1. Khu mani a hi ningidego womi?

JEHOVHA “Nungungulu a vbanyago.” (Jeremiya 10:10) Khuye Muvangi wathu, nigu hi ningide womi. Bhibhiliya yari khiyo: “Khuwe Muvangi nya silo satshavbo; khu gudzina gwago u si vangide ni gu si tumbulugisa.” (Gutuledwa 4:11) Khu lisine, Jehovha dzinide gu hi ninga womi. Womi giningwa nya lisima gi tago khu ga Nungungulu. — Leri Dzindzimo 36:9.

2. Hi nga dugeleya kharini guvbanyani gwathu?

² Jehovha a ngu hi ninga ni gevbini hi gi vbwetago gasi hi simama gu vbanya, nya nga guhodza ni mati. (Mithumo 17:28) Ganiolu guvbindra isoso, o vbweta gu khuye hi tsakiswa khu guvbanya. (Mithumo 14:15-17) Gasi hi dugeleya guvbanyani, gu vbwetega gu hi engisa milayo ya Nungungulu. — Isaya 48:17, 18.

3. Ginani a giridego Jehovha tepo Kayimi a nga songa Abheli?

³ Bhibhiliya yo hi hevbudza gu khiyo womi wathu ni owu wa vambe vathu wu na ni lisima ga Jehovha. Khu giyeyedzo, tepo Kayimi — gyanana gya Adhamu ni Evha — a nga wugeya nandra waye Abheli, Jehovha mu kawukide khuye gu di gu vbwetega gu a dzi woneya ga likhulo laye. Ganilou Kayimi kha engisa, nigu a di engedzeya likhulo laye avba nya gu a “wugela ndriyaye Abheli a mu songa.” (Genesi 4:3-8) Jehovha tsayiside Kayimi khu gu ba a songide Abheli. (Genesi 4:9-11) Khu kharato likhulo ni livengo mhango khu gu si nga hi gira hi khala vathu nya mayunga ni va nyo vivbedwa khu monyo. Muthu nya nga uyoyo kha na nga mana womi nya pindrugedwa. (Leri 1 Johane 3:15.) Gasi gu tsakisa Jehovha, gu vbwetega gu hi hevbula gu haladza vathu vatshavbo. — 1 Johane 3:11, 12.

4. Moyo nya milayo yile Nungungulu a nga ba a ningide vaIsrayeli wo hi hevbudza ginani khu giningwa nya womi?

 ⁴ Likhumi mazana myaga hwane nya isoso, Jehovha yeyedzide gu khuye womi gilo nya lisima gwaye tepo a nga ningeya Milayo nya Likhumi ga Mosi. Moyo wakona khowu: “U nga songi.” (Dhewuteronome 5:17) Muthu o songa muthu-kwawe khu nyagigwenye, gu di gu vbwetega gu anuye a songwa.

5. O dzipwa kharini Nungungulu khu gupola mimba?

⁵ O dzipwa kharini Nungungulu khu gupola mimba? Ambari womi nya gyanana gi si gu velegwigo wu na ni lisima ngudzu ga Jehovha. Avba nya Nayo wule Jehovha a ningidego vaIsrayeli, uye a di ganede khuye muthu o bayisa nyamayi nya mimba gyanana gyaye gifa khu kotani nya isoso, muthu yoyo a di vbweta gu songwa nuye. (Leri Ekisodha 21:22, 23, NM; Dzindzimo 127:3.) Isoso so hi hevbudza gu khiso gu pola mimba si vivbide. — Wona Tshamuselo 28.

6, 7. Hi nga mu yeyedza kharini Jehovha gu khethu hi ngu wona womi kha nga gilo nya lisima?

⁶ Hi nga mu yeyedza kharini Jehovha gu khethu hi ngu wona womi wathu ni owu wa vambe kha nga gilo nya lisima? Khu gu mba gira ni gevbini gi kodzago gu vega mhangoni womi wathu ni owu wa vambe. Khu kharato kha hi na nga daha dzisigari mwendro feya ambari dzimbangi, kholu si nga hi bayisa si bwe si hi songa.

⁷ Jehovha hi ningide womi ni givili, nigu khu kharato gu vbwetega gu hi si thumisa kha nga edzi uye a vbwetago gu khuye hi si thumisa khidzo. Khavbovbo gu vbwetega gu hi khathaleya gwadi givili gyathu. Ho mba gira isoso, hi na wonega na ha sa aga mahoni ga Nungungulu. (Varoma 6:19; 12:1; 2 Vakorinto 7:1) Kha si kodzegi gu hi khozeya Jehovha, oyu a hi ningidego womi, na hi si ningi lisima womi. Ambari olu adzina si nga garadzago gu diga siolovedzo nyo vivbe, Jehovha a na hi phasa ho dzi garadza kholu hi wonago womi nari wa lisima.

