1. Kumbi Yesu wangulongo wuli kuti wenga wakujipereka ndi mtima wosi?

PA NYENGU yo Yesu wenga pacharu chapasi wakutilongo chakuwoniyapu chamampha ukongwa pa nkhani ya kujipereka ndi mtima wosi. Iyu wadanjizganga khumbu laku Chiuta m’malu mwakuja ndi umoyu wapachanya ndipuso kuchita vakukhumba vaki. (Yoh. 5:30) Yesu wenga wakugomezgeka mpaka po wangufwiya pa chimiti chakutombozgekiyapu, vo vilongo kuti wenga wakujipereka ndi mtima wosi.​—⁠Ŵaf. 2:⁠8.

2. Kumbi tingalongo wuli kuti ndisi akujipereka ndi mtima wosi, nanga tingachita wuli venivi?

² Nge akusambira aku Yesu, nasi tikhumbika kujipereka ndi mtima wosi. Kumbi kujipereka ndi mtima wosi kung’anamuwanji? Tingakamba kuti, kung’anamuwa kuzomera kuleka kuchita vakukhumba vaku ndi chilatu chakuti uwovyi anyaku. Kujipereka kupambana ndi kujiyanja. (Mat. 16:24) Jalidu lambula kujanja, lingatiwovya kudanjizga vo anyidu atanja m’malu mwa vo isi titanja. (Ŵaf. 2:​3, 4) Yesu wangusambiza kuti kuleka kujanja nkhwakukhumbika ukongwa pakusopa kwidu. Nchifukwa wuli ve viyo? Titijipereka ndi mtima wosi chifukwa chakuti titanja Akhristu anyidu vo vititiziŵikiska kuti ndisi nadi akusambira aku Yesu. (Yoh. 13:​34, 35) Ŵanaŵaniyani  vitumbiku vo te navu chifukwa chakuti tikoliyana ndi abali ŵidu pacharu chosi chapasi, vo vilongo kuti titijipereka ndi mtima wosi!

3. Nchinthu wuli cho chingachitiska kuti tileki kujipereka ndi mtima wosi?

³ Chinanga kuti ve viyo, tilimbana ndi murwani yo mwauryarya wangatitondekeska kuti tijiperekengi ndi mtima wosi. Murwani mwenuyu ndi jalidu la kujiyanja. Kumbukani mo Adamu ndi Eva angulongole jalidu lenili. Eva wangulongo kuti ngwakujanja po wakhumbanga kuja nge Chiuta. Murumu waki wangulongo so jalidu lenili chifukwa wakhumbanga kukondwesa muwolu waki kuruska Chiuta. (Chiy. 3:​5, 6) Diabolo wati walandizga Adamu ndi Eva kuti aleki kusopa kwa uneneska, walutirizga mbwenu kuyesa ŵanthu kuti ajiyanjengi. Iyu wanguchita so venivi pakuyesa Yesu. (Mat. 4:​1-9) Mazuŵa nganu, Satana walandizga ŵanthu anandi mwakuŵachitiska kuti alongongi jalidu la kujanja mu nthowa zakupambanapambana. Titenere kuphwere chifukwa jalidu la kujiyanja le peposi ndipu tikhoza kuja nalu.​—⁠Ŵaef. 2:⁠2.

4. (a) Kumbi pa sonu panu tingamaliska jalidu la kujiyanja? Konkhoskani. (b) Ndi mafumbu wuli ngo tikambiskanengi?

⁴ Kujiyanja tingakuyeruzgiya ndi ulosu wo wayamba pa chisulu. Asani chisulu chanyiyapu vuwa ndipuso chaŵaliyapu lumwi chingachita ulosu. Asani tachilekere chikhoza kunangika. Mwakuyanana ŵaka, chinanga kuti pasonu panu tingamaliska cha kuleka kufikapu ndipuso jalidu la kujiyanja, tikhumbika kutcheŵa ndi vinthu venivi ndipu titenere kulutirizga kulimbana navu. (1 Ŵakor. 9:​26, 27) Kumbi tingaziŵa wuli kuti tayamba kujanja? Kumbi tingachita wuli kuti tijiperekengi ndi mtima wosi?

5. (a) Kumbi Bayibolo liyanana wuli ndi gilasi? (Wonani chithuzi cho che papeji 7.) (b) Nchinthu wuli cho tikhumbika kutcheŵa asani tikhumba kuziŵa kuti te akujiyanja?

