1-2. (a) Khu ginani ava va ngarigo gu tshadha va yedego gu tumba Jehovha? (b) Ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yeyi?

INA wa gu dundrugeya gu tshadha mwendro u ngari gu tshadha? Abari gu ina, khu lisine u virede gu dzi buza khu womi nyo tsakise ni muthu u mu haladzago ngudzu. Khu lisine, mutshadho khandri tepo yatshavbo wu vbevbugago nigu ava va ngarigo gu tshadha va na ni silo nya lisima ngudzu va yedego gu hunga. Esi mu girago tepo mu tshanganago ni sigaradzo ni esi mu hungago gu gira si na khuha gutsaka gwanu womini wanu watshavbo. Mwa gu tumba Jehovha mu na hunga silo khu wugengeyi, mutshadho wanu wu na tiya nigu mu na tsaka. Mwa gu mba thumisa wusingalagadzi wa Nungungulu, mu na tshangana ni sigaradzo si na ghohago mutshadho wanu nigu kha mu na nga tsaka. — Leri Ndzimo 37:3, 4.

² Ambari olu ndrima yeyi yi ganeyago khu ava va ngarigo gu tshadha, iyo yi na ganeya khu sigaradzo esi yatshavbo mipatwa yi tshanganago naso. Iyo yi na ganeya khu siyeyedzo sa vama nyo khaguri nyo tumbege ni vanyamayi va omu nya Bhibhiliya. Siyeyedzo sesi nya Bhibhiliya sa gu hi hevbudza silo hi nga si thumisago womini gwathu ni pangoni gwathu. Hi na wona gambe esi hi nga si hevbulago khu matshango ya mipatwa nyo khaguri muhuno.

3-4. Khu sevbini sigaradzo si nga tshanganago ni ava va ngarigo gu tshadha?

³ Vambe vathu va nga kutsa ava va ngarigo gu tshadha gu vbanya nya nga edzi gutala nya vathu va vbanyago khidzo muhuno. Khu giyeyedzo, vavelegi ni vambe valongo va nga kutsa patwa wu ngarigo gu tshadha gu velega sanana. Valongo ni dzipari, khu gu vbweta gu khavo ava va ngarigo gu tshadha va vbanya gwadi, va nga va kutsa gu vbaha ndranga va bwe va yi tadza khu silo nya gu dhure gasi va mana gu khadzisega.

⁴ Wa gu mba dzi woneya, patwa adzina wu nga hunga gu gira silo si nga wu vangeyago mangava nya mangi ngudzu. Khavbovbo, si lomba gu mwama ni ngadzi va thuma khu dziora nya dzingi gasi gu livba mangava. Avo adzina va nga thuma ngudzu nyo bwe va hamuga ni tepo nyo gire gihevbulo nya muthu enga, wukhozeyi nya ndranga ni gu hongola thumoni nyo tshumayele. Patwa adzina wu nga luza mitshangano khu kotani nya gu thume ngudzu gasi gu mana dzitsapawu nya dzingi mwedro kamo gasi wu si luzi thumo. Patwa wa gu gira isoso, kha wu na nga mana mathomo nya gu gire nya singi thumoni wa Jehovha.

5. Ginani u gi hevbulago khu giyeyedzo gya Klaus ni Marisa?

⁵ Siyeyedzo nya singi sa gu yeyedza gu khiso, ha gu wona dzithomba kha nga gilo nya lisima womini gwathu kha hi na nga mana litsako. Wona esi Klaus ni mwangadzi waye Marisa va si hevbudego. * Tepo va nga tshadha avo va di gu thuma wutshigu ni mihani gasi gu mana dzitsapawu nya dzingi ni womi nyo khadzisege. Ganiolu, avo kha va nga ba va dzipwa na va tsakide. Klaus wari khuye: “Ethu hi diri ni dzithomba nya dzingi, ganiolu hi diri mwalo misuwo nya liphuvbo. Khu lisine, womi wathu wu di si tsakisi nigu wu di gu tade khu sigaradzo.” Adzina anuwe u tugude gu khuwe gu dzigaradzeya gu mana dzithomba kha gu gu resiyi gutsaka. Abari kharato, u nga vbeyi tshivba. Gu hevbula khu siyeyedzo nya sadi sa vambe gu nga gu phasa gu vbindrugedza esi si vbwetegago. Gupheya, hongoleni hi wona egi vama va nga gi hevbulago khu giyeyedzo gya Pfhumu Josafati.