8. Ginani hi na girago gasi gu tiyisega gu khethu kha hi vegi mhangoni womi wathu ni owu wa vambe?

 ⁸ Hi hevbude gu khethu womi giningwa nya lisima. Jehovha a ngu tumba gu khuye hi na gira satshavbo hi si kodzago gasi gu gima hi si vegi mhangoni womi wathu ni owu wa vambe. Ho gira isoso khu gu gimbidzisa gwadi dzimovha dzathu, dzimota, mwendro simbe silo hi gimbiyago khiso. Hi ngu potsa mihagano nyo dwanise mwendro yi vegago womi wathu mhangoni. (Dzindzimo 11:5) Ho gira gambe satshavbo hi si kodzago gasi gu ndranga yathu yi sayisega. Jehovha leletede vaIsrayeli gu khuye: “Wa gu vbaha nyumba nya yiphya nya gitezi, u na gira libhiyo likupakupani la gitezi, gasi u si mani nandru nya novba, a gu thega muthu nya gukari khu vbale.” — Dhewuteronome 22:8.

9. Gu vbwetega gu hi sayisa kharini sirengo?

⁹ Ambari ndziya hi sayisago khiyo sirengo khya lisima ga Jehovha. A ngu hi dzumeleya gu songa sirengo gasi gu hodza ni gu gira sombo nyo ambale, a bwe a hi dzumeleya gu songa girengo gyo ba gi vega womi wathu mhangoni. (Genesi 3:21; 9:3; Ekisodha 21:28) Ganiolu a ngu hi himbedzeya gu tshanisa sirengo mwendro gu si songa gasi gu dzi tsakisa basi. — Mavingu 12:10.

10. Ho dziti kharini gu khethu novba wo emeya womi?

¹⁰ Novba wu agide ga Jehovha kholu novba wo emeya womi. Hwane nyo ba Kayimi a songide Abheli, Jehovha a di embeya Kayimi khuye: “Novba wa ndriyago . . . wu ngu womba huwa, yi pwala gukhugela mafuni kala eno.” (Genesi 4:10) Novba wa Abheli wu di gu emeya womi waye, nigu Jehovha tsayiside Kayimi kholu a songidego Abheli. Hwane nya Ndrambi ya matshiguni ya Nowa, Jehovha yeyedzide gambe gu khuye novba wo emeya womi. Jehovha dzumelede Nowa ni ndranga yaye gu hodza nyama nya sirengo. A di khuye: “Hodzani satshavbo si vbanyago, ni  mitongwe ni mihandro. Satshavbo nyi ngu mi ningani si khala giphaso gwanu.” Ambari ulolo, gu diri ni gilo gimwegyo egi Jehovha a va leletedego gu mba hodza: “Nyama mu nga yi hodzini nyamba phela khu gu yi dusa novba wakone, kholu novba womi.” — Genesi 1:29; 9:3, 4.

11. Khu wevbini nayo owu Nungungulu a wu ningidego vaIsrayeli maningano ni novba?

¹¹ Tanga nya 800 myaga hwane nyo ba Jehovha a embede Nowa khuye a nga hodzi novba, layide gambe vathu vaye khuye: “Ni wevbini muthu vbakari nya sanana sa Israyeli, mwendro valuveli va vbanyago vbakari gwanu, a sotago girengo nya likhabi mwendro ginyoni nya esi si dzumedziswago gu hodzwa, a na vbaladze novba wakone a wu futela khu mafu.” Khavbovbo a di khuye: “Mu nga hodzini novba.” (Levhi 17:13, 14) Jehovha a di gu vbweta gambe gu khuye vathu vaye va wona novba kha nga gilo nya guage. Va di gu kodza gu hodza nyama ganiolu va si hodzi novba. Vo songa girengo gasi gu hodza, va di yede gu vbaladza novba wakona mafuni.

12. Makristo mo wu wona kharini novba?

¹² Myagana hwane nyo ba Jesu a fude, vapostoli ni madhota nya libandla nya wuKristo la Jerusalema ma tshanganide gasi gu hunga gu sipandre muni nya Nayo wu nga ba wu ningidwe vaIsrayeli si nga ba si ngo thuma ga maKristo. (Leri Mithumo 15:28, 29; 21:25.) Jehovha va phaside gu pwisisa gu khavo novba wu di ngari ni lisima gwaye nigu si di gu vbwetega gu va wu wona na wu agide. Makristo nyo pheye kha ma nga ba ma hodza mwendro gu seya novba ambari gu hodza nyama nya mba duswa gwadi novba. Nari khatshi ma di gu wu hodza, si di hadzi vivba nga gu khozeya sifananiso mwendro gu hengeya malawu nyo vivbe. Gukhugeya tepo yoyo, maKristo nya lisine ma di gu bomba gu hodza mwendro gu seya novba. Ahati muhuno ke? Jehovha a ngo vbweta gu khuye hi wona novba kha nga gilo nyo age.

