1. Kumbi ndi gulu nili lo lingusere m’malu mwa Ayisraele akugaruka wo aziŵikanga ndi zina laku Yehova? (Wonani chithuzi pachanya yapa.)

 YEHOVA watenere kuwongeka ukongwa chifukwa ndiyu wangwambisa mpingu wachikhristu mu nyengu ya akutumika ndipuso kusopa kwauneneska mazuŵa nganu. Nge mo takambiskiyana munkhani yaluta, gulu lo lenga ndi Akhristu akwambiriya, lingusere m’malu mwa mtundu wa Ayisraele akugaruka wo aziŵikanga ndi zina laku Yehova. Chiuta wanguliyanja ukongwa gulu lifya lenili ndipu lingutaskika po Yerusalemu wabwangandulikiyanga mu 70 C.E. (Luka 21:20, 21) Vinthu vo vachitikanga mu nyengu ya akutumika viyanana ndi vo ateŵeti aku Yehova achita mazuŵa nganu. Mgonezi waku Satana umalengi pambula kuswera yapa kweni gulu laku Chiuta litaskikengi. (2 Tim. 3:1) Kumbi tiziŵa wuli kuti venivi vazamuchitika nadi?

2. Kumbi Yesu wangukambanji vakukwaskana ndi “chisuzgu chikulu,” nanga chazamukwamba wuli?

² Pakukamba za kuŵapu kwaki kweniso umaliru wa mgonezi uwu, Yesu wangukamba kuti: “Chiŵengeku penipo chisuzgu chikuru, chakuti chengavi kuŵapu chaviyo kutuwa ku mtendeku wa charu mpaka kunu ku le, chinanga nkhuti chikaŵangapu so cha.”  (Mat. 24:3, 21) Chisuzgu chenichi chazamukwamba po Yehova wazamunanga “Babiloni Mukulu,” yo wamiya visopa vosi vaboza pacharu chapasi. (Chiv. 17:3-5, 16) Nchinthu wuli cho chazamuchitika pavuli paki?

3. Asani chisopa chaboza chazibwangandulika, nchinthu wuli cho chazamuchitikiya ŵanthu aku Yehova?

³ Asani chisopa chaboza chazibwangandulika, Satana ndi ŵanthu ŵaki azamuyukiya ateŵeti aku Yehova. Mwakuyeruzgiyapu, pakukamba za “Gogi” wa kucharu cha Magogi, Malemba ngangukambiya limu kuti: “Ukayendanga panthazi, ukazanga nge nchimphunga, ukaŵanga nge ndi bingu lakubenekere charu, iwi ndi maliŵanja ngaku ngosi, ndi ŵanthu ŵanandi pamoza nawi.” Chifukwa chakuti Akaboni aku Yehova alivi gulu lankhondu ndipu yiwu mbanthu achimangu, azamuwoneka nge mbambula kusuzga kuŵabwanganduwa. Kweni kuchita venivi kwazakuŵazisiya suzgu yikulu!—Ezek. 38:1, 2, 9-12.

4, 5. Kumbi Yehova wazamuchitanji asani Satana waziyamba kulimbana ndi ateŵeti ŵaki?

⁴ Kumbi Chiuta wazamuchitanji asani Satana waziyamba kulimbana ndi ŵanthu ŵaki? Iyu wazamusereriyapu ndipu wazamulongo kuti ngwakwenere kuwusa chilengedu chosi. Yehova wazamuwona kuti kuyukiya ateŵeti ŵaki kuyanana ŵaka ndi kuyukiya iyu. (Ŵerengani Zekariya 2:8.) Mwaviyo, Awuskefwi akuchanya azamuchitapu kanthu mwaliŵi kuti azititaski. Asani ŵanthu aku Chiuta azitaskika, charu chaku Satana chazamutuzgikapu pa nkhondu ya Aramagedoni, “nkhondu yo ya zuŵa likulu laku Chiuta Wanthazizosi.”—Chiv. 16:14, 16.

