1. Ginani egi Jehovha a nga girago gasi gu tadzisa makungo yaye?

JEHOVHA a nga khala ni gevbini gi vbwetegago gasi gu tadzisa makungo yaye. Khu giyeyedzo, Jehovha a nga khala muhevbudzi, muthaveleyi ni muvhangeli. Esi simweso nya silo a nga si kodzago gu khala. (Isa. 48:17; 2 Kor. 7:6; Gal. 3:8) Ambari ulolo, uye gutala nya dzitepo a gu thumisa vathu gasi gu tadzisa makungo yaye. (Mat. 24:14; 28:19, 20; 2 Kor. 1:3, 4) Jehovha gambe a nga ninga hatshavbo, wuti ni tshivba hi yi vbwetago gasi gu khala ni gevbini gi vbwetegago gasi gu gira esi a si vbwetago. Esi so gira gipandre nya tshamuselo nya lina la Jehovha, guya khu mawonelo nya vathu nya vangi nyo hevbule ngudzu.

2. a) Khu ginani dzimbe dzitepo hi nga kanakanago khu khethu hi ngu thumiswa khu Jehovha? b) Hi na bhula khu ginani avba nya ndrima yeyi?

² Hatshavbo hi ngu dzina gu thumiswa khu Jehovha, ganiolu adzina vambe va nga kanakana gu khavo ina kamo va ngu thumiswa khu Jehovha gani. Khu ginani? Kholu va gu dzipwa na va si kodzi gu gira nya singi nga edzi va nga ba va sivbweta khidzo khu kotani nya tanga, giemo ni makodzelo. Vambe adzina va nga pimisa gu khavo esi va girago si ngu eneya, kha si lombi gambe gudzigaradza. Avba nya ndrima yeyi hi na bhula khedzi Jehovha a nga hi thumisago khidzo gasi gu tadzisa makungo yaye. Khavbovbo, hi na wona matimo ya omu nya Bhibhiliya nya edzi Jehovha a ningidego khidzo sithumi saye — nya vama ni vanyamayi, gudogoreya ni tshivba nyo gire gilogyo. Khu gu hegisa hi na wona edzi hi nga dzumeyago khidzo gu thumiswa khu Jehovha.

3. Guya khu Vafilipi 2:13, Jehovha a nga hi ninga kharini gudogoreya nyo gire gilogyo?

³ Leri Vafilipi 2:13. * Jehovha a nga hi ninga gudogoreya nyo gire gilogyo. A gu si gira kharini isoso? Khu giyeyedzo, si nga gira hi tugula muthu libandlani a vbwetago giphaso mwendro thumo nyo khaguri wu vbwetago gu girwa. Mwendro madhota ma nga leri lidangaliya litago khu Bheteli, na li ganeya khu giphaso gi vbwetegago omu nya gipandre nyo khaguri. Isoso adzina si nga hi gira hi dzi wudzisa esi: ‘Nyi nga gira ginani gasi gu phasedzeya?’ Mwendro adzina hi lombidwe gu gira thumo nyo garadze ganiolu hi dzi wudzisa gu khethu ina kamo hi na wu kodza. Mwendro saye hwane nya gu leri mavesi nyo khaguri nya Bhibhiliya, adzina hi nga dzi wudzisa gu khethu: ‘nyi nga gi thumisa kharini gipandre gegi nya Bhibhiliya gasi gu phasa vambe?’ Jehovha kha na nga hi gurumedza gu gira gilogyo. Ganiolu tepo a wonago gu khuye hi ngu dundrugeya khu gu gira gilogyo, Jehovha a nga hi ninga gudogoreya nyo tadzise esi hi si pimisago.

