1. Nchifukwa wuli Yesu “wangukondwere mu mzimu wakupaturika”? (Wonani chithuzi cho che pachanya.)

 KUMBI muŵanaŵana kuti Yesu wanguwoneka wuli pa nyengu yo “wangukondwere mu mzimu wakupaturika”? Kumbi muŵanaŵana kuti chisku chaki chawonekanga chakukondwa? Kumbi nchinthu wuli cho chinguchitiska kuti wakondwi ukongwa? Pa nyengu iyi, ndipu watuma ŵaka akusambira 70, kuti akapharazgi uthenga wamampha wa Ufumu waku Chiuta. Mwaviyo, iyu wakhumbisiskanga kuwona mo yiwu atingi agwiriyengi nchitu yeniyi. Penga ŵanthu anyaki wo asuskanga uthenga wamampha, ukongwa alembi ndi Afarisi wo ŵenga azeru kweniso akusambira ukongwa. Yiwu anguchitiska kuti ŵanthu amuwonengi Yesu nge kalipentala ŵaka kweniso akusambira ŵaki nge “ŵanthu ambula kusambira ndi awaka.” (Mac. 4:13; Marko 6:3) Chinanga kuti venga viyo, akusambira aku Yesu angukondwa ukongwa achiwe ku nchitu yo angutumika. Yiwu angupharazga chinanga kuti asuskikanga ndi ŵanthu kweniso mademoni. Yiwu angukondwa ukongwa ndipuso anguchita vinthu mwachiganga. Chifukwa wuli?​—Ŵerengani Luka 10:1, 17-21.

2. (a) Kumbi akusambira aku Yesu ŵenga ŵana munthowa wuli? (b) Nchinthu wuli chinguwovya akusambira kuti avwisi fundu zinyaki za uneneska?

 ² Yesu wangukambiya Yehova kuti: “Nditikuwongani, Ada, mweni kuchanya ndi pasi, kuti munguvibisa ivi ku azeru ndi akuwamu, ndipu munguvivumbuliya ku amjedu [ŵana]. Inya, Ada, pakuti viyo ndimu kunguwoneke umampha mu masu nginu.” (Mat. 11:25, 26) Yapa, Yesu wang’anamuwanga kuti akusambira ŵaki ŵenga ŵana chayiwu cha. Iyu waziŵanga kuti awonekanga nge ŵana m’masu mwa ŵanthu chifukwa pa nyengu iyi kwenga ŵanthu azeru ndipuso akusambira ukongwa. Kweniso, Yesu wangusambiza akusambira ŵaki kuti achitengi vinthu mwakujiyuyuwa ndipuso alondiyengi ulongozgi nge mo ŵana achitiya. (Mat. 18:1-4) Kumbi anguyanduwa wuli ndi fundu yeniyi? Yehova wanguŵawovya ndi mzimu waki kuti avwisi fundu za uneneska zo ŵanthu azeru kweniso akusambira ukongwa aziziŵanga cha. Ŵanthu azeru ŵenaŵa angubulumutizgika ndi Satana kweniso mtima wawu wakujikuzga.

3. Kumbi tikambiskanengenji m’nkhani iyi?

³ Ivi vingumukondwesa ukongwa Yesu! Iyu wangukondwa ukongwa kuwona mo Yehova wanguvumbuliya fundu za uneneska ku ŵanthu wo awonekanga nge anamana, ambula zeru kweniso ambula kusambira. Yehova wakondwa kusambiza ŵanthu munthowa yipusu kweniso mwakuvwika umampha. Iyu wechendasinthi. M’nkhani iyi tiwonengi mo Yehova walongore kuti weche kukondwa ndi nthowa yeniyi.

4. Kumbi Chigongwi cha Alinda cha Chingelezi chambula kusuzga chawovya wuli ŵanthu anyaki?

⁴ M’vyaka vapambula kuswera yapa, gulu laku Chiuta layamba kukonkoska fundu za m’Malemba munthowa yipusu kweniso mwakuvwika umampha. Tiyeni tiwoni vakuyeruzgiyapu vitatu. Chakwamba, sonu te ndi Chigongwi cha Alinda cha Chingelezi chambula kusuzga kuvwa. a Magazini iyi yawovya ukongwa ŵanthu wo asuzgika kuvwa pamwenga kuŵerenga Chingelezi. Mitu ya mabanja yiwona kuti asani agwiriskiya nchitu magazini iyi, ŵana ŵawu amukapu pa Sambiru la Chigongwi cha Alinda. Sambiru lenili ndiyu nthowa yikulu yo tilonde chakurya chauzimu. Ŵanthu anandi alemba makalata ngakuwonga chifukwa cha magazini iyi. Mzichi munyaki yo watondekanga kumukapu pa maunganu wangulemba kuti, “Pa maunganu ndajanga ŵaka nge chipandu.” Kweni wati wayamba kugwiriskiya nchitu magazini nga Chingelezi chambula kusuzga, wangukamba kuti: “Sonu ndimukapu pa maunganu, ndipu mantha nangu ngakumala! Ndiwonga Yehova kweniso nditikuwongani abali.”

