NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 43
SUMU 90 Tichiskanengi
Mungakayikiyanga Cha
“Musimikiziyengi vinthu vosi.”—1 ATE. 5:21.
FUNDU YIKULU
Mu nkhani iyi tiwonengi mo tingamaliyana ndi suzgu lakukayikiya lo lingakwaska vo tichita pakuteŵete Yehova.
1-2. (a) Kumbi ateŵeti aku Yehova angayamba kukayikiyanji? (b) Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?
PALIVI munthu yo waleka kujikayikiya. a Mwakuyeruzgiyapu, ŵanaŵaniyani Kaboni wachinyamata yo wakayikiya kuti Yehova watimuŵanaŵaniya. Iyu wangakayikiya kuti wabatiziki. Pamwenga ŵanaŵaniyani mubali yo pa nyengu yo wenga mnyamata wangusankha kuti wachitengi vinandi pakuteŵete Yehova mumalu mwa kupenjapenja chuma. Chifukwa chakuti sonu we ndi ndalama zimana zakuti waphwere banja laki, wangayamba kuŵanaŵana kuti wangusankha umampha cha pa nyengu yo wenga mnyamata. Ŵanaŵaniyani so mzichi wakukota yo walivi nthazi. Iyu wangaguŵa ukongwa chifukwa chakuti watondeka kuchita vinthu nge mo wachitiyanga kali. Panyaki mukujifumbapu mafumbu nge yanga: ‘Kumbi Yehova watindiŵanaŵaniya nadi? Kumbi ndinguchita nadi umampha kuleka vinthu vinyaki kuti ndimuteŵete umampha Yehova? Kumbi Yehova weche kundiwona kuti nde wakukhumbika?’
2 Asani mungatondeka kusaniya kumuka kwa mafumbu ngenanga, vingakwaska ukongwa ubwezi winu ndi Yehova. Mu nkhani iyi, tikambiskanengi mo kuŵanaŵaniya ukongwa fundu za mu Bayibolu kungatiwovye asani tikayikiya (1) kuti Yehova watitiŵanaŵaniya, (2) kuti tikusankha umampha vinthu, pamwenga (3) kuti Yehova weche kutiwona kuti te akukhumbika.
KUMBI MUNGACHITA WULI KUTI MULEKENGI KUKAYIKIYA?
3. Kumbi tingachita wuli kuti tileki kukayikiya?
3 Chinthu chakwamba cho chingatiwovya kuti tilekengi kukayikiya nkhusambira Mazu ngaku Chiuta kuti timukiki mafumbu ngo te nangu. Asani tachita venivi, tichiskikengi, tilutirizgengi kuja Akhristu akukhwima mwauzimu ndipu tijengi ‘akukhwima mu chivwanu.’—1 Akori. 16:13.
4. Kumbi tingachita wuli kuti ‘tisimikiziyengi vinthu vosi’? (1 Atesalonika 5:21)
4 Ŵerengani 1 Atesalonika 5:21. Wonani kuti Bayibolu lititichiska kuti ‘tisimikiziyengi vinthu vosi.’ Kumbi tingachita wuli venivi? Tingasimikiza kuti vo tigomezga vauneneska asani tiyeruzgiya ndi vo Bayibolu likamba. Mwakuyeruzgiyapu, tiyeni tikambiskani va mnyamata yo wakayikiya asani Chiuta watimuŵanaŵaniya. Kumbi iyu wakhumbika ŵaka kugomezga kuti venivi vauneneska? Awa, iyu wakhumbika ‘kusimikiziya vinthu vosi’ mwakusambira Bayibolu kuti waziŵi mo Yehova watimuwone.
5. Kumbi Yehova wamuka wuli mafumbu ngidu?
5 Asani tiŵerenga Mazu ngaku Chiuta “tituvwa” Yehova wachikambiskana nasi. Kweni kuti tiziŵi kumuka kwa mafumbu ngo te nangu, tikhumbika kuchitapu kanthu. Asani tiŵerenga Bayibolu tikhumbika kuŵika maŵanaŵanu pa fumbu lo tikhumba kuti timukiki. Tingafufuza nkhani yo mwakugwiriskiya ntchitu vidya vo gulu laku Yehova lititipaska. (Nthanthi 2:3-6) Tingamupempha Yehova kuti watilongozgi kufufuza kweniso kuti watiwovyi kusaniya kumuka kwa mafumbu ngo te nangu. Pavuli paki, tingasaniya fundu za mu Bayibolu kweniso ulongozgi wo tingawugwiriskiya ntchitu pa nkhani yo tikhumbika chovyu. Tingachita umampha kuŵerenga nkhani za mu Bayibolu za ateŵeti aku Chiuta akugomezgeka wo angukumanapu ndi vo isi tikumana navu.
