GUKHODWA gu ngu hi ninga tshivba. Khu giyeyedzo, ambari olu Sathane a vbwetago gu songa wupari wathu ni Jehovha, gukhodwa gu ngu hi phasa gu “vhika matshari yatshavbo nya nilo wa Sathane.” (Efes. 6:16) Khu gukhodwa, hi nga timiseya sigaradzo si fanago ni sigomo. Jesu a di embeya esi vapizane: “Gukhodwa gwanu gwa gu fanana ni mbewu nya ginapi, mu na rumani gigomo gegi, khenu: ‘Siguga khavba uya khala vbale’, gi na mi yingisani.” (Mat. 17:20) Kha nga olu hi dzitigo gu khethu gukhodwa gu ngu tiyisa wupari wathu ni Jehovha, hi yede gu dundrugeya khesi: Gasi ginani gukhodwa? Gukhodwa ga gu khuha kharini edzi hi dzipwago khidzo? Hi nga tiyisa kharini gukhodwa gwathu? Nigu, hi yede gu khodwa ga mani? — Rom. 4:3.

Gukhodwa gu ngu tshamuseya nya singi nyo vbindre basi gu khodwa esi Bhibhiliya yi si ganeyago, kholu ambari “maphuvbo nya guvivbe ma ngu khodwa, ma ndrendremela.” (Jak. 2:19) Ina ka, gasi ginani gukhodwa?

Bhibhiliya ya gu tshamuseya lito gukhodwa khu dzindziya dzimbili. Gupheya, “gukhodwa gitiyiso nya silo si lindredwago.” (Hebh. 11:1a) Wa gu ba uri ni gukhodwa, u na khodwa nya mba kanakana gu khuwe satshavbo esi Jehovha a si ganeyago lisine nigu si na tadzisega. Khu giyeyedzo, Jehovha a di embeya vaIsrayeli khuye: “Mwa gu dzi kodza gu hambanisa gidzumeledzwano gyangu nya mihani, mwendro gu hambanisa gidzumeledzwano gyangu nya wutshigu, gasi gu si manegi wutshigu ni mihani khu gikhati gyaye, kharato gambe gu na kodzega gu hambanisa gidzumeledzwano gyangu ni Dhavhidhe.” (Jer. 33:20, 21) Ina u ngu thava gu tshuka lidambo li ema gu duga ni gu pfola, khu kharato gu si manegi gambe mihani ni wutshigu? Wa gu ba u si kanakaneyi milayo yi woneleyago tumbunugo, yi girago gu gu manega wutshigu ni mihani, ahati situmbiso si giridwego khu Muvangi nya milayo yoyo ke? Khu lisine si na tadzisega! — Isa. 55:10, 11; Mat. 5:18.

Nya wuvili, gukhodwa “giyeyedzo nya gupwani somo khu lisine silo si si wonegigo.” Gukhodwa so thula gambe gitiyisegiso nyo khethu somo silo hi gu mba si kodza gu si wona khu maho yathu. (Hebh. 11:1b) Khu dzindziya muni? Nga dundrugeya khu gyanana gi wudzisago esi papayi wagyo, ‘Wa gu dziti kharini gu khuwe khu lisine phuvbo yomo?’ Ambari ulo nya gu gima u nga si yi woni phuvbo, u di hadzi phasa gyanana gyago gu pimisa khu sighelo si yeyedzago gu khiso khu lisine phuvbo yomo, nya nga olu hi hefemulago, gu mu yeyedza silo si dzudzwago khu phuvbo ni simbe. Tepo gyanana gyago gi khodwago isoso, igyo gyo tugula gu khigyo si ngu kodzega gu khodwa ga silo hi gu mba si wona. Khu ndziya nyo fane, gukhodwa go sekedwa khu sighelo nyo pwale. — Rom. 1:20.

