1-2. Kumbi mbayani wo angawovya munthu yo wasambira Bayibolu kuti wakuwi mwauzimu mpaka kubatizika?

AMY yo waja ku Fiji wangukamba kuti: “Ndaviyanjanga vo ndasambiranga pa sambiru la Bayibolu. Ndaziŵanga kuti wo ndasambiranga wenga uneneska. Kweni mpaka po ndingwambiya kuwungana ndi abali ndi azichi, ndipu ndingwamba kusintha kweniso kuluta panthazi mpaka kubatizika.” Vo vinguchitikiya Amy vititisambiza fundu yakukhumbika iyi yakuti: Munthu yo wasambira Bayibolu waluta panthazi mwaliŵi mpaka kubatizika asani wawovyeka ndi ŵanthu anyaki mu mpingu.

² Weyosi wangawovya kuti mpingu ukuwi. (Aefe. 4:16) Mpayiniya munyaki yo waja ku Vanuatu zina laki Leilani wangukamba kuti: “Pe nthanthi yinyaki yo yikamba kuti mwana walivi mweneku. Ndiwona kuti venivi viyanana ŵaka ndi ntchitu yakusambiza ŵanthu Bayibolu. Kanandi vithemba mpingu wosi kuti munthu wazi mu uneneska.” Mwakuyeruzgiyapu, kuti mwana wakuwi umampha vithemba apapi, abali ŵawu, mabwezi ngawu kweniso asambizi kusukulu. Yiwu achita venivi asani atimuchiska kweniso kumusambiza vinthu vakukhumbika. Mwakuyanana ŵaka, apharazgi angaŵapaska ulongozgi ŵanthu wo asambira Bayibolu, kuŵachiska kweniso kuja chakuwoniyapu chamampha kwaku yiwu. Venivi vingawovya kuti aluti panthazi mwauzimu mpaka kubatizika.—Nthanthi 15:22.

3. Kumbi mwasambiranji pa vo Ana, David ndi Leilani angukamba?

³ Ntchifukwa wuli mupharazgi yo wachitiska sambiru la Bayibolu watenere kukondwa asani mupharazgi munyaki wakhumba kuwovya munthu yo wasambira nayu Bayibolu? Wonani vo mpayiniya wapade munyaki yo waja ku Moldova zina laki Ana wangukamba. Iyu wangukamba kuti: “Vituŵa vakusuzga kuti munthu yumoza wawovyi munthu yo wasambira Bayibolu pa vosi vo wakhumbikiya kuti waluti  panthazi.” Mpayiniya wapade munyaki zina laki David * yo wateŵete so ku Moldova wangukamba kuti: Kanandi apharazgi anyaki akamba vinthu vo vingamufika pamtima munthu yo wasambira Bayibolu, ndipu vituŵa vinthu vakuti ini ndikuviŵanaŵaniyapu cha.” Leilani wangukamba so chifukwa chinyaki chakukondwe asani apharazgi anyaki atovyaku. Iyu wangukamba kuti: “Asani titimulongo chanju munthu yo tisambira nayu Bayibolu, vitimuwovya kuziŵa kuti te ŵanthu aku Yehova nadi.”—Yoha. 13:35.

4. Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?

⁴ Kweni panyaki mungajifumba kuti: ‘Kumbi ini ndingafiska wuli kovya munthu yo wasambira Bayibolu kuti waluti panthazi penipo ndi sambiru langu cha?’ Tiyeni tikambiskani vo tingachita asani munthu munyaki watidaniya ku sambiru laki la Bayibolu kweniso vo tingachita asani munthu yo wasambira Bayibolu wayamba kuwungana. Tikambiskanengi so vo ŵara angachita kuti awovyi ŵanthu wo asambira Bayibolu kuti aluti panthazi mpaka kubatizika.

5. Kumbi mutenere kuchitanji asani munthu munyaki wakudaniyani ku sambiru laki la Bayibolu?

⁵ Asani muchitiska sambiru la Bayibolu, mweneku wa sambiru ndiyu we ndi udindu wakovya munthu yo wasambira kuti wavwisi Mazu ngaku Chiuta. Asani munthu munyaki wakudaniyani ku sambiru laki, udindu winu nkhumuwovya ŵaka. (Waku. 4:9, 10) Kweni kumbi mungachita wuli kuti muwovyi kuti sambiru lo liyendi umampha?

6. Asani munthu munyaki wakudaniyani ku sambiru laki la Bayibolu, kumbi mungayigwiriskiya wuli ntchitu fundu yo ye pa Nthanthi 20:18?

