1, 2. Kumbi Yesu wanguŵachiska wuli akusambira ŵaki pa zuŵa lo wanguyuskikiya?

 PA ZUŴA lo Yesu wanguyuskikiya, akusambira ŵaki ŵaŵi alutanga m’muzi unyaki wo wenga pamtunda wa makilomita ngakujumpha 11, kutuliya ku Yerusalemu. Yiwu anguziŵa cha kuti Yesu wayuskika ndipu adandawulanga chifukwa cha nyifwa yaki. Mwamabuchibuchi, Yesu wanguŵasaniya ndipu wangulongozgana nawu. Pavuli paki, iyu wangwamba kuŵachiska. Kumbi wanguŵachiska wuli? Baibolo likamba kuti: “Ndipu pakwambiya paku Mosese ndi paku wosi ŵamchimi wo, wanguŵang’anamuliya m’Malemba ngosi vo va paku iyu yija.” (Luka 24:13-15, 27) Ivi vinguchitiska kuti mtima wawu uyambi kukole chifukwa cha ‘kuŵakambiya’ ndi ‘kuŵabanuliya’ Malemba.​—Luka 24:32.

² Pa zuŵa lenili ndi mazulu, akusambira ŵaki ŵaŵi ŵenaŵa anguwere ku Yerusalemu. Yiwu angwamba kukonkhoske akusambira anyawu vo vinguŵachitikiya. Yiwu ŵeche kulongoro, Yesu wanguza pafupi. Kweni akusambira ŵaki anguchita mantha ukongwa ndipu angwamba kukayikiya kuti ndi Yesu nadi. Kumbi iyu wanguŵachiska wuli? Bayibolo likamba kuti: “Wangubanuwa chinjeru chawu kuwamu mu Malemba.”​—Luka 24:45.

3. Kumbi ndi vinthu wuli vo vingachitiska kuti tiyambi kudandawula, nanga nchinthu wuli cho chingatiwovya kuti tije ndi maŵanaŵanu ngamampha?

 ³ Nyengu zinyaki, nasi tingayamba kudandawula nge mo akusambira aku Yesu anguchitiya. Panyaki tingayamba kugongowa chifukwa chakuti palivi cho chichitika mu uteŵeti chinanga kuti tipharazga mwaphamphu nchitu ya Ambuya. (1 Ŵakor. 15:58) Pamwenga tingawona kuti ŵanthu wo tisambira nawu Bayibolo aluta panthazi cha. Kweniso ŵanthu anyaki wo titiŵawovya angaleka kusambira vakukwaskana ndi Yehova. Kumbi tingachita wuli kuti tije ndi maŵanaŵanu ngamampha pa nkhani ya uteŵeti wo tichita? Kuvwisa ntharika zaku Yesu za m’Bayibolo, kungatiwovya kuti tije ndi maŵanaŵanu ngamampha. Tiyeni tikambiskani ntharika zitatu ndipuso vo tingasambirapu.

4. Kumbi ntharika yaku Yesu ya wakumija mbewu yo wangugona, ying’anamuwanji?

⁴ Ŵerengani Marko 4:26-29. Kumbi ntharika yaku Yesu ya wakumija mbewu yo wangugona, ying’anamuwanji? Munthu wa mu ntharika iyi wamiya mupharazgi weyosi wa Ufumu. Mbewu yimiya uthenga wa Ufumu wo upharazgika ku ŵanthu amtima wamampha. Nge mo weyosi wachitiya, wakumija mbewu nayu “wagona” ndipuso “wayuka” ndi mulenji. Asani mbewu yamijika, yito nyengu kuti yikuwi ndipuso kuti akayivuni. Pa nyengu iyi, “mbewu yo yibuka ndi yikuwa.” Ivi vilongo kuti mbewu yikuwa pakuyija, kamanakamana ndipuso munthowa zakupambanapambana. Mwakuyana ŵaka, kukuwa mwauzimu naku kuchitika kamanakamana ndipuso munthowa zakupambanapambana. Munthu waluta panthazi ndipu watamba kuteŵete Chiuta. Pavuli paki, watijipereka kwaku Yehova ndipuso wabatizika.