6. Tepo Josafati a nga emisana ni giemo nyo garadze, thumiside kharini wusingalagadzi wu gomogo omu ga Mavingu 3:5, 6?

⁶ Vama, ina mu ngu tshuka mu lemeledwa khu rwalo mu gu nawo? Abari gu ina, wona giyeyedzo gya Pfhumu Josafati. Kha nga olu a nga ba ari Pfhumu, Josafati a di yede gu khataleya gwadi vathu vatshavbo. Uye a wu khatalede kharini rwalo wowu nya wukhongolo? Josafati giride esi a nga si kodza gasi gu vhikeya vathu. Uye vbahide makhokhola madhoropani ya Judha a bwe a tshanganisa libuthu nya likhongolo nya masotshwa nyo vbindre 1 160 000 nya ayo. (2 Dzik. 17:12-19) Hwane nya isoso, Josafati emisanide ni giemo nyo garadze. Libuthu nya likhongolo nya Vaamoni ni Vamowabhi ni vama va dugeyago gigomoni gya Seyiri, va di ta  wugeya Josafati va mu dwanisa, va vega mhangoni vandrangani gwaye ni vathu vatshavbo. (2 Dzik. 20:1, 2) Ginani egi Josafati a giridego? Uye a di vbweta giphaso gya Jehovha ni tshivba. Isoso si ngu pwana ni wusingalagadzi wu gomogo omu ga Mavingu 3:5, 6. (Leri.) Nombelo wa Josafati wu khumbugwago omu ga 2 Dzikronika 20:5-12, wa gu yeyedza edzi uye a nga ba a tumba khidzo Papayi waye nya lihaladzo wa ndzadzini. Jehovha hlamude kharini nombelo wa Josafati?

7. Jehovha hlamude kharini nombelo wa Josafati?

⁷ Jehovha ganede ni Josafati khu gu thumisa Mulevhi nyo pwane khu Jahaziyeli. Jehovha a di khuye: “Folani mu eme mu na wona idzo PFHUMU Nungungulu a na gu mi vbanyisani khidzo.” (2 Dzik. 20:13-17) Khu lisine, eyi khandriyo ndziya nyo olovelege nya gu dwane khiyo nyimbi. Ambari ulolo, sileletelo sesi kha sa nga ba sita khiyo ga muthu, ganiolu si di guta khiyo ga Jehovha. Khu gu tumba Nungungulu, Josafati a di engisa sileletelo a ningidwego. Tepo a nga ya manana ni valala, uye a di thangisa vaembi nya dzindzimo va nga ba va mwalo siphisa nasiri masotshwa ma kodzago gwadi gu dwana. Jehovha a giride esi a nga tumbisa Josafati; Uye a di pala valala vaye. — 2 Dzik. 20:18-23.

8. Ginani egi vama va nga gi hevbulago khu giyeyedzo gya Josafati?

⁸ Vama, mu nga hevbula gilo nyo khaguri avbo nya giyeyedzo gya Josafati. Uwe u na ni rwalo nyo khataleye ndranga yago, khu kharato wa gu dzi garadzeya gu thuma gasi gu yi vhikeya ni gu yi seketeya. Tepo u tshanganago ni sigaradzo, adzina u nga pimisa gu khuwe u na si kodza gu si lulamisa wabune. Ambari ulolo, kha wu yeli gu dzi tumba. Wulangani nya isoso, gombeya ga Jehovha na wuri wenga u bwe u gombeya ni mwangadzi wago khu monyo wago watshavbo. Vbwetedzeya wusingalagadzi wa Jehovha khu gu hevbula Bhibhiliya ni mabhuku ma duswago khu hengeledzano ya Nungungulu u bwe u thumisa wusingalagadzi u na wu manago. Vambe adzina kha va na nga tsaka kholu u hungidego gu gira silo si seketedwago omu nya Bhibhiliya nigu adzina va nga gu embeya gu khavo u gipumbu. Avo adzina va nga gu embeya gu khavo dzitsapawu ni dzithomba si na vhikeya uwe ni ndranga yago. Ganiolu, dundruga giyeyedzo gya Josafati. Uye a di tumba Jehovha a bwe a yeyedza isoso khu mithumo. Jehovha kha diga mwama yoyu nyo tumbege nigu uye kha na nga gu diga nuwe. (Ndzi. 37:28; Hebh. 13:5) Ginani egi mipatwa yi nga girago gasi yi tsaka khu lisine?

