1, 2. Nchifukwa wuli ŵanthu anandi apusika mazuŵa nganu, nanga agwiriskiya nchitu vinthu wuli? (Wonani chithuzi cho che pachanya.)

 KUPUSIKA ŵanthu ndipuso kuchita vinthu mwauryarya kwawanda ukongwa m’charu ichi. Tingazizwanga cha ndi venivi. Bayibolo likonkhoska mwambula kubisa kuti Satana Diabolo ndi mura waboza ndipuso ndiyu wawusa charu ichi. (1 Tim. 2:14; 1 Yoh. 5:19) Po charu chiheni ichi che pafupi kumala, Satana wakwiya ukongwa chifukwa “nyengu yaki njimanavi” yo yamujaliya. (Chiv. 12:12) Mwaviyo, tiziŵa kuti Diabolo wachitiskengi ŵanthu anandi kuti apusikengi kweniso kupusikiya ŵanthu wo asopa mwauneneska.

² Nyengu zinyaki ŵanthu apharazga nkhani zaboza zakukwaskana ndi ateŵeti aku Yehova kweniso vo agomezga. Yiwu agwiriskiya nchitu nyuzipepala, TV ndipuso Intaneti kuwandisiya nkhani zaboza. Chifukwa cha venivi, ŵanthu anyaki atimbanyizgika ndipu aswera cha kugomezga maboza nga viyo.

3. Nchinthu wuli cho chingatiwovya kuti tileki kutimbanyizgika ndi nkhani zaboza?

³ Te ndi mwaŵi kuti te ndi Mazu ngaku Chiuta ngo ‘ngakwandulisa . . . pakunyoroska’ vinthu chifukwa ngatitiwovya kuti tileki kutimbanyizgika ndi nthowa zo murwani widu wagwiriskiya nchitu. (2 Tim. 3:16) Tingachita umampha kusambirapu pa vo wakutumika Paulo wangulemba. Iyu wangukamba kuti Akhristu anyaki a mu nyengu ya akutumika wo ŵenga ku Tesalonika, angulandizgika chifukwa anguzomerezga nkhani zaboza. Mwaviyo, wanguŵapempha kuti, ‘angasukunyikanga luŵi cha mu vinjeru vawu.’ (2 Ŵat. 2:1, 2) Kumbi tisambiranjipu pa ulongozgi wo Paulo wangupereka, nanga tingawugwiriskiya wuli nchitu asani takumana ndi nkhani nge zenizi?

4. Kumbi Akhristu a ku Tesalonika angutcheŵeskeka wuli za kuza kwa “zuŵa lo, la Ambuya” ndipu isi titcheŵeskeka wuli?

⁴ Mukalata yaki yakwamba yo wangulembe mpingu wa ku Tesalonika, Paulo wangukumbuska abali za kuza kwa “zuŵa lo, la Ambuya [Yehova].” Iyu wakhumbanga cha kuti abali ŵaki aleki kuziŵa kweniso aje ambula kunozgeka. M’malu mwaki, nge “ŵana ŵa kungweruka” wanguŵachiska kuti ‘acherezgi ndi kuziza.’ (Ŵerengani 1 Ŵatesalonika 5:1-6.) Mazuŵa nganu, tilindizga kubwangandulika kwa Babiloni Mukulu, yo wamiya visopa vosi vaboza va pacharu chapasi. Ivi vazamuchitiska kuti zuŵa likulu laku Yehova liyambi. Tiwonga chifukwa tiziŵa vinandi va mo Yehova wafiskiya khumbu laki. Ndipuso mu mpingu, kanandi tisambizika fundu zamampha zo zititiwovya kuti tichitengi vinthu mwazeru. Asani tivwiya fundu zakutitcheŵeska zo tisambizika mwakuwerezgawerezga, vingatiwovya kusankha kuchita uteŵeti wakupaturika waku Chiuta mwakugwiriskiya nchitu umampha zeru zidu.—Ŵar. 12:1.

