1. Umo nya libhuku la Muhevbudzi 7:20, ginani Pfhumu Solomoni a hi hevbudzago?

 PFHUMU Solomoni a lovide gu khuye: “Mafuni momu, mwalo muthu nya gululame, a thumago basi iso nya sadi nyamba ghoha.” (Muh. 7:20) Isoso lisine! Hatshavbo hi sighohi. (1 Joh. 1:8) Khu kharato, hatshavbo hi ngu vbweta gu divaledwa khu Nungungulu ni vambe vathu.

2. Wa gu dzipwa kharini tepo pari yago nya yikhongolo yi gu divaleyago?

² Nya mba kanakana u ngu dundruga litshigu u nga khunguvanyisa pari yago nya yikhongolo. Uwe u di gu vbweta gu wusedza wupari wago ni pari yago, khu kharato uwe u di ya mu lomba divalelo khu monyo wago watshavbo. U dzipwide kharini tepo pari yago yi nga gu divaleya? Ina u di pheya gu dzipwa gwadi? Ina, nigu u tsakide gambe!

3. Ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yeyi?

³ Ethu ho vbweta gu khethu Jehovha a khala pari yathu nya yikhongolo, ganiolu dzimbe dzitepo hi nga tshuka hi ganeya silo mwendro gu gira silo si nga mu khunguvanyisago. Khu ginani hi nga tiyisegago gu khethu Jehovha a ngu dzina gu hi divaleya? Gu hambana muni gu gomogo tepo Jehovha a divaleyago muthu nyo khaguri ni tepo ethu hi divaleyago muthu nyo khaguri? Khu gu hegisa, khu mani a nga divaledwago khu Nungungulu?

4. Khu ginani hi nga tiyisegago gu khethu Jehovha a dzi emisede gu hi divaleya?

⁴ Lito la Nungungulu li ngu hi tiyisegisa gu khilo Jehovha a dzi emisede gu hi divaleya. Tepo Jehovha a nga dzi wonegisa ga Mosi Gigomoni gya Sinayi khu gu thumisa Ngilozi uye a  di khuye: ‘Jehovha, Jehovha, Nungungulu nya wuhindzi ni pwela wusiwana; a hwelago gu goroga, a tadego khu wuwadi ni gutumbega, wuhindzi waye wu thaphelago kala ga gitugulwana nya likhumi mazana, a tsetselelago guvivba, guyeyisa ni gughoha.’ (Ekiso. 34:6, 7) Jehovha khwadi, Nungungulu nya wuhindzi nigu tepo yatshavbo dzi emisede gu divaleya sighohi si dzi layago. — Neh. 9:17; Ndzi. 86:15.

5. Guya khu Ndzimo 103:13, 14, kha nga olu Jehovha a hitigo gwadi sa gu mu kutsa gu gira ginani?

⁵ Si ngu hlamadzisa gu dziti gu khethu Jehovha a ngu dziti edzi muthu ni muthu a khadego khidzo. (Ndzi. 139:15-17) Khu kharato, uye a ngu wona gu mba vbeleya gwathu hi thaphedzisidwego khu vavelegi vathu nyo pheye. Uye a ngu siti esi si dugeledego womini gwathu si nga hi gira hi vbindrugedza makhalelo yathu. Kha nga olu Jehovha a hitigo gwadi sa gu mu kutsa gu gira ginani? Isoso sa gu mu kutsa gu hi yeyedza wuhindzi. — Ndzi. 78:39; Leri Ndzimo 103:13, 14.

6. Jehovha a yeyedzide kharini gu khuye a ngu dzina gu hi divaleya?

⁶ Jehovha a gu yeyedza gu khuye a ngu dzina ngudzu gu hi divaleya. Uye a ngu pwisisa gu khuye khu kotani nya sigiro sa mwama nyo pheye, Adhamu, hatshavbo hi sighohi nigu hi na hegisa khu gufa. (Rom. 5:12) Kha hi na nga si kodza gu dzi vhikeya mwendro gu phasa ni wevbini muthu gu vbuluga avbo nya gighoho ni gufa. (Ndzi. 49:7-9) Ambari ulolo, Nungungulu wathu nya lihaladzo yeyedzide wuwadi nigu giride gilo nyo khaguri gasi gu hi tshudzisa. Ginani a giridego? Kha nga li yeyedzago libhuku la Johane 3:16, Jehovha a di rumeya gyanana gyaye gya gimwegyo gasi gitafa khu kotani yathu. (Mat. 20:28; Rom. 5:19) Jesu a fude khu kotani yathu gasi ni wevbini a na khodwago gwaye, a vbanya kala gupindruga. (Hebh. 2:9) Si mu vbiside ngudzu Jehovha gu wona gyanana gyaye gya gimwegyo na gifa khu ndziya nya xapi! Khu lisine, Jehovha na sa dzumeleya gu gyanana gyaye gifa nari khatsi kha vbweti gu hi divaleya.