9. Ginani hi gi tigo khu muprofeti Isaya ni mwangandzi waye?

⁹ Gilo nya lisima ga Isaya ni mwangadzi waye gu diri gu thumeya Jehovha. Isaya a diri muprofeti nigu adzina mwangadzi waye nuye a di gu profeta kholu a gu ranwa gu pwane “muprofeti nya nyamayi.” (Isa. 8:1-4) Kha nga patwa, Isaya ni mwangadzi waye va thangiside wukhozeyi wa Jehovha womini wawe watshavbo. Avo giyeyedzo nya gyadi ga mipatwa muhuno.

10. Gu hevbula siprofeto nya Bhibhiliya gu nga phasa kharini ava va tshadhidego?

¹⁰ Muhuno, vatshavbo va tshadhidego va nga pimedzeya giyeyedzo gya Isaya ni mwangadzi waye khu gu va gira satshavbo va si kodzago thumoni wa Jehovha. Avo va nga tiyisa gutumba gwawe ga Jehovha khu gu hevbula siprofeto nya Bhibhiliya vatshavbo va bwe va wona edzi si tadzisegago khidzo. * (Tit. 1:2) Gwadi gu va dundrugeya khedzi va nga pategago khidzo avba nya gu tadzisege nya siprofeto nyo khaguri  nya Bhibhiliya. Avo va nga patega avba nya gu tadzisege nya giprofeto gya Jesu maningano ni gu tshumayela mahungu nya yadi na gu si vbohi mahegiso. (Mat. 24:14) Tepo mwama ni ngadzi va hevbulago siprofeto nya Bhibhiliya va bwe va tiyisega gu khavo iso tepo yatshavbo si ngu tadzisega, va na dzi emiseya gu gira satshavbo va si kodzago gasi gu thumeya Jehovha.

11. Ginani egi Akila ni Prisila va gi kodzidego gu gira nigu khu ginani?

¹¹ Ava va ngarigo gu tshadha va nga hevbula silo nyo khaguri avba ga Akila ni Prisila, patwa nya Vajudha wu nga ba wu vbanya dhoropani ga Roma. Avo va dipwa mahungu nya yadi maningano ni Jesu va bwe va khala Makristo. Avo va di gu tsakiswa ngudzu khedzi va nga ba va banya khidzo Roma. Ambari ulolo, nya mba hweya womi wawe wu di vbindrugedza tepo muthangeyi moyo nyo pwani khu Klawudhiyu a nga ganeya gu khuye Vajudha vatshavbo va di yede gu khuga khu Roma. Ginani egi Akila ni Prisila va nga ba va yede gu gira? Avo si lombide gu va khuga khu wulanga va nga ba va wu olovede, va vbaha ndranga nya yiphya va bwe va pheledza nogosi yawe nyo gire matendra. Ina giemo gegi nya giphya, gi va giride va ema gu gireya nya singi Jehovha? Khu lisine u ngu wuti hlamulo nya giwudziso gegi. Na vari Korinto, ga ndranga yawe nya yiphya, Akila ni Prisila va di pheya gu phasedzeya libandla la vbale va nga ba va romo va bwe va thuma gumogo ni mupostoli Pawulo gasi gu tiyisa vandriyathu va eyi. Khu gu gimbiya nya tepo va di fuluga va hongola ga mambe madhoropa gu nga ba gu vbwetega ngudzu vahuweleyi va ya phasedzeya. (Mith. 18:18-21; Rom. 16:3-5) Avo va di gu khala na va pharegide nigu va di gu tsakide.

12. Khu ginani mipatwa yi yedego gu manega ni misuwo ya liphuvboni?

¹² Mipatwa muhuno yi nga pimedzeya giyeyedzo gya Akila ni Prisila khu gu thangisa Mufumo womini gwawo. Gwadi gu patwa wu bhula khu misuwo wu gu nayo na wu nga si tshadhi. Patwa wa gu dzi vegeya misuwo nya gu thumeye Jehovha wu bwe wu dzi garadzeya gu vboheya misuwo yoyo, uwo wu na mana lithomo nya gu wone giphaso gya Jehovha. (Muh. 4:9, 12) Wona matshango ya Russell ni Elizabeth.  Russell wari khuye: “Tepo hi nga ba hi namorari, hi di bhula khesi hi nga ba hi vbweta gu gireya Jehovha.” Elizabeth wari khuye: “Hi bhude khu mahungu yaya gasi gu, ya gu vboha tepo nya gu hunge silo nyo khaguri, esi hi na hathago si si hi himbedzeyi gu tadzisa misuwo yathu.” Esi Russell ni Elizabeth va hungidego gu gira, si va dzumelede gu hongola Micronésia gasi guya thumeya umo gu nga ba gu vbwetega ngudzu vahuweleyi.

