1-2. A diri mani Sadhoki? (1 Dzikoronika 12:22, 26-28)

 NGA dundrugeya khu tsawa nya wukhongolo nya 340 000 vama. Uwo wu tshanganide gasi gu gira Dhavhidhe pfhumu ya Israyeli watshavbo. Tsawa wowu wu di khala matshigu mararu musigomoni, vbafuvbi ni Hebroni. (1 Dzik. 12:39) Vbakari nya tsawa wowo, gu di romo lidzaha nyo pwani khu Sadhoki. Vathu nya vangi va di hadzi gu mba si kodza gu mu wona, ganiolu Jehovha a di gira malulamiselo gasi hi dziti gu khethu Sadhoki a di romo nuye iyoyo. (Leri 1 Dzikoronika 12:22, 26-28.) Ganiolu, a diri mani Sadhoki?

² Sadhoki a diri muprista a nga ba a thuma gumogo ni Muprista nya Khongolo Abhiyatari. Nungungulu a di ninga Sadhoki guti ni makodzelo gasi gu pwisisa gugola gwaye. (2 Sam. 15:27) Tepo vathu va nga ba va vbweta wusingalagadzi, va di gu mu lomba gasi gu va phasa, ganiolu uye gambe a di gu tiyide hwambo. Avba nya ndrima yeyi, hi na hevbula khedzi Sadhoki a yeyedzidego khidzo gutiya-hwambo.

3. a) Khu ginani vakhozeyi va Jehovha va vbwetago gutiya-hwambo? b) Ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yeyi?

³ Matshigwana yaya nyo hegise, Sathane a gu gira satshavbo a si kodzago gasi gu wugeya vathu va Jehovha. (1 Ped. 5:8) Khu kharato, hi yede gutiya-hwambo kala Jehovha a fuvisa Sathane ni litigo leli nyo vivbe. (Ndzi. 31:24) Olu hongoleni hi wona dzindziya dziraru hi nga dzi thumisago gasi gu pimedzeya gutiya-hwambo ga Sadhoki.

SEKETEYA MUFUMO WA NUNGUNGULU

4. Khu ginani vathu va Jehovha va vbwetago gutiya-hwambo gasi gu seketeya Mufumo wa Nungungulu? (Wona fotu.)

⁴ Kha nga vathu va Jehovha, ethu hi ngu seketeya Mufumo wa Nungungulu khu monyo wathu watshavbo, ganiolu dzitepo nya dzingi hi yede gutiya-hwambo gasi gu gira isoso. (Mat. 6:33) Khu giyeyedzo, mafuni momu nyo vivbe hi yede gutiya-hwambo gasi gu engisa Jehovha ni gu tshumayela mahungu nya yadi nya Mufumo.  (1 Tes. 2:2) Nigu gambe, hi yede gutiya-hwambo gasi hi simama na hi si dzi bedzedzeyi omu nya politika, ngudzu-ngudzu olu mifumo yi gu mba pwanana. (Joh. 18:36) Sithumi nya singi sa Jehovha si luzide dzithomba dzaso, si tshaniswa mwendro gu khotedwa khu gu mba dzina gu dzi bedzedzeya omu nya politika ni gu dwana nyimbi.

5. Khu ginani Sadhoki a nga ba a yede gutiya-hwambo gasi gu seketeya Dhavhidhe?

⁵ Sadhoki kha hongola Hebroni gasi guya patega basi avbo nya festa yi nga girega khu kotani nya olu Dhavhidhe a nga khala pfhumu. Uye a di hongola Hebroni na dzi dongisede gasi guya dwana. (1 Dzik. 12:38) Uye a di gu dzi emisede gu seketeya Dhavhidhe ni gu emeya Vaisrayeli ga valala vawe. Adzina saye, Sadhoki kha nga ba a si kodza gu dwana gwadi, ganiolu a di gu tiyide hwambo.