⁵ Pakukamba za Aramagedoni, uchimi wa m’Bayibolo ukamba kuti: “‘Ambuya atole mlandu pa mitundu; asere mu cheruzgu ndi ŵanthu wosi ndipu atimbanyizgi akaŵaŵikanga ku lipanga, atiti Ambuya.’ Viyo atiti Ambuya ŵa maŵanja: ‘Ehe, uheni utuza kutuwa ku mtundu kuya ku mtundu, ndipu lirondu likulu liputa kutuwa kumalu ngakutali nga charu chapasi! Ndipu wo mbakubayika ndi Ambuya mu zuŵa lo ŵakawonekanga kutuwa kuchigoti chimoza cha charu chapasi kwachifika kuchigoti chinyaki. Ŵanthu kuti ŵakaŵatenjenga, nanga nkhuŵaunjika, pamwenga kuŵaŵika cha; ŵakaŵanga vundira pachisku cha charu chapasi.’” (Yer. 25:31-33) Nkhondu ya Aramagedoni yazamutuzgapu vinthu vosi viheni. Charu chaku Satana chazamutuzgikapu kweni gulu laku Yehova la pacharu chapasi lazamutaskika.

6, 7. (a) Kumbi ŵanthu wo apanga “mzinda ukulu” atuliya pani? (b) Kumbi pe ukaboni wuli wo ulongo kuti mzinda ukulu ukuwa ukongwa mazuŵa nganu?

⁶ Gulu laku Chiuta lilipu ndipu liluta panthazi pacharu chapasi chifukwa chakuti ŵanthu wo ŵe m’gulu lenili wakondwa nawu. Bayibolo lititikambiya kuti: “Masu nga Ambuya nge pa ŵarunji, ndi makutu ngaki ku niniziku lawu.” (1 Pet. 3:12) Ŵanthu arunji ŵenaŵa asazgapu “mzinda ukulu” wa ŵanthu wo “ŵatuwa mu suzgu yikulu.” (Chiv. 7:9, 14) Yaŵa mbanthu bweka cha kweni ndi “mzinda ukulu,” wo we ndi ŵanthu anandi ukongwa. Kumbi namwi muwona kuti mwazamutaskika pa “suzgu yikuru”?

⁷ Kumbi ŵanthu wo apanga mzinda ukulu atuliya pani? Ŵanthu yaŵa awunganiskika chifukwa cha uthenga wo Yesu wangukambiya limu kuti wazamuja chisimikizgu cha kuŵapu kwaki. Iyu wangukamba kuti: “Evangeli wenuwu wa Ufumu umemezekengi mu charu chosi chapasi uli mbukaboni ku mitundu yosi; pavuli ndipu ukazanga umari wo.” (Mat. 24:14) Yeniyi ndiyu nchitu yikulu ukongwa yo gulu  laku Chiuta lichita mazuŵa nganu. Nchitu iyi yitovya ŵanthu anandi kuti ayambi kusopa Chiuta “mu mzimu ndi mu uneneska.” (Yoh. 4:23, 24) Mwakuyeruzgiyapu, mu vyaka 10 va uteŵeti vo vajumpha, kutuliya mu 2003 mpaka 2012, ŵanthu akujumpha 2,707,000 angujipereka kwaku Chiuta mwakubatizika. Pacharu chosi sonu pe Akaboni aku Yehova akujumpha 7,900,000, kweniso ŵanthu mamiliyoni nganandi wo awungana nawu, ukongwa pa nyengu ya Chikumbusku. Titijiŵikamu cha ndi chiŵerengeru chenichi, chifukwa tiziŵa kuti ndi Chiuta yo wachitiska kuti vinthu vikuwengi. (1 Ŵakor. 3:5-7) Ndipu sonu pe ukaboni wo ulongo kuti mzinda ukulu wenuwu ulutirizga kukuwa chaka ndi chaka.

8. Kumbi nchinthu wuli cho chichitiska kuti gulu laku Yehova la mazuŵa nganu likuwengi ukongwa?

⁸ Chiŵerengeru cha ateŵeti aku Chiuta chakuwa ukongwa chifukwa chakuti Yehova ndiyu watiŵalongozga. (Ŵerengani Yesaya 43:10-12.) Kukuwa kwa chiŵerengeru ichi kungukambikiya limu mu mazu nga uchimi yanga: “Mumana wazamukuŵa ŵanthu 1000, ndipu ŵanthu amanavi azamusambuka mtundu ukulu. Ndini Yehova, ndazamuchita venivi mwaliŵi ndipuso pa nyengu yaki.” (Yes. 60:22, NW) Pakwamba, Akhristu akusankhika ŵenga “mumana” kweni chiŵerengeru chawu chingwamba kukuwa ukongwa chifukwa chakuti Akhristu anyaki akusankhika azanga mugulu laku Chiuta. (Ŵag. 6:16) Chifukwa chakuti Yehova watiŵatumbika, chiŵerengeru chawu chilutirizga kukuwa chifukwa cha nchitu yakuwunganiska mzinda ukulu.

