1-2. a) Hi nga dzipwa kharini tepo hi dundrugeyago khu womi ni thumo wa Jesu? b) Ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yeyi?

 TEPO hi fedwago khu muthu hi mu golago, ethu hi ngu mu suva ngudzu muthu yoyo. Gupheyani, ethu adzina hi ngapwa ngudzu guvbisa tepo hi dundrugeyago khu matshigu hwane muthu yoyo hi mu haladzago na nga si gufi, ngudzungudzu abari gu a tshanisekide ngudzu na nga si gufi. Hwane nya isoso, ethu adzina hi nga pheya gu tsaka tepo hi dundrugeyago khesi uye a hi hevbudzidego ni gu gira mwendro gu ganeya si nga hi tiyisa ni gu hi gira hi tsaka.

² Khu ndziya nyo fane hi ngapwa ngudzu guvbisa monyoni tepo hi lerigo khu gu tshaniseka ni gufa ga Jesu. Tepo nya Gidundrugiso, ethu hi nga dusa tepo gasi gu dundrugeya gwadi khu tshamuselo nya dzegiso waye. (1 Kor. 11:24, 25) Ambari ulolo, hi nga mana gu tsaka nya gu khongolo tepo hi dundrugeyago khu satshavbo esi Jesu a ganedego ni gu gira tepo a nga ba a romo avba mafuni. Nigu gambe ethu hi ngu tiyiswa tepo hi dundrugeyago khesi a girago olu ni esi a na girago mindru watshigu. Gu dundrugeya khu silo sesi ni lihaladzo laye a li yeyedzidego si nga hi kutsa gu yeyedza gubonga, kha nga edzi hi na si wonago avba nya ndrima yeyi.

3. Sighelo muni hi gu naso nya gu bonge khu dzegiso?

³ Ethu hi ngu bonga ngudzu tepo hi dundrugeyago khu womi ni gufa ga Jesu. Tepo Jesu a nga ba a romo mafuni uye a hevbudzide vathu maningano ni silo nya sadi esi Mufumo wa Nungungulu wu nga hadzi gu gira. Ethu hi ngu gola esi Bhibhiliya yi si hevbudzago maningano khu dzegiso ni silo nya sadi si kodzegago khu kotani nya dzegiso. Ethu hi ngu bonga khu dzegiso kholu isoso sa gu hi tuleya ndziya nya gu manege ni wupari nyo tiye  ni Jehovha gumogo ni Jesu. Vale gambe va khodwago ga Jesu va na ni gutumba nya gu vbanye kala gupindruga ni gu wona sigodwa sawe si fudego na si wuswa si vbanya gambe. (Joh. 5:28, 29; Rom. 6:23) Ethu kha ha gira gilo gasi gu ninganedwa khu makategwa yaya ni gu gima kha hi na nga si kodza gu livba esi Nungungulu ni Kristo va hi giredego. (Rom. 5:8, 20, 21) Ganiolu, ethu hi nga yeyedza gubonga gwathu. Khu ndziya muni?

