1. Kumbi Yesu wachitengenji pambula kuswera yapa?

 TIJA mu nyengu yo vinthu visintha ukongwa pacharu chapasi! Pambula kuswera yapa, Yesu wayeruzgengi munthu weyosi pacharu chapasi. Yesu wangukambiya limu vo vazamuchitika yechendafiki nyengu yakuyeruzga yeniyi. Iyu wangukambiya limu “chisimikizu” cha kuŵapu kwaki kweniso “kumala kwa nyengu yinu.” (Mate. 24:3) Uchimi wenuwu usanirika pa Mateyu 24 ndi 25 kweniso pa Mariko 13 ndi Luka 21.

2. Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi, nanga venivi vitiwovyengi wuli?

² Yesu wangugwiriskiya ntchitu ntharika zitatu kuti watitcheŵesi. Ntharika zenizi ndi ntharika ya mbereri ndi mbuzi, amwali azeru ndi akupusa kweniso ntharika ya matalenti. Ntharika yeyosi yititiwovya kuziŵa kuti Yesu wazamuyeruzga munthu weyosi mwakukoliyana ndi vo wachita. Tiwonengi vo tisambirapu kweniso mo tingavigwiriskiya ntchitu. Ntharika yakwamba yo tikambiskanengi, nja mbereri ndi mbuzi.

MBERERI NDI MBUZI

3. Kumbi Yesu wazakuŵayeruzga zuŵanji ŵanthu?

³ Mu ntharika ya mbereri ndi mbuzi, Yesu wangukamba kuti wazamuyeruzga ŵanthu mwakukoliyana ndi mo achitiya asani avwa uthenga wamampha kweniso asani atovya abali ŵaki akusankhika. (Mate. 25:​31-46) Pa nyengu ya “chisuzgu chikulu” Yesu wazamuyeruzga ŵanthu asani kwazija kamanavi kuti Aramagedoni yichitiki. (Mate. 24:21) Nge mo mliska wapatuliya mbereri ku mbuzi, Yesu nayu wazamupatuwa ŵanthu wo atovya abali ŵaki akusankhika ku ŵanthu wo aleka kuŵawovya.

4. Mwakukoliyana ndi lemba la Yesaya 11:​3, 4, ntchifukwa wuli tingasimikiza kuti Yesu wazamuyeruzga mwaurunji? (Wonani so chithuzi.)

⁴ Uchimi wa mu Bayibolu ulongo kuti nge Wakweruzga yo wakusankhika  ndi Yehova, Yesu wazamuyeruzga ŵanthu mwaurunji. (Ŵerengani Yesaya 11:​3, 4.) Iyu wawona vo ŵanthu achita, aŵanaŵana, akamba kweniso mo achitiya vinthu ndi Akhristu akusankhika. (Mate. 12:​36, 37; 25:40) Iyu wazamuziŵa wo awovyanga abali ŵaki akusankhika pa ntchitu yo agwira kweniso mu nthowa zakupambanapambana. a Kugwiraku ntchitu yakupharazga ndiyu nthowa yikulu ukongwa yakovye abali aku Khristu. Ŵanthu wo atovya abali aku Yesu azamuyeruzgika kuti ‘mbarunji’ ndipu azamukuŵa ndi mwaŵi wakuzilonde “umoyu wamuyaya” pacharu chapasi. (Mate. 25:46; Chivu. 7:​16, 17) Yeniyi ndi mphotu yamampha ukongwa ku ŵanthu wo alutirizga kuja akugomezgeka! Asani yiwu azamulutirizga kuja akugomezgeka pa chisuzgu chikulu kweniso pavuli paki, mazina ngawu ngazamulutirizga kuja “mubuku la umoyu.”—Chivu. 20:15.