13. Guya khu Ndzimo 28:7, khu wevbini handro hi na wu manago khu gu tumba Jehovha?

¹³ Gu fana ni Russell ni Elizabeth, mipatwa nya yingi yi ngu hunga gu vbevbugisa womi wawe gasi gu gira nya singi thumoni nyo tshumayele ni gu hevbudza. Mwama ni ngadzi va dzi vegeyago misuwo nya gu gire nya singi thumoni wa Jehovha, va bwe va zama gu yi vboheya vatshavbo, va na mana mihandro nya yingi nya gu tsakise. Avo va na wona edzi Jehovha a khatalago khidzo khavo. Kha nga handro wakona, gutumba gwawe khu Jehovha gu na engedzeya nigu va na mana gutsaka nya lisine. — Leri Ndzimo 28:7.

14. Mupostoli Pedro ni mwangadzi waye, va yeyedzide kharini gu khavo va di gu tumba gitumbiso gi gomogo omu ga Matewu 6:25, 31-34?

¹⁴ Mipatwa yi nga hevbula gilo nyo khaguri avba nya giyeyedzo gya mupostoli Pedro ni mwangadzi waye. Na gu si giri mwaga, hwane nya gu ba Jesu ni Pedro va wonanide khu tepo nyo pheye, Pedro si lombide gu a hunga gu gira gilo nya lisima. Pedro a di gu thuma kha nga mugogi nya dzindzandzi gasi gu khataleya ndranga yaye. Khu kharato, tepo Jesu a nga konvhidhari Pedro gasi a mu landreya tepo yatshavbo, khu lisine Pedro si lombide gu a dundrugeya khu giemo nya ndranga yaye. (Luka 5:1-11) Pedro a di hatha gu hongola a ya tshumayela ni Jesu. Esi a hathidego gu gira khyadi ngudzu. Hi ngu tiyisega gu khethu mwangadzi wa Pedro a mu seketede. Bhibhiliya ya gu yeyedza gu khiyo hwane nya gu ba Jesu a wusidwe khu gufani, Pedro ni mwangadzi waye va giride maendro nyo khaguri vatshavbo. (1 Kor. 9:5) Nya mba kanakana, khu kotani nya olu mwangadzi waye a nga ba ari giyeyedzo nya gyadi, Pedro a si kodzide gu ninga wusingalagadzi ga vama ni vagadzi nya Makristo na tshulegide. (1 Ped. 3:1-7) Khu lisine, Pedro ni mwangadzi waye va di gu tumba gitumbiso gya Jehovha nya gu khigyo a di hadzi va khataleya va gu thangisa Mufumo gupheya womini gwawe. — Leri Matewu 6:25, 31-34.

15. Ginani u gi hevbudego ga matshango ya Tiago ni Esther?

¹⁵ Abari gu mu na ni myaga nya yingi na mu gu tshadhide, mu nga simama kharini gu haguleya gu dogoreya nyo gire nya singi thumoni wa Jehovha? Mweyo nya dzindziya mu nga girago khiyo isoso khu gu hevbula khu siyeyedzo nya yimbe mipatwa. Khu giyeyedzo, u nga mana matshango nya gu tiyise omu nya mabhuku yathu. Dzindrima dzodzo dzi phaside Tiago ni Esther, patwa wu vbanyago Brasil, gu haguleya gu dogoreya nya guya thumeye omu gu vbwetegago ngudzu giphaso. Tiago wari khuye: “Tepo hi nga ba hi hevbula khedzi Jehovha a phasidego khidzo sithumi saye matshiguni yathu, anethu hi di vbweta gu wona edzi Jehovha a hi phasago khidzo ni gu hi khataleya.” Avo va di fuluga va hongola Paraguai ni gu eyi va gu thumeya ga wulanga gu ganedwago Giputukezi gu khugeya khu 2014. Esther wari khuye: “Moyo nya Milowo eyi eni ni Tiago hi yi golago ngudzu Vaefeso 3:20. Khu dzitepo nya dzingi, hi ngu wona edzi malito yaya ma tadzisegago khidzo thumoni wathu wa Jehovha.” Avba nya lidangaliya leli ga Vaefeso, Pawulo a gu tumbisa gu khuye Jehovha a na hi ninga nya singi guvbindra esi hi mu lombago. Gitumbiso gegi gi ngu tadzisega khu dzitepo nya dzingi.

