1. Tepo hi yago hi dandra khu tanga, misuwo muni nya yadi hi nga dzi vegeyago?

 TEPO hi gumbago, adzina hi nga thava hi pimisa gu khethu Jehovha kha na nga hi wona gambe nga vathu nya lisima nga gale. Lisine gu adzina olu hi mwalo gambe tshivba nya ga iyo hi nga ba hiri nayo gale, ganiolu hi nga thumisa guti ni matshango hi gu nawo gasi gu phasa vaphya gu gira gwadi mithumo yawe hengeledzanoni ya Jehovha va bwe va dzumeya malungelo nya maphya. Ndriyathu moyo a nga ba ari Lidhota khu tepo nyo laphe a di khuye: “Tepo nyi nga pheya gu tandrega gu gira mithumo nyo khaguri khu kotani nya tanga, nyi tsakide khu gu dziti gu kheni libandlani gu diri ni vaphya va ninganedwago khu gu gira thumo wowu.”

2. Ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yeyi?

² Avba nya ndrima yi vbindridego, hi wonide gu khethu khu ginani si gu sadi gu vaphya va khala dzipari dza vandriyathu va dandridego khu tanga. Avba nya ndrima yeyi hi na wona 4 makhalelo aya vandriyathu va dandridego khu tanga va yedego gu ma yeyedza. A gu gu dzi nogisa, gu dzumeya gu hegedwa gwawe, gu bonga ni wuhindzi. Makhalelo yaya ma na phasa vandriyathu va dandridego khu tanga gu thuma gumogo ni vaphya. Nigu isoso si na phasa libandla latshavbo.

3. Guya khu Vafilipi 2:3, 4, ginani gu dzi nogisa nigu ndriyathu a dandridego khu tanga a nga gu yeyedza kharini?

³ Vandriyathu va dandridego khu tanga va yede gu dzi nogisa gasi gu phasa vaphya. Muthu a dzi nogisago khu wule a wonago vambe na vari ni lisima gu vbindra uye. (Leri Vafilipi 2:3, 4.) Vadriyathu va dandridego khu tanga va yeyedzago likhalelo leli, va ngu pwisisa gu khavo gilo nyo khaguri gi nga girwa khu dzindziya nyo hambanehambane nigu dzindziya dzodzo na dzi gu seketedwa umo nya Bhibhiliya. Khu kharato, avo kha va khavireyi gu khavo vatshavbo va gira mithumo nga edzi avo va nga ba va gira  khidzo. (Muh. 7:10) Ambari olu va gu na ni matshango nya mangi gasi gu bhuleya vaphya, vandriyathu va dandridego khu tanga va dzi nogisago va ngu dziti gu khavo “makhalelo nya mafu yaya ma ngu vbindra.” Khu kharato, adzina si nga lomba gu va hevbula gu dzi pwananisa ni giemo nya giphya. — 1 Kor. 7:31.

4. Vawoneleyi nya gipandre va gu yeyedza kharini makhalelo nyo fane ni aya ya Valevhi?

⁴ Vandriyathu va dandridego khu tanga va dzi nogisago va ngu dziti gu khavo tepo va engedzeyago gu gumba, adzina kha va na nga si kodza gu gira nya singi nga gale. Khu giyeyedzo, vawoneleyi nya sipandre tepo va enedzago 70 myaga vo ningwa yimbe mithumo. Ganiolu, isoso si nga va garadzeya kholu avo va ngu tsakiswa ngudzu khu gu phasa vandriyawe. Lihaladzo va gu nalo khu thumo wawe likhongolo ngudzu nigu va ngo dzina gu gira thumo wowu. Ambri ulolo, avo va ngu pwisisa gu khavo thumo wowu wu yede gu girwa khu vaphya. Vandriyathu vava va gu yeyedza makhalelo nya nga ya Valevhi dziteponi dza va na Israyeli. Tepo Valevhi va nga ba va enedza 50 myaga avo va di gu ema gu thuma umo nya tabernakeli. Gutsaka ga Valevhi vava va dandridego khu tanga gu di si dzi seketeyi basi avba nya thumo va nga ba va wu gira. Ganiolu, avo va di gu dzi garadzeya gu gira mithumo va nga ba va yi kodza ni gu gira satshavbo va nga ba va si kodza gasi gu phasa vaphya. (Mite. 8:25, 26) Muhuno vawoneleyi nya sipandre va gu enedza 70 myaga va gu ema gu gira thumo wawe nya gu endreye mabandla, ganiolu avo va ngo simama gu phasa ni gu tiyisa libandla va thumeyago ga ilo.