5, 6. (a) Kumbi Paulo wangukambanji mukalata yaki yachiŵi yo wangulembe Akhristu ku Tesalonika? (b) Kumbi Chiuta wachitengenji pambula kuswera yapa mwakugwiriskiya nchitu Yesu, nanga tikhumbika kujifumbanji?

⁵ Paulo wati watuma ŵaka kalata yakwamba kwa Akhristu a ku Tesalonika, wanguŵatumiziya so kalata yachiŵi. Mukalata yeniyi, wanguŵakumbuska kuza kwa suzgu yikulu po Chiuta wazamugwiriskiya nchitu Yesu, kuziyeruzga “akuwura kuziŵa Chiuta, ndi . . . akureka kuvwiya evangeli.” (2 Ŵat. 1:6-8) Chaputala chachiŵi cha kalata yeniyi, chikonkhoska kuti anyaki mu mpingu ‘anguwofyeka’ chifukwa cha zuŵa laku Yehova ndipu agomezganga kuti zuŵa lenili lenga pafupi ukongwa. (Ŵerengani 2 Ŵatesalonika 2:1, 2.) Akhristu a mu nyengu ya akutumika, aziŵanga fundu zimanavi zakukwaskana ndi kufiskika kwa khumbu laku Yehova. Pavuli paki, Paulo nayu wanguzikamba uchimi wakuti: “Tiziŵa kwamalinga [vimanavi], ndipu titawula kwamalinga; kweni penipo chikazanga chakufikapu cho, cho chamalinga chikawayukanga.” (1 Ŵakor. 13:9, 10) Fundu zakutcheŵeska zo Paulo, Petro ndi Akhristu anyaki akugomezgeka wo pa nyengu yo ŵenga akusankhika, angukambirika  kuti alembi zatingi ziŵawovyengi kuti alutirizgi kuja ndi chivwanu.

⁶ Kuti wanyoroski vinthu, Paulo wangukambirika kuti kwazamukuŵa mpatuku ukulu ndipuso “munthu yo wa ulakwi” lechendafiki zuŵa laku Yehova. a Pavuli paki, asani nyengu yaki yakwana, Yesu ‘wazamuvikita’ wosi wo aja achipusisika. Paulo, wangukamba kuti azamuyeruzgika chifukwa chakuti ‘angukana kwanja uneneska.’ (2 Ŵat. 2:3, 8-10) Tingachita umampha kujifumba kuti: ‘Kumbi ini nditanja uneneska? Kumbi ndilondo fundu zifya zo zisanirika m’magazini ndi mabuku nganyaki ngo ngakonkhoska nkhani za m’Bayibolo, ngo ngaperekeka ku mipingu ya ŵanthu aku Chiuta pacharu chosi chapasi?’

7, 8. (a) Kumbi Akhristu a mu nyengu ya akutumika akhumbikanga kutcheŵa ndi vinthu wuli? (b) Kumbi Akhristu mazuŵa nganu akhumbika kutcheŵa ndi vinthu wuli?

⁷ Kukamba uneneska, Akhristu atingi akumanengi ndi masuzgu ngakofya kuluska ngakutuliya kwa ampatuku ndi visambizu vawu. Paulo wangulembe Timote kuti “kwanja ndalama ndi msisi wa mauheni ngosi.” Iyu wangukamba kuti kwanja ukongwa chuma ‘anyaki arandizgika nachu kutuwaku ku chivwanu cho, ndipu akoreka ndi soni zinandi’ pamwenga kuti masuzgu nganandi. (1 Tim. 6:10) “Milimu ya liŵavu” nayu, yilutirizga kuzisa masuzgu ngakulu.​—Ŵag. 5:19-21.