⁵ Nge mo tingagwiriskiya nchitu gilasi kuti tiwoni mo tiwoneke, ndimu so tingachitiya ndi Bayibolo kuti tiziŵi wunthu widu wa mkati kweniso tisinthi jalidu lelosi liheni lo te nalu. (Ŵerengani Yakobe 1:​22-25.) Gilasi lingatiwovya kuziŵa mo tiwoneke asani titiligwiriskiya nchitu umampha. Asani tiwona pa gilasi mwakuthaŵiriya, tingatondeka kuwona kanthu kamanavi ko katikaniliya, ko kangachitiska kuti tileki kuwoneka umampha. Ndipu asani gilasi lo tiwonapu taliŵika umampha cha tikhoza kuwona chithuzi cha munthu munyaki. Mwakuyanana ŵaka, asani tigwiriskiya nchitu Bayibolo kuti tiwoni asani ndisi akujanja, tikhumbika cha kuliŵerenga mwasaza pamwenga kuligwiriskiya nchitu kuti tiwone maubudi nga anyidu.

6. Kumbi ‘tingajaririya’ wuli m’dangu lizirima?

⁶ Mwakuyeruzgiyapu, tingaŵerenga Mazu ngaku Chiuta kaŵikaŵi pamwenga zuŵa ndi zuŵa kweni tingatondeka kuziŵa kuti tayamba kujiyanja. Kumbi venivi vingachitika wuli? Mu chakuwoniyapu chaku Yakobe cha gilasi, suzgu lenga lakuti munthu watondekanga cha kujiwona pa gilasi. Yakobe wakulemba kuti, munthu ‘watijilereska.’ Yapa, Yakobe wangugwiriskiya nchitu mazu nga Chigiriki ngo ngang’anamuwa kujifufuza pamwenga kulunguruka. Kumbi pa chakuwoniyapu chenichi, munthu mwenuyu wenga ndi suzgu wuli? Yakobe wangulutirizga kuti: “Waluta, ndipu sosonuvi waluwa mo waŵiyanga.” Iyu wangutuwapu pa gilasi kwambula kujinozga. Mwakupambana ndi venivi, munthu yo wachita vo Bayibolo likamba, ‘walereska mu dangu lizirima’ ndipuso “wajaririya viyo” kung’anamuwa kuluturizga kuchita viyo. M’malu mwakuleka kugwiriskiya nchitu dangu lizirima lo ndi Mazu ngaku Chiuta, iyu walutirizga kulondo vo Mazu ngaku Chiuta ngasambiza. Yesu wangukamba fundu yakuyanana ndi yeniyi kuti: “Asani mujaririyengi imwi mu mazu ngangu, nadidi mwe [“akusambira,” NW] ŵangu.”​—⁠Yoh. 8:⁠31.

7. Kumbi Bayibolo tingaligwiriskiya wuli nchitu kuti tiziŵi asani te akujanja?

⁷ Tikhumbika kuŵerenga Mazu ngaku Chiuta ndi mtima wosi kuti tileki kuja ndi jalidu la kujiyanja.  Venivi vingakuwovyani kuziŵa vo mukhumbika kusintha pa umoyu winu. Kweni mukhumbika kuchita venivi pe cha. Mutenere kufufuza kuti muziŵi vinandi. Asani muŵerenga nkhani yinyaki m’Bayibolo, mujiyeruzgiyi kuti ndimwi ndipu jifumbeni mafumbu yanga: ‘Asani ndenga ini ndatingi ndichitengi wuli? Kumbi ndatingi ndichitengi umampha?’ Asani mwamala kulunguruka vo mwaŵerenga, yesesani kuvigwiriskiya nchitu, venivi vakukhumbika ukongwa. (Mat. 7:​24, 25) Kuti tilutirizgi kujipereka ndi mtima wosi, tiyeni tikambiskani vo tingasambira pa nkhani ya Fumu Sauli ndi wakutumika Petro.