5. Ginani u gi hevbulago khu giyeyedzo gya Dan ni Katie?

 ⁵ Nga wona giyeyedzo gya Dan, oyu a vbedzidego 23 myaga na thuma kha nga muwoneleyi nya gipandre. Tepo Dan a nga enedza 70 myaga, uye ni mwangadzi waye Katie va di rumedwa gasi guya thuma kha nga vapiyonero nyo hathege. Ganiolu, va dzi pwananiside kharini ni malungelo yawe nya maphya? Dan wari khuye olu uye pharegide ngudzu gu vbindra gale! Uye a ngu khataleya mithumo yaye libandlani, a phasa vandriyathu gu khala vaphasedzeyi nya libandla a bwe a trenari vambe gu tshumayela umo nya madhoropa ni omu nya mapaso. Vandriyathu mu dandridego khu tanga, gani mu womo thumoni nya tepo yatshavbo mwendro ne, mu nga gira nya singi gasi gu phasa vambe. Khu ndziya muni? Zamani gu dzi pwananisa ni giemo nya giphya, mu dzi vegeya misuwo nya yiphya, mu bwe mu vega gupima avba nya esi mu si kodzago gu gira nasiri ga esi mu gu mba si kodza.

6. Khu ginani si gu sadi gu dzumeya gu hegedwa gwathu? Ninga giyeyedzo.

⁶ Muthu a dzumeyago gu hegedwa gwaye a ngu pwisisa gu khuye khandri satshavbo a si kodzago gu gira. (Mav. 11:2) Kha nga handro wakone, uye a gu tsaka a bwe a simama gu thuma khu sighingi. Hi nga fananisa muthu a dzumeyago gu hegedwa gwaye ni oyu a gimbidzisago movha avba nya gigomo. Gasi gu vbindra avba nya gigomo gile, mu gimbidzisi nya movha a yede gu gira dzimudansa nyo khaguri. Lisine gu uye adzina kha na nga vhula ngudzu ganiolu, uye a na simama ni liendro laye. Khu ndziya nyo fane, muthu a dzumeyago gu hegedwa gwaye a ngu yiti tepo nya gu gire dzimudansa nyo khaguri gasi a simama gu thumeya Jehovha ni gu phasa vambe. — Filp. 4:5.

7. Bharizilayi yeyedzide kharini gu khuye a di gu dzumeya gu hegedwa gwaye?

⁷ Nga dundrugeya khu giyeyedzo gya Bharizilayi, tepo a nga ba ari ni 80 myaga, pfhumu Dhavhidhe a di mu konvhidhari gasi gu hongola a ya gira gipandre nya dranga nya wufumu. Bharizilayi khu guti gu hegedwa gwaye kha dzumeya konvhite ya pfhumu Dhavhidhe. Uye a di gu dziti gu khuye khu kotani nya tanga yaye khandri satshavbo a nga hadzi si kodza gu gira. Khu kharato, a di lomba gu khuye muphya moyo nyo pwani khu Kimani a hongola wulangani gwaye. (2 Sam. 19:35-37) Gu fana ni Bharizilayi, vandriyathu va dandridego khu tanga va ngu tsaka khu gu diga vaphya va khathaleya mithumo nyo khaguri.