9. Kumbi tikhumbika kuchitanji kuti tizilonde vitumbiku vo Chiuta wakulayizga m’Mazu ngaki?

⁹ Tosi tingazilonde vitumbiku vo Chiuta wakulayizga m’Mazu ngaki, kaya ndisi Akhristu akusankhika pamwenga a mzinda ukulu. Kuti tizilonde vitumbiku venivi, titenere kuchita vo Yehova wakhumba. (Yes. 48:17, 18) Ŵanaŵaniyani Ayisraele wo alongozgekanga ndi Chilangulu chaku Mosese. Chilatu chakwamba cha Chilangulu chenga kuvikiliya Ayisraele kweniso kuŵawovya kuziŵa mo angachitiya pa nkhani za bizinesi, ureŵi, mo angalere ŵana, mo angachitiya vinthu ndi anyawu ndipuso vinthu vinyaki. (Chit. 20:14; Ŵal. 19:18, 35-37; Mar. 6:6-9) Nasi tiyanduwa ukongwa asani tigwiriskiya nchitu ulongozgi waku Chiuta ndipuso asani tiwona kuti vakusuzga cha kuchita khumbu laki. (Ŵerengani 1 Yohane 5:3.) Nge mo Ayisraele avikilikiyanga ndi Chilangulu, kugwiriskiya nchitu marangu ndipuso fundu zaku Chiuta kutitivikiliya ŵaka cha kweniso kutitiwovya kuti tiŵi ndi “chivwanu” chakukho.—Tito 1:13.

10. Nchifukwa wuli tikhumbika kusaniya nyengu ya Kusopa kwa Pabanja kweniso kusambira Bayibolo?

¹⁰ Gulu laku Yehova la pacharu chapasi liluta panthazi mu nthowa zakupambanapambana. Mwakuyeruzgiyapu, sonu tivwisisa ukongwa uneneska wa m’Bayibolo. Ivi vitenere kuŵa nadi viyo chifukwa “nthowa ya ŵarunji ye uli mbukweru wa matandakucha weniwo utuwiyatuwiya mpaka kwachiya limu.” (Nthanthi 4:18) Kweni tingajifumba kuti: ‘Kumbi ndikoliyanaku ndi kusintha kwa mo tivwiya fundu zinyaki za m’Malemba? Kumbi ndiŵerenga Bayibolo zuŵa ndi zuŵa? Kumbi nditesesa kuŵerenga mabuku ngidu? Kumbi ini ndi ŵanthu a m’banja langu tichita Kusopa kwa Pabanja sabata yeyosi?’ Anandi aku isi tingazomerezga kuti kuchita venivi nkhwambula kusuzga chifukwa kukhumba ŵaka kusaniya nyengu yakuchitiya viyo. Mazuŵa nganu po chisuzgu chikulu chepafupi, nkhwakukhumbika ukongwa kuŵerenga Malemba, kungagwiriskiya nchitu kweniso kusintha umoyu widu!

11. Kumbi Ayisraele ayanduwanga wuli asani akumana, nanga isi mazuŵa nganu tiyanduwa wuli ndi maunganu ngidu?

¹¹ Gulu laku Yehova lititikhumbiya vamampha  asani lititichiska kuti tilondongi ulongozgi waku Paulo wakuti: “Tipimirani kwachikhuŵirizgiyana ku chanju ndi ku nchitu zamampha; kwambura kujowo unganu waku taŵeni, uli nkharusu ka ŵanyaki, kweni ŵakuchiskana; ndipu ukongwa viŵi po muwona kuti zuŵa lo liŵandika.” (Ŵah. 10:24, 25) Ayisraele akumananga chaka chechosi kuti asopi Yehova. Yiwu achitanga so Dyera la Misasa mu nyengu yaku Nehemiya kuti akondwi. (Chit. 23:15, 16; Neh. 8:9-18) Nasi tiyanduwa ukongwa ndi maunganu nga mpingu, ngadera, ngapade ndipuso ngachigaŵa. Mwaviyo, tiyeni tiyesesengi kugwiriskiya nchitu mwaŵi wenuwu kuti tije ndi likondwa kweniso tilutirizgi kuja pa ubwezi ndi Chiuta.—Tito 2:2.

