1. Khu yevbini mweyo nya ndziya eyi Joba a tidego khiyo gwadi Jehovha?

 JOBA a manegide ni mabhulo nya mangi ni vathu nya vangi guvbanyani, ganiolu uye a manegide ni mabhulo nya mangi nya gu hlamadzise ni Jehovha Nungungulu. Umo nya mabhulo yoyo, Jehovha a embede Joba gasi gu khedziseya silo nyo khaguri nya gu hlamadzise esi Uye a si giridego. Nigu isoso, si phaside Joba guti khuye Jehovha na ni guti nigu tiyisa gu tumba ga Joba nya gu Uye a na khataleya sithumi saye. Khu giyeyedzo, Nungungulu dundrugiside Joba gu khuye a ngu khataleya sirengo, nigu a di hadzi gu mu khataleya nuye. (Joba 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Khu gu dundrugeya khu sivangwa, Joba a hevbude nya singi khu makhalelo ya Nungungulu waye.

2. Khu ginani dzimbe dzitepo si hi garadzeyago gu khedziseya sivangwa sa Jehovha?

² Anethu hi nga hevbula nga singi khu Nungungulu wathu khu gu khedziseya esi a si vangidego. Ganiolu, isoso dzimbe dzitepo si nga hi garadzeya. Ha gu ba hi vbanya dhoropani, adzina saye si nga hi garadzeya gu wona sivangwa tshigu ni tshigu. Ambari na hi gu vbanya vbafuvbi ni likhabi adzina hi nga hamuga tepo nya gu khedziseye sivangwa. Khu kharato, hongoleni hi bhula khu lisima nya gu dzi ningi tepo ni gu gira satshavbo hi si kodzago gasi gu khedziseya sivangwa. Hi na hevbula gambe khedzi Jehovha ni Jesu va thumisedego khidzo sivangwa gasi gu hevbudza ni esi hi nga girago gasi gu hevbula nya singi khu sivangwa.

3. Ginani gi yeyedzago gu khigyo Jehovha a di gu vbweta gu khuye Adhamu a tsaka khu sivangwa?

³ Jehovha a di gu vbweta gu khuye Adhamu a tsaka khu sivangwa saye. Tepo Nungungulu a nga vanga Adhamu, uye a mu ningide pharadhesi nyo mbure ngudzu gasi a vbanya umo a bwe a mu ninga thumo nya gu yi sayise ni gu yi andrisa mafuni gwatsavbo. (Gen. 2:8, 9, 15) Nga dundrugeya khedzi Adhamu a dzipwidego khidzo khu gu wona misimbo na yi gu dandra ni gu dusa sifilori. Gu diri lithomo nya likhongolo ga Adhamu gu khataleya lithembwe la Edheni. Jehovha a ningide gambe Adhamu thumo nya gu ningi malina sirengo satshavbo. (Gen. 2:19, 20) Ambari olu Jehovha a nga ba ari ni makhodzelo nya gu ningi malina sirengo, uye a ningede thumo wowo Adhamu. Na si hungi gu ninga malina sirengo soso, uye phede khu gu hevbula makhalelo nya gimwegyo ni gimwego. Adhamu a tsakide ngudzu khu gi gira thumo wowo. Isoso si mu phaside gu wona edzi Jehovha a gu na ni guti khidzo nigu wona gu mbura nya silo a si vangidego.

4. a) Khu gevbini gimwegyo nya sighelo gi hi girago hi khedziseya sivangwa? b) Khu gevbini givangwa gi gu tsakisago ngudzu?

⁴ Gimwegyo nya sighelo gi hi girago hi khedziseya sivangwa khu gu Jehovha o vbweta gu khuye hi gira isoso. Uye a gu hi embeya gu khuye: “Khusedzani maho mu khedze vbatshani, mu wona.” Khu gu landreya a gu hi wudzisa gu khuye: “Khu mani a giridego silo sesi?” Hlamulo yomo guagane. (Isa. 40:26) Jehovha a vangide satshavbo si gomogo ndzadzini, mafuni ni satshavbo sivangwa sivbanyago matini, nigu satshavbo soso si ngu hi hevbudza khu Jehovha. (Ndzi. 104:24, 25) Nigu gambe, hi nga dundrugeya khedzi Nungungulu a hi giridego khidzo. Uye a hi giride ni makodzelo nyo tsake khu gu khedziseya sivangwa nyo mbure. Nigu a hi giride ni makodzelo nyo wone, gupwa, gu phara-phara silo ni gupwa gu tshamba. Makodzelo yaya ma ngu hi gira hi tsakiswa khu satshavbo a si giridego.