5. Kumbi tisambiranji mu ntharika ya mbereri ndi mbuzi, nanga mbayani wo yitiŵakwaska ukongwa?

⁵ Mulongongi kuti mwe akugomezgeka. Ntharika yaku Yesu ya mbereri ndi mbuzi yikwaska ukongwa ŵanthu wo ŵe ndi chilindizga chakuzija pacharu chapasi. Yiwu alongo kuti ŵe ndi chivwanu mwakovya abali aku Khristu pa ntchitu yakupharazga kweniso kuvwiya ulongozgi wo apaskika ndi kapolu wakugomezgeka ndi wazeru yo Yesu wakusankha. (Mate. 24:45) Kweni ŵanthu wo ŵe ndi chilindizga chakuziluta kuchanya nawu so akhumbika kuvwiya vo Yesu wangutcheŵesa mu ntharika yaki. Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti Yesu wawona vo achita, kuŵanaŵana kweniso kukamba. Nawu akhumbika kulongo kuti mbakugomezgeka kwaku Yehova. Yesu wangukamba ntharika ziŵi zo ze ndi uthenga wakutcheŵesa Akhristu akusankhika. Ntharika zenizi zisanirika so pa Mateyu 25. Sonu tiyeni tikambiskani ntharika ya amwali azeru kweniso akupusa.

AMWALI AZERU KWENISO AKUPUSA

6. Kumbi amwali ankhondi angulongo wuli kuti mbazeru? (Mateyu 25:​6-10)

⁶ Mu ntharika ya amwali, Yesu wakamba vakukwaskana ndi amwali 10, wo anguluta kuti akakumani ndi mweneku wa nthengwa. (Mate. 25:​1-4) Wosi akhumbanga kuchiperekeza mweneku wa nthengwa kuphwandu laki la nthengwa. Yesu wangukamba kuti amwali ankhondi ŵenga “azeru” kweni amwali anyaki ankhondi ŵenga “akupusa.” Amwali azeru angunozgeka kweniso ŵenga masu. Yiwu angunozgeka kuti alindizgengi mweneku wa nthengwa chinanga kuti wangafika usiku ukongwa. Ndichu chifukwa chaki anguza ndi nyali zawu kuti azimbulikiyengi mu mdima. Yiwu angupinga mafuta nganyaki ngakusazgiyapu kuti azingagwiriskiyi ntchitu asani mweneku wa nthengwa waza mwakuswera. Mwaviyo, angunozgeka kuti nyali zizilutirizgi kumbulika. (Ŵerengani Mateyu 25:​6-10.) Mweneku wa nthengwa wati wafika, amwali azeru angusere nayu munyumba yo mwenga phwandu la nthengwa. Mwakuyanana ŵaka, Akhristu akusankhika wo alongo kuti mbakunozgeka mwakulutirizga kuja masu kweniso kuja akugomezgeka mpaka po Khristu waziyengi, azamuyeruzgika kuti mbakwenere kusere mu Ufumu wakuchanya limoza ndi Yesu yo ndi mweneku wa nthengwa. b (Chivu. 7:​1-3) Nanga ntchinthu wuli cho chinguchitikiya amwali akupusa?

7. Kumbi ntchinthu wuli cho chinguchitikiya amwali ankhondi akupusa, nanga ntchifukwa wuli?

⁷ Mwakupambana ndi amwali azeru, amwali ankhondi akupusa ŵenga akunozgeka cha  pa nyengu yo mweneku wa nthengwa wangufikiya. Nyali zawu zenga pafupi kuzimwa ndipu ŵengavi mafuta nganyaki. Ŵati aziŵa kuti mweneku wa nthengwa we pafupi kuza, yiwu anguluta kuchigula mafuta. Pa nyengu yo mweneku wa nthengwa waziyanga yiwu ŵenga ŵechendaweku. Pa nyengu yeniyi, “amwali wo ŵenga akunozgeka angusere nayu munyumba yo mwenga phwandu la nthengwa ndipu chisasa chingujalika.” (Mate. 25:10) Pavuli paki amwali akupusa anguweku ndipu po akhumbanga kusere, mweneku wa nthengwa wanguŵakambiya kuti: “Nditikuziŵani cha.” (Mate. 25:​11, 12) Amwali ŵenaŵa angunozgeka cha kulindizga mweneku wa nthengwa kwa nyengu yitali. Kumbi Akhristu akusankhika asambiranjipu penapa?