8. Kumbi Sauli wenga ndi mijalidu wuli wachiyamba kuwusa, nanga wangulongo wuli venivi?

⁸ Vo Fumu Sauli ya Yisraele yinguchita, vitititcheŵeska mo jalidu la kujiyanja lingatichitiskiya kuti tileki kujipereka ndi mtima wosi. Sauli wachiyamba kuwusa, wenga wakuzika ndipuso wakujiyuyuwa. (1 Sam. 9:21) Ayisraele anyaki wo akananga muwusu waki, wangukana kuŵalanga chinanga kuti watingi waŵanaŵanengi kuti wenga wakwenere kuchita viyo chifukwa Chiuta ndiyu wangumusankha. (1 Sam. 10:27) Sauli, wanguzomerezga kuti mzimu waku Chiuta umudanjiriyi ndipu ungumuwovya kuti walongozgi Ayisraele pa nkhondu yo angupunda achirwana ndi a Amoni. Wati wapunda nkhondu yeniyi, wangujiyuyuwa mwakukamba kuti Yehova ndiyu wachitiska kuti apundi.​—⁠1 Sam. 11:​6, 11-13.

9. Kumbi Sauli wangwamba wuli kuja ndi jalidu la kujiyanja?

⁹ Pavuli paki, Sauli wanguzomerezga jalidu la kujiyanja ndi kujikuzga kukuwa mu mtima mwaki nge mo ulosu uchitiya pa chisulu asani awulekere. Wati wathereska Amaleke wangudanjizga vakukhumba vaki m’malu mwakuvwiya Yehova. Sauli wangulongo kuti wenga wakujiyanja chifukwa wanguto vinthu vo wakhumbikanga kuti wavinangi nge mo Chiuta wangulanguliya. Iyu wangujimikiya chikumbusku chifukwa chakujikuzga. (1 Sam. 15:​3, 9, 12) Mchimi Samuele wati wamukambiya kuti Yehova wangukondwa cha ndi vo wanguchita, Sauli wangujigowoke chifukwa wangukamba kuti wanguvwiya marangu ngaku Chiuta ndipuso wangukamba kuti anyaki ndiwu angunanga. (1 Sam. 15:​16-21) Kusazgiyapu pa fundu yeniyi, kujikuzga kunguchitiska kuti Sauli wakhumbi ulemu kutuliya ku ŵanthu m’malu mwakukondwesa Chiuta. (1 Sam. 15:30) Kumbi nkhani yaku Sauli tingayigwiriskiya wuli nchitu nge gilasi, kuti yitiwovyi kulutirizga kujipereka ndi mtima wosi?

10, 11. (a) Kumbi vo Sauli wanguchita vititisambizanji pa nkhani yakulutirizga kujipereka ndi mtima wosi? (b) Kumbi tingachita wuli kuti tileki kuja ndi jalidu liheni laku Sauli?

¹⁰ Chakwamba, vo Sauli wanguchita vititisambiza kuti titenere cha kugutiskika ndi vo tichita mwakuŵanaŵana kuti asani kuvuli tenga akujipereka ndi mtima wosi ndikuti tilutirizgengi kuchita viyo. (1 Tim. 4:10) Kumbukani kuti Sauli wanguteŵete kweniso kwanjika ndi Chiuta kwa nyengu yimanavi chifukwa wangutondeka kumaliska jalidu la kujiyanja lati layamba kujalikiskika. Pakumaliya, Yehova wangumukana chifukwa chakuleka kuvwiya.

¹¹ Chachiŵi, tikhumbika kuyesesa kusintha mijalidu yiheni ndipu titenere cha kuŵanaŵaniya ukongwa vo tichita umampha pa umoyu widu. Kuchita viyo kungayanana ndi kugwiriskiya nchitu gilasi kuti tiwone malaya ngidu ngafya m’malu mwakunozga vinthu viheni vo ve pa chisku chidu. Chinanga kuti tingagutiskika cha ndi vo tichita nge mo wanguchitiya Sauli, tikhumbika kuyesesa kukhwecha jalidu lelosi lo lingatichitiska vinthu viheni nge vo iyu wanguchita. Asani tapaskika ulongozgi, titenere cha kujigowoke, kupepuwa vo tananga pamwenga kuphatiya anyidu vo tanangiska. M’malu mwakuja nge Sauli, mbumampha kuvwiya ulongozgi.​—⁠Ŵerengani Sumu 141:⁠5.