5. Nchifukwa wuli Yesu wangugwiriskiya nchitu ntharika ya wakumija mbewu yo wangugona?

⁵ Nchifukwa wuli Yesu wangugwiriskiya nchitu ntharika iyi? Yesu watitiwovya kuziŵa kuti Yehova ndiyu wachitiska kuti uneneska ukuwi m’mitima ya ŵanthu akwenere. (Mac. 13:48; 1 Ŵakor. 3:7) Isi timija ndipuso tidiriya ŵaka kweni tiziŵa cha mo uneneska ukuliya. Tingawuchichizga cha kuti ukuwi liŵi. Mwakukoliyana ndi munthu wa mu ntharika, nasi tiziŵa cha mo uneneska ukuliya kweni tichita kubuchira kuti wakuwa. Asani pajumpha nyengu ndipu titaziwona vipasu va uthenga wa Ufumu. Pavuli paki, akusambira asonu nawu atamba kugwiraku nchitu yakuvuna ndipu tiyanduwa ukongwa ndi vo achita.​—Yoh. 4:36-38.

6. Kumbi nchinthu wuli cho tikhumbika kuziŵa pa nkhani ya kukuwa kwauzimu?

⁶ Kumbi tisambiranjipu pa ntharika iyi? Chakwamba, tikhumbika kuzomerezga kuti tilivi nthazi yo yingawovya munthu yo titimusambiza Bayibolo kuti waluti panthazi mwauzimu. Kujiyuyuwa kungatiwovya kuti tileki kuchichizga yo tisambira nayu Bayibolo kuti wabatiziki. Tingachita umampha kumuwovya ŵaka kweni titenere kukumbuka kuti iyu ndiyu we ndi udindu wakusankha kuti wajipereki kwaku Yehova. Munthu watenere kujipereka kwaku Yehova kutuliya pasi pamtima chifukwa chakuti watimuyanja. Kweni asani watimuyanja cha, Yehova wangakondwa nayu cha.​—Sumu 51:12; 54:6; 110:3.

7, 8. (a) Kumbi ndi vinthu wuli vinyaki vo tisambirapu pa ntharika ya wakumija mbewu yo wangugona? Kambani chakuyeruzgiyapu. (b) Kumbi ntharika yeniyi yititisambizanji vakukwaskana ndi Yehova ndipuso Yesu?

⁷ Chachiŵi, kuziŵa vo tisambira pa ntharika yeniyi kungatiwovya kuti tileki kuguŵa asani tiwona kuti palivi cho chichitika pa nchitu yidu yakupharazga. Tikhumbika kuzikira. (Yak. 5:7, 8) Chinanga kuti munthu  yo tisambira nayu Bayibolo watondeka kusintha, tingajimbanga mlandu cha chifukwa chakuti tayesesa kumuwovya. Yehova wazomerezga kuti mbewu ya uneneska yikuwi mu ŵanthu ŵija wo ŵe ndi mtima wamampha ndipuso wo akhumba kusintha. (Mat. 13:23) Mwaviyo, tikhumbika cha kujiwona nge kuti palivi cho tichita. Yehova wawona kuti uteŵeti widu utenda umampha chifukwa cha unandi wa ŵanthu wo abatizika cha kweni chifukwa chakuti tipharazga mwaphamphu.​—Ŵerengani Luka 10:17-20; 1 Ŵakorinte 3:8.

⁸ Chachitatu, tiziŵa cha mo munthu wangasinthiya mumtima waki. Mwakuyeruzgiyapu, banja linyaki lo lasambizikanga ndi m’mishonale lingumupempha kuti akhumba kuja apharazgi ambula kubatizika. Iyu wanguŵakambiya kuti akhumbika kuleka dankha kukweŵa foja. Kweni iyu wanguzizwa ukongwa kuvwa kuti akuleka kali kukweŵa ndipu sonu pajumpha myezi yinandi. Nchifukwa wuli anguleka? Yiwu anguziŵa kuti Yehova watinkha chinyengu ndipuso waŵawonengi mbwenu chinanga kuti angakweŵa mwakubisa. Mwaviyo, yiwu akhumbikanga kusankha pakati pa kukweŵa pamasu pa amishonale pamwenga kuleke limu. Kwanja Yehova kunguŵawovya kuti asankhi umampha. Yiwu angukuwa mwauzimu chinanga kuti m’mishonale wanguziŵa cha mo ivi vachitikiyanga.

9. Kumbi ntharika yaku Yesu ya mkwawu ying’anamuwanji?

⁹ Ŵerengani Mateyu 13:47-50. Kumbi ntharika yaku Yesu ya mkwawu ying’anamuwanji? Yesu wanguyeruzgiya nchitu yakupharazga uthenga wa Ufumu ku ŵanthu a mitundu yosi ndi kuponya mkwawu ukulu m’nyanja. Nge mo mkwawu ubayiya somba za “mtundu wewosi,” nchitu yidu yakupharazga nayu yitovya ŵanthu mamiliyoni nganandi akutuliya m’mitundu yosi. (Yes. 60:5) Ivi ve viyo chifukwa cha unandi wa ŵanthu wo asanirika pa Chikumbusku chaka chechosi. Anyaki mwa ŵanthu ŵenaŵa ‘mbamampha’ ndipu awunganiskikiya mumpingu wachikhristu. Kweni anyaki ‘mbaheni’ chifukwa ndi wosi cha wo Yehova wangaŵazomerezga kuti aje m’gulu laki.