4. Jehovha a nga hi ninga kharini tshivba nya gu gire gilogyo?

⁴ Jehovha gambe a nga hi ninga tshivba nyo gire gilogyo. (Isa. 40:29) Khu ndziya muni? Uye a nga hi ninga liphuvbo nya guage gasi gu tshukwadzisa makodzelo hi gu nawo. (Ekiso. 35:30-35) Khu gu thumisa hengeledzano yaye, Jehovha a nga hi hevbudza gu gira mithumo nyo khaguri. Wa gu ba u kanakana khu magirelo nya thumo nyo khaguri u ningidwego, lomba giphaso. Nigu dzipwe na wu tshulegide gu lomba “tshivba . . . nya yikhongolo” ga Babe wathu nya wuhindzi wa ndzadzini. (2 Kor. 4:7; Luka 11:13) Omu nya Bhibhliya gu na ni siyeyedzo nya singi nya edzi Jehovha a thumisidego khidzo vama ni vanyamayi khu gu va ninga gudogoreya ni tshivba nya gu gire gilogyo. Tepo hi wonago matimo yaya, zama gu dundrugeya khedzi Jehovha a nga gu thumisago khidzo khu ndziya yamweyo.

5. Ginani hi gi hevbulago khu tepo Jehovha a thumisidego Mosi gasi gu tshudzisa vathu Vaye?

⁵ Jehovha giride gu Mosi a khala mutshudzisi wa vaIsrayeli. Ganiolu, a mu thumiside khu tepo muni? Ina khu tepo yile uye mune a nga ba a dzipwa na gu ninganedwa, hwane nyo ‘hevbudzwe guti gwatshavbo gwa Vagipiti’? (Mith. 7:22-25) Ahihi, Jehovha thumiside Mosi hwane nya gu mu phase gu khala muthu nya gudzinogise, ni nya gurule. (Mith. 7:30, 34-36) Jehovha ningide Mosi gutiya-hwambo gasi a ya ganeya ni pfhumu nya tshivba ya Egipito. (Ekiso. 9:13-19) Ginani hi gi hevbulago khedzi Jehovha a thumisidego khidzo Mosi ni tepo a mu thumisidego khiyo? Jehovha a gu thumisa ava va zamago gu pimedzeya makhalelo yaye ni ava va mu tumbago khu guvbeleya. — Filp. 4:13.

6. Ginani hi gi hevbulago khu ndziya eyi Jehovha a thumisidego khiyo Bharizilayi gasi gu phasa Dhavhidhe?

⁶ Lizana myaga hwane nya isoso, Jehovha thumiside Bharizilayi gasi gu phasa Pfhumu Dhavhidhe. Dhavhidhe gumogo ni vathu vaye va di “garade ni gupwa ndzala ni lidora” tepo va nga ba va tutuma Abhisalamo gyanana gya Dhavhidhe. Gumogo ni vambe, Bharizilayi mwama nyo dandre khu tanga, vegide womi waye mhangoni gasi gu phasa Dhavhidhe ni ava a nga ba ari navo. Bharizilayi kha pimisa gu khuye khu kotani nya tanga yaye, kha ngo ninganedwa gambe gu thumiswa khu Jehovha. Vbavbandze nya isoso, khu wuhindzi thumiside esi a nga ba ari naso gasi gu phasa sithumi sa Jehovha si nga ba si vbweta giphaso. (2 Sam. 17:27-29) Ginani hi gi hevbulago? Gani hi na ni myaga mingani, Jehovha a nga hi thumisa gasi gu phasa vandriyathu  va gipandreni gyathu mwendro va mambe mayigo, ava va hamugago. (Mav. 3:27, 28; 19:17) Ambari ha gu mba si kodza gu va phasa khu wugulu, adzina hi nga gira miningelo hi yi kodzago gasi gu phasedzeya thumo nya mafu yatshavbo, yi na phasago vandriyathu omu gu vbwetegago giphaso. — 2 Kor. 8:14, 15; 9:11.

7. Jehovha thumiside kharini Simiyoni nigu isoso sa gu hi tiyisa kharini?

⁷ Jehovha tumbiside mwama moyo nyo tumbege wa Jerusalema, nyo dandre khu tanga nyo pwane khu Simiyoni gu khuye kha na ngafa na si gu woni Mesiya. Gitumbiso gyogyo si nga gira na gi tiyiside ngudzu Simiyoni, ambari olu a nga ba a vireya Mesiya khu myaga nya yingi. Jehovha tshatshazede Simiyoni khu kotani nya gu khodwa gwaye ni gu timiseya. Litshigu limwedo, “na kutsidwe khu Liphuvbo” a di hongola tempeletunu. Iyoyo a di ya wona Jesu na ngari gyanana, nigu Jehovha thumiside Simiyoni gasi gu profeta maningano ni gyanana gi nga hadzi khala Kristo. (Luka 2:25-35) Ambari olu Simiyoni a fudego Jesu na ngasi pheyi thumo waye nya gu tshumayele, uye bongide ngudzu kholu Jehovha a mu thumisidego khu ndziya yeyi. Nigu uye a na ta mana makategwa nya mangi mindru wa tshigu! Omu nya litigo nya liphya, mwama yoyu nyo tumbege a na ta wona edzi mufumo wa Jesu wu na resago khidzo makategwa ga vatshavbo vathu mafuni. (Gen. 22:18) Anethu hi ngu mu bonga ngudzu Jehovha khu mathomo nya mangi a hi ningago thumoni gwaye.