Kha nga olu gukhodwa gu sekedwago khu sighelo nyo pwale, gasi gu manega ni gukhodwa muthu yede “guti lisine.” (1 Thim. 2:4) Ganiolu isoso kha si eneyi. Mupostoli Pawulo, lovide esi: “Muthu a gu khodwa monyoni gwaye.” (Rom. 10:10) Muthu kha yeli basi gu khodwa lisine, ganiolu gu vbwetega a li ninga gambe lisima. O gira isoso, a na kutsega gu yeyedza gukhodwa, si thulago gu khiso a na vbanya khu ndziya yi tsakisago Nungungulu. (Jak. 2:20) Muthu a si bongigo na si gu khugeya monyoni lisine a li manidego, adzina a nga bomba gu li gukhodwa ambari na  wona sighelo nyo pwale nyo khodwe kholu kha dzini gu vbindrugedza esi a si khodwago mwendro esi a si hatidego. (2 Ped. 3:3, 4; Judha 18) Khu kotani nya isoso, khandri vatshavbo va nga wona siliwugiso teponi nya gulowe nya Bhibhiliya va nga andrisa gukhodwa. (Mite. 14:11; Joh. 12:37) Liphuvbo nya guage la Nungungulu khilo li bugisago gukhodwa ga vathu va haladzago lisine basi. — Gal. 5:22; 2 Tes. 2:10, 11.

Pfhumu Dhavhidhe moyo nya vathu va yeyedzidego gukhodwa nyo tiye. (Hebh. 11:32, 33) Ganiolu, mwalo ni moyo ndrangani ga Dhavhidhe a manegidego ni gukhodwa nya nga gwaye. Khu giyeyedzo, litshigu limwedo, Eliyabhi koma wa Dhavhidhe, a di yeyedza gu mba khodwa tepo a nga kawuka Dhavhidhe kholu a nga ba a dzi emisede gu dwana ni Gholiya. (1 Sam. 17:26-28) Mwalo ni moyo a velegidwego ni gukhodwa nigu mwalo ni moyo a nga mana likhalelo leli khiyo ga vavelegi vaye, khu kharato gukhodwa a nga ba ari nago Dhavhidhe gu di gu seketedwa khu wupari nyo tiye a nga ba ari nawo ni Nungungulu.

Omu ga Ndzimo 27, Dhavhidhe yeyedzide esi si mu phasidego gu tiyisa gukhodwa gwaye. (Livhesi. 1) Dhavhidhe a di gu dundrugeya khedzi Jehovha a mu phasidego khidzo gale, tepo a nga emisana ni valala vaye. (Mavhesi. 2, 3) Uye a di gu bonga ngudzu malulamiselo ya Jehovha nya wukhozeyi. (Livhesi. 4) Dhavhidhe khozede Nungungulu ni vakhozeyi-khwathu tabhernakeli. (Livhesi 6) Uye a di gu gombeya ga Jehovha khu monyo waye watshavbo. (Mavhesi. 7, 8) Dhavhidhe a di gu vbweta gambe gu hevbudzwa khu Nungungulu. (Livhesi. 11) Likhalelo leli li diri ni lisima ngudzu ga Davhidhe, nyo bwe a embeya Jehovha khuye: “Nyi ngu tumba gukheni nyi na wona wuwadi wa PFHUMU Nungungulu.” — Livhesi. 13.

Anuwe u nga manega ni gukhodwa nya nga gwa Dhavhidhe wa gu pimedzeya wusingalagadzi wu gomogo omu ga Ndzimo 27. Gukhodwa gwago go ba gu seketedwa khu guti nya lisine tepo u yago u hevbula Lito la Nungungulu ni mabhuku ma seketedwago avba nya Bhibhiliya, si na gu vbevbugeya gu manega ni makhalelo nya liphuvbo nya guage la Nungungulu. (Ndzi. 1:2, 3) Tepo u hevbulago, dzi tshiyele tepo nyo dundrugeye. Ha gu dundrugeya khesi hi si hevbulago, gubonga gwathu khu Jehovha gu na engedzeya. Tepo u bongago ngudzu Jehovha, u na engedzeya gu manega ni gudogoreya nyo yeyedze gukhodwa gwago khu gu mu khozeya mitshanganoni nya libandla u bwe u bhuleya vambe maningano ni gutumba u gu nago. (Hebh. 10:23-25) Nigu, ha gu yeyedza gambe gukhodwa tepo hi simamago ‘gu lombelela nyamba garala.’ (Luka 18:1-8) Khu kharato, gombeya tepo yatshavbo ga Jehovha, tumba gu khuwe “uye a ngu [hi] khathalela.” (1 Tes. 5:17; 1 Ped. 5:7) Gukhodwa ga gu hi kutsa gu gira esi nya sadi, nigu tepo hi girago isoso gukhodwa gwathu go engedzeya gu tiya. — Jak. 2:22.