6. Dhavhidhe a vegide kharini giyeyedzo nya gyadi nya gu tiye hwambo gasi Sadhoki a gi landra? (Ndzimo 138:3)

⁶ Muprista Sadhoki, a hevbulede hayini gutiya-hwambo? Uye a vbanyide ni vama nya vangi va nga ba va tiyide hwambo. Nya mba kanakana, a hevbude khu giyeyedzo gyawe. Khu giyeyedzo, khu kotani nya olu Dhavhidhe a nga ba ari muthangeyi ni lisotshwa li tiyidego hwambo, Israyeli watshavbo wu di gu mu seketeya gasi gu khala pfhumu. (1 Dzik. 11:1, 2) Dhavhidhe tepo yatshavbo a di gu tumba Jehovha gasi a mu phasa gu dwana ni valala vaye. (Ndzi. 28:7; leri Ndzimo 138:3.) Ganiolu, Sadhoki a diri ni simbe siyeyedzo gasi gu si pimedzeya, vama nya nga Joyadha ni gyanana gyaye Bhenaya gi nga ba giri lisotshwa nigyo ni 22 vathangeyi nya mahundzu va nga ba va seketeya Dhavhidhe. (1 Dzik. 11:22-25; 12:26-28) Vama vatshavbo vava, va di gu dzi emisede gu gira Dhavhidhe pfhumu va bwe va mu vhikeya.

7. a) Siyeyedzo muni sa matshigoni yathu nya gu tiye hwambo hi nga hevbulago khiso? b) Ginani u gi hevbudego khu giyeyedzo gya ndriyathu Nsilu a khumbugidwego umo nya vhidhyu?

⁷ Anethu hi nga tiya hwambo ha gu hevbula khu siyeyedzo nya vathu va nga seketeya Jehovha ni Mufumo waye. Pfhumu yathu Jesu  Kristo, yi bombide gu gira gipandre nya politika tigoni momu ga Sathane tepo a nga ba a romo mafuni. (Mat. 4:8-11; Joh. 6:14, 15) Tepo yatshavbo a di gu tumba Jehovha gasi a mu ninga gutiya-hwambo ni tshivba gasi gu gira esi nya sadi. Nigu muhuno wa tshigu, hi na ni siyeyedzo nya vaphya nya vangi va nga bomba gu dzi bedzedzeya omu nya wusotshwa mwendro gu patega omu nya politika. Adzina u nga leri maningano ni matimo yawe omu nya jw.org. a

PHASA VANDRIYAGO

8. Ga giemo muni adzina saye madhota ma nga vbwetago gutiya-hwambo gasi gu phasa vandriyawe?

⁸ Vathu va Jehovha va ngu gola gu phasa vambe. (2 Kor. 8:4) Ganiolu, dzimbe dzitepo gasi gu gira isoso va yede gutiya-hwambo. Khu giyeyedzo, tepo nya nyimbi, madhota ma yede gu tiyisa vandriyawe libandlani, khu gu va phasa khu liphuvboni adzina saye gambe khu nyamani. Madhota ma ngu haladza vandriyawe, khu kotani nya isoso, ayo ma dzi emisede gu phasa vandriyawe ambari na ri mhango gu gira isoso. (Joh. 15:12, 13) Tepo madhota ma girago isoso, ayo ma gu pimedzeya giyeyedzo nya gu tiye hwambo gya Sadhoki.

