TEPO vambe va hi gireyago wuwadi, khu lisine si ngu hi gira hi dzipwa gwadi. Si ngu tiyisa guti gu khethu va ngu khathala khethu. Kha nga olu hi bongado tepo hi giredwago wuwadi, hi nga hevbula kharini gu gireya wuwadi vambe?

Muthu nya wadi a ngu khathala khu vambe khu lisine ni gu a gu wu yeyedza khu malito ni sigiro. Kha yeyedzi wuwadi basi. Wulangani nya isoso, uye a gu phara vambe khu ndziya nya yadi kholu a ngu va haladza nigu a ngu pwisisa edzi va dzipwago khidzo. Nigu nya lisima ngudzu khu gu, wuwadi moyo nya mihandro nya liphuvbo nya guage la Nungungulu. (Vagalatiya 5:22, 23) Jehovha o vbweta gu khuye hi gira wuwadi, khu kharato hongoleni hi wone edzi uye ni gyanana gyaye va hi gireyago khidzo wuwadi, ni edzi hi nga pimedzeyago khidzo giyeyedzo gyawe.

Jehovha a ngu gireya wuwadi vatshavbo, ambari ni vale va “si gu vadi, va si mu bongigo.” (Luka 6:35) Khu giyeyedzo, Jehovha “a ngu dugisa lidambo ga va nya gululama ni va nya guvivbedwa khu myonyo; a wisa ndzadzi ga va nya ndruda ni sighohi.” (Matewu 5:45) Ambari vathu vale va gu mba khodwa gu khavo Jehovha khuye Muvangi, va ngu phasega khu wuwadi waye va bwe va manega ni gutsaka nyo khaguri guvbanyani.

Giyeyedzo nya gikhongolo nya wuwadi wa Jehovha khesi a giredego Adhamu ni Evha. Gitepwana hwane nyo ba va ghohide, “va di sonedzela mahagane nya ngonva, va gu gira tshalu.” Ambari ulolo, Jehovha a di gu dziti gu khuye vbavbandze nya lithemdwe la Edheni, va na vbweta sombo si nga hadzi gu va vhikeya, kholu mafu ma di gu vadwe ni gu ma di tade khu “miba ni sirangalabwa.” Khu kharato Jehovha a di va gireya “guambala nya malowo nya sirengo.” — Genesi 3:7, 17, 18, 21.

Ambari olu Jehovha a gireyago wuwadi va “nya gululama ni va nya guvivbedwa khu myonyo,” uye a gu gireya wuwadi ngudzungudzu sithumi saye. Khu giyeyedzo, matshiguni ya muprofeti Zakariya, ngilozi mweyo yi di gu garadzega kholu vaIsrayeli va di gu emide gu vbaha tempele ya Jehovha, Jerusalema. Jehovha engisede gwadi esi ngilozi yile yi nga ba yi ganeya a bwe a yi hlamula khu “magana nya yadi, magana nya gutangadzise.” (Zakariya 1:12, 13) Jehovha khathalede muprofeti Eliya khu ndziya nyo fane. Khu tepo nyo khaguri muprofeti Eliya a di gu dzipwa na rerekide nari enga nyo bwe a lomba gufa. Jehovha yeyedzide gu khuye a di gu khathala khu gudzipwa ga Eliya a bwe a rumeya ngilozi gasi guya mu tiyisa. A bwe a tiyisa muprofeti wule khu gu mu embeya khuye kha nga ba ari enga. Wuwadi wa Jehovha wu kutside Eliya gu simama ni malungelo yaye. (1 Dzipfhumu 19:1-18) Ganiolu ga satshavbo sithumi sa Jehovha, khu mani u mu tigo na gu pimedzeya gwadi giyeyedzo gyaye nya gyadi nya wuwadi?

Tepo Jesu a nga ba ari mafuni, vathu va di gu wona edzi a nga ba ari ni wuwadi khidzo. Uye kha garadzeya muthu nigu gima kha zama gu gurumedza vambe gu gira esi uye a nga ba si vbweta. Uye a di gu khathala khu vambe nigu a di khuye: “Deluni gwangu, enu mwatshavbo mu garadego ni gu  lemedwa; eni nyi na mi hefemudza.” (Matewu 11:28-30) Kha nga olu a nga ba ari ni wuwadi, vathu va di gu mu landra ni hayini a nga ba hongola. Khu kotani nya gupweya-wusiwana, Jesu a va ningide guhodza, a va hawulugisa madwali, a bwe a va embeya “silo nya singi” maningano ni Papayi waye. — Marko 6:34; Matewu 14:14; 15:32-38.