⁶ Munozgekiyengi sambiru la Bayibolu. Chakwamba, mufumbengi mweneku wa sambiru kuti wakukonkhoskiyeni vinthu vimanavi ŵaka vakukwaskana ndi munthu yo mwamusambira nayu. (Ŵerengani Nthanthi 20:18.) Mungamufumba kuti: “Kumbi muziŵanji vakukwaskana ndi munthu yo musambira nayu? Kumbi mwamusambira nayu mutu wuli? Kumbi mukhumba kuti wakasambirenji pa mutu wenuwu? Asani sambiru le mkati, kumbi pe chechosi cho ndikhumbika kuchikamba pamwenga kuleka kuchikamba? Kumbi ndingamuchiska wuli munthu yo musambira nayu kuti waluti panthazi?” Mbuneneska kuti iyu wangakukambiyani vinthu vachisisi cha vakukwaskana ndi munthu yo wasambira nayu, kweni vo wangakukambiyani vingawovya ukongwa. Mumishonale munyaki zina laki Joy, watachikambiskana nawu fundu zenizi ŵanthu wo waŵadaniya ku sambiru laki la Bayibolu. Iyu wangukamba kuti: “Kukambiskana nayu fundu zenizi munthu yo ndaluta nayu ku sambiru, kutimuwovya kuti waje ndi mtima wakovya munthu yo ndisambira nayu kweniso kuziŵa vo wangakamba asani ndichitiska sambiru.”

7. Ntchifukwa wuli mutenere kunozgeke asani munthu munyaki wakudaniyani ku sambiru laki?

⁷ Asani munthu munyaki wakudaniyani ku sambiru laki, mungachita umampha kunozgeke sambiru lo mwamusambira ndi munthu yo. (Ezara 7:10) Mubali munyaki zina laki David yo tamuzumbuwapu  kali wangukamba kuti: “Ndikondwa ukongwa asani munthu yo ndamudaniya ku sambiru langu wanozgeke. Venivi vitovya kuti nayu wakambengepu fundu zakovya.” Kusazgiyapu yapa, asani munthu yo wasambira Bayibolu wawona kuti mosi mwaŵaŵi mwanozgeke umampha, vingamuwovya ukongwa. Chinanga kuti nyengu zinyaki mungafiska cha kunozgeke fundu zosi zo mwamusambira, mungawonamu ŵaka fundu zikuluzikulu.

8. Kumbi mungachita wuli kuti pempheru linu likaŵi lamampha ukongwa pa nyengu ya sambiru la Bayibolu?

⁸ Pempheru ntchigaŵa chakukhumbika ukongwa pa nyengu ya sambiru. Mwaviyo, asani mweneku wa sambiru wakukambiyani kuti mwamupemphera, mutenere kunozgeke limu vo mwamukamba mupempheru. Asani mwachita viyo, pempheru linu lamuja lamampha ukongwa. (Salimo 141:2) Hanae yo waja ku Japan, weche kukumbuka pempheru lo mzichi munyaki yo wenga limoza ndi munthu yo wamusambizanga Bayibolu wangupemphera. Iyu wangukamba kuti: “Ndinguwona kuti wenga pa ubwezi wakukho ndi Yehova ndipu nani ndakhumbanga kuja nge iyu. Ndingujivwa so kuti atindiyanja wati wazumbuwa zina langu mupempheru.”

9. Mwakukoliyana ndi Yakobe 1:19, kumbi mungachita wuli kuti mumuwovyengi munyinu yo wakudaniyani ku sambiru laki?

⁹ Muwovyengi munthu yo wakudaniyani ku sambiru laki pa nyengu ya sambiru. Mpayiniya wapade munyaki wa ku Nigeria zina laki Omamuyovbi wangukamba kuti: “Munthu yo we ndi mtima wakovya po wamudaniya ku sambiru laku wavwisiya asani muchitiska sambiru. Iyu waperekapu fundu zakovya kweni wakamba vinandi ukongwa cha chifukwa waziŵa kuti mweneku wa sambiru ndiyu we ndi udindu wakusambiza.” Sonu kweni mungaziŵa wuli nyengu yakwenere kulongoropu kweniso vo mungalongoro? (Nthanthi 25:11) Muvwisiyengi mwakuphwere asani mweneku wa sambiru ndi munthu yo watimusambiza akambiskana. (Ŵerengani Yakobe 1:19.) Asani mwachita viyo ndipu mungaziŵa nyengu yakwenere kulongoro. Kweni mutenere kuŵanaŵaniyapu dankha mwechendalongoro. Mwakuyeruzgiyapu, mungakambanga vinthu vinandi cha, mungamutimbanyizganga cha mweneku wa sambiru asani wakonkhoska fundu zinyaki kweniso mungayambisanga nkhani yinyaki cha yakupambana ndi yo musambiza munthu. Kweni asani mungakambapu ndemanga yifupi, chakuyeruzgiyapu pamwenga fumbu, vingawovya kuti nkhani yo mukambiskana nayu yivwiki umampha. Nyengu zinyaki mungajivwa kuti palivi chakuti mungakambapu pa nyengu ya sambiru kweni asani mungamuwonga munthu yo wasambira kweniso kulongo kuti mutimuyanja, mungawovya ukongwa kuti waluti panthazi.