8. Pfhumu Dhavhidhe yeyedzide kharini gu khuye a di gu dzumeya gu hegedwa gwaye tepo a nga vbweta gu vbaha tempele?

⁸ Pfhumu Dhavhidhe a diri giyeyedzo nya gyadi nuye nya muthu a dzumeyago gu hegedwa gwaye. Egi a nga ba a gi vbweta ngudzu gu vbaha nyumba ya Jehovha ganiolu, Jehovha mu embede gu khuye lithomo lolo li na ningwa gyanana gyaye Solomoni. Dhavhidhe dzumede esi Jehovha a ganedego ni gu gira satshavbo a nga si kodza gasi gu phasedzeya avbo nya projeto yeyi nya gu vbahe (1 Dzik. 17:4; 22:5) Dhavhidhe kha pimisa gu khuye, khuye enga a ninganedwago khu gu gira thumo wule, kha nga olu Solomoni a nga ba “a ngari gyanana a nga ba a si guti gilo.” (1 Dzik. 29:1) Dhavhidhe a di gu dziti gu khuye thumo nya gu vbahe wu di hadzi gimbiya gwadi kholu Jehovha a nga hadzi gu wu kategisa na siri khu kotani nya tanga mwendro nya guti ga vale va nga ba va thangeya thumo. Ava va dandridego khu tanga muhuno va ngo simama gu pimedzeya Dhavhidhe khu gu simama gu thumeya Jehovha khu sighingi ambari thumo wawe na wu vbindrugedzide. Nigu avo va ngu dziti gu khavo, Jehovha a na kategisa vaphya va girago thumo uwo va nga ba va gira gale.

9. Ndriyathu moyo a nga ba ari givbango nya Kometi nya litamo, a yeyedzide kharini gu khuye a di gu dzumeya gu hegedwa gwaye?

⁹ Giyeyedzo gya matshigoni yathu nya ndriyathu  a dzumedego gu hegedwa gwaye khigyo gya ndriyathu nyo pwani khu Shigeo. Khu 1976, tepo a nga enedza 30 myaga, a di hathwa gasi gu khala givbango nya Kometi nya Litamo. Khu 2004 a di khala mutshanganisi nya Kometi nya litamo. Hwane nya tepo nyo khaguri, uye a di pwisisa gu khuye mwalo gambe tshivba nya nga eyi a nga ba ari nayo gale nigu, uye a di si kodzi gu khataleya thumo nya nga idzo a nga ba a wu khataleya khidzo gale. Uye a di gombeya khu mahungu yaya a bwe a wona gu khuye i tshukwana muphya a khataleya thumo wule a nga ba a wu gira. Shigeo, muhuno kha thumi gambe kha nga mutshanganisi ganiolu, a ngo simama gu thuma khu sighingi kha nga givbango nya Komite nya lithamo. Kha nga hi si wonidego avba nya giyeyedzo gya Bharizilayi, pfhumu Dhavhidhe ni Shigeo, muthu a dzi nogisago ni gu dzumeya gu hegedwa gwaye, kha vegi gupima avba nya guti ogu vaphya va gu nago, ganiolu avba nya esi va si kodzago gu gira. Uye kha na nga vbweta gu palisana navo, ganiolu a na va wona kha nga sithumi kwanu. — Mav. 20:29.

10. Vandriyathu va dandridego khu tanga va yede gu va wona kharini vaphya libandlani?

¹⁰ Vandriyathu va dandridego khu tanga, va gu wona vaphya kha nga siningwa sitago khiyo ga Jehovha. Nigu, va ngu bonga khu satshavbo esi vaphya va girago. Tepo tshivba ya vandriyathu va dandridego khu tanga yi yago yi vbunguga, avo va ngu tsaka khu gu wona gu khavo libandlani gu na ni vaphya va gu na ni tshivba nigu va dzi emisede gu gira ni wevbini thumo.

11. Rute 4:13-16 a gu yeyedza kharini gu khuye vandriyathu va dandridego khu tanga va ngu phasega va gu dzumeya giphaso gya vaphya?