6. Kumbi maunganu ngatitiwovya wuli kuti tilekengi kukayikiya?
6 “Tivwisiya” so Yehova wachilongoro nasi kuziya pa maunganu. Asani tiwungana nyengu zosi, tingavwa fundu yinyaki mu nkhani pamwenga ndemanga ya Mkhristu munyidu yo yingatiwovya kuti tileki kukayikiya. (Nthanthi 27:17) Tiyeni tikambiskani vo vingatiwovya kuti tilekengi kukayika pa nkhani zinyaki zakukhumbika ukongwa.
ASANI MUKAYIKIYA KUTI YEHOVA WATIKUŴANAŴANIYANI
7. Kumbi ŵanthu anyaki angajifumba fumbu nili?
7 Panyaki mukujifumbapu kuti, ‘Kumbi Yehova watindiŵanaŵaniya nadi?’ Asani mutijiwona kuti mwe akumaliyapu, mungaŵanaŵana kuti vingachitika cha kuja pa ubwezi ndi Mlengi wa chilengedu chosi. Venivi vitenere kuti vinguchitikiya so Fumu Davidi. Iyu wanguzizwa kuti Yehova waŵanaŵaniya ŵanthu wo mbakumaliyapu, ndipu wangufumba kuti: “Yimwi Yehova, kumbi munthu ndiyani kuti mumutoliyeku kanthu? Kumbi mwana wa munthu ndiyani kuti mumuŵanaŵaniyi?” (Salimo 144:3) Kumbi ndi nunkhu ko mungasaniya kumuka kwa mafumbu ngenanga?
8. Mwakukoliyana ndi lemba la 1 Samuyeli 16:6, 7, 10-12, kumbi Yehova wawonanji mu ŵanthu?
8 Kuziya mu Bayibolu, tiziŵa kuti Yehova waŵanaŵaniya ŵanthu wo atijiwona kuti mbakumaliyapu. Mwakuyeruzgiyapu, Yehova wangutuma Samuyeli kuti waluti kunyumba yaku Jese kuti wakasankhi yumoza wa ŵana ŵaki kuti wazije fumu ya Isirayeli. Jese wangudana ŵana ŵaki 7 kuti azikumani ndi Samuyeli, kupatuwaku Davidi yo wenga mumana paku wosi. b Kweni Yehova wangusankha Davidi. (Ŵerengani 1 Samuyeli 16:6, 7, 10-12.) Yehova wanguwona mumtima mwaku Davidi ndipu wanguziŵa kuti wayanjanga ukongwa vinthu vauzimu.
9. Kumbi mungasimikiza wuli kuti Yehova watikuŵanaŵaniyani? (Wonani so chithuzi.)
9 Ŵanaŵaniyani mo Yehova walongore kali kuti watikuŵanaŵaniyani yimwi pakumwija. Iyu walayizga kuti wakupaskeningi ulongozgi wo ukoliyana ndi vo mukhumbika. (Salimo 32:8) Kumbi venivi vingachitika asani waleka kukuziŵani umampha? (Salimo 139:1) Asani mugwiriskiya ntchitu ulongozgi wakutuliya kwaku Yehova ndi kuwona mo utikuwovyiyani, musimikizengi kuti Yehova watikuŵanaŵaniyani nadi. (1 Mbiri 28:9; Machi. 17:26, 27) Yehova wawona vo muyesesa kuchita. Iyu wawona mijalidu yamampha yo mwenayu ndipu wakhumbisiska kuti muje nayu pa ubwezi. (Yere. 17:10) Iyu wakhumba kuti muchitepu kanthu kuti muje Bwezi laki.—1 Yoha. 4:19.
“Asani umupenjengi [Yehova], iyu wazomerezengi kuti umusaniyi.”—1 Mbiri 28:9 (Wonani ndimi 9) c
ASANI MUKAYIKIYA KUTI MUKUSANKHA UMAMPHA VINTHU
10. Asani tiŵanaŵaniya vo tikusankha kuvuli, kumbi tingajifumba mafumbu nanga?
10 Asani pajumpha nyengu, ŵanthu anyaki angakayikiya asani vo angusankha kuvuli venga vakwenere. Panyaki angusankha kuleka ntchitu ya ndalama zinandi pamwenga bizinesi yakuti jirikiti ngo, kuti ateŵetiyengi Yehova mwakukwana. Kweni sonu pajumpha vyaka vinandi. Yiwu angawona kuti anyawu wo angusankha ntchitu ya ndalama zinandi kweniso bizinesi, sonu mbakukhupuka. Chifukwa cha venivi, yiwu angayamba kujifumba kuti: ‘Kumbi ndinguchita nadi umampha kuleka vinthu vinyaki kuti nditeŵete umampha Yehova? Pamwenga vo ndingusankha vikuchitiska kuti ndipambani ndi vinthu vamampha?’