16. Abari gu patwa wu ngarigo gu tshadha wa gu dundrugeya khu misuwo wu nga dzi vegeya womini gwawo, wu nga lomba wusingalagadzi ga mani?

 ¹⁶ Muhuno, mipatwa yi ngarigo gu tshadha yi nga phasega khu gu hevbula matshango ya vambe ava va hevbuledego gu tumba Jehovha. Mipatwa nyo khaguri adzina yi na ni myaga nya yingi na yi gu thumeya Jehovha thumoni nya tepo yatshavbo. Va lombe wusingalagadzi abari gu wa gu dundrugeya khu misuwo u dzi vegedego. Eyi yimbe ndziya nya gu yeyedze gu khuwe u ngu tumba Jehovha. (Mav. 22:17, 19) Madhota nayo ma nga phasa mipatwa yi ngarigo gu tshadha gu dzi vegeya misuwo ya liphuvboni yi bwe yi mi vboheya.

17. Ginani gi dugeledego Klaus ni Marisa nigu ginani hi gi hevbulago khu matshango yawe?

¹⁷ Dzimbe dzitepo adzina hi nga vbweta gu gireya nya singi Jehovha khu ndziya nyo khaguri, ganiolu uye a hi ninga thumu hi nga mba wu vireya. Wona esi si dugelego Klaus ni Marisa va khumbugidwego avba nya gihevbulo gegi. 3 myaga hwane nya gu ba va tshadhide avo va di khuga khu gaya gawe, va dzi nigedza gasi gu phasedzeya avba nya projeto nya guvbahe, Bhetel ya Finlândia. Ambari ulolo, va di dziti gu khavo kha va na nga dzumeledwa gu khala eyi guvbindra 6 migima. Gupheyani avo va dzipwide na va gu vbede tshivba, ganiolu gitepwana hwane nya isoso, avo va di konvhidharwi gasi guya dusa kursu nya lidimi nya Giarabhe. Nigu muhuno, avo va tsakide ngudzu khu gu thumeya ga limbe litigo gu ganedwago Giarabhe. Tepo Marisa a dundrugeyago khesi si giregidego, uye wari khuye: “Nyi diri ni hwanga nya gu gire gilo nya gu gima nyi di nga si giri nigu nyi di yede gu tumba Jehovha khu guvbeleya. Ganiolu, nyi wonide edzi Jehovha a hi phasidego khidzo tepo yatshavbo khu dzindziya hi nga mba ha sa dzi vireya. Hwane nya gu tshangane ni esi, gutumba gwangu Jehovha gu di engedzeya gu tiya.” Kha nga hi si wonidego avba nya giyeyedzo gegi, u nga tiyisega gu khuwe Jehovha a na gu tshatshazeya tepo yatshavbo wa gu mu tumba khu guvbeleya.

18. Ginani egi ava va tshadhidego va nga girago gasi va simama gu tumba Jehovha?

¹⁸ Mutshadho giningwa gitago khiyo ga Jehovha. (Mat. 19:5, 6) Uye a gu vbweta gu khuye mipatwa yi tsaka khu giningwa gyogyo. (Mav. 5:18) Enu mu ngarigo gu tshadha, ina mu di nga ema mu pimisa mu wona esi mu girago khu womi wanu? Ina mu ngu gira satshavbo mu si kodzago gasi gu yeyedza Jehovha gu khenu mu ngu bonga khu ginigwa a mi ningidego? Gombeyani ga Jehovha. Gevisisani omu nya Lito laye matshina ma nga mi phasago ga giemo mu gomogo ga igyo. Khavbovbo, landrisani wusingalagadzi owu Jehovha a mi ningago. Tiyisegani gu khenu mu na manega ni womi nya gu tsakise mwa gu vega gupima avba nya gu thumeye Jehovha.