10. Kumbi vinthu vo vikukuchitikiyanipu pa umoyu winu vingamuwovya wuli munthu yo wasambira Bayibolu?

¹⁰ Mumukonkhoskiyengi vo vikukuchitikiyanipu. Asani mphakwenere, mungamukonkhoske mwakudumuwa munthu yo wasambira Bayibolu mo mungusambiriya uneneska, vo munguchita kuti mumalani ndi suzgu yo mungukumana nayu pamwenga mo Yehova wakuwovyiyani pa umoyu winu. (Salimo 78:4, 7) Vo mungamukonkhoske vingaŵa kuti ndivu vingamuwovya. Panyaki vingamuwovya kuti waje ndi chivwanu chakukho pamwenga vingamuchiska kuti waluti panthazi mwauzimu mpaka kubatizika.  Kweniso vingamuwovya kuti waziŵi vo wangachita kuti wamalani ndi mayeseru ngo wangakumana nangu. (1 Petu. 5:9) Gabriel yo waja ku Brazil ndipu sonu wateŵete nge mpayiniya, wakumbuka vo vingumuwovya pa nyengu yo wasambiranga Bayibolu. Iyu wangukamba kuti: “Ndati ndavwa masuzgu ngo abali akumana nangu, ndinguziŵa kuti Yehova wawona masuzgu ngo tikumana nangu. Ndipu asani angufiska kumalana nangu, ndikuti nani ndingafiska.”

11-12. Ntchifukwa wuli tikhumbika kumulonde mwachanju munthu yo wasambira Bayibolu asani waza ku maunganu?

¹¹ Kuti munthu yo wasambira Bayibolu waluti panthazi mpaka kubatizika, wakhumbika kuwungana kaŵikaŵi ndipu venivi vingamuwovya. (Ahe. 10:24, 25) Panyaki munthu yo watimusambiza Bayibolu wangamudaniya ku mawunganu kakwamba. Asani wayamba kuza ku mawunganu, tosi tingamuchiska kuti walutirizgi kuza ku Nyumba ya Ufumu. Kumbi tingachita wuli venivi?

¹² Timulondiyengi mwachanju. (Aro. 15:7) Asani munthu yo wasambira Bayibolu tamulonde umampha ku maunganu, venivi vingamuwovya kuti walutirizgi kuza ku Nyumba ya Ufumu. Kwambula kumuchitiska kuti waje wambula kufwatuka, mumutauzgengi mwachanju kweniso mukambiyengi abali ndi azichi anyaki kuti amuziŵi. Tingaŵanaŵaniyanga ŵaka cha kuti we ndi munthu wakumuphwere chifukwa vingachitika kuti munthu yo watimusambiza Bayibolu waswera kuza pamwenga we ndi vakuchita vinyaki. Tivwisiyengi mwakuphwere vo iyu watitikambiya ndipu tilongongi kuti titimuyanja. Kumbi asani mwamulonde umampha, vingamuwovya wuli? Wonani vo vinguchitikiya Dmitrii yo wangubatizika vyaka vimanavi vajumpha ndipu sonu wateŵete nge mteŵeti wakovya. Asani wakumbuka vo vingumuchitikiya wati waluta ku maunganu kakwamba, iyu wakamba kuti: “Mubali munyaki wangundiwona ndati ndama kubwalu kwa Nyumba ya Ufumu ndipu ndenga wamantha. Iyu wangundito mwachanju ndi kuluta nani mukati. Ŵanthu anandi anguza kuzinditauzga. Venivi vingundiziziswa ukongwa. Ndingukondwa ukongwa ndi venivi ndipu ndakhumbanga ŵaka nge kuti tingazanga ku maunganu zuŵa lelosi. Vo vingundichitikiya, venga vechendandichitikiyepu kwekosi.”