Jesu a di gu pwisisa gudzipwa nya vathu nigu a di gu va phara khu ndziya nya yadi ngudzu. Khu lisine, ambari tepo si nga ba si garadza gu gira isoso, uye a di gu phasa vatshavbo va nga ba vata gwaye khu wuwadi waye. (Luka 9:10, 11) Nga dundrugeya khesi si dugeledego nyamayi nyo khaguri a nga ba ari ni madwali nyo dugeleye novba. Uye a di gu vbweta gu hawuluga, khu kharato a di khuha sombo sa Jesu. Ganiolu khu guya khu nayo wa Mosi, uye kha nga ba a yede gu gira isoso kholu a di gu nyenyezide. (Levhi 15:25-28) Jesu a si wone kharini isoso? Kha mu vbenyeya. Uye tugude gu khuye a di gu thava, khu kharato a mu pweya wusiwana kholu a diri ni 12 myaga na gu dwala. Uye a di mu embeya khuye: “Mwanangu, gukhodwa gwago gu gu vbanyiside. Indra khu gurula, madwali yago ma hawulugide.” (Marko 5:25-34) Jesu a diri muthu nya wadi khu lisine!

Avba nya siyeyedzo hi ganedego khiso, hi hevbude gu khethu ha gu gira wuwadi, hi na phasa vambe. Jesu tshingiside lisima nya isoso tepo a nga ganeya gipimaniso nya muSamariya nya wuhindzi. Mujudha nyo khaguri a di phangwa, a khinyedwa, a bwe a tshidwa ndziyani na dzimide. Musamariya nyo khaguri a nga ba a vbindra a di mu pweya wusiwana, ambari olu vaSamariya ni vaJudha va nga ba vari giwonga ni likhondzo. Wuwadi wu mu kutside gu phasa mwama wule a nga ba bayisidwe. A di handza dziphandza dzaye, a bwe a mu yisa ndrangani nya vaendri. Musamariya a di livba mune ndranga gasi a sayisa muJudha wule a bwe a dzi ningedza gu livba satshavbo a nga hadzi gu mu gireya. — Luka 10:29-37.

Wuwadi wu na hi kutsa gu yeyedza wuwadi ni gu tiyisa vambe na siri basi khu sigiro ganiolu khu malito gambe. Bhibhiliya yari khiyo: “Uye a vbisegago a ngu vbela tshivba, aholu magana nya yadi ma gu mu tiyisedza.” (Mavingu 12:25) Tepo wuwadi ni ndruda si hi kutsago gu ganeya silo si tiyisago vambe, ha gu va gira va tangala. * (Wona tshamuselo wa vbavbatshi.) Malito yathu nya yadi ma na yeyedza gu khayo hi ngu khathala khavo nigu si na va ninga tshivba nyo simame gu timiseya sigaradzo va tshanganaso naso guvbanyani. — Mavingu 16:24.

Hatshavbo hi na ni makodzelo nyo yeyedze wuwadi kholu Nungungulu giride vathu vatshavbo khu mufananiso waye. (Genesi 1:27) Khu giyeyedzo, Juliyo, muthangeyi nya masotshwa nya muRoma a nga ba a yede gu vbegedza mupostoli Pawulo Roma, “a di sayisa gwadi Pawulo; a mu dzumedzisa gu duga aya wona valongo vaye, afela gu mana gu phasedzedwa khavo” dhoropani ga Sidhoni. (Mithumo 27:3) Tepo Pawulo ni vambe va nga dzamedwa khu ngalava, vathu va Malita va va “hakhide khu mandza mavili” va bwe va va khuteya nilo gasi va wora. (Mithumo 28:1, 2) Vathu vovo va giride silo nya sadi. Ambari ulolo, gasi gu tsakisa Jehovha, muthu gu vbwetega a yeyedza wuwadi tepo yatshavbo, na siri guya khu tepo.

Jehovha a gu vbweta gu khuye wuwadi wu gira gipandre nya wumuthu wathu nya wuKristo ni mavbanyelo yathu. Khu gighelo gyogyo a gu hi kutsa gu manega ni ndruda mwendro wuwadi. (Vakolosi 3:12) Ganiolu khandri tepo yatshavbo si vbevbugago gu yeyedza wuwadi. Khu ginani? Si nga gira na hi si yeyedzi wuwadi khu gu ba hiri ni dzitshoni, ho ba hi thava, mwendro kamo ha gu ba hi khathala khethu basi. Mwendro adzina si nga hi garadzeya gu gireya wuwadi vale va hi gorosago. Ganiolu ha gu gombeya hi lomba liphuvbo nya guage hi bwe hi zama gu pimedzeya Jehovha, uye a na hi phasa gu khala vathu nya vadi khu lisine. — 1 Vakorinto 2:12.