8-9. Kumbi Akhristu akusankhika angasambiranji ku ntharika ya amwali? (Wonani so chithuzi.)

⁸ Mulongongi kuti mwe akunozgeka kweniso mwe masu. Yesu wangukambiya limu cha kuti pazamukuŵa magulu ngaŵi nga Akhristu akusankhika, linyaki la Akhristu akusankhika wo azamulindizga mpaka po umaliru uziyengi penipo linyaki cha. Kweni wakambanga vo vazamuchitikiya Akhristu akusankhika asani mbakunozgeka cha kulindizga mpaka pakumaliya. Mwaviyo, asani mbakunozgeka cha mbwenu ndikuti azamulonde cha mphotu yawu. (Yoha. 14:​3, 4) Venivi vakupaska chitima ukongwa. Kwali te ndi chilindizga chakuziluta kuchanya pamwenga kuzija pacharu chapasi, tikhumbika kuvwiya vo Yesu wangutcheŵesa mu ntharika yaki ya amwali. Weyosi wa ku isi wakhumbika kulutirizga kuja masu, kunozgeka kweniso kukunthiyapu mpaka pakumaliya.—Mate. 24:13.

⁹ Wati wakonkhoska ntharika ya amwali, kuti wadidimizgi fundu yakuti tikhumbika kuja akunozgeka kweniso kuja masu, Yesu wangukamba so ntharika ya matalenti. Ntharika yeniyi yididimizga kuti tikhumbika kuja aphamphu.

MATALENTI

10. Kumbi akapolu ŵaŵi angulongo wuli kuti mbakugomezgeka? (Mateyu 25:​19-23)

¹⁰ Mu ntharika ya matalenti, Yesu wangukamba vakukwaskana ndi akapolu ŵaŵi wo  ŵenga akugomezgeka kwa ambuyawu ndipuso kapolu yumoza yo wenga wambula kugomezgeka. (Mate. 25:​14-18) Akapolu ŵaŵi angulongo kuti mbakugomezgeka mwakugwira ntchitu ndi mtima wosi kuti amupangiyi ndalama zinandi mbuyawu. Wechendaluti ku ulendu, mbuyawu wanguŵasungiza matalenti, zo zenga ndalama zinandi ukongwa. Akapolu ŵaŵi akugomezgeka ŵenga aphamphu pa ntchitu yawu ndipu angugwiriskiya ntchitu ndalama zawu mwazeru. Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitika pavuli paki? Mbuyawu wati waweku ku ulendu, yiwu angusaniriyapu ndalama zinyaki zapachanya zakuyanana ndi zo angupaskika. Mbuyawu wanguŵawonga ndipu ‘angukondwe nayu limoza.’ (Ŵerengani Mateyu 25:​19-23.) Kweni kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitikiya kapolu wachitatu? Kumbi iyu wanguchitanji nazu ndalama zo ambuyaki angumupaska?

11. Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitikiya kapolu “mulesi,” nanga ntchifukwa wuli?

¹¹ Kapolu wachitatu wangulonde talenti limoza kweni wenga “mulesi.” Mbuyaki wakhazanga kuti wagwiriskiyengi ntchitu talenti lenili mwazeru. Kweni wanguliwundiya pasi. Mbuyaki wati waweku ku ulendu, kapolu uyu wangupereka talenti leniliya wangupaskika pe. Iyu wenga ndi maŵanaŵanu ngakwenere cha. Mumalu mwakupepesa kuti watondeka kupanga ndalama zinandi, kapolu mwenuyu wangukamba kuti mbuyaki ndi “munthu wakusuzga ukongwa.” Venivi vinguchitiska kuti mbuyaki waleki kukondwa nayu. Kusazgiyapu yapa, mbuyaki wangumulonda talenti ndipu wangumudikisa munyumba yaki.—Mateyu 25:​24, 26-30.