5. Kumbi Bayibolo lakunozgeka so la New World Translation ndamampha munthowa wuli?

⁵ Chachiŵi, te ndi Bayibolo lakunozgeka so la New World Translation. Bayibolo ili lingutuzgika mu Chigelezi pa unganu wapachaka wo unguchitika pa 5 October 2013. b Sonu, Malemba nganandi m’Bayibolo ili nge ndi mazu ngamana kweni ngavwika umampha ukongwa. Mwakuyeruzgiyapu, lemba la Jobu 10:1 lenga ndi mazu 27, sonu le ndi 19, ndipu lemba la Nthanthi 8:6 lenga ndi mazu 20, sonu le ndi 13. Kweni mavesi ngosi ngenanga ngavwika umampha ukongwa m’Bayibolo ili. M’bali munyaki wakusankhika yo wateŵete  Yehova mwakugomezgeka kwa vyaka vinandi wangukamba kuti: “Ndamaliza ŵaka kuŵerenga buku la Jobu m’Bayibolo ili ndipu sonu nditilivwa umampha ukongwa kuluska kali.” Ŵanthu anandi akamba so viyo.

6. Kumbi mutuvwa wuli chifukwa cha kusintha kwa mo tavwiyanga lemba la Mateyu 24:45-47?

⁶ Chachitatu, nkhusintha kwa mo tavwiyanga fundu zinyaki. Mwakuyeruzgiyapu, tingukondwa ukongwa ndi Chigongwi cha Alinda cha July 15, 2013 cho chingukonkhoska kusintha kwa mo tavwiyanga kuti ndiyani yo ndi ‘muŵanda wakugomezgeka ndi wakuwamu.’ (Mat. 24:45-47) Chigongwi ichi chingukonkhoska kuti Wupu Wakulongozga ndiwu muŵanda wakugomezgeka, ndipu “amunyumba yaki” mbanthu wosi wo alonde chakurya chauzimu, kaya mbakusankhika pamwenga ‘ambereri zinyaki.’ (Yoh. 10:16) Tikondwa ukongwa kuziŵa uneneska wenuwu kweniso kusambiza asonu. Kumbi Yehova walongo so wuli kuti wakondwa kusambiza ŵanthu munthowa yipusu?

7, 8. Kumbi vakuyeruzgiyapu nivi va m’Bayibolo vo vimiya chinthu chinyaki?

⁷ Asani mukwamba kali kuteŵete Yehova, mutenere kuti mwawona kusintha kwa mo mabuku ngidu ngakonkhoske nkhani za m’Bayibolo. Kumbi ngasintha wuli? Kanandi mabuku ngidu ngayanjanga kukonkhoska vakuchitika vinandi va m’Malemba nge kuti vimiya chinthu chinyaki cho chazamuchitika kunthazi. Kumbi penga vifukwa vakuvwika vakukonkhoske Malemba munthowa yeniyi? Hinya. Mwakuyeruzgiyapu, Yesu wangukamba za “chisimikizgu . . . chaku Yona mchimi.” (Ŵerengani Mateyu 12:39, 40.) Yesu wangukonkhoska kuti mazuŵa ngatatu ngo Yona wenga mumoyu mwa chisomba, ngamiyanga mazuŵa ngatatu ngo iyu wangujaliya m’muunda.

⁸ M’Bayibolo mwe so nkhani zinyaki zo zimiya vinthu vinyaki. Wakutumika Paulo wangukonkhoskapu zinyaki mwa nkhani zenizi. Mwakuyeruzgiyapu, iyu wangukonkhoska kuti vo vinguchitikiya Abrahamu, Hagara ndi Sara vamiyanga vo vinguchitikiya Yehova ndi mtundu wa Yisraele kweniso gulu laki lakuchanya. (Ŵag. 4:22-26) Iyu wangukamba so kuti chihema, nyumba yakusopiyamu, Zuŵa la Mphepeska, mura wa asembi kweniso vinthu vinyaki va mu Chilangulu chaku Mosese venga “chizgezgi cha vamampha vo vituza.” (Ŵah. 9:23-25; 10:1) Tichiskika ukongwa asani tisambira nkhani zenizi. Kumbi tingakamba kuti vosi vo visanirika m’Bayibolo vimiya chinthu chinyaki?

