Skip to content

Skip to table of contents

NDRIMA NYA GIHEVBULO 20

Khu mani “mufumeli wa wuronga” muhuno?

Khu mani “mufumeli wa wuronga” muhuno?

“Mahegiso [yaye ma] nata, nyamba mana muthu nya gu mu lamulele.” — DHAN. 11:45.

NDZIMO 95 Guwonegeya ga guya gu engedzeya

ESI HI NA SI HEVBULAGO AVBA NYA NDRIMA YEYI *

1-2. Ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yeyi?

MUHUNO guvbindra gale gu ngu girega silo si yeyedzago gu khiso ha gu vbanya dzitshokani nya matshigu nya guhegise nya litigo leli. Nugunugu, Jehovha ni Jesu Kristo va na tshungunula yatshavbo mifumo yi wugeyago Mufumo wa Nungungulu. Na si si gu giregi isoso, pfhumu ya wuronga ni pfhumu ya marandzi dzi na simama gu dwanisana khu gyadzo dzi bwe dzi wugeya sithumi sa Nungungulu.

2 Avba nya ndrima yeyi, hi na ganeya khu giprofeto gi gomogo omu ga Dhaniyeli 11:40–12:1. Hi na tugula gu khethu khu mani pfhumu ya wuronga muhuno hi bwe hi bhula khesi hi nga girago gasi hi simama na hi rude ni gu tumba Jehovha ambari go dugeleya ginani.

PFHUMU NYA YIPHYA YA WURONGA

3-4. Khu mani pfhumu ya wuronga muhuno? Tshamuseya.

3 Hwane nyo ba mufumo wa União Soviética wu tshungunugide khu 1991, sithumi sa Nungungulu si nga ba si fumedwa khuwo si manegide ni gutshulega khu tepo nyo khaguri. Dhaniyeli tshamusede gutshulega gogo kha nga “giphaso nya gidugwana” gi nga hadzi manwa khu sithumi sa Nungungulu. (Dhan. 11:34) Kha nga handro wakona, va si kodzide gu tshumayela khu gutshulega nigu nya mba hweya gu di manega mazanazana nya vahuweleyi mayigoni gu nga ba gu fumedwa khu União Soviética. Hwane nya myaga nyo khaguri, Rússia ni vaphasedzeyi vaye va di khala pfhumu ya wuronga. Kha nga hi ganedego khiso avba nya ndrima yi vbindridego, gasi mufumo nyo khaguri wu khala pfhumu ya wuronga gu vbwetega wu gira silo siraru: 1) wu khuha sithumi sa Nungungulu khu ndziya nyo wonege, 2) wu yeyedza khu mithumo yawo gu khuwo nala wa Jehovha ni sithumi saye wu bwe wu 3) dwanisana ni yimbe pfhumu.

4 Nga wona sighelo si hi girago hi ganeya gu khethu pfhumu ya wuronga muhuno khu Rússia ni vaphasedzeyi vaye. Khu gu 1) avo va gu khuha sithumi sa Nungungulu khu ndziya nyo wonege khu gu himbedzeya thumo waso nyo tshumayele va bwe va tshanisa vandriyathu nya vangi va vbanyago malangani gu fumedwago khu Rússia. 2) Mithumo yawe yo yeyedza gu khiyo avo va ngu nyenya Jehovha ni sithumi saye. 3) Avo va ngu dwanisana ni pfhumu ya marandzi gu gu mufumo nya tshivba nya Anglo-Amerika wu wumbwago khu Grã-Bretanha ni Estados Unidos. Hongoleni hi wonani edzi Rússia ni vaphasedzeyi vaye va yeyedzago khidzo gu khavo khu lisine khavo Pfhumu ya wuronga.

PFHUMU YA WURONGA NI PFHUMU YA MARANDZI DZI SIMAMA GU WUGEYANA

5. Dhaniyeli 11:40-43, o ganeya khu ginani nigu ginani gi na dugeleyago ndrani nya tepo yoyo?

5 Leri Dhaniyeli 11:40-43. Gipandre gegi nya giprofeto gyo tshamuseya magavbudzo nya esi si na giregago matshiguni nya mahegiso. Igyo gya gu tshamuseya edzi pfhumu ya marandzi ni pfhumu ya wuronga dzi wugeyanago khidzo. Kha nga si profetidwego khu Dhaniyeli, matshiguni nyo hegise, pfhumu ya marandzi yi na “dwana” ni pfhumu ya wuronga. — Dhan. 11:40.