7. Khu sevbini siyeyedzo sa omu nya Bhibhiliya nya vathu ava Jehovha a va divaledego?

⁷ Umo nya Bhibhiliya gu na ni siyeyedzo nya singi nya vathu ava Jehovha a va divaledego. (Efes. 4:32) Wa gu dundrugeya khu  mani? Adzina u nga dundrugeya khu pfhumu Manasi! Mwama a nga ba a vivbedwe khu monyo a ghohedego Jehovha khu dzindziya nya dzingi. Uye khozede vanungungulu nya malipha a bwe kutsa vambe gu gira sasimweso. Uye songide sanana saye a si ningeya kha nga muphaso ga vanungungulu nya malipha. Uye gambe vegide githombe nya gu vatwe nya vanungungulu nya malipha umo nya tempele nya guage ya Jehovha. Bhibhiliya yo ganeya khesi khuye: “Thumide ngudzu mithumo nya guvivbe mbeli ga Pfhumu Nungungulu gasi gu mu gorosa.” (2 Dzik. 33:2-7) Ambari ulolo, tepo Manasi a nga dzilaya khu lisine, Jehovha a mu divalede. Nungungulu a di mu dzumeleya gu khuye a bweleya a khala gambe pfhumu. (2 Dzik. 33:12, 13) Adzina u nga dundrugeya gambe khu pfhumu Dhavhidhe oyu a giridego sighoho nya sikhongolo ga Jehovha, si patago wubhayi ni gu songa muthu. Ganiolu, tepo Dhavhidhe a nga dzumeya gighoho gyaye a bwe a dzilaya khu lisine, Jehovha a di mu divaleya. (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14) Khu lisine, hi nga tiyisega gu khethu Jehovha a ngu dzina gu hi divaleya. Nigu tepo Jehovha a divaleyago, kha si fani ni tepo vathu va divaleyago vambe.

8. Khu ginani hi nga ganeyago gu khethu Jehovha mulamuli nya wadi?

⁸ Jehovha khuye “Mulamuli nya litigo latshavbo”. (Gen. 18:25) Mulamuli nya wadi a yede gu pwisisa gwadi nayo, khu lisine Jehovha mulamuli wathu nigu uye a ngu pwisisa gwadi nayo kholu muvegi wathu nya nayo. (Isa. 33:22) A mwalo muthu atigo esi nya sadi ni esi nyo vivbe nga Jehovha. Ginani gambe egi mulamuli nya wadi a yedego gu gira? Uye yede guti satshavbo si pategago ga giemo nyo khaguri na si gu lamuli. Khu kharato, Jehovha mulamuli nya wadi kholu tepo yatshavbo a ngu siti satshavbo si pategago.

9. Jehovha a gu dundrugeya khu ginani tepo a vbwetago gu hunga gu divaleya muthu nyo khaguri?

⁹ Gu hambana ni valamuli nya vathu, Jehovha tepo yatshavbo a ngu siti satshavbo si pategago ni ga gevbini giemo. (Gen. 18:20, 21; Ndzi. 90:8) Uye kha hegedwi khesi vathu va si wonago mwendro gu sipwa. Uye a ngu pwisisa gwadi edzi sigiro nya muthu nyo khaguri si kutsedzedwego khidzo khu makhalelo ya vavelegi vaye, edzi a nga laywa khidzo, avbo a vbanyago umo ni edzi a dzipwago khidzo. Jehovha gambe a ngu siti esi si gomogo monyoni gwathu. Uye a ngu pwisisa gwadi gu khuye khu ginani muthu a girago gilo nyo khaguri. Gimwalo gi nga sihedwago Jehovha. (Hebh. 4:13) Khu kharato, tepo Jehovha a divaleyago muthu nyo khaguri a gu gira isoso kholu a ngu siti satshavbo si pategago ga giemo gyogyo.

10. Khu ginani hi nga ganeyago gu khethu gulamula ga Jehovha tepo yatshavbo gu lulamide? (Dhewuteronome 32:4)

¹⁰ Gulamula ga Jehovha tepo yatshavbo gu lulamide. Uye a mwalo gihatheya. Jehovha kha divaleye muthu nyo khaguri khu kotani nya ma ambalelo yaye, gu ghanya, khu gu nari ni lisima nigu nari ni makodzelo nya mangi. (1 Sam. 16:7; Jak. 2:1-4) A mwalo muthu a nga gurumedzago Jehovha gu gira gilo nyo khaguri mwendro gu mu kanganyisa. (2 Dzik. 19:7) Uye kha hungi silo khu gu ba a gorogide mwendro khedzi a dzipwago khidzo. (Ekiso. 34:7) Jehovha Mulamuli nya wadi kholu uye a ngu pwisisa satshavbo maningano khethu ni giemo gyathu. — Leri Dhewuteronome 32:4.