9. Guya khu 2 Samuweli 15:27-29, ginani egi Dhavhidhe a lombidego Sadhoki gu a gira? (Wona fotu.)

⁹ Womi wa Dhavhidhe wu di gu romo mhangoni. Kholu gyanana gyaye gi di gu dziemisede gu mu songa gasi gu gi khala pfhumu. (2 Sam. 15:12, 13) Dhavhidhe a di yede gu dzegeya gu duga khu Jerusalema. Uye a di embeya sithumi saye khuye: “Hongoleni hi thava khu guvbiredza kholu mwalo a na gu vbulugago ga Abhisalamo.” (2 Sam. 15:14) Tepo khiyo sithumi saye si nga ba si thava, Dhavhidhe a di gu dziti gu khuye a di yede gu tshala muthu moyo Jerusalema gasi guti mano ya Abhisalamo gasi guya mu bikeya. Khu kharato, Dhavhidhe a di ruma Sadhoki ni vambe vaprista gasi gu tshala Jerusalema. (Leri 2 Samuweli 15:27-29.) Ganiolu, avo va di yede gu dzi woneya, kholu esi Dhavhidhe a nga va ruma  gu gira si di gu vega womi wawe mhangoni. Abhisalamo a diri mwama nya maghilivindra ni magundrele a nga wugeya papayi waye. Nga dundrugeya khesi a nga hadzi gu gira Sadhoki ni vambe vaprista na ri khatshi a di gu tugude gu khuye va di rumwa khu Dhavhidhe nigu va di gu mu vhikeya?

10. Sadhoki ni dzipari dzaye va vhikede kharini Dhavhidhe?

¹⁰ Dhavhidhe a di luga mano, ganiolu a di gu bweta giphaso gya Sadhoki ni yimbe pari yaye nyo pwani khu Husayi. (2 Sam. 15:32-37) Husayi a di yede gu gira gu khatshi a gu seketeya Abhisalamo a bwe a mu ninga wusingalagadzi nya edzi a yedego gu wugeya khidzo Dhavhidhe. Khu lisine, isoso si di gu ninga tepo Dhavhidhe gasi a dzi dongiseya. Tepo Abhisalamo a nga engisa wusingalagadzi wa Husayi, Husayi a di embeya Sadhoki ni Abhiyatari esi si giregidego. (2 Sam. 17:8-16) Khavbovbo, avo va di ya embeya Dhavhidhe esi Abhisalamo a si hungidego. (2 Sam. 17:17) Khu gu phaswa khu Jehovha, Sadhoki ni vambe vaprista va si kodzide gu vhikeya Dhavhidhe. — 2 Sam. 17:21, 22.

11. Hi nga pimedzeya kharini gutiya-hwambo ga Sadhoki tepo hi phasago vandriyathu?

¹¹ Gu fana ni Sadhoki, hi nga tiya kharini hwambo tepo vandriyathu va bwetago giphaso gyathu ga tepo nyo garadze yi vegago womi wathu mhangoni? 1) Landra sileletelo. Ga giemo nyo garadze gi vegago womi wathu mhangoni, si na ni lisima gu manega ni wumowo. Si na ni lisima gambe gu engisa sileletelo si tago khu bheteli. (Hebh. 13:17) Madhota ma yede gu wusedza tepo yatshavbo sileletelo nya hengeledzano si ganeyago khedzi hi nga girago gasi gu dzi dongiseya ya gu tshuka yi girega mhango nya tumbunugo. (1 Kor. 14:33, 40) 2) Tiya hwambo u bwe u dzi woneya. (Mav. 22:3) Pimisa na wu si giri gilogyo. Gira satshavbo u si kodzago gasi gu dzi vhikeya. 3) Tumba Jehovha. Dundruga gu khuwe Jehovha a gu vbweta gu khuye uwe ni vandriyago mu vhikelega. Jehovha a nga gu phasa gu seketeya vandriyago nu vhikelegide.

12-13. Ginani u gi hevbulago khu matshango ya Viktor ni Vitalii? (Wona fotu.)

 ¹² Nga wona giyeyedzo gya Viktor ni Vitalii, vandriyathu vavili va nga thuma avbo nya gu kabaniseye guhodza ni mati vandriyathu va Ucrânia. Viktor wari, khuye: “Hi di gu khedziseya guhodza malangani yatshavbo. Gu tala nya dzitepo, hi di gupwa siphisa na si gu vbophoswa. Ndriyathu moyo a di hi ninga silo nya guhodze sa lojani gwaye. Giphaso gegi, gi ningide vahuweleyi nya vangi esi va nga ba va si vbweta gasi gu va dzi vbanyisa khiso khu matshigu nya mangi. Na hi nga gu thedzeya guhodza omu nya movha, hi di wona bhombha na yi gu thega tanga nya 20 dzimetru khavbo hi nga ba hi romo avbo. Litshigu latshavbo nyi di gu lomba Jehovha gasi a nyi ninga tshivba nyi nga ba nyi yi vbweta gasi nyi simama gu phasa vandriyathu.”