6. Silo muni si yeyedzago gu khiso pfhumu ya wuronga yi ngu dwanisana ni pfhumu ya marandzi?

6 Pfhumu ya wuronga ni pfhumu ya marandzi dzi ngo simama gu dwanisana kholu moyo ni moyo a gu vbweta gu khala uye mufumo nya tshivba ngudzu guvbindra yatshavbo mifumo mafuni. Khu giyeyedzo, nga wona esi si dugeledego hwane nya Nyimbi nya Wuvili nya mafu yatshavbo, União Soviética ni vaphasedzeyi vaye va di pheya gu fumeya gipandre nya gikhongolo Europa. Khu kharato, pfhumu ya marandzi yi di patana ni mambe mayigo, va hengeledza masotshwa yawe gasi gu dwana ni pfhumu ya wuronga. Hengeledzano yoyo nya masotshwa yi giridwego ya gu ranwa gu pwani i NATO (Organização do Tratado do Atlântico Norte). Pfhumu ya wuronga ni pfhumu ya marandzi va ngo simama gu gastari dzitsapawu nya dzingi khu gu gira siphisa nya tshivba ngudzu. Yimbe ndziya dzi nga dwanisana khiyo dzipfhumu dzedzi khu gu pfhumu ya wuronga yi seketeya valala va pfhumu ya marandzi, pfhumu ya marandzi aniyo yi seketeya valala va pfhumu ya wuronga ga dzinyimbi dzi nga dugeleya África, Ásia ni América Latina. Myagana yeyi, Rússia ni vaphasedzeyi vaye va khade mufumo nya tshivba guvbindra mifumo yatshavbo mafuni. Nigu avo va ngu dwanisana ni pfhumu ya marandzi khu gu thumisa dzikomputadhori. Pfhumu ya marandzi ni pfhumu ya wuronga dzi ngu singedzana gu khidzo moyo ni moyo wawe a ngu thumisa dziprograma nyo khaguri nya komputadhori gasi gu thesa mumbe ni gu holeleya mufumo waye. Kha nga si profetidwego khu Dhaniyeli, pfhumu ya wuronga yi ngu simama gu wugeya sithumi sa Nungungulu. — Dhan. 11:41.

PFHUMU YA WURONGA YI BEYA GA “LITIGO LI VBINDRAGO YATSHAVBO KHU WUMBURI”

7. Ginani “litigo li vbindrago yatshavbo khu wumburi”?

7 Dhaniyeli 11:41 wari khuye pfhumu ya wuronga yi na beya ga “litigo li vbindrago yatshavbo khu wumburi.” Khu levbini litigo lakone? Gale yoyo, gu diri litigo la Israyel. Israyeli a di gu wonwa kha nga litigo “li mburidego guvbindra mayigo yatshavbo.” (Ezek. 20:6) Ganiolu, egi gi nga ba gi gira gu litigo lolo li manega ni lisima ngudzu guvbindra yatshavbo khu gu khilo basi li nga ba li wumbwa khu vathu va nga ba va khozeya Jehovha. Gukhugeya khu Pentekosta nya 33 E.C., “litigo” leli kha liri litigo nya lisinesine kholu sithumi sa Jehovha muhuno somo mafuni gwatshavbo. Khu kharato, “litigo li vbindrago yatshavbo khu wumburi” muhuno go thudwa hengeledzano ya Jehovha a gu avbo sithumi sa Nungungulu si girago gugola gwaye khu gu hongola mitshanganoni ni gu tshumayela.

