1-2. Jesu a di gu vbweta gu khuye ginani tepo a nga ganeya malito ma gomogo omu ga Johane 4:35, 36?

JESU gimbide khu mathembweni gu nga ba guri ni dzimbewu dzi nga ba dzi pheya gu buga. (Joh. 4:3-6) Dzimbewu dzedzi dzi di hadzi vidzwa dzi bwe dzi vbwerwa hwane nya migima mina. Khu kharato, esi Jesu a ganedego si di gu wonega na si si pwisisegi, tepo a nga khuye: “Khusedzani maho mu wone: Dzimbewu dzi vidzidwe, dza guvbweta gu vbwerwa.” (Leri Johane 4:35, 36.) A di gu vbweta gu khuye ginani?

² Sa gu wonegisa gu khatshi Jesu a di gu ganeya khu guvbwera vathu. Nga wona esi si nga ba si ngari gu dugeleya. Ambari olu vaJudha va nga ba va si pwani ni vaSamariya, Jesu a di tshumayede nyamayi nya muSamariya. Nigu nyamayi yoyo a di mu engisede gwadi Jesu. Khu lisine, tepo Jesu a nga ba a ganeya khu ‘dzimbewu dzi vidzidwego,’ gidzemo nya vaSamariya gi ngapwa nyamayi wule na gu ganeya khu Jesu gi dita ga Jesu gasi guta hevbula simbe. (Joh. 4:9, 39-42) Na gu ganeya khu matimo yaya, mutshamuseyi moyo nya Bhibhiliya a di khuye: “Gu ba vathu va vbwetedzede Jesu khu guvbiredza gasi gu mu engiseya . . . sa gu yeyedza gu khiso va di gu fana ni dzimbewu dzi vidzidwego gasi gu vbwerwa.”

3. Wa gu ba u wona vathu kha nga edzi Jesu a va wonidego khidzo, u na khala kharini muhevbudzi nya wadi?

³ Wa gu va wona kharini vathu u va tshumayelago mahungu nya yadi? Ina u ngu va wona kha nga dzimbewu dzi vidzidwego gasi gu vbwerwa? Abari kharato, u na gira silo siraru: Nyo pheye, u na tshumayela khu gu vbiredza ngudzu. Tepo nyo vbwere yidugwana, khu kharato kha hi vbweti gu haganiseya tepo yathu. Nya wuvili, u na tsaka  tepo u wonago vathu na va gu engiseya mahungu nya yadi. Bhibhiliya yari khiyo: Vathu va ngu tsaka nangoni nya guvbwere. (Isa. 9:3) Nya wuraru, u na wona ni wevbini muthu na gu ninganedwa khu gu khala mupizane, khu kharato u na pwananisa mahevbudzelo yago ni giemo nya muthu ni muthu.

4. Ginani hi na gi hevbulago khu mupostoli Pawulo avba nya ndrima yeyi?

⁴ Jesu kha nga ba a va woneya vbavbatshi vaSamariya kha nga edzi va nga ba va gira khidzo valandreyi vaye. Wulangani nya isoso, uye a di gu va wona kha nga vathu va ninganedwago khu gu khala vapizane. Anethu gu vbwetega hi wona vathu va gipandreni gyathu na va gu ninganedwa khu gu khala vapizane va Kristo. Mupostoli Pawulo hi vegede giyeyedzo nya gyadi gasi hi gi landreya. Ginani hi nga gi hevbulago ga mupostoli Pawulo? Avba nya ndrima yeyi, hi na bhula khedzi mupostoli Pawulo a nga ba a tugula khidzo 1) esi va nga ba va si khodwa ava a nga ba a va tshumayela, 2) esi va nga ba va si gola ni 3) edzi a va wonidego khidzo kha nga vathu va ninganedwago khu gu khala vapizane va Jesu.

5. Khu ginani Pawulo a nga ba a vati gwadi vale a nga ba a va tshumayela sinagogani?

⁵ Pawulo a di gu oloveya gu tshumayela dzisinagogani nya giJudha. Khu giyeyedzo, omu nya sinagoga ya Tesalonika, “khade gipimo nya dzisabhadho dzitharu na gu ganedzisana [ni maJudha] khu mahungu nya Milowo.” (Mith. 17:1, 2) Khatshi Pawulo a di gu tsakiswa khu gu tshumayela dzisinagogani momo. Uye dandrisidwe kha nga muJudha. (Mith. 26:4, 5) Pawulo a di gu vati gwadi vaJudha, khu kharato a di gu si kodza gu va tshumayela nya mba na gigaradzo. — Filp. 3:4, 5.