4. Mariya Madhalene yeyedzide kharini gubonga khesi Jesu a nga ba mu girede? (Wona fotu.)

⁴ Wona giyeyedzo gya nyamayi moyo nya Mujudha nyo pwani khu Mariya Madhalene. Uye a di gu tshaniseka ngudzu khu kotani nya olu 7 madhemoni ma nga ba ma mu garadza. Uye a di gu pimisa gu khuye mwalo a nga hadzi gu si kodza gu mu phasa. Ganiolu, nga dundrugeya khedzi uye a bongidego khidzo tepo Jesu a nga mu tshudzisa ga madhemoni yale. Gubonga gwaye gu mu kutside gu khala moyo nya valandreyi vaye ni gu thumisa tepo yaye, tshivba ni esi a nga ba ari naso gasi gu seketeya thumo nyo tshumayele. (Luka 8:1-3) Ambari olu Mariya a yeyedzidego gubonga khesi Jesu a mu giredego, uye adzina saye kha nga ba a dziti gu khuye Jesu a di hadzi gu mu gireya nya singi gambe mindru watshigu. Uye a di hadzi ningeya womi waye khu kotani nya vathu, “gasi ni wevbi a khodwago gwaye” a si kodza gu mana womi nya gupindruge. (Joh. 3:16) Ambari ulolo, Mariya yeyedzide gubonga ga Jesu khu gu tumbega gwaye. Tepo Jesu a nga ba a romo avba nya simbo nya tshanisa, Mariya khade vbafuvbi gwaye gasi gu mu seketeya ni gu seketeya vambe va nga ba va romo vbale. (Joh. 19:25) Hwane nya gu ba Jesu a fude, Mariya ni vanyamayi vavili va hongode ni mafura gasi guya mu todzeleya gasi a dzingwa. (Marko 16:1, 2) Mariya a tshatshazedwe kholu a nga ba a tumbega ga Jesu. Uye a manegide ni litsako nya guti Jesu ni gu ganeya naye, a gu lithomo valandreyi nya vangi va nga mba manega nalo. — Joh. 20:11-18.

5. Hi nga yeyedza kharini gubonga gwathu khu satshavbo esi Jehovha ni Jesu va hi giredego?

⁵ Anethu hi nga yeyedza gubonga gwathu  khu satshavbo esi Jehovha ni Jesu va hi gireyago khu gu thumisa tepo yathu, tshivba ni dzithomba dzathu gasi gu thumeya Jehovha. Khu giyeyedzo, hi nga dzi ningedzeya gasi gu phasedzeya avbo nya gu vbahe dzinyumba dzi thumiswago gasi gu khozeya Jehovha hi bwe hi simama gu dzi sayisa.

6. Khu ginani hi nga ganeyago gu khethu dzegiso giningwa egi moyo ni moyo wathu a gu nagyo?

⁶ Tepo hi wonago edzi Jehovha ni Jesu va hi haladzago khidzo, ethu a gu kutshwa gu va haladza navo. (1 Joh. 4:10, 19) Ethu hi ngu va haladza ngudzu tepo hi tugulago gu khethu Jesu a di feya moyo ni moyo wathu. Mupostoli Pawulo a di gu siti isoso nigu a yeyedzide gubonga gwaye tepo a nga loveya Vagalatiya gu khuye: “Mwamana wa Nungungulu a nyi haladzidego kala gu ningela guvbanya gwaye khu kota yangu.” (Gal. 2:20) Khu kotani nya olu Jesu a hi fedego, Jehovha a nga hidzimeya gwago ni gu uwe nuwe u nga hidzimeya gwaye khu gu u khala pari yaye. (Joh. 6:44) Wa gu dzipwa kharini khu gu dziti gu khuwe Jehovha a ngu wona gilo nyo khaguri nya gyadi gwago nigu a livbide tengo nya wukhongolo gasi gu khala pari yago? Ina esi kha si tiyise lihaladzo lago khu Jehovha ni Jesu? Si na ni lisima gu hi dzi gira giwudziso gegi: ‘Lihaladzo la gu nyi kutsa gu gira?’

7. Kha nga hi si wonago avba nya fotu, vathu vatshavbo va nga yeyedza kharini lihaladzo va gu nalo khu Jehovha ni Jesu? (2 Vakorinto 5:14, 15; 6:1, 2)

⁷ Lihaladzo lathu khu Nungungulu ni Kristo li ngu hi kutsa gu haladza vambe. (Leri 2 Vakorinto 5:14, 15; 6:1, 2.) Mweyo nya ndziya hi yeyedzago khiyo lihaladzo lathu khu gu thuma khu sighingi thumoni nyo tshumayele. Ethu ho ganeya ni vatshavbo hi mananago navo. Ethu kha hi potsi gu ganeya ni muthu khu kotani nya lifumbu laye mwendro umo atago khumo. Nigu gambe, ethu ho ganeya ni vatshavbo vathu gani va ghanyide mwendro sisuwana, gani va hevbude mwendro kha va hevbula. Tepo hi ganeyago  ni vatshavbo hi va manago, ethu ho gira gugola ga Jehovha nya gu “vathu vatshavbo va vbanye ni guti lisine.” — 1 Thim. 2:4.