12. Kumbi akapolu ŵaŵi akugomezgeka amiya ayani mazuŵa nganu?

¹² Akapolu ŵaŵi akugomezgeka amiya Akhristu akusankhika wo mbakugomezgeka. Yesu yo ndi Mbuyawu, watiŵadana kuti ‘akondwere nayu limoza.’ Yiwu alonde mphotu yawu yakuchanya, kung’anamuwa chiyuka chakwamba. (Mate. 25:​21, 23; Chivu. 20:5b) Kweni chakuwoniyapu chiheni cha kapolu mulesi chitcheŵesa Akhristu akusankhika. Mu nthowa wuli?

13-14. Kumbi ntharika ya matalenti yitiŵasambizanji Akhristu akusankhika? (Wonani so chithuzi.)

 ¹³ Mulongongi kuti mwe aphamphu. Mu ntharika ya matalenti kweniso ya amwali, Yesu wakambanga kuti Akhristu akusankhika azamuja alesi cha. Kweni wakambanga vo vingazichitika asani yiwu angaleka kuchita phamphu. Yiwu angazitondeka ‘kusimikiza kudanika kweniso kusankhika kwawu’ ndipu angazizomerezeka cha kuti asere mu Ufumu wakuchanya.—2 Petu. 1:10.

¹⁴ Ntharika zo Yesu wangukamba, ya amwali kweniso ya matalenti zikamba mwakuvwika umampha kuti Akhristu wosi akusankhika, akhumbika kunozgeka, kuja masu kweniso kuchita phamphu. Kweni kumbi Yesu wangukamba fundu yeyosi yakutcheŵesa Akhristu akusankhika? Hinya! Tiziŵa venivi chifukwa cha vo Yesu wangukamba pa Mateyu 24:​40, 41.

NDIYANI YO “WAZAMUTOLEKA”?

15-16. Kumbi lemba la Mateyu 24:​40, 41, litovya wuli Akhristu akusankhika kuti awonengi kuti kulutirizga kuja masu nkhwakukhumbika ukongwa?

¹⁵ Wechendakambi ntharika zitatu, Yesu wangukonkhoska vakukwaskana ndi cheruzgu chakumaliya cha Akhristu akusankhika, cho chazamuvumbuwa wo mbakuzomerezeka. Iyu wangukamba vakukwaskana ndi anthulumi ŵaŵi wo agwira ntchitu mumunda kweniso anthukazi ŵaŵi wo apera pachakuperiyapu. Anthulumi kweniso anthukazi ŵaŵi ŵenaŵa awoneka kuti agwira ntchitu zakuyanana kweni Yesu wangukamba kuti “yumoza wazamutoleka, ndipu munyaki wazamujowoleka.” (Ŵerengani Mateyu 24:​40, 41.) Pavuli paki wanguchiska akusambira ŵaki kuti: “Mwaviyo, lutirizgani kuja masu chifukwa mutiliziŵa cha zuŵa lo Ambuyamwi aziyengi.” (Mate. 24:42) Yesu wangukamba fundu yakuyanana ndi yeniyi wati wakamba ntharika ya amwali. (Mate. 25:13) Kumbi fundu zenizi zikoliyana? Viwoneka kuti zikoliyana. Akhristu chayiwu akusankhika wo mbakugomezgeka pe ndiwu ‘azamutoleka’ ndi Yesu ndi kuchisere mu Ufumu wakuchanya.—Yoha. 14:3.

¹⁶ Mulongongi kuti mwe masu. Mkhristu weyosi wakusankhika yo walutirizga cha kuja masu mwauzimu, wazamuwunganisika nawu limoza cha “akusankhika.” (Mate. 24:31) Fundu yeniyi yikwaska so ŵanthu wosi aku Chiuta, kwali ŵe ndi chilindizga chakuziluta kuchanya pamwenga kuzija pacharu chapasi. Yiwu akhumbika kuvwiya vo Yesu wangutcheŵesa kuti alutirizgi kuja masu kweniso kuja akugomezgeka.