8. Pfhumu ya wuronga yi bede kharini omu nya “litigo li vbindrago yatshavbo khu wumburi”?

8 Matshiguni nyo hegise, pfhumu ya wuronga yi bede gunganigungani omu nya “litigo li vbindrago yatshavbo khu wumburi.” Khu giyeyedzo, tepo vaNazi va Alemanha va nga ba vari pfhumu ya wuronga, ndrani nya nyimbi nya wuvili nya mafu yatshavbo va bede ga “litigo li vbindrago yatshavbo khu wumburi” khu gu tshanisa ni gu songa sithumi sa Nungungulu. Hwane nya Nyimbi nya Wuvili nya mafu yatshavbo, tepo União Soviética a nga ba ari pfhumu ya wuronga, bede nuye ga “litigo li vbindrago yatshavbo khu wumburi” khu gu tshanisa sithumi sa Nungungulu a bwe a yisa nya singi sakone wugumbini.

9. Myagana yeyi Rússia ni vaphasedzeyi vaye va bede kharini ga “litigo li vbindrago yatshavbo khu wumburi”?

9 Myagana yeyi, Rússia ni vaphasedzeyi vaye anavo va bede ga “litigo li vbindrago yatshavbo khu wumburi.” Khu ndziya muni? Khu 2017, pfhumu yeyi ya wuronga yi himbedzede thumo wa sithumi sa Jehovha ni gu khotheya simbe sakone pasoni. Yi bwe yi himbedzeya mabhuku yathu gupata ni Tradução do Novo Mundo. Yi wandra Bheteli ya Rússia, dziSalawu nya Mufumo ni dziSalawu nya mitshangano nya yikhongolo. Hwane nya sigiro satshavbo sesi, khu 2018 Huwo nya Guthangeye yi di ganeya gu khiyo Rússia ni vaphasedzeyi vaye khavo pfhumu ya wuronga. Ganiolu, ambari tepo sithumi sa Jehovha si tshaniswago ngudzu iso kha si zami gu dwanisana ni mufumo wu si tshanisago gasi gu zama gu wu gira wu vbindrugedza. Gu hambana ni isoso, iso so landreya gileletelo nya Bhibhiliya nyo gombeleye “vathangeli” vatshavbo ngudzungudzu tepo va vbwetago gu hunga gu khavo va na himbedzeya thumo wathu mwendro ne. — 1 Thim. 2:1, 2.

INA PFHUMU YA WURONGA YI NA SI KODZA GU PALA PFHUMU YA MARANDZI?

10. Ina pfhumu ya wuronga yi na si kodza gu pala pfhumu ya marandzi? Tshamuseya.

10 Giprofeto gi lovidwego omu ga Dhaniyeli 11:40-45, gyo ganeya ngudzungudzu khu pfhumu ya wuronga. Ina isoso so thula gu khiso iyo yi na si kodza gu pala pfhumu ya marandzi? Ne. Pfhumu ya marandzi yi na ba yi ngo fuma tepo Jehovha ni Jesu va na fuvisago yatshavbo mifumo nya vathu nyimbini nya Harimagedhoni. (Gutu. 19:20) Khu ginani hi ganeyago isoso? Hongoleni hi wonani esi si ganedwago khu giprofeto gya Dhaniyeli ni Gutuledwa.

Ndrani nya Harimagedhoni, Mufumo wa Nungungulu wu fananiswago ni giwindri wu na tshungunula yatshavbo mifumo nya vathu yi fananiswago ni githombe nya gikhongolo (Wona ndrimana 11)

11. Dhaniyeli 2:43-45, a gu ganeya khu ginani? (Wona foto yi gomogo avba nya kapa.)

11 Leri Dhaniyeli 2:43-45. Muprofeti Dhaniyeli o ganeya khu mifumo yi nga hadzi khuha sithumi sa Nungungulu khu ndziya nyo wonege. Mifumo yoyo yo tshamusedwa kha nga sipandre nyo hambanehambane si wumbago githombe nya gikhongolo. Mawundru nya githombe gegi, ma wumbidwe khu simbi ni libumba. Ayo ma gu emeya mufumo nyo hegise nya vathu gu gu mufumo nya Anglo-Amerika. Giprofeto gegi gi ganede gu khigyo mufumo nya Anglo-Amerika wu na fuma kala tepo eyi Nungungulu a na tshungunulago mifumo nya vathu.