10. Nchifukwa wuli Yesu wangugwiriskiya nchitu ntharika iyi?

¹⁰ Nchifukwa wuli Yesu wangugwiriskiya nchitu ntharika iyi? Kusankha somba zamampha ko kukambika mu ntharika iyi kumiya cheruzgu chakumaliya cho chazamuchitika pa chisuzgu chikulu cha. M’malu mwaki, kumiya vo vichitika m’mazuŵa nganu ngakumaliya. Yesu wangulongo kuti ndi wosi cha wo asambira uneneska angaja pa ubwezi ndi Yehova. Anandi atuza ku maunganu nga mpingu. Anyaki akhumba kusambira Bayibolo kweni asimikizga cha kuti ayambi kusambira. (1 Ŵakar. 18:21) Kweniso anyaki akuleka kuwungana ndi mpingu wachikhristu. Achinyamata anyaki alereke m’mabanja nga Akaboni kweni akhumba cha kwende fundu zaku Yehova. Mwemosi mo vingaŵiya, Yesu wangulongo kuti munthu weyosi wakhumbika kusankha yija. Yesu wawona kuti ŵanthu wo asankha ŵija kuteŵete Yehova mbakuzirwa ukongwa.​—Hag. 2:7.

11, 12. (a) Kumbi tisambiranjipu pa ntharika ya mkwawu? (b) Kumbi ntharika iyi yititisambizanji vakukwaskana ndi Yehova ndipuso Yesu?

¹¹ Kumbi tisambiranjipu pa ntharika ya mkwawu? Kuvwisa vo tisambirapu pa ntharika iyi, kungatiwovya kuti tileki kudandawula pamwenga kuguŵa asani ŵanthu wo tisambira nawu Bayibolo pamwenga ŵana ŵidu atondeka kusankha ŵija kuti aje pa ubwezi wakukho ndi Yehova. Ivi vingachitika chinanga kuti titesesa. Kuzomera kusambira Bayibolo pamwenga kulereke m’banja la Akaboni ndiku kungachitiska munthu kuti waje pa  ubwezi ndi Yehova cha. Wo akana kuvwiya ulongozgi waku Yehova, angaleka kuwungana ndi mumpingu.

¹² Kumbi ivi ving’anamuwa kuti wo asiya uneneska angawere cha mumpingu? Pamwenga munthu yo watondeka kujipereka kwaku Yehova, tingamukamba kuti ndi ‘muheni’? Awa. Ŵanthu ŵenaŵa ŵeche ndi mwaŵi wakuti angasintha chisuzgu chikulu chechendayambi. Vija nge kuti Yehova watiŵakambiya kuti: “Wereni kwaku ini, ndipu ndiwerengi kwaku imwi.” (Mal. 3:7) Fundu yeniyi yikambika so mu ntharika yinyaki yaku Yesu ya mwana wakusakaza.—Ŵerengani Luka 15:11-32.

13. Kumbi ntharika ya mwana wakusakaza yo Yesu wangugwiriskiya nchitu ying’anamuwanji?

¹³ Kumbi ntharika ya mwana wakusakaza yo Yesu wangukamba ying’anamuwanji? Da wachanju wa mu ntharika iyi wamiya Yehova, Awuskefwi akuchanya. Mwana yo wangupempha kuti amupaski chihara chaki ndipu pavuli paki wangusakaza vosi vo angumupaska, wamiya ŵanthu wo aleka kuwungana ndi mpingu. Asani achita viyo, vija nge kuti aluta “kucharu chakutali” chaku Satana. (Ŵaef. 4:18; Ŵakol. 1:21) Asani pajumpha nyengu, anyaki asintha ndipu atesesa kuti awere m’gulu laku Yehova. Awuskefwi akuchanya akondwa ukongwa asani ŵanthu ŵenaŵa awere so mumpingu.—Yes. 44:22; 1 Pet. 2:25.