¹¹ Umo nya Bhibhiliya, Nowemi a diri giyeyedzo nya gyadi nya muthu a dandridego khu tanga a nga yeyedza gubonga. Uye dzumede giphaso gya gadzamwane waye Rute a nga ba a ri  dugwana ngudzu gwaye. Gupheyani Nowemi a di kutsa Rute gu bwelela ga valongo vaye, ganiolu tepo Rute a nga gurumedza Nowemi gu hongola naye bhetlehema, Nowemi a di dzumeya giphaso gya gadzamwane waye. (Rute 1:7, 8, 18) Nigu isoso si reside makategwa ga vanyamayi vava vavavili! (Leri Rute 4:13-16.) Vandriyathu va dandridego khu tanga va dzi nogisago va ngu landra giyeyedzo gya Nowemi.

12. Pawulo yeyedzide kharini gu khuye a diri muthu nya gu bonge?

¹² Mupostoli Pawulo a di gu bonga khu giphaso a nga ba a ningwa khu vandriyathu. Khu giyeyedzo, uye bongide Makristo ya Filipi khu siningwa va nga mu rumeleyago. (Filp. 4:16) Uye gambe bongide khu giphaso a nga ningwa khu Thimoti. (Filp. 2:19-22) Nigu, Pawulo bongide Nungungulu kholu vandriyathu va nga hongola va ya mu tiyisa tepo a nga ba a hongola aya khothedwa Roma. (Mith. 28:15) Pawulo a diri muthu nya sighingi, nigu a di gu gimbide mipfhuka nyo laphe ngudzu gasi guya tshumayela nigu tiyisa mabandla. Ganiolu, uye a diri muthu nya gu dzi nogise nigu a di gu dzumeya giphaso gya vandriyaye.

13. Vandriyathu va dandridego khu tanga va nga yeyedza kharini gu khavo va ngu bonga khu gu manega ni vaphya libandlani?

¹³ Wa gu ba u gumbide, gu na ni dzindziya nya dzingi nyo yeyedze gu khuwe u ngu bonga khu vaphya va gu romo libandlani gwago. Khu giyeyedzo, vambe va nga gu ninga bholeya, va gu phasa gu renga renga silo mwendro gu gu gireya simbe silo. Khu kharato, bonga u bwe u dzumeya giphaso gyawe. Dundruga gu khuwe giphaso gyawe mweyo nya dzindziya edzi Jehovha a yeyedzago khiyo gu khuye a ngu gu haladza. Esi si nga gira gu u khala pari nya yikhongolo ngudzu ya wule a gu phasidego. Tepo yatshavbo zama gu phasa dzipari dzago gu khala dzipari dza Jehovha u bwe u dzi embeya gu khuwe u ngu tsaka ngudzu khu gu wona vaphya na va dzi garadzeya gu gira nya singi libandlani. Nigu, dzi ninge tepo nya gu va bhuleye matshango u ma manidego womini gwago. Wa gu gira isoso, u na yeyedza gu khuwe u ngu “bonga” Jehovha khu vaphya va gomogo libandlani. — Kol. 3:15; Joh. 6:44; 1 Tes. 5:18.

14. Pfhumu Dhavhidhe yeyedzide kharini wuhindzi?

¹⁴ Giyeyedzo gya pfhumu Dhavhidhe gya gu hi yeyedza limbe likhalelo nya lisima eli vandriyathu va dandridego khu tanga va yedego gu li yeyedza. A gu wuhindzi. Uye duside dzitshapawu nya dzingi ni simbe silo nya lisima gasi gu phasedzeya guvbahwa nya tempele. (1 Dzik. 22:11-16; 29:3, 4) Uye giride esi ambari olu a nga ba a dziti gu khuye vathu va di hadzi gu yi rana khavo tempele ya Solomoni. Ha gu ba hiri mwalo tshivba nyo patege avbo nya dzi projeto nya gu vbahe nya hengeledzano, hi nga simama gu phasedzeya avbo nya dziprojeto dzedzi khu miningelo yathu guya khu makodzelo yathu. Nigu, hi nga bhuleya vaphya matshango hi ma manidego womini gwathu.