8. Hi nga yeyedza kharini gu khethu hi ngu haladza vandriyathu?

⁸ Ethu hi ngu yeyedza gambe lihaladzo lathu khu Nungungulu ni Kristo khu gu haladza vandriyathu. (1 Joh. 4:21) Ethu hi ngu va khathaleya na si gu khugeya moyoni tepo avo va tshanganago ni sigaradzo. Ethu hi ngu va thaveleya tepo va fedwago khu muthu va mu golago, hi ngu va wuseya tepo avo va dwalago, nigu hi ngu gira satshavbo hi si kodzago gasi gu va tiyisa tepo avo va vbeyago tshivba. (2 Kor. 1:3-7; 1 Tes. 5:11, 14) Ethu ha gu simama gu va gombeleya kholu hi ngu dziti gu khethu “nombelo wa muthu a lulamidego wu na ni tshivba.” — Jak. 5:16.

9. Khu yevbini yimbe ndziya hi nga yeyedzago khiyo lihaladzo ga vandriyathu?

⁹ Ethu gambe ha gu yeyedza lihaladzo khu vandriyathu khu gu dzigaradzeya gu andrisa gurula navo. Ethu ha gu zama gu pimedzeya giyeyedzo gya Jehovha khu gu divaleya vambe. Jehovha a di gu dzi emisede gu ningeya gyanana gyaye gasi gufa khu kotani nya sighoho sathu, khu kharato ethu hi yede gu dzi emiseya gu divaleya vandriyathu tepo va hi ghoheyago. Ethu kha hi vbweti gu fana ni githumi nya mba gyadi gi khumbugidwego umo nya gimwegyo nya sipimaniso sa Jesu. Ambari olu mune wagyo a nga gi divaleya a gi embeya gasi gi si livbe gambe mangava, githumi gyogyo kha gya divaleya githumi kwathu gi nga ba gi mu dhevha dzitsapawu nya dzidugwana. (Mat. 18:23-35) Abari gu u gandrananide ginyalana ni muthu nyo khaguri libandlani, ina u nga pheya khu gu andrisa gurula na wu nga si hongoli Gidundrugisotuno? (Mat. 5:23, 24) Abari gu u giride isoso, uwe wo yeyedza gu khuwe u ngu haladza Jehovha ni Jesu.

10-11. Madhota ma nga yeyedza kharini gu khayo ma ngu haladza Jehovha ni Jesu? (1 Pedro 5:1, 2)

¹⁰ Madhota ma nga yeyedza kharini lihaladzo lawe khu Jehovha ni Jesu? Mweyo nya ndziya nyo gire isoso, khu gu khathaleya gwadi tshambi wa Jesu. (Leri 1 Pedro 5:1, 2.) Isoso khiso Jesu a embedego Pedro. Hwane nya gu ba a mu bombide guraru, Pedro a yeyedzide gudogoreya nya gu yeyedze lihaladzo laye khu Jesu. Hwane nya gu ba a wusidwe khu gufani, Jesu a di wudzisa Pedro khuye: “Simoni, mwamana wa Jona, u ngu nyi gola guvbindra ava, gani?” Hi nga tiyisega gu khethu Pedro a giride satshavbo a nga si kodza gasi gu yeyedza lihaladzo laye khu mune waye. Jesu khu gu landreya a di embeya Pedro gu khuye: “Havisa dzinvuta dzangu.” (Joh. 21:15-17) Womini gwaye gwatshavbo, Pedro a khathalede tshambi wa muni waye, gasi gu yeyedza gu khuye a di gu haladza Jesu.