14. Nchifukwa wuli Yesu wangugwiriskiya nchitu ntharika ya mwana wakusakaza?

¹⁴ Nchifukwa wuli Yesu wangukamba ntharika iyi? Yesu wangulongo kuti Yehova wakhumbisiska kuti ŵanthu ŵenaŵa awere kwaku Iyu. Da wa mu ntharika iyi waziŵanga kuti mwana waki watingi wawengeku ko wanguluta. Chinanga kuti wenga “weche kutali,” iyu wati wamuwona, wangusoka liŵi kuti wakamulondere. Fundu yeniyi njakuchiska ukongwa kwaku wo akhumba kuja so pa ubwezi ndi Yehova mwaliŵi. Vingachitika kuti mbakukho cha mwauzimu, angachita soni kweniso angawona nge kuti nkhwakusuzga kuwere mumpingu. Kweni angachita umampha ukongwa kuyesesa ndipu angelu nawu angakondwa ukongwa kuchanya asani awere m’gulu laku Yehova.—Luka 15:7.

15, 16. (a) Kumbi tisambiranjipu pa ntharika yaku Yesu ya mwana wakusakaza? Konkhoskani vakuwoniyapu. (b) Kumbi ntharika iyi yititisambizanji vakukwaskana ndi Yehova ndipuso Yesu?

¹⁵ Kumbi tingasambiranjipu pa ntharika ya  mwana wakusakaza? Tikhumbika kulondo chakuwoniyapu chaku Yehova. Titenere cha kujiwona kuti te ‘arunji’ ukongwa mpaka kukana kulondere ŵanthu wo asintha. Ivi vingachitiska kuti munthu waleki kuluta panthazi mwauzimu. (Wak. 7:16) Pe so fundu yinyaki yo tisambirapu pa ntharika iyi. Munthu yo waleka kuteŵete Yehova, tikhumbika kumuwona nge “mbereri yakulanda” yo yingawe. (Sumu 119:176) Asani takumana ndi munthu waviyo, kumbi timuwovyengi kuti wawere mumpingu? Kumbi tingakambiya ŵara mwaliŵi kuti amuwovyi? Tingachita venivi asani tigwiriskiya nchitu vo tasambira mu ntharika yaku Yesu ya mwana wakusakaza.

¹⁶ Wonani mo ŵanthu wo anguleka kuteŵete Yehova awonge lisungu ndipuso chanju chaku Yehova. Yiwu awonga so mo mpingu unguŵawovye. M’bali munyaki yo wanguja wakusezgeka kwa vyaka 25 wangukamba kuti: “Kutuliya pa nyengu yo ndinguwezgeke mumpingu, ndija wakukondwa ukongwa ndipu ndiwona kuti iyi ndi ‘nyengu ya chisisipuska’ yakutuliya kwaku Yehova. (Mac. 3:19) Weyosi watindiwovya ndipuso watindiyanja ukongwa! Sonu nde m’banja lamampha lauzimu.” Mzichi munyaki wampupuka, nayu wanguja wanguleka kutewete Yehova kwa vyaka vinkhondi. Iyu wati wawezgeke mumpingu, wangukamba kuti: “Ndingukwaskika ukongwa kuwona kuti abali ndi azichi angundilongo chanju nge mo Yesu wangukambiya. Palivi chinthu cho ndingachiyeruzgiya ndi kuja m’gulu laku Yehova!”

17, 18. (a) Kumbi ndi fundu nizi zakukhumbika zo tasambirapu pa ntharika zitatu zenizi? (b) Kumbi tikhumbika kuchitanji ndi fundu zo tasambira?

¹⁷ Kumbi ndi fundu nizi zakukhumbika zo tasambirapu pa ntharika zitatu zenizi? Chakwamba, titenere kuzomerezga kuti tiziŵa cha mo vichitikiya kuti munthu wakuwi mwauzimu. Yehova ndiyu waziŵa. Chachiŵi, mbuneneska kuti ndi wosi cha wo awungana ndipuso tisambira nawu Bayibolo, angaja pa ubwezi wakukho ndi Yehova. Chakumaliya, chinanga kuti anyaki angaleka uneneska, tikhumbika kuja ndi chigomezgu chakuti angawere mumpingu. Ndipu asani awere mumpingu, titenere kuŵawona nge mo Yehova watiŵawone.

¹⁸ Tiyeni tosi tilutirizgi kuziŵa vinthu, kuvwisa ndipuso kuja ndi zeru. Asani tisambira ntharika zaku Yesu, tikhumbika kujifumba vo zing’anamuwa, chifukwa cho zikulembeke m’Bayibolo, mo tingazigwiriskiya nchitu kweniso vo tisambira vakukwaskana ndi Yehova ndipuso Yesu. Kuchita ivi kungalongo kuti tivwisa vo Yesu wakambanga.