Bayibolu lingukambiya limu kuti mu mazuŵa ngidu nganu kwazamuja nkhondu, vidilirisi, milili, kweniso ‘vinthu vinyaki vakofya.’ (Luka 21:10, 11) Uchimi wenuwu ungulutirizga kufiskika mu chaka cha uteŵeti cha 2022. a Mwakuyeruzgiyapu, nkhondu ya ku Ukraine yingulutiriya, ndipu yingukwaska ŵanthu mamiliyoni nganandi. Pa nyengu iyi ndipu mulili wa COVID-19 weche kulutiriya pacharu chosi chapasi. Kweniso ŵanthu anandi ukongwa akukwaskika ndi masoka ngachilengedu, nge vidilirisi ku Haiti kweniso vimphepu vakofya ku Central America, ku Philippines, ndipuso kumwera chakuvuma kwa Africa. Kumbi Akaboni aku Yehova anguŵawovya wuli ŵanthu wo angukwaskika?

 Mu chaka cha uteŵeti cha 2022, gulu lidu linguwovya ŵanthu wo angukwaskika ndi masoka ngachilengedu pafufupi 200! Ndalama zosi zo angugwiriskiya ntchitu pakovya ŵanthu ŵenaŵa zingukwana pafufupi madola 12 miliyoni. b Wonani mo ndalama zo abali ndi azichi apereka zingugwiriya ntchitu kuti ziwovyi ŵanthu wo angukwaskika ndi masoka ngachilengedu ngaŵi.

 Pa 14 August 2021, kumwera kwa charu cha Haiti kunguchitika chidilirisi chanthazi ukongwa. Vakupaska chitima kuti azichi ŵidu ŵaŵi kweniso mubali yumoza akufwa. Abali ŵidu anyaki wo angupona, angupwetekeka ndipuso asuzgika maŵanaŵanu chifukwa cha chidilirisi chenichi. Mubali munyaki zina laki Stephane wangukamba kuti: “Mutawuni yidu ŵanthu anandi angufwa mwakuti sabata yeyosi aŵikanga ŵanthu anandi ukongwa kwa myezi yakujumpha yiŵi.” Mubali munyaki so, zina laki Éliézer wangukamba kuti: “Akaboni anandi ŵengavi pakuja, malaya, sapatu, kweniso vinthu vinyaki vakukhumbika pa umoyu. Kwa myezi yinandi, ŵanthu anandi ajanga mwamantha chifukwa cha vo vinguchitika.”

 Gulu lidu linguchitapu kanthu mwaliŵi ukongwa. Ofesi ya nthambi ya ku Haiti yingupereka chakurya chakujumpha matani 53, matenti, malona, mamatiresi, ndipuso masola ngakutchajiya mafoni. Kusazgiyapu yapa, mu chaka cha uteŵeti cha 2022, nyumba zakujumpha 100 zinguzengeka so ndipu zinyaki zingunozgeka waka. Ndalama zakujumpha madola 1 miliyoni ndizu zingugwira ntchitu pakovya ŵanthu ŵenaŵa.

 Abali ndi azichi ŵidu awonga ukongwa. Lorette wangukamba kuti: “Chidilirisi ichi chinguwisiya limu nyumba yidu ndipu bizinesi yidu nayu yingutimbanyizgika. Tengavi chechosi chakuti tingarya. Kweni gulu laku Yehova lingutiwovya, mwakutipaska vosi vo takhumbikanga.” Micheline wangukamba kuti: “Chidilirisi ichi chinguwisa nyumba yo ini ndi ŵana ŵangu ŵaŵi tajangamu. Pa nyengu iyi ndaziŵanga cha cho ndingachita kupatuwaku kupemphera kuti Yehova wandiwovyi, ndipu Yehova wangundimuka kuziya mugulu laki. Sonu te ndi nyumba yo yikuzengeka umampha ukongwa yo tijamu. Ndikhumbisiska kuchita vosi vo ndingafiska kuti ndilongo kuti nditimuwonga Yehova.”

 Arara a boma anguziŵa vo tinguchita kuti tiwovyi ŵanthu ŵenaŵa. Wakuwonere tawuni ya L’Asile wangukamba kuti: “Nditikuwongani ukongwa chifukwa chakuti munguyesesa kuwovya mwaliŵi. Nditikulumbani chifukwa mulongo kuti mutumbika arara aboma. Ndakondwa ukongwa kuwona kuti mukhumba kusaniriyapu ndalama cha. Mumalu mwaki, mukhumbisiska kovya ŵanthu. Muchita vosi venivi chifukwa cha chanju.”

 Pa 24 January 2022, chimphepu chanthazi cha Ana chingunanga vinthu ku Mozambique ndi ku Malawi. Chimphepu ichi chenga chanthazi ukongwa mwakuti chatchimbiyanga mtunda wakujumpha makilomita 100 pa ora limoza, ndipuso chinguza ndi chivuwa chanthazi. Chimphepu ichi chinguwisa mapolu nga magesi, chingukokolo mabuliji, ndipu maji ngangusapaliya.