¹³ Vitalii wari, khuye: “Si bwetegide gu hi tiya ngudzu hwambo. Lipfhumba langu nyo pheye li dzegide 12 dziora, khu kharato ndziyani gwatshavbo nyi di gombeya ga Jehovha.” Vitalii a di gu tiyide hwambo, ganiolu a di gu dzi woneya. Uye a gu engedza, khuye: “Nyi di simama gu lomba Jehovha gasi a nyi ninga wuti ni gu dzi vbevbugisa. Eni nyi di gu gimbidzisa movha basi ga malanga hi nga ba hi dzumeledwa khu wufumu. Gukhodwa gwangu gu di gu engedzeya gu tiya tepo nyi nga wona edzi vandriyathu va nga ba va thuma khidzo khu wumowo. Avo va di gu duseya silo si nga ba si segide ruwa, va di gu hi ninga guhodza ni wulanga gasi hi hefemula migaralo vbakari nya lipfhumba lathu.”

SIMAMA GU TUMBEGA GA JEHOVHA

14. Vathu nya vangi va gu dzipwa kharini tepo muthu nyo khaguri a digago Jehovha?

¹⁴ Gimwegyo nya silingo si hi vbedzago ngudzu tshivba, khu tepo gimwegyo nya sivbango nya ndranga yathu mwendro pari yathu yi digago Jehovha. (Ndzi. 78:40; Mav. 24:10) Ha gu ba hi haladza ngudzu muthu yoyo, si nga hi garadzeya gu timiseya giemo gyogyo, ganiolu giyeyedzo nyo tumbege gya Sadhoki gi nga gu tiyisa.

15. Khu ginani Sadhoki a nga ba a yede gutiya-hwambo gasi a simama gu tumbega ga Jehovha? (1 Dzipfhumu 1:5-8)

¹⁵ Sadhoki, simamide gu tumbega ga Jehovha tepo pari yaye nya yikhongolo Abhiyatari yi nga diga gu tumbega. Isoso si giregide guhegisani nya mufumo wa Dhavhidhe. Tepo Dhavhidhe a nga ba a dandride khu tanga, nigu na romo vbafuvbi ni gufa, gyanana gyaye Adhoniya gi di zama gu khala pfhumu ambari olu gi nga ba gi dziti gu khigyo Jehovha a di gu hathide Solomoni gasi gu khala pfhumu. (1 Dzik. 22:9, 10) Abhiyatari a di hatha gu seketeya Adhoniya. (Leri 1 Dzipfhumu 1:5-8.) Tepo a nga ba a gira isoso, Abhiyatari a di gu diga gu tumbega nasiri ga Dhavhidhe, ganiolu ga Jehovha gambe. Nga dundrugeya edzi Sadhoki a pwidego khidzo gu vbisa khu gu wona isoso na si gu girega. Avo va di gu thumide vatshavbo gu vbindra 40 myaga kha nga vaprista. (2 Sam. 8:17) Avo va khathalede “Ngasa nya Gidzumeledzwano ya Nungungulu” vatshavbo. (2 Sam. 15:29) Avo gambe, va di gu seketede Dhavhidhe kha nga pfhumu nigu va di gu giride silo nya singi thumoni ga Jehovha.— 2 Sam. 19:11-14.