11. Khu ginani hi nga ganeyago gu khethu divalelo wa Jehovha wukhongolo ngudzu gu hambana ni divalelo nya vathu?

 ¹¹ Valovi nya Milowo nya Gihebheru va di gu dziti gu khavo divalelo wa Jehovha wukhongolo ngudzu. Ga siemo nyo khaguri, avo va thumiside lito nya Gihebheru li khumbugwago omu nya libhuku limwedo li ganeyago gu khilo “ilo la gu thumiswa basi gasi gu yeyedza edzi Nungungulu a divaleyago khidzo sighohi, lito leli gima kha li tshamuseyi ndziya eyi vathu va divaleyago khizo vambe vathu.” Jehovha khuye basi a gu na ni makodzelo nya gu divaleye khu vbeleya gighohi gi dzi layago. Ha gu wuyedwa khu ginani tepo Jehovha a hi divaleyago?

12-13. a) Muthu a nga dzipwa kharini a gu divaledwa khu Jehovha? b) Hwane nya gu ba Jehovha a hi divalede, ginani a girago khu sighoho sathu?

¹² Tepo hi dzumeyago gu khethu Jehovha a hi divalede, hi na tsaka ngudzu ga “dzinango nya gu pepe,” gu pata ni gu manega ni mapimo nya gu rule ni livhalo li agidego. Hi na dzipwa basi kharato “Jehovha a gu hi divaleya.” (Mith. 3:19, NM) Tepo Jehovha a hi divaleyago, uye a gu hi dzumedzisa gu hi khala gambe dzipari dzaye si gira gu khatsi gima hi si mu ghoheyi.

¹³ Hwane nya gu ba Jehovha a hi divalede, uye gima kha na nga hi singedza mwendro gu hi tsayisa khu gighoho hi giridego. (Isa. 43:25; Jer. 31:34) Jehovha a gu vega sighoho sathu hwindzo “kha nga idzo Khugadambo gu gu hwindzo ni Muhwadambo.” * (Ndzi. 103:12) Tepo u dundrugeyago khu wukhongolo nya divalelo wa Jehovha, isoso si na hi kutsa gu mu bonga hi bwe hi mu ninga githawo. (Ndzi. 130:4) Ganiolu, khu mani a na divaledwago khu Jehovha?

14. Kala olu ginani hi gi hevbudego khu edzi Jehovha a hungago gu divaleya khidzo muthu?

¹⁴ Kha nga olu hi si wonidego, Jehovha kha hungi gu a na hi divaleya khu gu ba gighoho giri gikhongolo mwendro gidugwana. Wulangani nya isoso, hi hevbude gu khethu Jehovha a gu thumisa guti gwaye kha nga Muvangi, Muvegi nya nayo ni Mulamuli gasi gu hunga gu a na hi divaleya. Ganiolu, khu  sevbini silo nyo khaguri esi Jehovha a dundrugeyago khiso na si hungi gu a na hi divaleya mwendro ne?

15. Guya khu Luka 12:47, 48, khu gevbini gimwegyo nya gilo egi Jehovha a dundrugeyago khigyo na si hungi gu divaleya muthu nyo khaguri?

¹⁵ Gimwegyo nya gilo egi Jehovha a dundrugeyago khigyo, khu gu vbweta guti gu esi gighohi gi giridego gi di gu dziti gu khigyo si di vivbide gani. Kha nga li yeyedzago libhuku la Luka 12:47, 48 Jesu a vegide isoso ma guagani. (Leri.) Tepo muthu nyo khaguri a hungago gu gira gilo a dzitigo gu khuye kha gi tsakedwi khu Jehovha nigu gi vivbide a bwe a gira igyo, uye a gu gira gighoho nya gikhongolo. Jehovha adzina a na hunga gu mba mu divaleya muthu yoyo. (Marko 3:29; Joh. 9:41) Ambari ulolo, dzimbe dzitepo hi yede gu dzumeya gu khethu esi hi giridego si di gu vivbide. Ga giemo gegi, ina hi na ni gutumba? Ina! Kholu gyomo gimbe gilo egi Jehovha a dundrugeyago khigyo tepo a hungago gu hi divaleya.