15. Silo muni nya lisima esi mupostoli Pawulo a ningidego Thimoti?

¹⁵ Hongoleni hi wonani giyeyedzo gya Mupostoli Pawulo maningano ni wuhindzi. Uye a di dzega Thimoti a gimbiyagimbiya naye umo nya maendro yaye nya wu misiyonariyu a bwe a hevbudza Thimoti matshumayelelo ni ma hevbudzelo yaye. (Mith. 16:1-3) Pawulo hevbudzide Thimoti gu khala mutshumayeli ni mu hevbudzi nya wadi nya mahungu nya yadi. (1 Kor. 4:17) Thimoti nuye a thumiside wumeseri a wu manidego ga Pawulo gasi gu phasa vambe gu tshumayela nigu hevbudza gwadi.

16. Khu ginani Shigeo a trenaridego vambe?

¹⁶ Kha nga Pawulo, vandriyathu va dandridego khu tanga kha va thavi gu dzegedwa mithumo khu vaphya tepo va va hevbudzago gu khataleya mithumo nya libandla. Khu myaga nya yingi,  Shigeo hi ganedego khuye gupheyani, a di gu trenari sivbango nya siphya nya Kometi nya litamo. Uye a di gu gira isoso kholu a di gu dziti gu khuye si na seketeya thumo nya mufumo tigoni mule a nga ba a thumeya umo. Kha nga handro wakona, tepo si nga lomba gu a ema gu thuma kha nga mutshanganisi nya Kometi nya litamo, gu diri ni ndriyathu a nga ba a dongisedwe gwadi gasi gu mu tshikedza. Gu ngu vbindra 45 myaga Shigeo na gu thuma avbo nya Kometi nya litamo. Nigu, a ngo simama gu bhuleya matshango yaye vandriyathu nya madzaha. Vandriyathu nya nga Shigeo va ngu phasa ngudzu vathu va Nungungulu.

17. Guya khu Luka 6:38, ginani egi vandriyathu va dandridego khu tanga va nga ningago vaphya?

¹⁷ Vandriyathu mu dandridego khu tanga, mu giyeyedzo nya gyadi gi yeyedzago gu khigyo gu thumeya Jehovha khu gu khodwa ni gu tumbega khigyo gi hi ningago gu tsaka. Giyeyedzo gyanu nya gyadi gya gu yeyedza gu khigyo gwadi ngudzu gu hevbula matshina nya milayo nya Bhibhiliya hi bwe hi ma thumisa. Enu mu ngu dziti gwadi edzi silo si nga ba si girwa khidzo gale, ganiolu mu ngu pwisisa gambe gu khenu si na ni lisima gu mba bangeleya avbo nya silo sa gale, mu dzi pwananisa ni siemo nya siphya. Anenu vandriyathu mu dandridego khu tanga mu nga rigu gu bhabhatiswa mu nga phasa vambe khu dzindziya nya dzingi. Mu nga va bhuleya khu gu tsaka mu gupwago khu gu ba mu tide Jehovha olu mu dandridego. Vaphya va na tsaka ngudzu khu gupwa matshango yanu ni esi mu si hevbudego. Mwa gu “ningani” mu bwe mu bhuleya vaphya matshango yanu Jehovha a na mi kategisa ngudzu. — Leri Luka 6:38.

18. Vandriyathu va dandridego khu tanga ni vaphya va nga phasana kharini?

¹⁸ Vaphya ni va ndriyathu va dandridego khu tanga va gu khala dzipari va na phasana ngudzu. (Rom. 1:12) Vandriyathu va dandridego khu tanga va nguti silo si gu mba tidwa khu vaphya. Nigu, vaphya va nguti silo si gu mba tidwa khu vandriyathu va dandridego khu tanga. Vandriyathu va dandridego khu tanga va na ni guti ni wugengeli va wu manidego guvbanyani gwavo. Nari gu vaphya va na ni tshivba. Tepo vaphya ni vandriyathu va dandridego khu tanga va thumago gumogo kha nga dzipari, va gu rungudza Papayi wathu wa ndzadzini nigu libandla latshavbo la gu wuyedwa.