13. Kumbi vo muchita vingamuwovya wuli munthu yo wasambira Bayibolu?

¹³ Mujengi chakuwoniyapu chamampha. Vo muchita vingamuwovya munthu yo wasambira Bayibolu kusimikiza kuti wakusaniya nadi uneneska. (Mate. 5:16) Mpayiniya munyaki zina laki Vitalii yo wateŵete ku Moldova wangukamba kuti: “Ndinguwona mo ŵanthu anyaki mu mpingu achitiya vinthu, aŵanaŵaniya kweniso nkharu yawu. Venivi vingundisimikiziya kuti Akaboni aku Yehova asopa nadi Chiuta mwauneneska.”

14. Kumbi chakuwoniyapu chinu chingamuwovya wuli munthu yo wasambira Bayibolu kuti waluti panthazi mwauzimu?

¹⁴ Kuti munthu yo wasambira Bayibolu waje wakwenere kubatizika, wakhumbika kugwiriskiya ntchitu vo wasambira. Kuchita venivi nkhupusu cha. Kweni asani munthu yo wasambira Bayibolu  wawona mo yimwi muyanduliya chifukwa chakugwiriskiya ntchitu fundu za mu Bayibolu, vingamuchiska kuti nayu wachitengi viyo. (1 Akori. 11:1) Wonani vo vinguchitikiya Hanae yo tamuzumbuwapu kali. Iyu wangukamba kuti: “Abali ndi azichi achitanga vo ini ndasambiranga. Venivi vingundiwovya kuziŵa vo ndingachita kuti ndichiskengi anyangu, ndigowokengi kweniso mo ndingalongore kuti nditiŵayanja. Nyengu zosi yiwu akambanga vinthu vamampha vakukwaskana ndi ŵanthu anyaki. Nani ndakhumbanga kuŵayezga.”

15. Kumbi tingaligwiriskiya wuli ntchitu lemba la Nthanthi 27:17 asani munthu yo wasambira Bayibolu walutirizga kuwungana?

¹⁵ Mujengi bwezi la munthu yo wasambira Bayibolu. Asani munthu yo wasambira Bayibolu walutirizga kuwungana, mulutirizgengi kulongo kuti mutimuyanja. (Afi. 2:4) Muyesesengi kumuziŵa umampha. Kwambula kumuchitiska soni, mungamuwonga chifukwa chakuti waluta panthazi mwauzimu, mungamufumba mo sambiru la Bayibolu litende, banja laki kweniso ntchitu yo wagwira. Venivi vingakuwovyani kuti muyanjanengi. Asani mwaja bwezi la munthu yo wasambira Bayibolu, mungamuwovya kuti waluti panthazi mpaka kubatizika. (Ŵerengani Nthanthi 27:17.) Pasonu panu, Hanae wateŵete nge mpayiniya wanyengu zosi. Asani wakumbuka vo vinguchitika wati wayamba ŵaka kuwungana, iyu wakamba kuti: “Ndati ndaja ndi mabwezi mu mpingu, ndakhumbisiskanga kuwungana. Mwakuti ndalutanga chinanga kuti ndingavuka. Ndakondwanga ukongwa kucheza ndi mabwezi ngangu ngasonu ndipu venivi vingundiwovya kuti ndileki kucheza ndi ŵanthu wo alekanga kusopa Yehova. Ndakhumbanga kuja pa ubwezi wakukho ndi Yehova kweniso abali ndi azichi. Mwaviyo ndingusankha kuti ndibatiziki.”

16. Kumbi ntchinthu wuli so chinyaki cho mungachita kuti muwovyi munthu yo wasambira Bayibolu kujivwa kuti nayu we chigaŵa cha mpingu?

¹⁶ Asani munthu yo wasambira Bayibolu waluta panthazi mwauzimu kweniso wasintha umoyu waki, mumuwovyengi kujivwa kuti nayu we chigaŵa cha mpingu. Mungachita venivi mwakumudaniya kunyumba kwinu. (Ahe. 13:2) Pakukamba za vo vachitikanga pa nyengu yo wasambiranga Bayibolu, Denis yo wateŵete ku Moldova wangukamba kuti: “Kanandi abali atidananga ini ndi muwolu wangu kuti tikachezi. Yiwu atikambiyanga mo Yehova waŵawovyiyanga pa umoyu wawu. Venivi vatichiskanga ukongwa. Kucheza ndi abali, kungutiwovya kusimikiza kuti tikhumbika kuteŵete Yehova kweniso kuti tazamusaniya umoyu wamampha ukongwa asani tasankha kumuteŵete.” Asani munthu yo wasambira Bayibolu waja mupharazgi, mungamupempha kuti mulutengi nayu mu uteŵeti. Mubali munyaki wa ku Brazil zina laki Diego wangukamba kuti: “Abali anandi andipemphanga kuti aluti nani mu uteŵeti. Yeniyi yenga nthowa yamampha ukongwa yakuti ndiŵaziŵiyi umampha. Ndingusambira vinandi kwa abali ndipu venivi vingundiwovya kujivwa kuti nde pa ubwezi wakukho ndi Yehova kweniso Yesu.”