8. Jehovha a nga hi thumisa kharini kha nga edzi a thumisidego khidzo Bharinabha?

⁸ Ga lizana myaga nyo pheye teponi ya Kristo E.C., mwama moyo nya wuhindzi nyo pwane khu Josefe a di dziemiseya gasi gu thumiswa khu Jehovha. (Mith. 4:36, 37) Kha nga olu Josefe a nga ba ari muthaveleyi nya wadi ngudzu, vapostoli va di mu riya gu khavo khu Bharinabha, si thulago gu khiso “Gyanana nya gutangadzise.” Khu giyeyedzo, tepo Sawule a nga khala muKristo, gu tala nya vandriyathu va di gu thava gu mu hidzimeleya khu kotani nya phungu a nga ba ari nayo nyo pwane muwugeyi nya libandla. Ganiolu Bharinabha thavelede ni gu phasa Sawule nigu Sawule bongide ngudzu khu isoso. (Mith. 9:21, 26-28) Khu hwane nya tepo, madhota ya Jerusalema ma wonide na si gu vbwetega gu thaveleya vandriyathu va nga ba va vbanya hwindzo, Antiyokiya ga Siriya. Khu mani va mu rumedego iyoyo? Khu Bharinabha! Va hathide gwadi. Ha gu hevbula gu pwane Bharinabha a di ya “embela vatshavbo va simama gu khala ni Pfhumu khu monyo moyo vatshavbo.” (Mith. 11:22-24) Khu ndziya yamweyo, muhuno, Jehovha a nga hi phasa gu thaveleya vandriyathu. Khu giyeyedzo, uye a nga hi thumisa gasi gu thaveleya vale va fedwego khu sigodwa sawe. Adzina saye a nga hi kutsa gu wuseya mwendro gu ligareya muthu nyo khaguri a dwalago mwendro a vbedego tshivba, gasi gu mu embeya malito nyo thaveleye. Ina u ngu dzumeya gu thumiswa khu Jehovha kha nga edzi a thumisidego khidzo Bharinabha? — 1 Tes. 5:14).

9. Ginani hi gi hevbulago khu ndziya eyi Jehovha a thumisidego khiyo Vasily gasi gu khala muhavisi nya wadi khu liphuvboni?

⁹ Jehovha phaside ndriyathu moyo nyo pwane khu Vasily gu khala muhavisi nya wadi khu liphuvboni. Tepo Vasily a nga khala lidhota nari ni 26 myaga, uye a di gu thava gu khuye kha na nga si kodza gu phasa libandla khu liphuvboni, ngudzungudzu vale va nga ba va emisana ni sigaradzo. Ambari ulolo, uye phasidwe khu madhota ma vidzidwego ni gu hongola Xikwathunu nya Vavhangeyi nya Mufumo. Vasily a dzi garadzide ngudzu gasi gu tshukwadzisa silo nyo khaguri. Khu giyeyedzo, uye giride sasamedzo nya misuwo a nga ba a vbweta gu yi vboheya. Kha nga olu a vbohedego misuwo yoyo, uye si kodzide gu vbedza hwanga vbadugwanavbadugwana. Olu wari khuye: “Esi si nga ba si nyi gira nyi manega ni hwanga gale, olu sa gu nyi reseya gutsaka.  Tepo Jehovha a nyi phasago gu mana lowo gasi gu thaveleya ndriyathu libandlani, si ngu nyi reseya gutsaka.” Vandriyathu, mwa gu gira kha nga Vasily, mu dzumeya gu thumiswa khu Jehovha, uye a na mi ninga makodzelo nyo gire nya singi libandlani.