5. Guya khu Varoma 1:20, hi nga phasega kharini khu gu hevbula khu sivangwa sa Jehovha?

⁵ Gimbe gighelo gi girago Bhibhiliya yi hi kutsa gu khedziseya sivangwa khu gu iso si ngu hi hevbudza khu makhalelo ya Jehovha. (Leri Varoma 1:20.) Khu giyeyedzo, wona silo esi Jehovha a si giridego ni edzi si mburidego khidzo. Iso sa gu hi hevbudza khu guti ga Nungungulu. Nga dundrugeya khu guhodza nya gu hambane–hambane hi dzi buzago khugo. Satshavbo sesi sa gu yeyedza edzi Jehovha a hi haladzago khidzo. Tepo hi wonago makhalelo ya Jehovha umo nya silo a giridego, ethu hi na  engedzeya gu muti gwadi nigu hi na hidzimeya vbafuvbi gwaye. Olu hongole hi wona edzi Jehovha a thumisedego khidzo sivangwa gasi gu hevbudza vathu silo nya lisima.

6. Ginani hi nga gi hevbulago khu gu ba sinyoni si vbuvba si hongola ga mambe malanga?

⁶ Jehovha giride gu silo satshavbo si girega khu tepo yakone. Myaga yatshavbo guvbeyani nya Fevereiro ni gu pheyani nya Maio, Vaisrayeli va di gu wona masekwa (cegonha) na ma gu vbuvba ma hongola ga manbe malanga. Nungungulu a embede Vaisrayeli khuye: “Ambari lisekwa, khu damboni, li ngu dziti dzinango.” (Jer. 8:7) Jehovha vegide tepo nya gu sinyoni sesi sivbuvba si hongola ga wumbe wulanga, khu ndziya nyo fane Uye a vegide tepo nya gulamule. Muhuno, tepo hi wonago sinyoni sesi na si gu hongola ga wumbe wulanga, ethu ha gu dundrugiswa gu khethu Jehovha a vegiside ‘tepo’ nyo fuvisi litigo leli nyo hine. — Habh. 2:3.

7. Ginani hi nga gi hevbulago khedzi ginyoni gi vbuvbago khidzo? (Isaya 40:31)

⁷ Jehovha a ngu ninga tshivba sithumi saye. Khu gu thumisa Isaya, Jehovha a tumbiside gu khuye a di hadzi gu tiyisa vathu waye gasi “va vbuvba khu mambapi gu fanana ni maghama” tepo va dzipwago na va gu vbede tshivba. (Leri Isaya 40:31.) Vaisrayeli va di gu oloveya gu wona maghama na ma gu vbuvba nya mba dzigaradza ngudzu. Isoso sa gu hi dundrugisa gu khethu Jehovha a na hi ninga tshivba gu fana ni edzi a ningago khidzo tshivba maghama. Tepo u wonago ginyoni nyo khaguri na gi vbuvba gi hongola hwindzo, dundruga gu khuwe Jehovha a nga gu ninga tshivba nya gu emisane ni sigaradzo sago.

8. Ginani egi Joba a gi hevbudego khu gu khedziseya sivangwa, nigu ginani hi gi hevbulago?

⁸ Jehovha a ngu yedwa khu gu hi mu tumba. Jehovha a phaside Joba gasi gu engedzeya gu mu tumba. (Joba 32:2; 40:6-8) Ga mabhulo a manegidego nawo ni Joba, Nungungulu a ganede khu silo nya singi a si vangidego nya nga dzinyeledzi, marefu, ni mabara. Jehovha a ganede gambe khu sirengo nya nga mombe nya likhabi ni dzikavhalu. (Joba 38:32-35; 39:9, 19, 20) Satshavbo sivangwa sesi kha sa yeyedza basi tshivba ya Nungungulu, ganiolu si yeyedzide gambe lihaladzo ni guti a gu nago. Joba a engedzede gu tumba Jehovha. (Joba 42:1-6) Khu ndziya nyo fane, tepo hi hevbulago khu sivangwa sa gu hi dundrugisa khu khethu Jehovha a na ni guti nya gungi ni tshivba gu vbindra ethu. Uye gambe a na vbedza satshavbo sigaradzo sathu. Guti isoso si ngu hi phasa gu engedzeya gu mu tumba.

9-10. Lihani ni ndzadzi sa gu hi hevbudza ginani khu Jehovha?