11. Kumbi yo wakulemba buku la Salimo 73 wasuzgikanga ndi vinthu wuli?
11 Asani namwi mutijifumba mafumbu ngenanga, ŵanaŵaniyani mo munthu yo wangulemba Salimo 73 wavwiyanga. Iyu wawonanga ŵanthu anyaki wo awonekanga kuti aja umoyu wamampha, mbakukhupuka kweniso afipa mtima ndi chechosi cha. (Salimo 73:3-5, 12) Asani wawona kuti vinthu vitiŵayende umampha, wajivwanga kuti wakuchita umampha cha kusankha kuteŵete Yehova. Asani maŵanaŵanu ngambula kwenere ngenanga ngamuziya, ‘wasuzgikanga zuŵa losi lamphumphu.’ (Salimo 73:13, 14) Kumbi iyu wangumalana nangu wuli maŵanaŵanu ngenanga?
12. Mwakukoliyana ndi Salimo 73:16-18, kumbi wamasalimo wanguchitanji kuti wayambi kuŵanaŵana umampha?
12 Ŵerengani Salimo 73:16-18. Wamasalimo mwenuyu wanguluta mumalu ngakupaturika ngaku Yehova. We mwenumu, wangwamba kuŵanaŵana umampha. Iyu wanguziŵa kuti chinanga kuti pasonu panu anyaki vinthu vitiŵayende umampha, kweni kunthazi vinthu vazamusintha. Venivi vingumuwovya kuti waje ndi chimangu chamumtima ndipu wanguziŵa kuti wanguchita umampha ukongwa kusankha kuteŵete Yehova. Mwaviyo wangusimikiza mtima kuti walutirizgengi kuteŵete Yehova.—Salimo 73:23-28.
13. Kumbi mungachita wuli kuti muje ndi chimangu cha mumtima asani mukayikiya vo mungusankha? (Wonani so chithuzi.)
13 Namwi Mazu ngaku Chiuta ngangakuwovyani kuti muje ndi chimangu cha mumtima. Kumbi ngangakuwovyani wuli? Muŵanaŵaniyengi vinthu vamampha vo mwenavu, vo visazgapu ubwezi winu ndi Yehova. Ndipu mukumbukengi kuti ŵanthu wo aleka kuteŵete Yehova vinthu vazakuŵamaliya umampha cha. Yiwu angalutirizga kuthemba ukongwa vo afiska kuchita pa umoyu chifukwa alivi chilindizga chechosi. Kweni yimwi Yehova wakulayizgani vinthu vamampha ukongwa kuphara mo muŵanaŵaniya. (Salimo 145:16) Ŵanaŵaniyani so fundu iyi: Kumbi muziŵa nadi mo umoyu winu watingi uŵiyengi asani mungusankha mwakupambanaku? Kweni uneneska ngwakuti: Ŵanthu wo asankha vinthu chifukwa chakuti atanja Chiuta kweniso ŵanthu anyaki, vinthu vamampha ukongwa vazakuŵapambapu cha.
Mulindizgengi vinthu vo Yehova wakulayizgani (Wonani ndimi 13) d
ASANI MUKAYIKIYA KUTI MWE AKUKHUMBIKA KWAKU YEHOVA
14. Ntchifukwa wuli ŵanthu anyaki atijikayikiya, nanga angajifumba fumbu nili?
14 Ateŵeti aku Yehova anyaki asuzgika chifukwa cha kukota, matenda pamwenga masuzgu nganyaki ngamuliŵavu. Chifukwa cha venivi angajikayikiya kuti Yehova watiŵawona kuti mbakukhumbika. Yiwu angajifumba kuti, ‘Kumbi Yehova weche kundiwona kuti nde wakukhumbika?’
15. Kumbi yo wangulemba Salimo 71 wangusimikizanji?
15 Yo wangulemba Salimo 71 nayu wangukayikiyapu. Iyu wangupemphera kwaku Yehova kuti: “Mungandijowonga cha asani nthazi zangu zamala.” (Salimo 71:9, 18) Kweni wamasalimo mwenuyu wangusimikiza kuti asani walutirizgengi kuteŵete Chiuta mwakugomezgeka, Yehova wamulongozgengi kweniso wamuwovyengi. Wamasalimo mwenuyu wanguziŵa kuti Yehova watanja ŵanthu wo atesesa kumuteŵete chinanga kuti atondeka kuchita vinthu vinyaki.—Salimo 37:23-25.
