuzga asani ndayamba kusuzgika maŵanaŵanu chifukwa cha chitima kweniso asani ndaguŵa.”

13. Kumbi tingachita wuli kuti tilonde mzimu wakupaturika?

¹³ “Mungazimwanga cha motu wa mzimu.” (1 Ate. 5:19) Paulo wanguyeruzgiya mzimu wakupaturika ndi motu wo we mwaku isi. Asani te ndi mzimu waku Chiuta, tifwiyapu kuchita cho ntchamampha ndipu tija ndi nthazi zakuti titeŵete Yehova. (Aro. 12:11) Kumbi tingachita wuli kuti tilonde mzimu wakupaturika? Titenere kumupempha Yehova kuti watipaski, tisambirengi Mazu Ngaki kweniso tikoliyanengi ndi gulu laki lo watililongozga ndi mzimu waki. Kuchita venivi kungatiwovya kuja ndi “mijalidu yo mzimu utuzga.”—Aga. 5:22, 23.

14. Kumbi tikhumbika kukhwechanji asani tikhumba kuti tilutirizgi kulonde mzimu waku Chiuta? (Wonani so chithuzi.)

¹⁴ Asani Chiuta watipaska mzimu waki wakupaturika, titenere kuphwere kuti tingazimwanga cha “motu wa mzimu.” Chiuta wapereka mzimu waki ku ŵanthu wo alutirizga kuŵanaŵana vinthu vamampha ndipuso wo ŵe ndi mijalidu yamampha. Iyu wangalutirizga cha kutipaska mzimu waki asani titanja kuŵanaŵana vinthu viheni kweniso kuvichita. (1 Ate. 4:7, 8) Kuti Chiuta walutirizgi  kutipaska mzimu wakupaturika, tikhumbika cha ‘kungayuyuwa mauchimi.’ (1 Ate. 5:20) Mu vesi ili, mazu ngakuti “mauchimi” ngang’anamuwa mauthenga ngo Yehova watitipaska kuziya mu mzimu waki wakupaturika kusazgapu ngo ngakamba vakukwaskana ndi zuŵa laku Yehova kweniso kuti umaliru wepafupi ukongwa. Titenere cha kuŵanaŵana kuti zuŵa laku Yehova pamwenga kuti Aramagedoni yeche kutali ndipu yizengi isi tafwa. Mumalu mwaki, tilongo kuti tiziŵa kuti zuŵa ili lepafupi ukongwa asani tilutirizga kuja ndi nkharu yamampha kweniso kuchita ‘vinthu vakulongo kuti te akujipereka kwaku Chiuta’ zuŵa lelosi.​—2 Petu. 3:11, 12.

15. Kumbi tingakhwecha wuli kupusisika ndi fundu zaboza ndipuso za viŵanda? (1 Atesalonika 5:21)

¹⁵ Kunthazi uku,ŵanthu wo asuska Chiuta azamukamba kuti: “Chimangu ndi kuvikilirika!” (1 Ate. 5:3) Fundu zaboza zakulongozgeka ndi viŵanda zazamuzaza pacharu chosi ndipu zazamulandizga ŵanthu anandi. (Chivu. 16:13, 14) Nanga isi tazamuchita wuli? Isi tazamupusisika cha asani ‘tisimikiziya pamwenga kuyesa vinthu vosi.’ (Ŵerengani 1 Atesalonika 5:21.) Mazu Ngachigiriki ngo akungafwatuliya kuti “musimikiziyengi” ngagwiriskikiyanga ntchitu pakuyesa visulu nge va golidi kweniso siliva kuti asimikiziyi asani venga va golidi chayiyu pamwenga siliva chayiyu. Mwakuyanana ŵaka, titenere kuyesa vo tituvwa pamwenga kuŵerenga kuti tisimikiziyi asani vauneneska nadi. Venivi venga vakukhumbika kwa Akhristu a ku Atesalonika kweniso vazamuja vakukhumbika ukongwa kwaku isi po chisuzgu chikulu chiŵandika. Mumalu mwakugomezgiyamu ŵaka vevosi vo ŵanthu akamba, tigwiriskiya ntchitu lusu lidu lakuŵanaŵana kuyeruzgiya vo tiŵerenga pamwenga vo tituvwa ndi vo Bayibolu likamba kweniso vo gulu laku Yehova likamba. Asani tichitengi viyo, tipusisikengi cha ndi fundu zaboza kweniso za viŵanda.​—Nthanthi 14:15; 1 Timo. 4:1.

16. Kumbi te ndi chilindizga wuli, nanga tisimikiza kuchitanji?

¹⁶ Tiziŵa kuti ŵanthu aku Yehova azamupona pa chisuzgu chikulu. Chinanga kuti veviyo, pakutija tiziŵa cha kuti mawa kuwengenji. (Yako. 4:14) Kweni tiziŵa kuti kwali tijengi ndi umoyu mpaka pa chisuzgu chikulu pamwenga chitisaniyengi tafwa, tazamulonde mphotu ya umoyu wamuyaya asani tilutirizga kuja akugomezgeka. Akusankhika amuja ndi Khristu kuchanya. Ambereri zinyaki azamuja pacharu chapasi muparadayisu. Mwaviyo, tiyeni tosi tilutirizgi kuŵanaŵaniya chilindizga chidu chamampha ukongwa ndi kulutirizga kunozgeke zuŵa laku Yehova!