⁹ Jesu a di guti nya singi khu sivangwa. Kha nga “muthu a wutigo thumo,” uye thumide ni Papayi waye tepo a nga vanga silo satshavbo. (Mav. 8:30) Tepo Jesu a nga ba a romo mafuni, uye a thumiside sivangwa gasi gu hevbudza vapizane vaye maningano khu Papayi waye. Hongoleni hi wona silo nyo khaguri esi uye a va hevbudzidego.

¹⁰ Jehovha a ngu haladza vathu vatshavbo. Jesu thumiside ndzadzi gasi gu hevbudza vapizane waye a gu silo esi vathu nya vangi va pimisago gu khavo si mwalo lisima ambari olu si hi phasago womini gwathu. Jehovha na sa ninga silo soso ga vathu va gumba mu thumeya. Ganiolu, Uye khu lihaladzo a gu gira gu vathu vatshavbo va mana lihani ni ndzadzi. (Mat. 5:43-45) Jesu thumiside ndzadzi ni lihani gasi gu hevbudza vapizane vaye gu wona gu khavo Jehovha a ngu yeyedza lihaladzo vathu vatshavbo. Tepo hi wonago lihani ni ndzadzi, hi nga  hevbula hu khetu Jehovha a ngu haladza vathu vatshavbo. Nigu tepo hi wonago isoso, ethu ho kutsega gu yeyedza lihaladzo vambe khu gu tshumayela mahungu nya yadi ga vathu vatshavbo.

11. Gu khedziseya sinyoni sa gu hi tiyisegisa ginani?

¹¹ Jehovha a ngu hi ninga esi hi si vbwetago gasi hi vbanya. Umo ga ganelo yaye ya mugigomoni Jesu a ganede gambe gu khuye: “Nga khedzani gwadi sinyoni sa ndzadzini. Iso kha si yali, ne kha si vbweri nigu kha si hengeledzeyi gilo gisangalani, ganiolu Papayi wanu a gomogo ndzadzini a ngu si hodzisa.” Vathu va nga ba va engiseya Jesu si nga gira na va gu wonide sinyoni na si gu vbuvba tepo a nga va wudzisa khuye: “Ina enu mu mwalo lisima guvbindra sinyoni?” (Mat. 6:26) Eyi mweyo nya dzindziya yi hi tiyisegisago gu Jehovha a na hi ninga esi hi si vbwetago gasi gu hi vbanya. (Mat. 6:31, 32) Gihevbudzo gegi gi ganeyago khu sivangwa gi nga gu simama gu tiyisa sithumi nyo tumbege. Ndriyathu nya nyamayi nya piyoneira a vbanyago Espanha, a di gu dzipwa na vbede tshivba kholu a nga ba a si si kodze gu mana wulanga nyo khadzisege gasi a vbanya umo. Ganiolu, a tiyisidwe tepo a nga wona sinyoni na si gu hodza dzinyingi ni mihandro yakone. Uye wari khuye: “Sinyoni sile si nyi dundrugiside gu khiso Jehovha a ngu si khataleya nigu isoso si nyi giride nyi tiyisega gu kheni Uye a na nyi khataleya neni.” Nya mba hweya ndriyathu yoyu a di mana wulanga nyo khale.

12. Guya khu Matewu 10:29-31, ginani u gi hevbulago khu Jehovha khedzi a khathaleyago khidzo sinyoni?

¹² Jehovha a ngu ninga lisima moyo ni moyo wathu. Jesu na si rumeyi vapostoli vaye gasi gu tshumayela, a va phaside gu pala hwanga nya gu wugedwe khu vathu. (Leri Matewu 10:29-31.) Uye a giride isoso khu gu ganeya khu sinyoni si nga ba si tidwa ngudzu Israyeli. Sinyoni soso si diri mwalo ngudzu lisima matshigoni ya Jesu. Ganiolu, a di embeya vapizane vaye gu khuye: “Ganiolu, gimwalo gi na thegago gi si tidwi khu Papayi wanu.” Khavbovbo a di engedza a ganeya gu khuye: “Kholu enu mu na ni lisima ngudzu gu vbindra sinyoni nya singi.” Jesu tiyisegisede vapizane vaye gu khuye Jehovha a ngu ninga lisima moyo ni moyo wawe, khu kharato avo va diri mwalo gambe gighelo nya gu thave guwugedwa. Tepo vapizane va nga ba tshumayelava avo va dundrugide khu malito ya Jesu tepo va nga wona sinyoni dhoropani ni omu na dzialdheya. Tepo u wonago ginyoni nyo khaguri, dundruga gu khuwe Jehovha a ngu gu ninga ngudzu lisima kholu uye ni uwe “mu na ni lisima ngudzu gu vbindra sinyoni nya singi.” Khu gu phaswa khu Jehovha u nga si kodza gu pala guwudegwa. — Ndzi. 118:6.