12. Kumbi kujipereka ndi mtima wosi kutitiwovya wuli asani tabuda?

¹² Nanga tingachita wuli asani tachita ubudi ukulu? Sauli wakhumbanga cha kuti mbiri yaki  yinangiki ndipu venivi vinguchitiska kuti waleki kuja so pa ubwezi ndi Yehova. Mwakupambana ndi venivi, kujipereka ndi mtima wosi kungatiwovya kuti tileki kuchita soni ndipuso tilonde chovyu. (Nthanthi 28:13; Yak. 5:​14-16) Mwakuyeruzgiyapu, mubali munyaki wangwamba kuwonere vinthu vakusikuwa we ndi vyaka 12, ndipu wangulutirizga kuviwonere mwachisisi kwa vyaka vakujumpha 10. Iyu wangukamba kuti: “Kwenga kwakusuzga kukambiya muwolu wangu kweniso ŵara vo ndachitanga. Kweni sonu chifukwa chakuti ndasumuwa, nditijivwa nge kuti ndadula chakatundu chizitu cho chenga paphewa langu. Abwezi ŵangu anyaki anguguŵa chifukwa chakuti angundilekeska kuteŵete nge mteŵeti wakovya. Sonu ndiziŵa kuti Yehova wakondwa ukongwa ndi uteŵeti wangu kuluska kali po ndawoneriyanga vinthu vakusikuwa ndipu chakukhumbika ukongwa ndi mo Chiuta watindiwone.”

13, 14. Kumbi Petro wangulongo wuli jalidu la kujiyanja?

¹³ Wakutumika Petro, wangulongo so kuti wenga wakujipereka pa nyengu yo wasambizikanga ndi Yesu. (Luka 5:​3-11) Kweni wakhumbikanga kumaliska jalidu la kujiyanja. Mwakuyeruzgiyapu, iyu wangukwiya ukongwa po wakutumika Yakobe ndi Yohane, akhumbanga kuti azipaskiki udindu ukulu mu Ufumu waku Chiuta, limoza ndi Yesu. Panyaki Petro waŵanaŵananga kuti udindu wenuwu wamuyeneriyanga chifukwa ndipu Yesu wakamba kali kuti Petro wazamuja ndi udindu wapade. (Mat. 16:​18, 19) Yesu wangutcheŵeska Yakobe, Yohane, Petro kweniso akutumika anyaki kuti aleki kuja ndi jalidu la kujiyanja ‘mwakuŵachitiya mazaza’ abali ŵawu.​—⁠Marko 10:​35-45.

¹⁴ Yesu wanguwovya Petro, kusintha maŵanaŵanu ngaki, kweni Petro wangulutirizga mbwenu kulimbana ndi jalidu la kujiyanja. Yesu wati wakambiya akutumika kuti amuthaŵengi kwanyengu yimanavi, Petro wangujikuzga mwakukamba kuti, iyu pe ndiyu wazamuja wakugomezgeka, venivi vinguguŵiska anyaki. (Mat. 26:​31-33) Kujithemba kwaki kwenga kwambula fundu chifukwa chakuti zuŵa lenilo usiku, wangutondeka kulongo kuti wenga wakujipereka. Chifukwa chakuti wakhumbanga kujivikiriya, Petro wangukana Yesu katatu.​—⁠Mat. 26:​69-75.

15. Nchifukwa wuli chakuwoniyapu chaku Petro nchakovya?

 ¹⁵ Chinanga kuti nyengu yinyaki Petro wangutondeka kuchita vinthu vamampha, chakuwoniyapu chaki nchakovya. Petro wangulimbana ndi mijalidu yiheni yo wenga nayu chifukwa cha mzimu wakupaturika waku Chiuta ndipuso wanguyesesa pakuyija, vo vingumuwovya kujiko ndipuso kujipereka ndi mtima wosi. (Ŵag. 5:​22, 23) Iyu wangukunthiyapu masuzgu ngakulu kuluska ngo wangukumana nangu pakwamba. Vo wanguchita wati wachenyeka ndi wakutumika Paulo pa masu pa ŵanthu, vingulongo kuti wenga wakujiyuyuwa. (Ŵag. 2:​11-14) Petro wati wachenyeka, wangusunga vinthu mu mtima cha, chifukwa chakuŵanaŵana kuti walengeskeka ndi vo Paulo wangumuchenya. Iyu wangulutirizga kwanja Paulo. (2 Pet. 3:15) Vo Petro wanguchita vingatiwovya kuja ndi mtima wakujipereka.