 Chimphepu ichi chingukwaska Akaboni akujumpha 30,000 ku Malawi ndi ku Mozambique. Charles, mubali yo wangugwiraku ntchitu yakovya abali ŵenaŵa wangukamba kuti: “Ndati ndawona masuzgu ngo abali akumana nangu kweniso unandi wa vinthu vo angutaya, ndinguguŵa ukongwa ndipu ndawonanga kuti palivi cho ndingachita kuti ndiŵawovyi.” Vinthu vingufika paheni ukongwa chifukwa vakurya vawu kweniso mbewu zo angupanda, vosi vingukokoloka. Anandi nyumba zawu zingunangika. Mwasoka, muwolu wa mubali munyaki ndi ŵana ŵaki ŵaŵi anthukazi akufwa, boti lo angukwera kuti ataskikiyemu lati labila.

 Chimphepu ichi chenga chakofya ukongwa. Ku Nchalo ku Malawi, banja laka Sengeredo linguvwa chiwawa cha kupoma kwa maji cha m’ma 1 koloku ndi mlenji. Misinji yiŵi yingusapaliya! Mubali Sengeredo wangusankha kuti athaŵi munyumba yawu. Yiwu angusankha umampha ukongwa chifukwa maji ngakusapaliya nganguwisa nyumba yawu. Katundu wawu wangunangika ndipu munyaki wangukokoloka. Banja ili lingusankha kuti lithaŵiyi ku Nyumba ya Ufumu. Kutuwa ku nyumba kwawu kuluta ku Nyumba ya Ufumu ayendanga maminiti 30, kweni pa zuŵa ili, angwenda maola ngaŵi. Angufika ku Nyumba ya Ufumu azumbwa kweniso avuka, kweni angufika umampha.

 Mwaliŵiliŵi, maofesi nga nthambi nga ku Malawi ndi Mozambique ngangwambapu kuwovya ŵanthu wo angukwaskika. Yiwu angukambiya akuwonere madera kweniso ŵara kuti awoni vinthu vo abali ndi azichi wo angukwaskika akhumbikanga kweniso kuti aŵachiski. Angusankha makomiti nganandi ngakovya pa masoka (DRC) kuti ngawonere ntchitu yakovya abali ndi azichi, ndipu nyengu yeniyo makomiti yanga ngangwambapu kuwovya abali ŵidu kusaniya chakurya ndi vinthu vinyaki vakukhumbika pa umoyu. Ndalama zakujumpha madola 33,000 zingugwira ntchitu pakuwovya ŵanthu ndipu zinyaki zakujumpha madola 300,000 zingugwira ntchitu pakuzenga so ndi kunozga nyumba zo zingunangika.

 Makomiti nga DRC nganguzigwiriskiya ntchitu umampha ndalama, ndipu venivi venga vakukhumbika chifukwa cha kukwera mtengu kwa vinthu. Mwakuyeruzgiyapu, mu myezi 7 yakwamba, mtengu wa ufwa wa vingoma ku Malawi ungukwera ndi 70 peresenti. Mafuta nangu so ngakukwera. Kuti agwiriskiyi ntchitu ndalama zimanavi, abali angugula vakurya kweniso vipangizu vakuzenge mucharu chawu ndipu agulanga vinandi pa nyengu yimoza. Mwaviyo, yiwu aŵasisiyangaku mitengu kweniso agwiriskiyanga ntchitu ndalama zinandi cha pakupinga katundu.

 Ntchitu yeniyi yakuwovya ŵanthu asani kwachitika masoka ngachilengedu yinguŵachiska ukongwa abali ndi azichi. Felisberto, mubali wa ku Mozambique wangukamba kuti: “Ndechendawonepu gulu lo lipereka vinthu vinandi viyo nge: vipangizu vakuzenge, magalimotu, ŵanthu akugwira ntchitu, vakurya, kweniso ulongozgi wachanju. Chovyu chenichi ntchakuwoniyapu chamampha ukongwa cha chanju cho abali alongo cho Yesu wangukonkhoska pa Yohane 13:34, 35.” Ester, mzichi yo ndi choko ku Malawi yo nyumba yaki yinguwa, wangukamba kuti: “Ndingumala zeru chifukwa ndenga ndi ndalama yimana ukongwa mwakuti ndatingi ndifiskengi cha kuzenga nyumba yinyaki. Kweni abali ŵati ŵaza ndi kundizenge nyumba, ndingujivwa nge kuti ndasere kali mu Paradayisu.”

 Po te pafupi kusere mucharu chifya, tilindizga kuti tiwonengi masoka ngachilengedu nganandi. (Mateyu 24:7, 8) Chinanga kuti veviyo, tiwonga ukongwa mtima wakupaska wo mwenawu, chifukwa tigomezga kuti ŵanthu aku Yehova alondiyengi chovyu cho akhumbika. Nthowa za mo mungapereke ndalama zikonkhoskeka umampha pa donate.pr418.com. Tiwonga ukongwa chifukwa cha mtima winu wakupaska.