13. Ginani gi nga hi phasago gu hevbula khu sivangwa?

¹³ Hi nga hevbula nya singi khu Jehovha khu sivangwa. Khu ndziya muni? Nyo pheye, hi yede gu dzi ninga tepo gasi gu khedziseya sivangwa. Khu gu landreya hi yede gu dundrugeya khesi hi hevbulago khu Jehovha ga sivangwa. Khandri tepo yatshavbo si hi vbevbugago  gu gira isoso. Géraldine a vbanyago Camarões wari khuye: “Eni nyi dandrede dhoropani, khavbovbo nyi si wonide gu kheni nyi yede gu dzigaradza gasi gu khedziseya sivangwa.” Lidhota limwedo nyo pwane khu Alfonso lari khilo: “Nyi hevbude gu kheni nyi yede gu dzi ninga tepo gasi nyi khedziseya sivangwa sa Jehovha nyi bwe nyi dundrugeya khesi si nyi hevbudzago khuye.”

14. Ginani Dhavhidhe a gi hevbudego khu gu dundrugeya khu sivangwa sa Nungungulu?

¹⁴ Dhavhidhe dundrugede gwadi khu sivangwa sa Nungungulu. Uye a di embeya Jehovha gu khuye: “Nya gu khedza ndzadzini nyi wona sigiro nya mandza yago: Ngima ni dzinyeledzi u si vegidego malangani yawe, gasi ginani muthu nya gukala u mu alakanya?” (Ndzi. 8:3, 4) Khu lisine, tepo Dhavhidhe a nga ba a khedza ndzandzini uye kha nga ba a tsakiswa basi khu gu wona dzinyelezi. Ganiolu, uye a di gu dundrugeya esi ndzinyelezi dzi mu hevbudzago khu Nungungulu. Uye a hevbude khedzi Jehovha a khugegidego khidzo. Dzimbe dzitepo, Dhavhidhe a dundrugede khedzi a dandridego khidzo drani ga mamayi waye. Tepo a nga dundrugeya khedzi a giridwego khidzo a di engedzeya gu bonga khu guti ogu Jehovha a gu nago. — Ndzi. 139:14-17.

15. Ninga siyeyedzo nya edzi u wonidego makhalelo ya Jehovha umo nya sivangwa saye. (Ndzimo 148:7-10)

¹⁵ Gu fana ni Dhavhidhe si nga hi vbevbugeya gu mana givangwa nyo khaguri gasi gu dundrugeya khigyo. Somo silo nya singi si nga hi phasago guti gwadi Jehovha. Khu giyeyedzo, u ngu si kodza gu wona tshivba ya Jehovha tepo u wonengedzwago khu lihani. (Jer. 31:35) U nga hlamadziswa khu guti ga Nungungulu tepo u wonago ginyoni na gi gu vbaha gisakha. Nga dundrugeya khedzi Jehovha a dzipwago khidzo tepo a gu wonago na wu gu tsaka khu gu wona gimbwana na gi gu hagana ni ngiya wagyo. Nigu bonga Jehovha khu lihaladzo laye tepo u wonago mamayi nyo khaguri na gu hagana ni gyanana gyaye. Ethu hi na ni mathomo nya mangi gasi gu hevbula khu Jehovha, kholu esi a si vangidego si ngu yeyedza makhalelo yaye gani sivangwa nya sidugwana mwendro nya sikhongolo si gomogo hwindzo mwendro vbafuvbi. — Leri Ndzimo 148:7-10.

16. Ginani hi yedego gu gira?

¹⁶ Nungungulu wathu a na ni guti, lihaladzo, tshivba nigu satshavbo a giridego si mburide. Hi nga hevbula khu makhalelo yaya ni mambe ha gu khedziseya sivangwa umo hi vbanyago umo. Nigu hi yede gu dzi ninga tepo nya gu khedziseyi sivangwa hi bwe hi dundrugeya khesi iso si hi hevbudzago khu Jehovha. Ha gu gira isoso, hi na tiyisa wupari wathu ni Muvangi wathu. (Jak. 4:8) Ga ndrima yi landreyago, hi na wona edzi vavelegi va nga thumisago khidzo sivangwa gasi gu phasa sanana sawe gu khala dzipari dza Jehovha.