10. Ginani egi Abhigayili a giridego, nigu ginani u gi hevbulago khu giyeyedzo gyaye?

¹⁰ Dhavhidhe gumogo ni vathu vaye va di gu tutuma Pfhumu Sawule, nigu va di gu vbweta giphaso. Vathu va Dhavhidhe va di lomba guhodza nya gudugwana ga mwama moyo nya gighanyi nya muIsrayeli nyo pwane khu Nabhali. Avo va dzipwide na va tshulegide gu mu lomba kholu va nga ba va vhikede mitshambi ya Nabhali giwulani. Ganiolu, Nabhali bombide gu va ninga gilogyo. Dhavhidhe a di goroga nyo bwe a vbweta ni gu songa Nabhali ni vatshavbo vama va ndrangani gwaye. (1 Sam. 25:3-13, 22) Ambari ulolo, Abhigayili ngadza Nabhali a diri nyamayi nyo mbure ngudzu ni guti. Khu gu tiya hwambo, a di hidzimeya migondroni ya Dhavhide a bwe a mu lomba gu mba dzi vbweteya nandru nya novba khu gu songa mwama waye Nabhali. Khu wuwadi, uye a di mu kutsa gu vega satshavbo mandzani ga Jehovha. Malito ya Abhigayili nyo dzivege vbavbatshi ni mithumo yaye nya yadi si khuhide monyo wa Dhavhidhe. Uye tugude gu khuye khu lisine khu Jehovha a rumedego Abhighayili. (1 Sam. 25:23-28, 32-34) Abhigayili hagulede makhalelo nya yadi ma nga gira gu a thumiswa khu Jehovha. Khu gu fana, maKristo nya vanyamayi ma haguleyago wuwadi ni gu manega ni guti ma nga thumiswa khu Jehovha gasi gu tiyisa dzindranga dzawe ni vambe libandlani. — Mav. 24:3; Tit. 2:3-5.

11. Ginani egi sanana nya sagadzyana sa Salumi si giridego nigu khu vamani va si pimedzeyago muhuno?

¹¹ Ga lizana myaga yi nga landreya, sanana nya sagyadzyana sa Salumi si pategide ga vale va thumisidwego khu Jehovha gasi gu ya wusedza mabhiyo ya Jerusalema. (Neh. 2:20; 3:12) Ambari olu papayi waso a nga ba a ri pfhumu, sanana nya sagadzyana sa Salumi si di dzi ningedza gasi gu gira thumo wowu nyo garadze, wu nga ba wu va vega mhangoni. (Neh. 4:15-18) Iso si di gu hambanide ngudzu ni vama nya lisima va Tekowa va nga ne dzumeleya “dzindruna dzawe” guya phasedzeya thumo! (Neh. 3:5) Nga dundrugeya khu gutsaka si gupwidego sanana sa Salumi tepo libhiyo li nga vbeya gu vbahwa khu 52 matshigu basi! (Neh. 6:15) Muhuno, vandriyathu nya vanyamayi va ngu tsaka khu gu phasedzeya omu nya mithumo nyo hathege nya nga gu vbaha ni gukhataleya dzinyumba dzi hendzeledzidwego ga Jehovha. Makodzelo, guvbisega ni gutumbega ga vandriyathu nya vanyamayi khya lisima gasi gu thumo wu dugeleya.

12. Jehovha a nga hi thumisa kharini kha nga Tabhita?

¹² Jehovha kutside Tabhita gu engedzeya ‘mithumo nya yadi ni gu phasedzela’ ngudzungudzu dzinoni. (Mith. 9:36) Khu kotani nya wuhindzi waye nya gu samadzise ni wuwadi, nya vangi va lide tepo a ngafa. Ganiolu, tepo mupostoli Pedro a nga mu wusago khu gufani, avo va tsakide kamo ngudzu. (Mith. 9:39-41) Ginani hi gi hevbulago khu Tabhita? Gani hi vaphya mwendro hi dandride khu tanga, gani hi vama mwendro vanyamayi, hatshavbo hi nga gira ni gevbini gasi gu phasa vandriyathu. — Hebh. 13:16.