16. Ntchifukwa wuli tikamba kuti Akhristu akukota mbakukhumbika ukongwa kwaku Yehova? (Salimo 92:12-15)
16 Akhristu akukota, mukhumbika kuwona mo vinthu viliri pa umoyu winu nge mo Yehova wawone. Yehova wangakuwovyani kulutirizga kuja nayu pa ubwezi wakukho chinanga kuti mukumana ndi masuzgu nga ukoti. (Ŵerengani Salimo 92:12-15.) Mumalu mwakuŵika maŵanaŵanu pa vo mutondeka kufiska pasonu panu, muŵanaŵaniyengi ukongwa vo mufiska kuchita. Mwakuyeruzgiyapu, mungachiska ŵanthu anyaki asani awona chakuwoniyapu chinu chamampha kweniso asani mulongo kuti mutiŵaŵanaŵaniya. Mungaŵakambiya mo Yehova wakuwovyiyani kwa vyaka vinandi kweniso mungaŵakambiya vinthu vamampha vo mulindizga kunthazi. Ziŵani so kuti mampempheru nginu ngakutuwa pasi pa mtima ngakupemhere Akhristu anyinu ngatovya ukongwa. (1 Petu. 3:12) Kwali vinthu ve wuli pa umoyu widu, tosi tingapaska Yehova kweniso anyidu chinthu chinyaki.
17. Ntchifukwa wuli tikhumbika cha kujiyeruzgiya ndi ŵanthu anyaki?
17 Asani muguŵa chifukwa chakuti mungachita vinandi cha pakuteŵete Yehova, simikizani kuti Yehova wawona kuti vo mufiska kuchita vakuzirwa ukongwa. Nyengu zinyaki mungayeruzgiya vo yimwi muchita ndi vo anyinu achita. Kweni mungachitanga viyo cha! Chifukwa wuli? Chifukwa Yehova watikuyeruzgiyani ndi ŵanthu anyaki cha. (Aga. 6:4) Mwakuyeruzgiyapu, Mariya wangupereka mphasu ya mafuta ngakudula ukongwa kwaku Yesu. (Yoha. 12:3-5) Kweni choko chikavu, chinguponya tindalama tiŵi takumaliyapu mubokosi pa nyumba yakusopiyamu. (Luka 21:1-4) Kweni Yesu wanguwona kuti mphasu zosi ziŵi zenizi zingulongo kuti ŵe ndi chivwanu. Ziŵani kuti Yehova wawona kuti vosi vo mutimuchitiya chifukwa chakuti mutimuyanja kweniso kujipereka kwaku iyu vakuzirwa, kwali vingawoneka kuti vimana wuli kwaku yimwi.
18. Kumbi ntchinthu wuli cho chingatiwovya kuti tileki kukayikiya? (Wonani so bokosi lakuti “ Mazu Ngaku Yehova Ngangakuwovyani Kuti Mulekengi Kukayikiya.”)
18 Nyengu zinyaki titijikayikiya. Kweni nge mo tawone mu nkhani iyi, Bayibolu lo ndi Mazu ngaku Chiuta lingatiwovya kuti timalani ndi suzgu lenili. Mwaviyo, yesesani kumalana ndi suzgu la kukayikiya ndipu asani mwachita viyo mujikayikiyengi cha. Yehova watikuŵanaŵaniyani yimwi pakumwija. Iyu wawonga ukongwa kuti mukuleka vinthu vinyaki kuti mumuteŵete ndipu walayizga kuti wakutumbikeningi. Ziŵani kuti Yehova watanja kweniso kuŵanaŵaniya ateŵeti ŵaki wosi akugomezgeka.
SUMU 111 Pe Vinthu Vinandi vo Vichitisa Kuti Tikondwengi
a VO MAZU NGANYAKI NGANG’ANAMUWA: Mu nkhani iyi, tikambiskana kukayikiya ko kungachitiska kuti tijiwonengi kuti te ambula kukhumbika kwaku Yehova pamwenga kukayikiya vo tikusankha. Kukayikiya uku kupambana ndi ko Bayibolu likamba kuti munthu walivi chivwanu mwaku Yehova ndi malayizgu ngaki.
b Chinanga kuti Bayibolu likamba cha vyaka chayivu vo Yehova wangusankhiya Davidi kuja fumu, kweni viwoneka kuti wenga ndi vyaka va pakati pa 13 ndi 19.—Wonani Chigongwi cha Mlinda cha Chichewa September 1, 2011, peji 29, ndimi 2.