9. Kumbi kali nkhani yaku Naboti yakonkhoskekanga wuli?

⁹ Kanandi mabuku ngidu ngakonkhoskanga nkhani za m’Bayibolo nge kuti zimiya chinthu chinyaki. Mwakuyeruzgiyapu, Fumukazi Yezebelu yinguchitiya chiŵembu Naboti ndi chilatu chakuti wabayiki. Iyu yakhumbanga kuti murumu waki Ahabu walondi munda wa mphereska waku Naboti. (1 Ŵaka. 21:1-16) Mu 1932, Chigongwi cha Alinda chingukonkhoska kuti Ahabu ndi Yezebelu amiyanga Satana ndi gulu laki, Naboti wamiyanga Yesu, ndipu nyifwa yaku Naboti yamiyanga kubayika kwaku Yesu. Kweni pati pajumpha vyaka vinandi, buku lidu linyaki la Chingelezi (Let Your Name Be Sanctified) lo lingutuzgika mu 1961, lingukamba kuti Naboti wamiyanga Akhristu akusankhika ndipu Yezebelu wamiyanga visopa vaboza. Mwaviyo, masuzgu ngo Naboti wangukumana nangu ngamiyanga masuzgu ngo akusankhika azikumananga nangu m’mazuŵa ngakumaliya. Kwa vyaka vinandi,  ŵanthu aku Chiuta akondwanga ukongwa ndi nthowa yeniyi yakukonkhoske nkhani za m’Bayibolo. Nanga nchifukwa wuli tikusintha?

10. (a) Kumbi zeru zamuwovya wuli muŵanda kuti wakonkhoskengi umampha nkhani za m’Bayibolo? (b) Kumbi mazuŵa nganu mabuku ngidu ngakonkhoska ukongwa vinthu wuli?

¹⁰ Tikayika cha kuti Yehova wawovya ‘muŵanda wakugomezgeka ndi wakuwamu’ kuti waje ndi zeru zinandi. Zeru zenizi zawovya muŵanda kuziŵa ndipuso kusimikizgiya asani nkhani zinyaki za m’Bayibolo zimiya nadi chinthu chinyaki pamwenga cha. Viwoneka so kuti nkhani zinandi zo zalembekanga kali m’mabuku ngidu zenga zakusuzga kuzivwisa, kuzikumbuka ndipuso kuzigwiriskiya nchitu. Kweniso, mabuku yanga ngakonkhoskanga ukongwa vinthu vakunthazi vo tawonanga kuti nkhani za m’Bayibolo zimiya. Ndichu chifukwa chaki mabuku ngidu mazuŵa nganu ngakonkhoska ukongwa vo tisambirapu pa nkhani za m’Bayibolo za ŵanthu wo angulongo chivwanu, kukunthiyapu, kujipereka kwaku Chiuta ndipuso mijalidu yinyaki yamampha. c

11. (a) Kumbi mazuŵa nganu titiyivwa wuli nkhani yaku Naboti, nanga chakuwoniyapu chaki chititiwovya wuli? (b) Nchifukwa wuli mabuku ngidu mazuŵa nganu ngatanja cha kukonkhoska nkhani za m’Bayibolo nge kuti zimiya chinthu chinyaki? (Wonani nkhani yakuti, “Vo Akuŵerenga Afumba,” papeji 17.)

¹¹ Kumbi mazuŵa nganu titiyivwa wuli nkhani yaku Naboti? Sonu titiyivwa umampha ukongwa kweniso munthowa yipusu. Munthu murunji mwenuyu wangubayika chifukwa chakuti wamiyanga Yesu pamwenga Akhristu akusankhika cha, kweni chifukwa chakuti wenga wakugomezgeka. Iyu wangulondo Marangu ngaku Yehova chinanga kuti wangukumana ndi masuzgu ngakulu. (Maŵ. 36:7; 1 Ŵaka. 21:3) Vo tisambirapu pa chakuwoniyapu chaki vingatiwovya chifukwa weyosi mazuŵa nganu wangakumana ndi masuzgu chifukwa chakuteŵete Chiuta. (Ŵerengani 2 Timote 3:12.) Sonu, weyosi wangavwisa, wangakumbuka ndipuso wangagwiriskiya nchitu vo tisambirapu pa nkhani yeniyi.