12. Kumbi titenere kuyiwona wuli nchitu yakupharazga Ufumu?

¹² Nge ŵanthu a mugulu laku Chiuta, tikondwa kugwira nawu nchitu yakupaturika yakupharazga ‘evangeli waku Chiuta.’ (Ŵar. 15:16) Kugwira nawu nchitu yakupaturika yeniyi kutitiwovya kuti tije “anchitu anasi” aku Yehova, yo ‘Ngwakupaturika.’ (1 Ŵakor. 3:9; 1 Pet. 1:15) Kupharazga uthenga wamampha kutovya kuti zina laku Yehova litoweskeki. Kukamba uneneska, ndi mwaŵi ukulu ukongwa kupaskika nchitu yakupharazga “evangeli wa unkhankhu waku Chiuta” walikondwa.—1 Tim. 1:11.

13. Kumbi tikhumbika kuchitanji kuti tizisaniyi umoyu wamuyaya ndipuso kuti tije pa ubwezi ndi Chiuta?

¹³ Chiuta wakhumba kuti tilutirizgi kuja nayu pa ubwezi ndipuso kwende limoza ndi gulu laki. Mosese wangukambiya Ayisraele kuti: “Ndidanirizga kuchanya ndi charu chapasi kuchita ukaboni paku imwi msana wale, kuti ini ndiŵika paurongo pinu umoyu ndi nyifwa, thumbiku ndi thembu. Chifukwa cho sankhanipu umoyu alinga kuti imwi ndi mphapu zinu mujengi ŵamoyu, pa kwanja Ambuya Chiuta winu, pa kuvwiya mazu ngaki, ndi kumeremete kwaku iyu. Pakuti kachitidu kaviyo, kang’anamuwa umoyu kwaku imwi ndi unandi wa mazuŵa alinga kuti mujengi mu charu cho Ambuya angurapiya auskemwi, kwaku Abrahamu, Yisaki, ndi Yakobe kuŵapaska.” (Mar. 30:19, 20) Tazamusaniya umoyu wamuyaya asani tichita khumbu laku Yehova, titimuyanja, titimuvwiya kweniso asani tilutirizga kuja nayu pa ubwezi.

14. Kumbi m’bali munyaki wangukambanji vakukwaskana ndi gulu laku Chiuta lakuwoneka ndi masu?

¹⁴ M’bali Pryce Hughes yo wanguyesesa kuteŵete Chiuta mwakugomezgeka kweniso kwende limoza ndi gulu Laki, wangukamba kuti: “Ndiwonga ukongwa kuti ndikwamba kali kusambira vilatu vaku Yehova, chaka cha 1914 chechendafiki . . . Kulutirizga kwende limoza ndi gulu laku Yehova lakuwoneka ndi masu ndichu chenga chinthu chakukhumbika ukongwa. Vo vingundichitikiya pa umoyu wangu vingundiwovya kuziŵa kuti nkhwamampha cha kuthemba zeru za ŵanthu. Ndati ndaziŵa fundu yeniyi, ndingusimikizga mtima kuti ndilutirizgengi kuja mugulu lakugomezgeka lenili. Kumbi ndi nthowa niyi yinyaki yo munthu wangayanjikiya ndi Yehova kweniso kusaniya vitumbiku vaki?”

15. Perekani chakuyeruzgiyapu cha m’Malemba cho chilongo mo titenere kuchitiya asani pe kusintha kwa mo tivwiya fundu zinyaki za m’Bayibolo.