16. Ginani gu dzilaya, nigu khu ginani si vbwetegago gu hi dzi laya ho vbweta gu khethu Jehovha a hi divaleya?

¹⁶ Gimbe gilo egi Jehovha a dundrugeyago khigyo, khu gu gighohi gi dzi layide khu lisine gani. So thula ginani gu dzilaya? Gu dzilaya so thula “gu vbindrugedza mapimiselo yathu, mithumu mwendro makungu.” Isoso sa gu pata gu muthu nyo khaguri a dzi laya a bwe a tshaniseka khu silo nyo vivbe a giridego mwendro silo nya sadi a nga diga gu gira. Muthu a dzi layidego a ngu vbisega kholu a giridego silo nyo vivbe ni olu a digidego wupari waye ni Jehovha wu vbola, si gu iso si nga mu gira a gira silo soso nya gu vivbe. Dundruga gu khuwe Pfhumu Manasi ni Dhavhidhe va giride sighoho nya sikhongolo, ambari ulolo Jehovha a va divalede kholu va di dzi layide khu lisine. (1 Dzipf. 14:8) Khu lisine, Jehovha a na hi divaleya basi a gu wona gu khuye hi dzi layide khu lisine. Ganiolu, kha si eneyi basi gu dzipwa nandru khu kotani nya sighoho hi giridego, hi yede gu dzi emiseya gu gira gilogyo. * Egi gimbe gilo Jehovha a dundrugeyago khigyo.

17. Ginani gu vbindrugedza, nigu khu ginani si gu na ni lisima gu vbindrugedza abari gu ha gu vbweta gu potsa gu gira sighoho sa gale? (Isaya 55:7)

 ¹⁷ Gu vbindrugedza gimbe gilo egi Jehovha a dundrugeyago khigyo. Gu vbindrugedza, so thula gu khiso muthu a yede gu ema gu gira silo nyo vivbe a bwe a pheya gu gira silo khu ndziya eyi Jehovha a vbwetago gu khuye vathu va vbanya khiyo. (Leri Isaya 55:7.) Muthu a yede gu vbindrugedza mapimiselo yaye gasi a thangedwa khu mapimiselo ya Jehovha. (Rom. 12:2; Efes. 4:23) Muthu a yede gu dzi emiseya gu ema gu gira silo nyo vivbe ni gu ema gu manega ni mapimiselo nya mba yadi. (Kol. 3:7-10) Khu lisine, gukhodwa gwathu avbo nya dzegiso wa Kristo, khugo gu hi tiyisago gu khethu Jehovha a na hi divaleya ni gu hi handza avba nya sighoho sathu. Jehovha a na hi divaleya khu gu thumisa dzegiso tepo a wonago gu khuye hi ngu dzi garadza gu vbindrugedza mavbanyelo yathu. — 1 Joh. 1:7.

18. Ginani hi bhudedo khigyo maningano ni divalelo wa Jehovha?

¹⁸ Hongoleni hi wusedza silo nyo khaguri nya lisima hi bhudego khiso. Jehovha khu lisine khuye enga a kodzago gu divaleya khu gu vbeleya mafuni gwatshavbo. Khu ginani hi ganeyago isoso? Nyo pheye, uye tepo yatshavbo a dzi emisede gu hi divaleya. Nya wuvili, uye a ngu hiti gwadi, a ngu siti satshavbo khethu nigu a ngu kodza gu wona gu khuye hi dzi layide khu lisine gani. Nigu nya wuraru, tepo Jehovha a hi divaleyago khu gu vbeleya, gwaye sa gu gira gu khatsi gima hi si mu ghoheyi. Isoso sa gu hi gira hi manega ni livhalo li agidego hi bwe hi tsakedwa khuye.

19. Ambari olu hi nga mba vbeleya ni olu hi ngo simamago gu ghoha, khu ginani hi nga tsakago?

¹⁹ Khu lisine, kha nga olu hi gu vathu nya mba vbeleya, ethu hi na simama gu ghoha. Ambari ulolo, hi nga thaveledwa khu malito ma gomogo umo nya libhuku Estudo Perspicaz das Escrituras, Vholume 2, pajina 771, ma gu khayo: “Kha nga olu Jehovha a gu na ni wuhindzi a ngu wona gu mba vbeleya nya sithumi saye, iso kha si yeli gu dzipwa nandru khu kotani nya sighoho si girago khu gu mba vbeleya”. (Ndzi. 103:8-14; 130:3) Abari gu iso si ngu gira satshavbo si si kodzago gasi gu vbanya khu ndziya ya Nungungulu, iso si nga tsaka khu lisine. (Filp. 4:4-6; 1 Joh. 3:19-22) Isoso si ngu tiyisa ngudzu!

20. Ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yi landreyago?

²⁰ Hi ngu bonga Jehovha olu a dzi emisedego gu hi divaleya tepo hi dzi layago khu lisine khu sighoho hi giridego. Khu kharato, hi nga pimedzeya kharini giyeyedzo gya Jehovha nyo divaleye? Divalelo wathu wa gu fana kharini ni divalelo wa Jehovha nigu wu hambanide khu ndziya muni? Nigu khu ginani si gu na ni lisima gu pwisisa gu hambana gogo? Ga ndrima yi landreyago, hi na wona mihlamulu nya siwudziso sesi.