Ga wutshigu waye nyo hegise na si gufi, Jesu a di embeya vapizane vaye, khuye: “Khodwani ga  Nungungulu, mu khodwa gambe gwangu.” (Joh. 14:1) Khu kharato gu vbwetega hi yeyedza gukhodwa nasiri basi ga Jehovha ganiolu ga Jesu gambe. U nga yeyedza kharini gukhodwa khu Jesu? Hongoleni hi wonani dzindziya dziraru.

Nyo pheye, wona muphaso nya gudzegiswa kha nga giningwa u ningidwego khu Nungungulu. Mupostoli Pawulo a di khuye: “Nya gu vbanya khu gukhodwa ga Mwamana wa Nungungulu a nyi haladzidego kala gu ningela guvbanya gwaye khu kota yangu.” (Gal. 2:20) Tepo u yeyedzago gukhodwa ga Jesu, wa gu khodwa gu khuwe anuwe u ngu phasega khu gudzegiswa, khigyo gisekelo nya gudivaledwa nya sighoho sago, gu ngu gu ninga gutumba nyo vbanye kala gupindruga, nigu giyeyedzo nya lihaladzo la Nungungulu khuwe. (Rom. 8:32, 38, 39; Efes. 1:7) Isoso si na gu ninga tshivba nyo simame gu potsa gu dzi woneya vbavbatshi. — 2 Tes. 2:16, 17.

Nya wuvili, hidzimeya ga Jehovha khu nombelo, iso si kodzegidego khu muphaso wa Jesu. Khu kotani nya muphaso nya gudzegiswa hi nga gombeya ga Jehovha “nya gutale khu wuhigo, avbo hi na ya manago [wuhindzi] ni gu phasedzedwa hi gu vbwetago gikhati gyatshavbo.” (Hebh. 4:15, 16; 10:19-22) Gu gombeya ga gu hi ninga tshivba nya gu bombe gu ghoha. — Luka 22:40.

Nya wuraru, engisa Jesu. Mupostoli Johane lovide khuye: “Uye a khodwago ga Mwanaye a na ni guvbanya nya gupindruge. Gasi uye a si mu yingisigo kha na mana guvbanya, gambe a na tsayiswa khu likhulo la Nungungulu.” (Joh. 3:36) Wona gu khuwe Johane ganede khu gu yeyedza gukhodwa ni gu mba yingisa. Khu kharato, tepo u engisago Jesu wa gu yeyedza gu khodwa gwaye. Wa gu engisa Jesu khu gu landra “nayo wa Kristo” a gu satshavbo esi a si hevbudzidego ni esi a hi rumidego gu gira. (Gal. 6:2) Wa gu engisa Jesu gambe khu gu landrisa sileletelo a hi ningago khu gu thumisa ‘githumi nya gutumbege ni nya gugengeye.’ (Mat. 24:45) Khu gu engisa Jesu u na manega ni tshivba nyo timiseye sigaradzo nya sikhongolo ngudzu. — Luka 6:47, 48.

Mwama moyo a di lileya Jesu a ganeya khuye: “Nyi ngu khodwa! Ambari ulo nyi phase, u engedzela gukhodwa gwangu.” (Marko 9:24) Uye a diri ni gu khodwa nyo khaguri, ganiolu khu gudzinogisa a di yeyedza gu khuye a di ngo vbweta gu engedzeya gukhodwa. Kha nga mwama yoyu, hatshavbo hi na tshangana ni siemo si na vbwetago gu hi engedzeya gukhodwa gwathu. Nigu hatshavbo gu vbwetega hi tiyisa gukhodwa gwathu olu. Kha nga hi si wonidego, ethu ha gu tiyisa gukhodwa gwathu tepo hi hevbulago Lito la Nungungulu hi bwe hi dundrugeya khesi hi si hevbulago, a gu iso si na engedzeyago gu bonga gwathu khu Jehovha. Gukhodwa gwathu gu na dandra tepo hi vbungadzago gumogo ni makhodwa makwathu, tepo hi khozeyago Jehovha, tepo hi bhuleyago vambe esi hi si khodwago ni tepo hi gombeyago. Nasiri isoso basi, tepo hi tiyisago gukhodwa gwathu, ha gu hakha tshatshazelo nya wukhongolo ngudzu. Lito la Nungungulu la gu hi embeya khilo: “Simamani mu andra ni gu tiya gukhodwani gwanu nya guage ngudzu, mu lombelela khu tshivba nya Liphuvbo nya Guage. . . . Dzi vegeni lihaladzoni la Nungungulu.” — Judha 20, 21.