6. Ava Pawulo a va tshumayedego bazarini ga Atena va di gu hambana kharini ni vale a nga ba a va tshumayela sinagogani?

⁶ Tepo valala va nga gurumedza Pawulo gu khuga Tesalonika ni Bhereya, a di hongola Atena. Avba gambe, ‘a di ya bhudzisana [sinagogani] ni vaJudha ni vambe vakhozeli va Nungungulu.’ (Mith. 17:17) Ganiolu tepo Pawulo a nga ba a tshumayela dzibazarini, a di gu tshumayela vathu nyo hambanehambane. Vbakari nya ava va nga ba va mu engiseya gu diri ni vafilozofo ni vambe vanyamayigo va nga ba va wona sihevbudzo sa Pawulo kha nga “siphya.” Va di mu embeya khavo: Wa gu ‘tadza dzindzeve dzathu khu silo hi si sitigo.’ — Mith. 17:18-20.

7. Guya khu Mithumo 17:22, 23, Pawulo a di gu dzi pwananisa kharini ni giemo nya muthu ni muthu?

⁷ Leri Mithumo 17:22, 23. Pawulo kha nga ba a hevbudza Vanyamayigo a mananidego navo Atena khu ndziya yayimweyo a hevbudzidego khiyo vaJudha sinagogani. Si nga gira Pawulo na dzi wudziside esi, ‘Vathu va Atena va gu khodwa ginani?’ Uye a di khedzisisa gwadi edzi gu khadego khidzo omu va vbanyago umo, khavbovbo a si kodza gu tugula sihena sawe nya wukhongeyi. Khu gulandreya, a di gu zama gu tugula silo va si khodwago si pwananago ni Milowo. Mutshamuseyi moyo nya Bhibhiliya wari  khuye: “Kha nga muKristo nya muJudha, Pawulo a si tugude gu khuye vaGreki nya vanyamayigo kha va nga ba va khozeya Nungungulu nya lisine wa vaJudha ni maKristo ganiolu uye a di gu zama gu va gira va pwisisa gu khavo Nungungulu a nga ba a ganeya khuye khandri Nungungulu nya mba olovelega mwendro a si tidwigo khu vathu va Atena.” Khu kharato, Pawulo a di dzi emisede gu vbindrugedza mahevbudzelo yaye. A di va embeya gu khuye mahungu a nga ba a va embeya ma di guta khiyo ga Nungungulu nya mba tidwa, a gu uye va nga ba va zama gu mu khozeya. Ambari olu vanyamayigo va nga ba va si yiti Milowo, Pawulo kha va diga. Wulangani nya isoso, a di va wona nga dzimbewu dzi vbwetago gu vbwerwa a bwe a pwananisa mahevbudzelo yaye nya mahungu nya yadi ni giemo gyawe.

8. a) Ginani gi nga gu phasago gu tugula wukhongeyi wa vathu va gipandreni gyago? b) Ahati o tshuka muthu nyo khaguri khuye a na ni wukhongeyi, u nga mu hlamula kharini?

⁸ Gufana ni Pawulo, khedziseya gwadi. Vbwetedzeya silo si na gu phasago gu tugula esi si khodwago khu vathu va gipandreni u tshumayelago umo. Khedza edzi mune ndranga a mburisedego khidzo ndranga yaye mwendro movha yaye. Ina lina laye, sombo saye, edzi a nga dzi mburisa khidzo mwendro kamo maganelelo yaye si ngu yeyedza gu khiso a gu lumba wukhongeyi muni? Si nga gira na dzegede gu gu embeya gu khuye a na ni wukhongeyi. Moyo nya piyonero nya guhathege wari khuye a gu tshuka muthu nyo khaguri a ganeya isoso uye a gu mu hakha khuye, “kha nya teya guta gu gurumedza gukhodwa esi nyi si khodwago ganiolu nyi tede gu ta ganeya nago khu mahungu yaya . . . ”

9. Uwe ni muthu a gu mukhodwa mu nga pwanana ga silo muni?

⁹ Mahungu muni u nga bhuleyago muthu a gu ni wukhongeyi waye? Zama gu tugula silo mu pwananago gwaso. Si nga gira na khozeya Nungungulu moyo basi, adzina na khodwa gu khuye Jesu khuye Muvbanyise nya vathu mwendro gu khodwa gu khuye ha gu vbanya teponi nya sigaradzo yi na vbindrago nya mba hweya. Thumisa mahungu mu pwananago gwawo gasi gu mu yeyedza mahungu nya Bhibhiliya khu ndziya yi na mu tsakisago.