13. Ndriyathu moyo nyo pwane khu Ruth, a nga ba ari ni dzitshoni, thumisidwe kharini khu Jehovha nigu ginani a ganedego?

¹³ Ndriyathu moyo nya nyamayi nyo pwane khu Ruth a nga ba ari ni dzitshoni a di gu vbweta gu khala misiyonariyu. Na ngari gyanana, uye a di gu gimbiya khu ndranga ni ndranga a kavedzeya sidangaliyana vathu. Uye a di khuye: “Nyi di gu wu tsakeya thumo wowu.” Ambari ulolo, gu ganeya khu ndranga ni ndranga ni gu embeya vambe maningano ni Mufumo wa Nungungulu gu di ri gigaradzo gwaye. Ambari olu Ruth a nga  ba ari ni dzitshoni, a si kodzide gu khala piyonero nya tepo yatshavbo na ari ni 18 myaga. Khu 1946 uye hevbude Xikola nya Bhibhiliya ya Gileyadhi ya Torre de Vigia nigu khu hwane a di ya thumeya Havai ni Japão. Jehovha a mu thumiside ngudzu gasi gu phalalegisa mahungu nya yadi omu nya mayigo yaya. Hwane nya gipimo nya 80 myaga na gu tshumayela, Ruth a di sega khu malito yaya: “Jehovha a ngu nyi tiyisa tepo yatshavbo. Uye a ngu nyi phasa gu pala dzitshoni. Nyi ngu tumba gu kheni Jehovha a nga thumisa ni wevbini a tumbago uye.”

14. Guya khu Vakolosi 1:29, ginani hi yedego gu gira gasi hi thumiswa khu Jehovha?

¹⁴ Ndrani nya matimu, Jehovha thumiside sithumi saye khu dzindziya nyo hambanehambane. Jehovha a na gu thumisa khu ndziya muni? Si naya khedzi u na dzi ningedzeyago khidzo. (Leri Vakolosi 1:29.) Wa gu dzi ningedzeya, Jehovha a nga gira gu u khala muvhangeli nya wadi, muhevbudzi nya wadi, muthaveleyi nya wadi, githumi nya gyadi, pari nya yadi mwendro ni gyevbini a gi vbwetago gasi gu tadzisa gugola gwaye.

15. Guya khu 1 Thimoti 4:12, 15, ginani egi vaphya va yedego gu lomba Jehovha gu a va phasa gu gira?

¹⁵ Ahanti enu vaphya? Gu ngu vbwetega ngudzu vama nya tshivba gasi gu thuma libandlani kha nga vaphasedzeyi nya libandla. Ga mambe mabandla gu tade ngudzu madhota gu vbindra vaphasedzeyi nya libandla. Ina enu vaphya mu ngu haguleya misuwo nya gu gire mithumo nya yingi libandlani? Dzimbe dzitepo vambe vandriyathu va ngu ganeya khavo: “nyi ngu tsaka khu gu thuma kha nga muhuweleyi basi.” Abari gu anuwe wa gu dzipwa khu ndziya nyo fane, lomba Jehovha gu khuwe a gu phasa gu haguleya gudogoreya nya gu khale muphasedzeyi nya libandla ni makodzelo nyo gire ni gyevbini gasi gu mu thumeya. (Muh. 12:1) Hi ngu vbweta giphaso gyago! — Leri 1 Thimoti 4:12, 15.

16. Ginani hi yedego gu lomba Jehovha nigu khu ginani?

¹⁶ Jehovha a nga gira gu u khala ni gyevbini a gi vbwetago gasi gu tadzisa gugola gwaye. Khu kharato mu lombe gu a gu niga gudogoreya nya gu gire thumo waye, u bwe u lomba gu khuwe a gu ninga tshivba u yi vbwetago. Gani u muphya gani u dandride khu tanga, thumisa tepo yago, tshivha ni gyevbini u gu nagyo gasi gu rungudza Jehovha olu. (Muh. 9:10) U nga dzumeleyi hwanga mwendro gudzipwa nya mba gwadi gu gu gira u luza lithomo nya gu gire ni gyevbini u gi kodzago thumoni wa Jehovha. Lithomo nya likhongolo gu gira ni gyevbini gasi gu ninga wuzundzu Papayi wathu nya lihaladzo!