12. Hungo nya livbandre na mivili nya girengo wa gu emeya mani nigu khu ginani si gu ni lisima guti isoso?

12 Mupostoli Johane nuye ganede khu mifumo yi nga hadzi khuha vathu va Nungungulu khu ndziya nyo wonege. Avba nya giprofeto gya Johane mifumo yoyo ya gu tshamusedwa kha nga girengo gi gu ni livbandre na mivili mihungo. Hungo nya livbandre na mivili wo tshamuseya mufumo nya Tshivba nya Anglo-Amerika. Si na ni lisima gu hiti isoso kholu hungo nya livbandre na mivili khuwo nyo hegise, wu mwalo wumbe gambe. Hungo nyo hegise khuwo wu na gu ba wu ngo fuma tepo Kristo ni nyimbi ya ndzadzini va na wu tshungunulago gumogo ni givili gyatshavbo nya girengo gile. * — Gutu. 13:1, 2; 17:13, 14.

GINANI EGI PFHUMU YA WURONGA YI NA GIRAGO NUGUNUGU?

13-14. Khu mani “Gogi, givelegwa gya tigoni ga Magogi” nigu ginani gi na mu girago a wugeya sithumi sa Nungungulu?

13 Giprofeto gi gomogo omu ga Ezekiyeli gi ngu hi embeya esi si na giregago na yi si gu fuviswi pfhumu ya wuronga ni pfhumu ya marandzi. Ha gu khedza siprofeto si gomogo omu ga Ezekiyeli 38:10-23; Dhaniyeli 2:43-45; 11:44–12:1 ni Gutuledwa 16:13-16, 21, so wonegisa gu khatshi so ganeya khu gilo gyagimwegyo. Abari kharato kamo, ho pimisa gu khethu gu na dugeleya silo sesi si landreyago.

14 Hwanenyana nyo ba yi phede tshanisa nya yikhongolo, “vafumeli nya mayigo” yatshavbo va na tshangana gasi gu wumba hengeledzano nya mayigo. (Gutu. 16:13, 14; 19:19) Hengeledzano yoyo khiyo eyi Bhibhiliya yi yi ranago gu khiyo i “Gogi, givelegwa gya tigoni ga Magogi.” (Ezek. 38:2) Hengeledzano yoyo yi na wugeya sithumi sa Nungungulu yi zama gu si fuvisa hiso bhi. Ginani gi na wusago guwugedwa gogo? Na gu ganeya khu tepo yoyo, mupostoli Johane a di khuye maralala nya makhongolo ma nawa vbatshani nya valala va Nungungulu. Maralala yoyo nyo fananise ma gu tshamuseya mahungu nya gulamule nya tshivba, ma na huweledwago khu sithumi sa Jehovha. Si nga gira mahungu yaya ma gorosa Gogi wa Magogi khavbovbo a wugeya sithumi sa Nungungulu gasi gu si fuvisa satshavbo. — Gutu. 16:21.

15-16. a) Dhaniyeli 11:44, 45, a gu tshamuseya silo muni si na giregago? b) Ginani gi na dugeleyago pfhumu ya wuronga ni yimbe mifumo yi wumbago Gogi wa Magogi?

15 Mahungu yoyo nya tshivba ngudzu ni guwugedwa nyo hegise khu valala va Nungungulu si nga gira nari iso si thudwago khu Dhaniyeli 11:44, 45. (Leri.) Avbovbo, Dhaniyeli a di khuye “mahungu ma na gu dugago khu khugadambo ni wuronga” ma na gorosa pfhumu ya wuronga. Khavbovbo iyo yi na khuga na yi “tade khu giviti gasi guya sasela ni gu mbembisa vathu nya vangi.” Lo wonegisa gu khatshi lito “vathu nya vangi” li thumisidwego avba lo thula vathu va Jehovha. * Avba Dhaniyeli adzina a di gu ganeya khu gusasedwa nyo hegise gu na dugeleyago sithumi sa Nungungulu.