17. Ntchifukwa wuli tikhumbika cha kuguŵa asani Yehova wasankha Mkhristu kuja wakusankhika mu nyengu yidu?

¹⁷ Titimuziŵa umampha ukongwa Yehova. Mwaviyo, tigomezga kuti vosi vo wachita vamampha pe. Tiguŵa cha asani Yehova wasankha munthu munyaki kuja wakusankhika mu nyengu yidu yinu. c Tikumbuka vo Yesu wangukamba mu ntharika yaki ya munda wa mphereska, vakukwaskana ndi antchitu wo angwamba kugwira ntchitu mu ora la 11. (Mate. 20:​1-16) Ŵanthu wo angwamba mwakuswera kugwira ntchitu pa zuŵa lenili, angulonde malipiru ngakuyanana ndi ŵanthu wo angwambiriya kugwira ntchitu. Vilivi kanthu kuti Mkhristu wakusankhika wasankhika zukwanji, wosi azamulonde mphotu yakuchanya, chikulu alutirizga kuja akugomezgeka.

MUVWIYENGI VO YESU WANGUTCHEŴESA

18-19. Kumbi tasambiranji mu ntharika zo Yesu wangukamba?

¹⁸ Kumbi takambiskananji mu nkhani iyi? Ku ŵanthu wo ŵe ndi chilindizga chakuzija ndi umoyu kwamuyaya pacharu chapasi, ntharika ya mbereri ndi mbuzi yitiŵachiska kuti alutirizgi  kuja akugomezgeka kwaku Yehova, sonu ndipuso pa chisuzgu chikulu cho chituza. Pa nyengu yo, Yesu wazamuyeruzga ŵanthu akugomezgeka kuti aje akwenere kulonde “umoyu wamuyaya.”—Mate. 25:46.

¹⁹ Takambiskana so ntharika ziŵi zo zitcheŵesa Akhristu akusankhika. Mu ntharika yaku Yesu ya amwali azeru kweniso akupusa, tawona kuti amwali ankhondi angulongo kuti mbazeru. Yiwu angunozgeka kweniso ŵenga masu ndipu angulindizga mweneku wa nthengwa mpaka po wanguziya. Kweni amwali akupusa angunozgeka cha. Mwaviyo, mweneku wa nthengwa wanguŵazomereza cha kusere munyumba yaki ya phwandu la nthengwa. Isi nasi tikhumbika kuja akunozgeka kulindizga, kwali patongi nyengu yitali wuli, mpaka po Yesu wazamutuzgiyapu charu chiheni ichi. Kweniso Yesu mu ntharika yaki ya matalenti, tawona akapolu ŵaŵi akugomezgeka wo ŵenga ndi phamphu. Yiwu anguchita phamphu kugwiriya ntchitu mbuyawu ndipu wangukondwa nawu. Kweni kapolu mulesi wangumukana. Kumbi tisambiranjipu? Tikhumbika kulutirizga kuchita phamphu pakuteŵete Yehova mpaka pakumaliya. Takambiskana mo Akhristu akusankhika angalutirizgiya kuja masu kuti ‘azitoleki’ ndi Yesu ndi kulonde mphotu yawu yakuchanya. Yiwu alindizga ndi mtima wosi kuti ‘aziwunganisikiyi’ kwaku Yesu kuchanya. Pavuli pa nkhondu ya Aramagedoni, yiwu azamuja mwali waku Yesu pa zowala za Mwanawambereri.—2 Ate. 2:1; Chivu. 19:9.

20. Kumbi Yehova wazakuŵachitiyanji ŵanthu wo avwiya vo iyu watiŵatchewesa?

²⁰ Chinanga kuti cheruzgu che pafupi ukongwa isi tikhumbika cha kuchita mantha. Asani tilutirizga kuja akugomezgeka, Awusefwi akuchanya wo atitiyanja, azakutipaska “nthazi yakujumpha yo tituŵa nayu” kuti ‘tizifiski kuma pa masu pa Mwana wa munthu.’ (2 Akori. 4:7; Luka 21:36) Kwali te ndi chilindizga chakuziluta kuchanya pamwenga chakuzija pacharu chapasi, tingakondwesa Awusefwi akuchanya asani tivwiya vo Yesu wangutcheŵesa mu ntharika zaki. Ndipu chifukwa cha wezi ukulu waku Yehova, mazina ngidu ‘ngazamulembeka mubuku’ la umoyu.—Dani. 12:1; Chivu. 3:5.