⁸ Mungawona chifukwa cho Paulo wanguŵatcheŵeske mwanthazi Akhristu a ku Tesalonika, yiwu angukumana ndi masuzgu ngakofya ngo ampatuku anguzisa, wo Paulo mu mavesi nganyaki wakuŵakamba kuti “mbakutumika atesi [aboza].” Pakati pa Akhristu a ku Tesalonika, anyaki akambanga “vakupuruska, kuguziya [akusambira] pavuli pawu.” (2 Ŵakor. 11:4, 13; Mac. 20:30) Pavuli paki, Yesu wanguwonga mpingu wa ku Efeso chifukwa ‘ungukunthiyapu cha ndi ŵanthu aheni.’ Akhristu a ku Efeso, ‘anguyesa’ ŵanthu aheni ŵenaŵa ndipu angusaniya kuti ŵenga akutumika aboza chifukwa akambanga boza. (Chiv. 2:2) Mukalata yaki yachiŵi yakuluta ku Tesalonika, Paulo wanguchiska kuti: “Kweni tikulanguliyani, mwa ŵabali, mu zina la Ambuyafwi Yesu Khristu, kujigawuwaku ku mubali yosi wakwenda kwawutimbanyizgi.” Ndipu iyu wanguzumbuwa Akhristu wo ‘alekanga kukhumba kutata mulimu.’ (2 Ŵat. 3:6, 10) Asani wo alekanga kugwira nchitu akambikanga kuti atimbanyizgi kwatingi kuŵengi wuli ndi wo ayanjananga ndi ampatuku! Mu nyengu yo, kwanjana ndi ŵanthu ŵenaŵa yenga ngozi yikulu ukongwa. Yiwu akhumbikanga kuŵakhwecha ndipu venivi ndivu so tikhumbika kuchita mazuŵa nganu.​—Nthanthi 13:20.

9. Nchifukwa wuli tikhumbika kutcheŵa asani yo tiwungana nayu wasuska fundu zauneneska?

⁹ Fundu zakutcheŵeska zo zinguperekeka mu nyengu ya akutumika, zakukhumbika ukongwa kwaku isi chifukwa te pafupi kukumana ndi suzgu yikulu kweniso umali wa vinthu va m’charu chiheni ichi. Tikhumbika kugwiriskiya nchitu mwazeru wezi waku Yehova kuti tizilonde umoyu wambula kumala, kaya kuchanya pamwenga pacharu chapasi. (2 Ŵakor. 6:1) Mwaviyo, tikhumbika kutcheŵa asani yo tiwungana nayu wasuska fundu zauneneska ndipu wakonkhoska fundu zambula kutuliya m’Bayibolo zo iyu waŵanaŵana.​—2 Ŵat. 3:13-15.

10. Kumbi ŵanthu a ku Tesalonika, anguchiskika kuti alondongi midawuku niyi?

¹⁰ Paulo wanguchiska abali ŵaki a ku Tesalonika, kuti ‘angangamiki’ ndipuso kuti agwiriskiyengi nchitu vo angusambira. (Ŵerengani 2 Ŵatesalonika 2:15.) Kumbi ndi “midawuku” niyi yo angusambizika? Yenga midawuku yo visopa vaboza vasambizanga cha, yo vawonanga kuti njakukhumbika ukongwa kuyanana ndi yo ye m’Malemba. M’malu mwaki, Paulo wakambanga visambizu vo iyu ndipuso anyaki angusambira kutuliya kwaku Yesu kweniso vo Chiuta wanguchitiska Paulo kuti wavipharazgi, vo pavuli paki vingulembeka m’Malemba. Paulo wanguwonga abali ŵaki a mu mpingu wa ku Korinte, iyu wangulemba kuti, “mu vinthu vosi mwandikumbuka, ndi kuti mwasungirizga midawuku yo, uli ndimo ndinguyipereke kwinu.” (1 Ŵakor. 11:2) Visambizu venivi, vingutuliya kwaku Chiuta ndipu ŵanthu akhumbikanga kuti avigomezgi.