17. Kumbi ŵara angaŵawovya wuli ŵanthu wo asambira Bayibolu?

¹⁷ Musaniyengi nyengu yakucheze ndi ŵanthu wo asambira Bayibolu. Ŵara asani mulongo kuti  mutiŵayanja ŵanthu wo asambira Bayibolu, mungaŵawovya kuti aluti panthazi mwauzimu mpaka kubatizika. Nyengu zosi asani ŵaza ku maunganu, musaniyengi nyengu yakucheze nawu. Yiwu angajivwa kuti mutiŵaŵanaŵaniya asani mukumbuka zina lawu, ukongwa pa nyengu yo akhumba kumuka. Mungasaniya so nyengu yakulutiya limoza ndi mupharazgi yo ku sambiru laki la Bayibolu. Asani mungachita viyo, mungamuwovya ukongwa mupharazgi yo kuluska mo mungaŵanaŵaniya. Mpayiniya munyaki yo waja ku Nigeria zina laki Jackie wangukamba kuti: “Ŵanthu anandi wo ndisambira nawu Bayibolu azizwa asani aziŵa kuti mubali yo ndinguluta nayu ku sambiru, ndi mura mu mpingu. Munthu munyaki yo ndisambira nayu Bayibolu wangukamba kuti: ‘Mliska wa ku tchalitchi kwidu wangachita cha venivi. Iyu waluta ŵaka ku ŵanthu akukhupuka pe kweniso asani angamulipira!’” Munthu mwenuyu yo wasambiranga nayu Bayibolu wawungana sonu.

18. Nge mo pakambiya pa Machitidu 20:28, kumbi ŵara angafiska wuli udindu wo akupaskika?

¹⁸ Musambizengi kweniso kuchiska ŵanthu wo achitiska masambiru nga Bayibolu. Ŵara ŵe ndi udindu ukulu wakovya apharazgi kuti apharazgengi mwalusu kweniso kuti achitiskengi umampha masambiru nga Bayibolu. (Ŵerengani Machitidu 20:28.) Asani mupharazgi munyaki wachita soni kuchitiska sambiru la Bayibolu yimwi mulipu, ndikuti yimwi ndimwi mukhumbika kuchitiska. Jackie yo tamuzumbuwapu kali wangukamba kuti: “Kanandi ŵara atindifumba vakukwaskana ndi masambiru ngangu nga Bayibolu. Asani vitindisuzga kuchitiska sambiru la Bayibolu, yiwu atindipaska ulongozgi wakovya.” Ŵara angawovya ukongwa asani achiska kweniso kovya ŵanthu wo achitiska masambiru nga Bayibolu kuti aleki kuwere vuli. (1 Ate. 5:11) Jackie wangukamba so kuti: “Ndikondwa ukongwa asani ŵara atindichiska kweniso kundikambiya kuti awona kuti vo ndichita vakuzirwa. Mazu ngenanga ngatindisisipuwa ukongwa nge mo ngachitiya maji ngakuzizira mu nyengu ya chihanya. Asani atindiwonga, vitindiwovya kuti ndijengi ndi chiganga kweniso kuti ndikondwengi ukongwa pa ntchitu yakusambiza ŵanthu Bayibolu.”—Nthanthi 25:25.

19. Ntchifukwa wuli tosi tingakondwa ukongwa?

¹⁹ Chinanga kuti pasonu panu tanyaki tichitiska sambiru la Bayibolu cha, kweni tingawovya mbwenu munthu munyaki kuti waluti panthazi mwauzimu. Kwambula kukambapu vinandi, tingamuwovya munthu yo wachitiska sambiru la Bayibolu ndi fundu zamampha zo tingunozgeke. Tingaja bwezi la ŵanthu wo asambira Bayibolu asani ŵaza ku Nyumba ya Ufumu, ndipuso tingaja chakuwoniyapu chamampha kwaku yiwu. Ndipu ŵara angachiska ŵanthu wo asambira Bayibolu asani acheza nawu kweniso angachiska ŵanthu wo achitiska masambiru nga Bayibolu asani atiŵasambiza ndi kuŵawonga. Tingakondwa ukongwa kuziŵa kuti tachitapu kachigaŵa kamanavi kovya munthu munyaki kuti wayanjengi ndi kuteŵete Awusefwi a Yehova.