12. (a) Kumbi nkhani za m’Bayibolo zititisambiza ŵaka mijalidu yamampha? Konkhoskani. (b) Nchinthu wuli chititiwovya kuti tikonkhoskengi mwakuvwika umampha fundu zikuluzikulu? (Wonani mazu nga m’mphata.)

 ¹² Kumbi tingakamba kuti nkhani zinyaki za m’Bayibolo zititisambiza ŵaka mijalidu yamampha ndipu palivi chechosi cho zing’anamuwa? Awa. Kweni m’malu mwakukonkhoska nkhani za m’Bayibolo nge kuti zimiya vinthu vinyaki, mabuku ngidu ngalongo ŵaka kuyanana kwaki ndi vakuchitika vinyaki. Mwakuyeruzgiyapu, tingakamba kuti nkhani yaku Naboti yititikumbuska kugomezgeka kwaku Yesu kweniso Akhristu wo amuwusiya nayu limoza. Kweniso yititikumbuska ŵanthu anandi akugomezgeka a m’gulu la “mbereri zinyaki” za Ambuya. Sonu tivwisa vo Chiuta wasambiza chifukwa mabuku ngidu ngakonkhoska vinthu munthowa yipusu. d

13. Kumbi vakuwoniyapu nivi vo vilongo kuti mazuŵa nganu tivwisa ntharika zaku Yesu munthowa yipusu?

¹³ Yesu Khristu wenga Msambizi wamampha kuphara weyosi pacharu. Iyu wayanjanga kugwiriskiya nchitu ntharika pakusambiza. (Mat. 13:34) Ntharika zitovya kuti munthu waŵanaŵaniyepu ndipuso waje ndi chithuzi. Kumbi mazuŵa nganu mabuku ngidu ngakonkhoska ntharika zaku Yesu munthowa yipusu? Hinya! Tingukondwa ukongwa chifukwa cha Chigongwi cha Alinda cha July 15, 2008. M’magazini iyi mwenga nkhani yo yakonkhoskanga kusintha kwa mo tavwiyanga ntharika ya mtupu, ya mbewu ya kamuganji kweniso ya mukwawu. Mazuŵa nganu tiziŵa kuti ntharika zenizi zikamba vo Ufumu waku Chiuta uchita pakuwunganiska Akhristu kutuwa m’charu chiheni.

14. (a) Kumbi ntharika ya Musamaria wamampha yakonkhoskekanga wuli pakwamba? (b) Nanga sonu titiyivwa wuli?

¹⁴ Nanga ntharika zinyaki zo Yesu wakambanga zikokhoskeka wuli mazuŵa nganu? Zinyaki mwa ntharika zenizi zikonkhoska uchimi ndipu zinyaki zititisambiza ŵaka mijalidu yamampha. Kweni tingaziŵa wuli? M’vyaka vapambula kuswera, tawona kwamuka kwa fumbu lenili. Mwakuyeruzgiyapu, wonani mo gulu lakonkhoskiyanga ntharika yaku Yesu ya Musamaria wamampha. (Luka 10:30-37) Mu 1924, Chigongwi cha Alinda chingukamba kuti Musamaria wamiyanga Yesu, ndipu msewu wakutuwa ku Yerusalemu kuluta ku Yeriko wo wasikanga m’phiri, wamiyanga vinthu viheni vo ŵanthu achita kutuliya po akugarukiya mu Edeni. Ankhungu amiyanga mawupu ngakulungakulu kweniso amalonda achinyengu. Ndipu wasembi kweniso Mulevi amiyanga visopa vaboza. Mazuŵa nganu, mabuku ngidu ngagwiriskiya nchitu ntharika yeniyi kuti ngatisambizi kuti tikhumbika cha kusankha ŵanthu asani tipereka chovyu chakuliŵavu kweniso asani tipharazga. Kumbi tikondwa cha kuti Yehova watitisambiza fundu zaki mwakuvwika umampha?

15. Kumbi tikambiskanengenji m’nkhani yakulondopu?

¹⁵ M’nkhani yakulondopu, tikambiskanengi ntharika ya amwali 10 yo Yesu wangukamba. (Mat. 25:1-13) Kumbi Yesu wakhumbanga kuti Akhristu aziyivwi wuli ntharika iyi m’mazuŵa ngakumaliya? Kumbi ntharika iyi yimiya vinthu vinyaki vo vazamuchitika kunthazi? Kumbi Yesu wakhumbanga kuti Akhristu azisambirepu mijalidu yo yingaziŵawovya m’mazuŵa ngakumaliya? Nkhani yakulondopu yimukengi mafumbu ngenanga.