10. Ginani hi yedego gu zama gu gira ni gu khu ginani?

¹⁰ Dundruga gu khuwe si nga gira vathu na va si khodwi satshavbo esi va hevbudzwago khu wukhongeyi wawe. Khu kharato, ambari hwane nya guti gu khuwe muthu nyo khaguri a gu lumba wukhongeyi muni, zama gu tugula esi uye a si khodwago khu lisine. Piyonero moyo nyo hathege nyo pwani khu David wari khuye: “Vathu nya vangi muhuno va gu pateya esi va si khodwago ni filozofiya.” Donalta wa Albania, wari khuye: “Vambe hi mananago navo thumoni nyo tshumayele va ngu tala gu ganeya gu khavo va na ni wukhongeyi wawe ganiolu khu gu hegisa va ngu ganeya gu khavo kha va khodwi ga Nungungulu.” Misiyonariyo moyo nya ndriyathu wa Argentina tugude gu khuye vathu nyo khaguri va ngu ganeya gu khavo va ngu khodwa ga gihevbudzo nya Vararu-moyo ganiolu si nga gira na va si khodwi  gwadi-gwadi gu khavo Papayi, Gyanana ni liphuvbo nya guage vo wumba Nungungulu moyo. Wari khuye: “Guti isoso si ngu hi phasa gu mana silo esi hi pwananago gwaso ni muthu nyo khaguri.” Khu kharato, zama gu tugula esi muthu a si khodwago. Khavbovbo, gu fana ni Pawulo, u nga “dzi gira satshavbo ni vatshavbo.” — 1 Kor. 9:19-23.

11. Kha nga si lovidwego ga Mithumo 14:14-17, Pawulo tshumayede kharini vathu va Listra khu ndziya nyo pwisisege?

¹¹ Leri Mithumo 14:14-17. Pawulo a di gu siti esi si nga ba si godwa khu vaengiseyi vaye khu kharato a di gu pwananisa matshumayelelo yaye ni giemo gyawe. Khu giyeyedzo, vathu a ganedego navo Listra va di guti sidugwana mwendro gu mbati gilo khu Milowo. Khu kharato, Pawulo a di ganeya khu silo va nga hadzi si pwisisa. A di ganeya khu guvbwera dzimbewu ni guvbanya womi nyo tsakise. Thumiside malito ni siyeyedzo si nga hadzi vbevbugeya vaengiseyi vaye gu si pwisisa.

12. U nga tugula kharini esi si godwago khu muthu nyo khaguri u bwe u pwananisa mabhulo yago ni giemo gyaye?

¹² Thumisa wugengeyi gasi gu tugula esi si godwago khu vathu va gipandreni u tshumayelago umo u bwe u pwananisa matshumayelelo yago ni giemo gyawe. Ganiolu, u nga si tugula kharini esi si godwago khu muthu nyo khaguri tepo u mu hidzimeleyago mwendro tepo u beyago ndrangani gwaye? Sihalo wakone, khu gu hi khala vathu nyo khedziseye gwadi. Adzina u nga mu mana na gu sayisa sifilori, na gu leri libhuku nyo khaguri, na gu lungisa movha mwendro na gu thuma gimbe gilo. So kodzega, u nga pheya mabhulo khu gu ganeya khesi a thumago. (Joh. 4:7) Ambari sombo a ambadego muthu si nga ganeya gilogyo khuye, adzina si nga yeyedza litigo a tago khumo, thumo waye mwendro tsawa nya mihagano a wu golago ngudzu. Gustavo wari khuye: “Nyi phede mabhulo ni lidzaha nya 19 myaga, li nga ba li ambade kamizete yi nga ba yi lovidwe muembeleyi nyo khaguri nya ndruma. Nyi di mu gira giwudziso maningano ni kamizete yaye, uye a di nyi embeya gighelo gi mu girago a gola muembeleyi yoyo. Mabhulo yoyo ma hi yiside ga gihevbulo nya Bhibhiliya nigu olu uye moyo nya vandriyathu.”