 Hi nga gi tugula kharini egi hi yedego gu tshukwadzisa gasi gu hi yeyedza wuwadi? Dzi wudzise esi: ‘Ina nyi ngu engiseya gwadi vambe nyi bwe nyi zama gu pwisisa edzi va dzipwao khidzo? Ina nyi ngu tugula ava va vbwetago giphaso? Lini nyi nga yeyedza wuwadi muthu a gu siri wa ndrangani gwathu mwendro a gu siri pari ya vbafuvbi?’ Khavbovbo dzi vegeye misuwo, nya nga guti silo nyo khaguri maningano ni vathu va vbanyago vbafuvbi gwago, ngudzungudzu ava va libandlani. Khu ndziya yoyo u na tugula sigaradzo sawe ni esi va si vbwetago. Khu gu landreya, zama gu gireya wuwadi vambe nga edzi u nga ba u vbweta gu giredwa khidzo nuwe. (Matewu 7:12) Khu gu hegisa, lomba Jehovha gasi a gu phasa, ni gu uye na kategisa gudzigaradza gwago nyo khale muthu nya wadi. — Luka 11:13.

Tepo mupostoli Pawulo a nga sasamedza silo si mu phasidego gu khala mutshumayeli nya wadi, gimwegyo gyakone wuwadi. (2 Vakorinto 6:3-6) Vathu di gu gola Pawulo kholu a di gu ganeya ni gu gira silo nya sadi nigu isoso si di gu va gira va dzipwa na va khathaledwa khuye. (Mithumo 28:30, 31) Khu ndziya nyo fane, ha gu ba hiri ni wuwadi, vambe adzina va na vbweta gu hevbula nya singi maningano ni lisine. Ha gu gireya wuwadi vathu vatshavbo, ambari ni vale va hi pharago khu ndziya nyo vivbe, si nga gira gu si khuha myonyo yawe va bwe va vbindrugedza mavbanyelo yawe. (Varoma 12:20) Khu gu gimbiya nya tepo adzina va na vbweta gu hevbula Bhibhiliya.

Paradhesini, hatshavbo hi na gireyana wuwadi. Ava va na wuswago khu gufani va na giredwa wuwadi, adzina vambe khu tepo nyo pheye. Isoso khu lisine si na va kutsa gu gireya wuwadi vambe navo. Khu lisine, watshavbo a si gireyigo vambe wuwadi mwendro a gu mba vbweta gu phasa vambe kha na nga dzumeledwa gu beya omu nya mufumo wa Nungungulu. Vathu nya lihaladzo va girago wuwadi khavo basi va na vbanyago kala gupindruga Paradhesini. (Ndzimo 37:9-11) Gu na ba guri litigo nya gurule ngudzu! Ambari olu tepo yoyo yi si gu vbohigo, hi nga phasega khu gu gireya vambe wuwadi. Khu ndziya muni?

Bhibhiliya yari khiyo: “Muthu nya wadi a gu nengedzisa hefemulo waye.” (Mavingu 11:17) Vathu va gu gola gu manega ni muthu nya wadi, nigu gutala nya dzitepo va gu mu gireya nuye wuwadi. Jesu a di khuye: “Nungungulu a na mi pimela khu gipimo mu na pimago khigyo vakwanu.” (Luka 6:38) Khu kharato si ngu vbevbugeya muthu nya wadi gu manega ni dzipari nya dzadi a bwe a simama nadzo.

Mupostoli Pawulo embede vathu va libandlani la Efeso gu khuye “Khalani vathu nya ndruda, mu Pwelana wusiwana, mu tsetselelana khu gyanu.” (Vaefeso 4:32) Tepo vatshavbo libandlani va girago wuwadi va bwe va manega ni pweya-wusiwana, libandla lo tiya li bwe li manega ni wumowo. Gima kha hi vbweti gu solasola vandriyathu, gu va lemba, mwendro gu ganeya guvivba khavo ambari ha gu ba hi va hesa. Wulangani nya isoso, esi hi si ganeyago gu vbwetega si phasa ni gu tiyisa vambe tepo yatshavbo. (Mavingu 12:18) Kha nga handro wakone, libandla li na thumeya Jehovha khu gutsaka.

Kha nga hi hevbudego, wuwadi makhalelo ma yeyedzwago khu Malito ni Sigiro. Nigu tepo hi girago wuwadi, ha gu pimedzeya Jehovha, Nungungulu wathu nya lihaladzo ni wuhindzi. (Vaefeso 5:1) Isoso sa gu tiyisa libandla lathu nigu si na kutsa vambe navo gu thumeya Jehovha. Khu kharato hongoleni hi gira satshavbo hi si kodzago gasi gu vambe va wona gu khavo Dzifakazi dza Jehovha vathu nya vadi!