16. Kumbi tingalongo wuli kuti te akujipereka asani takumana ndi masuzgu?

¹⁶ Ŵanaŵaniyani mo muchitiya asani mwakumana ndi masuzgu. Pa nyengu yo Petro ndi akutumika anyaki ŵenga mujeri ndipuso kupumika chifukwa chakupharazga, yiwu angukondwa “pakuti angupima kuti ŵenga akwenere kukomwa ndi kulengeskeka chifukwa cha zina lo [laku Yesu].” (Mac. 5:41) Namwiso mungawona kuti kutombozgeka kungakuwovyani kulondo Petro kweniso Yesu chifukwa mulongongi kuti mwe akujipereka ndi mtima wosi. (Ŵerengani 1 Petro 2:​20, 21.) Kuziŵa venivi kungakuwovyani chinanga mpha nyengu yo ŵara atikuchenyani. M’malu mwakukwiya, londoni chakuwoniyapu chaku Petro.​—⁠Wak. 7:⁠9.

17, 18. (a) Kumbi tikhumbika kujifumbanji pa nkhani ya vo tikhumba kuchita kuti titeŵete Chiuta? (b) Kumbi titenere kuchitanji asani tawona kuti tayamba kujanja?

¹⁷ Mungayanduwa so ndi chakuwoniyapu chaku Petro pa vinthu vo mukhumba kuchita kuti muteŵete Yehova. Mungachita viyo mwakulongo kuti mutijipereka. Mutenere kuphwere kuti mungachitanga venivi ndi chilatu chakukhumba kutchuka cha. Mwaviyo, jifumbeni kuti, ‘Kumbi vo ndikhumba kuchita kuti ndisazgiyeku uteŵeti wangu, ndivichitengi chifukwa chakuti ndikhumba kuziŵika pamwenga kupenja udindu nge mo Yakobe ndi Yohane anguchitiya?’

¹⁸ Asani mwawona kuti mtima winu wayamba kujiyanja, pemphani Yehova kuti wakuwovyeni kusintha maŵanaŵanu nginu kweniso jalidu la kujiyanja ndipu yesesani kuchita vinthu vakumutumbika m’malu mwakujitumbika. (Sumu 86:11) Mutenere so kuchita vinthu vo vingaleka kukuchitiskani kuti mukhumbi kutchuka. Mwakuyeruzgiyapu, mukhoza kuja ndi mijalidu yinyaki yo mzimu wakupaturika utovya munthu kuja nayu, yo muwona kuti njakusuzga. Asani mutesesa kunozgeke nkhani zo mwapaskika pa maunganu kweni mutanja cha kupeya ndi kukolopa Nyumba ya Ufumu, mutenere kuyesesa kugwiriskiya nchitu ulongozgi wo we pa Ŵaroma 12:16.​—⁠Ŵerengani.

19. Kumbi tingachitanji kuti tileki kuguŵa asani tawona pa gilasi lo ndi Mazu ngaku Chiuta?

¹⁹ Asani titijilereska mwakuphwere pa gilasi lo ndi Mazu ngaku Chiuta ndipu tawona kuti tinangiska vinthu kweniso tayamba kujanja, tikhoza kuguŵa. Asani venivi ndivu vitikuchitikiyani, kumbukani munthu wa m’chakuwoniyapu chaku Yakobe, yo wachitanga vo Mazu ngaku Chiuta ngakamba. Yakobe wangukamba cha nyengu yo munthu yo wangusinthiya pamwenga kunozga vosi vo wanangiskanga, m’malu mwaki wangukamba kuti munthu yo ‘wangujaririya m’dangu lizirima.’ (Yak. 1:25) Iyu wangukumbuka vo wanguwona pa gilasi ndipu wangulutirizga kusintha. Kukamba uneneska, titenere kuja ndi maŵanaŵanu ngamampha ndipuso kukumbuka kuti ndisi ambula kufikapu. (Ŵerengani Wakutaula 7:20.) Lutirizgani kulereska mu dangu lizirima ndipuso yesesani kujipereka ndi mtima wosi. Yehova ngwakunozgeka kukuwovyani nge mo wawovye abali ŵinu anandi, wo chinanga kuti mbambula kufikapu angayanjika pamwenga ayanjika ndi Chiuta kweniso kulonde vitumbiku vaki.