13. U nga hevbula kharini ni muthu khu ndziya yi na mu tsakisago?

¹³ Wa gu ba u vbweta gu hevbula Bhibhiliya ni muthu nyo khaguri, bhula naye khu ndziya yi na mu  tsakisago u bwe u mu yeyedza edzi gihevbulo gi nga mu phasago khidzo. (Joh. 4:13-15) Khu giyeyedzo, ndriyathu moyo nya nyamayi nyo pwani khu Poppy, a di ranedwa gu beya nyumbani khu nyamayi moyo a nga yeyedza gutsakeya. Tepo Poppy a nga wona certificado vbaparedhitunu yi nga ba yi yeyedza gu khiyo nyamayi wule a diri muhevbudzi a nga ba a hevbude ngudzu, a di ganeya gu khuye anethu ha gu hevbudza vathu khu gu thumisa gihevbulo nya Bhibhiliya ni mitshangano yathu. Nyamayi wule a di dzumeya gihevbulo nya Bhibhiliya, a hongola mitshanganoni litshigu li nga landreya a bwe a hongola tshanganoni nya gipandre wu nga landreya. Hwane nya mwaga moyo, a di bhapatiswa. Dzi wudzise esi: ‘Vathu nyi va bweleleyago thumoni gwangu nyo tshumayele va gu tsakiswa khu ginani? Ina nyi nga gimbidzisa gihevbulo nya Bhibhiliya khu ndziya yi na va tshambeyago?’

14. U nga pwananisa kharini gihevbulo nya Bhibhiliya guya khu giemo nya muthu ni muthu?

¹⁴ Hwane nyo pheye gu hevbula Bhibhiliya ni muthu nyo khaguri, dongiseya gwadi gipimo ni gipimo u na hevbulago naye. Dundrugeya khu giemo gya gihevbulo gyago, edzi a hevbudego khidzo, esi a si vbanyidego ni esi a si golago. Tepo u dzi dongiseyago, hatha lowo u na lerigo, dzivhidhiyu u na mu yeyedzago ni sipimaniso u na si thumisago gasi gu mu tshamuseya lisine nya Bhibhiliya. Dzi wudzise esi: ‘Ginani nyi na gi tshingisago gwadi gasi nyi khuha monyo waye?’ (Mav. 16:23) Nyamayi moyo wa Albânia, a nga ba a hevbula Bhibhiliya ni piyonero moyo nyo pwane khu Flora, a di khuye: “Kha nyi na nga dzumeya gihevbudzo nyo khigyo ava va fudego va na wuga.” Flora kha mu gurumedza gu khodwa gihevbudzo gyogyo. Wari khuye: “Nyi di si tugula gu kheni gasi gu a khodwa gihevbudzo nya guwuga ga ava va fudego a yede gu pheya khu guti Nungungulu a tumbisago gu gira isoso.” Khu gighelo gyogyo, gukhugeya litshigu lolo tepo a nga ba a hevbula naye Bhibhiliya, Flora a di gu tshingisa ngudzu lihaladzo la Jehovha, guti gwaye ni tshivba yaye. Khu gu gimbiya nya tepo, gihevbulo gyaye gi di khodwa gu khigyo ava va fudego va na wuga. Olu uye i Fakazi ya Jehovha nya sighingi.

15. Guya khu Mithumo 17:16-18, mavbanyelo muni ya vathu va Atena ma nga garadza Pawulo ganiolu khu ginani a nga mba va tsukula?

¹⁵ Leri Mithumo 17:16-18. Pawulo kha tsukula vathu va Atena, ambari olu lidhoropa lawe li nga ba li tade khu vakhozeyi nya sifananiso, sibhayi ni vathu va nga ba va khodwa ga dzifilozofiya nya wuhedheni. Ambari olu va nga ba va mu vala, uye kha dzumeleya gu khuye isoso si mu vbedza tshivba. Pawulo anuye, na a si gu khali muKristo a diri “muvali, mutshanisi ni muhembululi.” (1 Thim. 1:13) Gu fana ni Jesu a nga ba a khodwa gu khuye Pawulo a nga si kodza gu khala mupizane, Pawulo nuye a di gu khodwa gu khuye vathu va Atena va nga si kodza navo gu khala vapizane. Nigu gukhodwa gogo gu di tiyide. — Mith. 9:13-15; 17:34.

16-17. Ginani gi yeyedzago gu khigyo vathu nya mafumbo yatshavbo va nga khala vapizane va Kristo? Ninga giyeyedzo.