¹¹ Madhota, ndrani nya dzisemana na gi si girege Gidundrugiso ni hwane nya gu ba gi giregide, mu nga yeyedza kharini gu khenu malito ya Jesu ma na ni lisima gwanu? Mu nga yeyedza edzi mu haladzago khidzo Jehovha ni Jesu khu gu tshigu ni tshigu mu dzi vegeya tepo nya gu tiyise vandriyathu ni gu gira nya singi gasi gu phasedzeya ava va vbodego khu liphuvboni gu bweleya ga Jehovha. (Ezek. 34:11, 12) Enu gambe mu nga zama gu tiyisa sihevbuli nya Bhibhiliya ni vambe va yeyedzidego gu tsakeya va dzudego Gidundrugisotunu. Ethu ho vbweta gu va gira va dzipwa na va gu hakhega kholu gutumba hi gu nago avo navo va na manega nago va gu khala valandreyi va Jesu.

12. Malito aya Jesu a ganedego ga wutshigu waye nya gu hegise na si gufi ma gu hi ninga kharini gu tiya-hwambo? (Johane 16:32, 33)

¹² Ga wutshigu waye nya gu hegise na si gufi, Jesu a embede valandreyi vaye gu khuye: “Mu  na mana sigaradzo tigoni, aholu nyi tumbeni, kholu eni nyi pade litigo.” (Leri Johane 16:32, 33.) Ginani gi phasidego Jesu gu emisana ni valala vaye khu gu tiya-hwambo ni gu simama na tumbegide kala afa? Uye a di tumba Jehovha. Khu gu dziti gu khuye valandreyi vaye va di hadzi gu emisana ni silingo nya nga esi saye, Jesu a di lomba Jehovha gasi a va woneleya. (Joh. 17:11) Guti isoso sa gu hi ninga kharini gu tiya-hwambo? Kholu Jehovha a na ni tshivba guvbindra valala vathu. (1 Joh. 4:4) Jehovha a ngu wona satshavbo si hi giregeyago. Ethu hi nga tiyisega gu khethu ha gu tumba Jehovha, ethu hi na si kodza gu pala hwanga khu gu yeyedza gu tiya-hwambo.

13. Josefe wa Arimateya a yeyedzide kharini gu tiya-hwambo?

¹³ Wona giyeyedzo gya Josefe wa Arimateya. Uye a di gu ningwa ngudzu githawo khu Vajudha. Uye a diri givbango nya Nyumba nya Wulamuli nya Gijudha. Ganiolu, ndrani nya thumo wa Jesu omu mafuni, Josefe a di gu zundzega, ganiolu a di gu mwalo gu tiya-hwambo. Johane a di ganeya gu khuye uye a diri “mupizane wa Jesu, nya gisihaledza, khu guthava vakhongolo nya Vajudha.” (Joh. 19:38) Ambari olu Josefe a nga ba a vbweta guti mahungu nya Mufumo, uye a di gu siha ga vambe gu khuye a di gu khodwa ga Jesu. Uye a di gu thava gu khuye vathu va di hadzi gu mba mu ninga githawo va gu dziti gu khavo uye a diri moyo nya mupizane wa Jesu. Ganiolu, Bhibhiliya yari khiyo hwane nya gufi ga Jesu, Josefe khu gu hegisa “a di tiya a hongola ga Pilato aya lomba girumbi gya Jesu.” (Marko 15:42, 43) Josefe kha zama gambe gu siha gu khuye a diri moyo nya mupizane wa Jesu.

14. Wa gu ba u thava muthu ginani u na girago?

¹⁴ Ina uwe u ngu thava muthu gu fana ni Josefe? Ina dzimbe dzitepo xikwatunu mwendro thumutuno, uwe u ngu khala dzitshoni gu embeya vambe gu khuwe u Fakazi ya Jehovha? Ina u ngu kangama gu khala muhuweleyi mwendro gu bhabhatiswa khu gu garadzega khedzi vambe va na gu wonago khidzo? U nga digi gu dzipwa gogo gu gu himbedzeya gu gira esi si gu sadi. Gombeya khu monyo wago watshavbo ga Jehovha. Mu lombe gasi a gu ninga gu tiya-hwambo gasi gu u gira gugola gwaye. Tepo u wonago edzi Jehovha a hlamulago khidzo milombelo yago, uwe u na engedzeya gu manega ni tshivba ni gu tiya hwambo. — Isa. 41:10, 13.