16 Tepo pfhumu ya wuronga ni yimbe mifumo va na wugeyago sithumi sa Nungungulu, isoso si na gorosa ngudzu Nungungulu nya Tshivba Yatshavbo khavbovbo yi pheya Harimagedhoni. (Gutu. 16:14, 16) Khu tepo yoyo, pfhumu ya wuronga gumogo ni yimbe mifumo yi wumbago Gogi wa Magogi yi na tshungunudwa nigu kha va na nga ‘mana muthu nya gu va lamulele.’ — Dhan. 11:45.

Nyimbini nya Harimagedhoni, Jesu Kristo ni nyimbi yaye ya ndzadzini va na tshungunula litigo la Sathane va bwe va vbulugisa sithumi sa Nungungulu (Wona ndrimana 17)

17. Khu mani Migeli a khumbugidwego omu ga Dhaniyeli 12:1 nigu ginani a na girago?

17 Livhesi li landreyago avba nya matimo ya Dhaniyeli li ngu hi ninga mambe mahungu maningano ni edzi pfhumu ya wuronga ni vaphasedzeyi vaye va na tshungunudwago khidzo ni edzi hi na vbulugiswago khidzo. (Leri Dhaniyeli 12:1.) Livhesi leli lo thula ginani? Migeli limbe lina la Pfhumu yathu, Jesu Kristo. Uye a ngu “emela vathu” va Nungungulu gukhugeya tepo Mufumo waye wu emisidwego ndzadzini khu 1914. Nugunugu, uye a na “dugelela” mwendro a na tshungunula valala vaye nyimbini nya Harimagedhoni. Nyimbi yeyi khiyo gilo nyo hegise egi Dhaniyeli a nga khuye “gikhati nya gusaniseke” matimuni nya vathu. Giprofeto gya Johane gi gomogo omu ga Gutuledwa gyo ganeya khesi si na dugeleyago na yi si gu pheyi tshanisa nya yikhongolo. — Gutu. 6:2; 7:14.

INA LINA LAGO LI NA LOWA “LIBHUKUNI”?

18. Khu ginani hi nga simamago na hi rude ambari go dugeleya ginani mindru wa tshigu?

18 Hi nga emisana ni esi si tago na hi tiyide kholu Dhaniyeli ni Johane va hi yeyedzide gu khavo ava va thumeyago Jehovha ni Jesu va na vbuluga ndrani nya tshanisa nya yikhongolo. Dhaniyeli a di khuye ava va na vbulugago malina yawe ma na ba ma lovidwe “libhukuni.” (Dhan. 12:1) Ginani hi yedego gu gira gasi malina yathu ma lowa libhukuni leli? Gu vbwetega hi yeyedza gu khethu hi ngu khodwa ga Jesu, Nvutana ya Nungungulu. (Joh. 1:29) Gu vbwetega hi dzi hendzeledza ga Jehovha hi bwe hi bhapatiswa. (1 Ped. 3:21) Nigu hi yede gu seketeya Mufumo wa Nungungulu ni gu bwe hi phasa vambe gu hevbula khu Jehovha.

19. Ginani hi yedego gu gira olu nigu khu ginani?

19 Olu khiyo tepo nyo tiyise wupari wathu ni Jehovha ni hengeledzano yaye nya sithumi nyo tumbege. Khiyo tepo gambe nyo seketeye Mufumo wa Nungungulu. Ha gu gira isoso, hi na vbuluga tepo pfhumu ya wuronga ni pfhumu ya marandzi dzi na tshungunudwago khu Mufumo wa Nungungulu.

NDZIMO 149 Ndzimo nya gupale

^ ndri. 5 Khu mani “mufumeli wa wuronga” muhuno nigu a na tshungunudwa kharini? Guti mihlamulo nya siwudziso sesi si nga tiyisa gukhodwa gwathu si bwe si hi phasa gu dzi dongiseya gasi gu vhikisana ni silingo hi na tshanganago naso nugunugu.

^ ndri. 12 Gasi gu mana mambe mahungu ma ganeyago khu Dhaniyeli 2:36-45 ni Gutuledwa 13:1, 2, wona Mukhedziseyi nya 15 nya Junho nya 2012, dzipaji. 7-19, khu giPutukezi.

^ ndri. 15 Gasi gu mana mambe mahungu, wona Mukhedziseyi nya 15 nya Maio nya 2015, dzipaji. 29-30, khu giPutukezi.