¹⁶ Ga lizana myaga nyo pheye, vathu nya mafumbo yatshavbo va di khala vapizane va Jesu. Tepo Pawulo a nga loveya maKristo ma nga ba ma vbanya Grecia, lidhoropa la Korinto, a di khuye mambe maKristo gale ma di gu gira wughevenga ni wubhayi. Khavbovbo, a di engedza khuye: “Vbakari gwanu vomo va nga bani vari ni mavbanyelo yoyo. Olu mu handzidwe, mu agiswa.” (1 Kor. 6:9-11) Nari uwe ke, ina nu wonide vathu vovo na va gu ninganedwa khu gu khala vapizane?

¹⁷ Muhuno, nya vangi va dzi emisede gu vbindrugedza esi si vbwetegago gasi gu khala vapizane va Jesu. Khu giyeyedzo, piyonero moyo nyo pwani khu Yukina wa Austrália hevbude gu khuye vathu nya mafumbo yatshavbo va nga hakha gwadi mahungu nya Bhibhiliya. Litshigu limwedo nari bazaritunu a di wona gyagadzyana gimwegyo gi nga ba giri ni dzitatowaji nya dzingi na gi ambade sombo nya sikhongolo. Yukina wari khuye: “Nyi phede khu gu kanakana ganiolu khu hwane nyi di hunga gu bhula naye. Nyi tugude gu kheni a di gu tsakeya ngudzu Bhibhiliya nyo bwe dzimbe nya dzitatowaji a nga ba ari nadzo gu diri mavhesi nya libhuku la  Dzindzimo!” Igyo gi di pheya gu hevbula Bhibhiliya gi bwe gi hongola mitshanganoni. *

18. Khu ginani hi si yeligo gu lamula vathu?

¹⁸ Ina Jesu pimiside gu khuye dzimbewu dzi di vidzidwe gasi gu vbwerwa khu kotani nya olu a nga ba a vireya gu khuye vathu nya vangi va di hadzi mu landreya? Khu lisine, ne. Milowo yi di profetide gu khiyo vadugwana va nga hadzi khodwa ga Jesu. (Joh. 12:37, 38) Nigu Jesu a diri ni makodzelo nyo wone esi si gomogo myonyoni gwathu. (Mat. 9:4) Ambari olu a nga ba a vega ngudzu gupima ga vathu nya vadugwana va nga ba va khodwa gwaye, uye a di gu tshumayela vatshavbo. Ahati ethu ke, hi gu mwalo makodzelo nyo wone esi si gomogo myonyoni! Khu lisine, gu vbwetega hi si lamuli gipandre hi tshumayelago omu mwendro gu lamula vathu nyo khaguri! Wulangani nya isoso, va wone kha nga vathu va ninganedwago khu gu khala vapizane. Marc, misiyonariyo moyo wa Burkina Faso, a di khuye: “Vathu nyi pimisago gu kheni khu lisine va na tshunguhedza gutala nya dzitepo va gu ema gu hevbula. Ganiolu vathu nyi pimisago gu kheni kha va na ngaya danga gutala nya dzitepo khavo va tshunguhedzago. Khu kharato, nyi hevbude gu kheni gwadi ngudzu gu nyi si lamuli ganiolu nyi diga liphuvbo la Jehovha li nyi kongomisa.”

19. Hi yede gu va wona kharini vathu va gipandreni gyathu?

¹⁹ Wo ba uri ga wulanga nyo khaguri gasi gu tshumayela, si nga gira u pheya khu gu pimisa gu khuwe omu nya gipandreni gegi vadugwana ava va fanago ni dzimbewu dzi vidzidwego gasi gu vbwerwa. Ganiolu dundruga esi Jesu a embedego vapizane vaye. Dzimbewu dzi vidzidwe, dza guvbweta gu vbwerwa. Si ngu kodzega gu vathu va vbindrugedza va khala vapizane va Kristo. Jehovha a ngu khodwa gu khuye vathu va gipandreni gyathu va nga khala vapizane nigu a gu va wona kha nga ‘dzithomba dzaye.’ (Agewu 2:7) Ho ba hi wona vathu nga edzi Jehovha ni Jesu va va wonago khidzo, hi na dzi garadzeya gu vbweta gu tugula esi va si vbanyidego ni esi va si golago. Kha hi na nga va kanakaneya ganiolu hi na va wona nga vathu va ninganedwago khu gu khala vandriyathu.