15. Hwane nya gu ba Jesu a dzi wonegiside ga valandreyi vaye, litsako lawe li va kutside gu gira ginani? (Luka 24:52, 53)

¹⁵ Tepo Jesu a ngafa, valandreyi vaye va di garadzega ngudzu. Nga dzi dundrugeya na wu gu  romo ga giemo gyawe. Avo kha va nga ba va luzide basi pari yawe nya gu yi gole, ganiolu avo gambe si di gu gira gu khatshi va di luzide gutumba gwawe. (Luka 24:17-21) Ambari ulolo, tepo Jesu a nga dzi wonegisa gwawe, uye a di londrola tepo yile gasi gu va phasa gu pwisisa edzi uye a tadzisidego khidzo giprofeto nya Bhibhiliya. Uye gambe a va ningide thumo nya lisima gasi va wu gira. (Luka 24:26, 27, 45-48) Tepo Jesu a nga gweya ndzandzini hwane nya 40 matshigu, gu garadzega gwawe gu di vbindrugedza gu khala litsako nya likhongolo. Avo va di tsakide ngudzu kholu va di gu dziti gu khavo Jesu a di gu vbanya nigu a di hadzi gu va phasa gu gira thumo owu uye a nga ba a va ningide. Litsako lawe li va kutside gu rungudza Jehovha nya mba ema. — Leri Luka 24:52, 53; Mith. 5:42.

16. Hi nga pimedzeya kharini vapizane va Jesu?

¹⁶ U nga pimedzeya kharini vapizane va Jesu? Ethu hi nga mana gutsaka avbo nya gu khozeye Jehovha nasiri basi tepo nya Gidundrugiso, ganiolu mwaga watshavbo. Isoso si na lomba gu hi thangisa Mufumo wa Nungungulu womini gwathu. Khu giyeyedzo, nya vangi va ngu vbindrugedza silo nyo khaguri avba nya thumo wawe gasi gu tshumayela, gu hongola mitshanganoni ni gu patega avbo nya wukhozeyi nya ndranga tepo yatshavbo. Vathu nyo khaguri va hungide gu mba manega ni dzithomba edzi vambe va pimisago gu khavo dzi ngu vbwetega, gasi va si kodza gu gira nya singi libandlani mwendro gu thumeya omu gu vbwetegago ngudzu vahuweleyi nya Mufumo. Ambari olu gu vbwetegago gu timiseya gasi gu thumeya Jehovha, uye a ngu tumbisa gu hi kategisa ha gu thangisa Mufumo waye womini gwathu. — Mav. 10:22; Mat. 6:32, 33.

17. Ginani uwe u dzi emisedego gu gira tepo nya Gidundrugiso?

¹⁷ Ethu hi virede khu maho nyo fuviye gu manega Gidudrugisotuno khu Terça feira, 4 nya Abril. Khu kharato, u nga vireye gi kala gi girega Gidundrugiso gasi u dundrugeya khu womi ni gufa ga Jesu ni lihaladzo eli uye ni Jehovha va hi yeyedzago. Dundrugeya khu silo soso ndrani nya dzisemana na gi nga si girege Gidundrugiso ni hwane nya gu ba gi giregide. Khu giyeyedzo, dzi vegeye tepo nya gu leri ni gu dundrugeya khu sigiro si gomogo avbo nya gipandre: “A Última Semama de Jesus na Terra,” umo nya Apêndice B12 umo nya Tradução do novo mundo. Tepo u lerigo maningano khu womi wa Jesu, vbwetedzeya sipandre nya Bhibhiliya si engedzeyago gubonga gwago, lihaladzo, gu tiya-hwambo ni gu tsaka. Khavbovbo, vbwetedzeya dzindziya nyo kongome nya edzi u nga yeyedzago khidzo gubonga khu monyo wago watshavbo. U nga tiyisega gu khuwe Jesu a ngu ninga lisima satshavbo u girago gasi gu mu dundruga tepo nya Gidundrugiso. — Gutu. 2:19.