11. Kumbi ndi nthowa nizi zo anyaki angapusisika nazu?

¹¹ Po Paulo walembiyanga Aheberi, wangukamba kuti Mkhristu wakhoza kuleka kuja ndi chivwanu vo vingachitiska kuti wawere vuli. (Ŵerengani Ŵahebere 2:1; 3:12.) Iyu wangukamba za ‘kudewuka’ ndi ‘kudezuka.’ Vinthu venivi vingachitika mu nthowa ziŵi. Nthowa yakwamba, Mkhristu wangadewukaku kwaku Yehova kamanakamana ndipu venivi vingachitika mwambula kuziŵa. Nthowa yachiŵi, Mkhristu wangadewukaku kwaku Yehova chifukwa cha vakuchita vaki. Munthu yo wapusisika wangadewuka mu nthowa ziŵi zenizi, mwakuzomerezga chivwanu chaki kuti chileki kuja chakukho.

12. Kumbi ndi vinthu wuli vo vingananga ubwezi widu ndi Yehova mazuŵa nganu?

¹² Venivi vitenere kuti ndivu vinguchitikiya Akhristu anyaki ku Tesalonika. Nanga wuli mazuŵa nganu? Pe vinthu vinandi vo ŵanthu amaliyapu nyengu. Ŵanaŵaniyani nyengu yo amaliya pa Intaneti, kuŵerenga ndi kuweza mauthenga, kuchita vinthu vakusangaluska ndipuso kukhumba kuziŵa masaza ngo ngachitika nyengu zosi. Vinthu venivi vikhoza kutimbanyizga Mkhristu ndipu vingamuchitiska kuti wawele vuli. Iyu wangatondeka kuromba kutuliya pasi pamtima, kusambira Mazu ngaku Chiuta, kuwungana kweniso kupharazga uthenga wamampha. Kumbi tingachita wuli kuti tileki kusukunyika luŵi mu vinjeru vidu?

13. Nge mo vingukambikiya limu, kumbi ŵanthu anandi ŵe ndi jalidu wuli, nanga nchinthu wuli cho chingachitiska kuti tileki kuja ndi chivwanu chakukho?

¹³ Tikhumbika kuziŵa nyengu yo tilimu ndipuso kuti tingakumana ndi masuzgu asani tichezga ndi ŵanthu wo agomezga cha kuti te “m’mazuŵa ngakumaliya.” Pakukamba za mazuŵa ngenanga, wakutumika Petro wakulemba kuti: “Akutoza akaziyanga mu mtonyoru, akwenda kwakuyana ndi malikhumbira nga ŵenechu, ndi kunena, ‘Lepani phanganu la uzi waki? Chifukwa, kwamba ku zuŵa lenilo [apapi ŵidu akufwiya, NW], vinthu vosi vijaririya viyo pe kutuwa ku chiyambo cha ulengi.’” (2 Pet. 3:3, 4) Kuŵerenga Mazu ngaku Chiuta ndi kungasambira zuŵa ndi zuŵa, kungatiwovya kuziŵa kuti te “m’mazuŵa ngakumaliya.” Ampatuku wo angukambika mu nyengu yakali, ŵechekulutiriya mpaka sonu. “Munthu yo wa ulakwi” walipu mbwenu ndipu walutirizga kususka ateŵeti aku Chiuta. Mwaviyo, tikhumbika kulutirizga kuja masu kuluska kali chifukwa zuŵa laku Yehova le pafupi.​—Zef. 1:7.

14. Kumbi kutangwanika ndi upharazgi kungatiwovya wuli kuti tivikiliriki?

¹⁴ Pe ukaboni wakulongo kuti kupharazga uthenga wamampha wa Ufumu nyengu zosi, nchinthu chakukhumbika ukongwa cho chingawovya munthu kuti waje masu ndipuso waleki kusukunyika mu vinjeru vaki. Ndichu chifukwa chaki pa nyengu yo Khristu Yesu, Mutu wa mpingu, walanguliyanga akumulondo kuti akasambizi ŵanthu a mitundu yosi ndi kusunga  vo wanguŵasambiza, wanguŵapaska ulongozgi wo watingi uŵavikiliyengi. (Mat. 28:19, 20) Kuti tigwiriskiyi nchitu ulongozgi waki, tikhumbika kuchita phamphu pa nchitu yakupharazga. Kumbi muŵanaŵana kuti abali ŵinu a ku Tesalonika, atingi akondwengi asani apharazganga ndi kusambiza mwamphwayi nge kuti ndi nchitu yambula fundu? Kumbukani mazu ngo Paulo wanguŵakambiya kuti: ‘Mungawuzimwanga cha mzimu; mungayuyuwanga mauchimi cha.’ (1 Ŵat. 5:19, 20) Kukamba uneneska, mauchimi ngo tisambira ndi kusambiza ŵanthu ngakukondwesa ukongwa!