16. Ginani adzina saye gi phasidego Sadhoki gu simama na tumbegide?

¹⁶ Sadhoki a simamide gu tumbega ga Jehovha ambari olu Abhiyatari a nga hatha gu wugeya Dhavhidhe ni gu mba tumbega ga Jehovha. Dhavhidhe, a di gu dziti gu khuye tepo yatshavbo a nga tumba Sadhoki. Tepo Dhavhidhe a nga tugula esi Adhoniya a giridego, a di hatha Sadhoki, Nathani ni Bhenaya gasi gu todza Solomoni kha nga pfhumu. (1 Dzipf. 1:32-34) Adzina saye Sadhoki a tiyisidwe khu siyeyedzo nya simbe sithumi sa Jehovha nya nga Nathani ni vambe va nga simama gu tumbega ga Jehovha ni gu seketeya pfhumu Dhavhidhe. (1 Dzipf. 1:38, 39) Tepo Solomoni a nga khala pfhumu, uye a di  hatha “Sadhoki, gu khala muphasi nya mhamba wulangani ga Abhiyatari.” — 1 Dzipf. 2:35.

17. U nga pimedzeya kharini Sadhoki a gu tshuka muthu nyo khaguri u mu haladzago a diga gu tumbega ga Jehovha?

¹⁷ U nga mu pimedzeya kharini Sadhoki? A gu tshuka muthu nyo khaguri u mu haladzago a hatha gu diga gu tumbega ga Jehovha, yeyedza gu khuwe u tumbegide ga Jehovha. (Jos. 24:15) Jehovha a na gu ninga tshivba ni gutiya-hwambo u gu vbwetago gasi gu gira esi nya sadi. Gombeya ga Jehovha u bwe u simama gu gira wupari ni vale va tumbegago gwaye. Jehovha a ngu ninga lisima gutumbega gwago nigu a na gu tshatshazeya khu isoso. — 2 Sam. 22:26.

18. Wa gu hevbula ginani khu giyeyedzo gya Marco ni Sidse?

¹⁸ Wona giyeyedzo gya Marco ni mwangadzi waye Sidse, avo sanana sawe nya sivili nya sagadzyana si nga diga lisine. Marco wari, khuye: “Gukhugeya litshigu sanana sago si velegwago wa gu si haladza ngudzu. U di hadzi gu gira ni gevbini gasi gu si vhikeya ni ga yevbini mhango. Khu kharato, tepo si hathago gu diga Jehovha, isoso si ngu vbisisana monyo.” Uye a gu simama gu khuye: “Ganiolu, Jehovha a ngu hi phasa gu timiseya. Uye a gu tiyisega gu khuye hi nga tiyisana khu gyathu. Tepo nyi garadzegago khesi si giregidego, mwangadzi wangu a gu nyi tiyisa a bwe a nyi thaveleya gasi nyi gira esi nya sadi. Nigu, tepo uye a garadzegago nyo gira sasimweso.” Sidse a gu engedza gu khuye: “Hi di hadzi gu mba si kodza gu timiseya na ri khatshi Jehovha kha nga hi ninga tshivba hi nga ba hi yi vbweta. Eni nyi di gu garadzega ngudzu nigu nyi di gu pimisa gu kheni sanana sangu si di diga gu thumeya Jehovha khu kotani yangu. Hwane nya tepo nyo khaguri, ndriyathu moyo nya nyamayi nyi nga ba nyi vbedzide myaga nya yingi nya mba mu wona, a di vega libogo laye avbo nya ligata langu a nyi khedza mahoni a bwe a ganeya, khuye: ‘Sidse, dundruga gu khuwe khandri nandru wago!’ Khu gu phaswa khu Jehovha nyi ngu si kodza gu simama na nyi tsakide thumoni gwaye.”

19. Ginani u yedego gu dzi emiseya gu gira?

¹⁹ Jehovha a gu vbweta gu khuye satshavbo sithumi saye si tiya hwambo gu fana ni Sadhoki. (2 Thim. 1:7) Ambari ulolo, uye kha vbweti gu khuye hi tumba tshivba yathu. Uye a gu vbweta gu khuye hi mu tumba. Khu kharato wa gu tshangana ni giemo gi lombago gu u tiya hwambo, lomba giphaso Jehovha. U nga tiyisega gu khuwe uye a na gu ninga gutiya-hwambo gu fana ni esi a giredego Sadhoki. — 1 Ped. 5:10.