Siwudziso sa valeri
Khu ginani mwama oyu Bhowazi a mu ranidego gu khuye “Ama sawu” a ganedego gu khuye a gu tshadha ni Rute a di hadzi “luzekedwa” khu thomba yaye? (Rute 4:1, 6)
Dziteponi nya Bhibhiliya, a gufa mwama a tshadhidego ganiolu nari mwalo sanana, siwudziso nya nga esi si di yede gu hlamudwa: Sipeto saye si di hadzi gu lumba mani? Ina lisahu la ndrangani gwaye li di hadzi fuva kala gupindruga? Nayo wa Mosi wu di gu hlamula siwudziso soso.
Ginani gi nga ba gi dugeleya ga mwama a fudego, a khadego gisiwana mwendro a rengisidego gipeto gyaye? Ambari olu si nga ba si wonega gu khatshi a di gu hadzi luzekedwa khu gipeto gyaye, si di gu kodzega gu igyo gi wuya mandzani gwaye mwendro gu rengwa khu ndriyaye mwendro nongo waye wa vbafuvbi. Khu magirelo yoyo, gipeto gi simama gu lumba ndranga yaye. — Levhi 25:23-28; Mite. 27:8-11.
Ginani gi nga ba gi girwa gasi lina la mwama a fudego li si fuvi? Ndriye wa mwama a fudego a di yede gu tshadha ni kunyadha yaye, a gu iso si giregidego ni Rute. Mwama a di yede gu tshadha ni kunyadha yaye gasi gu velega gyanana gi nga hadzi gu gira gu lina la mwama wule a fudego li simama nigu gyanana gi khala mune nya thomba yaye. Malulamiselo yaya nya lihaladzo ma di gu phasa gambe ni dzinoni dzi fedwego gu dzipwa na dzi gu khathaledwa. — Dhet. 25:5-7; Mat. 22:23-28.
Wona giyeyedzo gya Nowemi. Uye a di tshadhide ni mwama moyo nyo pwani khu Elimeleki. Ganiolu, tepo mwama waye ni sanana saye sa sivili va ngafa, a di tshala nya mba muthu nyo mu khathaleye. (Rute 1:1-5) Tepo a nga bweleya Judha, Nowemi a di embeya ngadzamwane waye Rute gu khuye a di yede gu lomba Bhowazi gasi a khala mutshudzisi nya gipeto gi nga ba gi lumba Nowemi. Uye a diri nongo wa vbafuvbi wa Elimeleki. (Rute 2:1, 19, 20; 3:1-4) Ganiolu, Bhowazi a di tugula gu khuye gu diri ni mumbe nongo a nga ba ari wa vbafuvbi ngudzu guvbindra uye, oyu a nga mu rana gu khuye “Ama sawu”. Oyu khuye a nga ba yede gu pheya khuye a tshudzisa gipeto gya Elimeleki. — Rute 3:9, 12, 13.
Gupheyani uye a di gu dzina gu gira isoso. (Rute 4:1-4) Ambari olu a nga ba dziti gu khuye isoso si di hadzi gu mu gira a dzi hiya simbe silo, uye a di gu wona gu khuye Nowemi a diri mwalo gambe makodzelo nyo velege gyanana gi nga hadzi khala gihodza thomba ya Elimeleki. Khu kharato, thomba ya ndrangani ga Elimeleki yi di hadzi ningedwa uye nigu isoso si di hadzi gu mu gira a wuyedwa khu ndziya nyo khaguri.
Ganiolu, uye vbindrugedzide mapimiselo yaye tepo a nga tugula gu khuye Rute a di dzi emisede gu tshadha gambe. Uye a di khuye: “Eni kha nyi na dzi kodza gu gi dzegisa, kholu nyi nga luzekedwa khu thomba yangu.” (Rute 4:5, 6) Khu ginani uye a nga vbindrugedza mapimiselo yaye?
Nari khatshi uye mwendro mumbe muthu a di tshadhide ni Rute a bwe a velega naye gyanana a di hadzi luzekedwa khu thomba yaye, a dzegisa thomba ya Elimeleki. Ina ka, isoso si di hadzi gu mu gira a “luzekedwa” khu thomba yaye khu ndziya muni? Bhibhiliya kha yi ganeyi khu isoso, ganiolu gu ni sighelo nyo khaguri si nga ba si patega.
Nyo pheye, khu gu a di hadzi gu mba phasega khu dzitsapawu a nga ba a vegedzeya kholu idzo dzi di hadzi gu lumba gyanana gya Rute, a gu igyo gi nga hadzi khala gihodza thomba nya thomba ya Elimeleki.
Nya wuvili, a di hadzi gu rwala magatani gwaye thumo nyo khathaleye Nowemi ni Rute.
Nya wuraru, nari khatshi Rute a di velegide gimbe gyanana ni mwama wule, sanana sa Rute si di hadzi gu kabana thomba ni gevbini gyanana a nga ba ari nagyo.
Nya wu 4, nari khatshi mwama yoyu a diri mwalo gimbe gyanana vbavbandze nya gile a velegidego ni Rute, gyanana a velegidego ni Rute gi di hadzi lumbwa khu thomba ya Elimeleki ni thomba yaye. Khu kharato, thomba yaye yi di hadzi ningedwa ga gyanana gi nga ba gi rwala lina la Elimeleki nasiri lina laye. Khu kotani nya isoso, mwama wule kha nga ba a dzina gu vega mhangoni thomba yaye gasi gu phasa Nowemi. Gwaye gu diri tshukwana gu mumbe mutshudzisi a nga ba a landreya avba nya valongo va vbafuvbi va Nowemi a gira thumo wowo. Kha nga hi dzitigo, Bhowazi a dzi ningedzide gu gira isoso kholu a di gu vbweta gu “wusa lina laye [Elimeleki] thombani gwaye.” — Rute 4:10.
Khu kharato, gu hambana ni Bhowazi mwama wule a di gu garadzega ngudzu khu gu sayisa lina laye ni thomba yaye. Khu gu gira isoso, uye a di yeyedza gu khuye a diri magundrele. Ganiolu, wulangani nya gu sayise lina laye, lina laye ni gu khumbugwa kha la khumbugwa omu nya matimo. Nigu gambe luzide lithomo nya lisima li manidwego khu Bhowazi, kholu uye sasamedzidwe avba nya gitugulwana egi a nga hadzi dugeya avbo Mesiya, a gu Jesu Kristo. Khu lisine khu gu ba a khade magundrele, mwama wule a luzide lithomo nyo phase muthu a nga ba a vbweta giphaso. — Mat. 1:5; Luka 3:23, 32.