15. Kumbi ndi vinthu wuli vakovya vo tingakambiskana pakusopa kwa pabanja?

¹⁵ Mbumampha kuwovya mabanja ngidu kuti ngapharazgengi mwalusu mu uteŵeti. Abali ndi azichi anandi asaniya kuti nthowa yimoza yakufiskiya venivi, nkhukambiskana pakusopa kwa pabanja vo angachichita mu uteŵeti. Mungakambiskana vo a m’banja linu angachichita asani aluta so ku ŵanthu wo angulongo linweka. Kumbi amukambanji ku munthu yo alutengeku? Kumbi ndi nkhani nizi zo zingachikondwesa ŵanthu wo alutengeku kuti alutirizgi kukambiskana nawu? Kumbi ndi nyengu niyi yo angalutaku? Anandi anozgeke so mawunganu pa nyengu yakusopa kwa pabanja kuti aziŵi vo amusambira pa mawunganu nga mpingu. Yesesani kunozgeke kuti mumukengepu. Asani mungachita viyo, vikuwovyeningi kuti chivwanu chinu chije chakukho kweniso kuti muleki kusukunyika mu vinjeru vinu. (Sumu 35:18) Mwaviyo, asani muchitiya limoza kusopa kwa pabanja vikuwovyeningi kuti muvikiliriki ku maboza kweniso muleki kukayikiya fundu zinyaki.

16. Nchinthu wuli cho chichiska Akhristu akusankhika kuti alutirizgi kugwiriskiya nchitu umampha vinjeru vawu?

¹⁶ Yehova watumbika ŵanthu ŵaki kwa vyaka vinandi mwakuŵawovya kuziŵa umampha mauchimi nga m’Bayibolo. Venivi vititiwovya kuja ndi chigomezgu chakuti kunthazi, tazamulonde vitumbiku vamampha. Akhristu akusankhika alindizga kuziwusa limoza ndi Khristu kuchanya. Fundu yeniyi yitiŵachiska kuti alutirizgi kugwiriskiya nchitu umampha vinjeru vawu. Nasi tiwonga abali ŵenaŵa nge mo Paulo wanguwonge Akhristu a ku Tesalonika kuti: “Titenere ifwi kumuwonga Chiuta nyengu zosi pa chifukwa chinu, mwa abali akwanjika ndi Mbuya [Yehova], pakuti Chiuta wakumusankhani . . . mukuphotoreka ndi mzimu ndi mu chivwanu cha mu uneneska.”​—2 Ŵat. 2:13.

17. Nchinthu wuli chakuchiska cho musaniya pa mazu ngo nge pa 2 Ŵatesalonika 3:1-5?

¹⁷ Wosi wo alindizga kuzilonde umoyu wamuyaya pacharu chapasi, nawuso atenere kuyesesa kuleka kusukunyika luŵi mu vinjeru vawu. Asani mulindizga kuzihara charu chapasi, mungaluwanga cha mazu ngakuchiska ngo Paulo wangulembe Akhristu akusankhika ku Tesalonika. (Ŵerengani 2 Ŵatesalonika 3:1-5.) Tosi titenere kuwonga ukongwa fundu zakuchiska zenizi. Makalata ngo Paulo wangulembe Akhristu a ku Tesalonika, ngatititcheŵeska maboza ndipuso fundu zakukayikiska. Po umali we pafupi, Akhristu mazuŵa nganu, awonga ukongwa fundu zakutcheŵeska zenizi.