¹⁵ Asani tikhumba kuti Yehova watiyanji ndipuso kulonde vitumbiku vaki, tikhumbika kwende limoza ndi gulu laki kweniso kukoliyanaku ndi kusintha kwa mo tivwiya fundu zinyaki za m’Malemba. Ŵanaŵaniyani ivi: Yesu wati wafwa, penga Akhristu achiyuda masawuzandi nganandi wo ayesesanga kulondo Chilangulu ndipu akananga kuchileka. (Mac. 21:17-20) Ulongozgi wo Paulo wangulembe  Ahebere, unguŵawovya ukongwa ndipu anguzomerezga kuti angutoweskeka ndi sembi zo ‘zaperekekanga’ mwakulingana ndi Dangu cha kweni angutoweskeka ndi “liŵavu lo laku Yesu Khristu” lo wangupereka kamoza pe. (Ŵah. 10:5-10) Mwambula kukayika, anandi mwa Akhristu achiyuda ŵenaŵa angusintha maŵanaŵanu ngawu ndipu angulutirizga kuja pa ubwezi ndi Yehova. Nasi tikhumbika kusambira mwaphamphu ndipuso kuja akunozgeka kukoliyanaku ndi kusintha kwa mo tivwiya fundu zinyaki za m’Mazu ngaku Chiuta pamwenga pa nchitu yidu yakupharazga.

16. (a) Kumbi ndi vinthu wuli vo vazamuchitiska kuti umoyu m’charu chifya uzije wakunozga ukongwa? (b) Kumbi ndi vinthu wuli vo mulindizga kuti vizichitiki m’charu chifya?

¹⁶ Wosi wo alutirizga kuja akugomezgeka kwaku Yehova ndipuso gulu laki, azamusaniya vitumbiku vinandi. Akhristu akusankhika wo mbakugomezgeka azamukondwa kuchiteŵete limoza ndi Khristu kuchanya. (Ŵar. 8:16, 17) Asani te ndi chilindizga chakuzija pacharu chapasi, chazamukuŵa chinthu chakukondwesa ukongwa kuzija mu Paradayisu. Nge ŵanthu wo ŵe mugulu laku Yehova, te ndi mwaŵi ukulu wakukambiyaku anyaki za charu chifya cho Chiuta wakulayizga. (2 Pet. 3:13) Lemba la Sumu 37:11 likamba kuti: “Ŵakuzika ndiwu ŵakaharanga charu, ŵakondwengi mu chimangu chikuru.” Ŵanthu “ŵakazenganga zinyumba ŵakajanga mwaku zo,” ndipu azamukondwa “ndi nchitu ya manja ngawu.” (Yes. 65:21, 22) M’charu ichi, mwazamuŵavi nja, ukavu ndipuso kukandirizgana. (Sumu 72:13-16) Babiloni Mukulu nayu wazamunyenga so ŵanthu cha chifukwa kwazumuŵavi. (Chiv. 18:8, 21) Akufwa azamuyuka ndipu azamupaskika mwaŵi wakuzija ndi umoyu wamuyaya pacharu chapasi. (Yes. 25:8; Mac. 24:15) Ŵanthu mamiliyoni nganandi wo ajipereka kwaku Yehova alindizga vinthu vamampha ukongwa! Kuti malayizgu ngenanga ngazifiskiki kwaku isi, tikhumbika kulutirizga kuja pa ubwezi ndi Yehova ndipuso kwende limoza ndi gulu laki.

17. Kumbi tikhumbika kuja ndi maŵanaŵanu wuli pa nkhani ya kusopa Yehova ndipuso gulu laki?

¹⁷ Po charu chiheni chepafupi kumala, tiyeni tilutirizgi kuja ndi chivwanu chakukho ndipuso tiwongengi vo Chiuta wakunozga pa nkhani yakusopa kwa uneneska. Ivi ndivu Davidi wachitanga ndipu wangukamba musumu yaki kuti: “Chinthu chimoza ndafumba ku Ambuya, chenicho ndichu ndikapenjanga; kuti ndijaririyi munyumba ya Ambuya mazuŵa ngosi nga umoyu wangu, kudaŵira kunozga kwa Ambuya, ndi kupenjeska munyumba yawu yakupaturika.” (Sumu 27:4) Tiyeni tosi tilutirizgi kuja pa ubwezi ndi Yehova kweniso kwende limoza ndi gulu laki.