13. Khu ginani maKristo ma si dzumeyigo gu thedwa novba?

 ¹³ Ina isoso so thula gu khiso gu vbwetega gambe gu maKristo ma bomba gu thedwa novba? Ina, so thula isoso. Jehovha hi leletede gu mba hodza mwendro gu seya novba. Khu giyeyedzo, dhogodheya o gu embeya gu khuye u nga seyi wadwa, ina u di hadzi wu seya khu gu wu theya khomu nya misivba? Khu lisine nu si giri isoso! Khu ndziya yamweyo, gileletelo nya mba hodza mwendro gu seya novba gyo thula gu khigyo kha hi yeli gu dzumeya gu thedwa novba. — Wona Tshamuselo 29.

14, 15. Gu ninga githawo womi ni gu engisa Jehovha si na ni lisima ga maKristo kala hayi?

¹⁴ Ahati dhogodheya o hi embeya gu khuye hi nafa ho mba dzumeya gu thedwa novba? Muthu ni muthu gu vbwetega gu a hatha gu a na engisa nayo wa Nungungulu khu novba gani. Makristo ma na ni githawo nya gikhongolo ngudzu khu giningwa gya Nungungulu nya womi, nigu hi nga vbwetedzeya mambe mathumelo gasi gu hi simama gu vbanya; ganiolu kha hi na nga dzumeya gu thedwa novba.

¹⁵ Hi ngu zama khu dzindziya dzatshavbo gu sayisa womi, ganiolu kha nga olu womi wu gu na ni lisima ga Nungungulu, kha hi na nga dzumeya gu thedwa novba. Si na ni lisima ngudzu gu engisa Jehovha guvbindra gu zama gu engedzeya womi wathu khu gu mba mu engisa. Jesu a di khuye: “Uye a vbwetago gu vbanyisa womi waye, a na wu luza; gasi uye a luzago womi waye khu kotani yangu, a na wu mana.” (Matewu 16:25) Ho vbweta gu engisa Jehovha kholu hi mu haladzago. A ngu siti esi si gu tshukwana gwathu, nigu hi ngu wona womi na wuri ni lisima nigu hi ngu wu wona nga gilo nyo age, kha nga edzi Jehovha a wu wonago khidzo. — Vahebheru 11:6.

16. Khu ginani sithumi sa Nungungulu si mu engisago?

¹⁶ Sithumi nyo tumbege sa Nungungulu si dzi emisede gu engisa nayo waye maningano ni novba. Kha si na nga  hodza mwendro gu seya novba, nigu kha si na nga dzumeya novba khu gu vbweta gu vbanyiswa madwali. * Ambari ulolo, si na dzumeya mambe mathumelo gasi gu vbanyisa womi waso. Si ngu tiyisega gu khiso Muvangi nya womi ni novba a ngu siti esi si gu sadi gwaso. U ngu khodwa gu khuwe a ngu siti esi si gu sadi gwago?

17. Khu yevbi ndziya yamweyo basi eyi Jehovha a nga ba a dzumelede vaIsrayeli gu thumisa khiyo novba?

¹⁷ Avba nya Nayo owu Nungungulu a nga ninga Mosi, Jehovha a di embeya vaIsrayeli khuye: “Guvbanya nya mili gomo novbani; nyi mu ningide novba gasi mu agisa khuwo guvbanya gwanu vbagiluvelotunu, gasi guditshedzwa mihefemulo yanu, kholu novba wu na ni tshivba, nya guagise guvbanya gwanu.” (Levhi 17:11) Tepo vaIsrayeli va nga ba va ghoha, va di gu kodza gu lomba divalelo ga Jehovha khu gu gira muphaso khu girengo va bwe va lomba mupristi gu va vbaladzeya novba wakona vbagiluvelotunu nya tempele. Eyi khiyo ndziya yamweyo basi eyi Jehovha a nga ba a dzumelede vaIsrayeli gu thumisa khiyo novba.

18. Ginani gi kodzegago gwathu khu kotani nya muphaso wa Jesu?

¹⁸ Tepo Jesu a ngata mafuni, tshikedzide nayo nya miphaso nya sirengo khu gu ningeya womi waye, mwendro novba, gasi gu divaledwa sighoho sathu. (Matewu 20:28; Vahebheru 10:1) Womi wa Jesu wu diri ni lisima ngudzu avba nya gu hwane nyo ba Jehovha a wuside Jesu a bweleya ndzadzini, si kodzega gu Jehovha a ninga vathu vatshavbo lithomo nyo vbanye kala gupindruga. — Johane 3:16; Vahebheru 9:11, 12; 1 Pedro 1:18, 19.

19. Ginani gi vbwetegago gu hi gi gira gasi hi manega na hiri “mwalo nandru [nya novba, NM] a gu dzimela muthu”?

 ¹⁹ Hi ngu mu bonga Jehovha khu giningwa gyaye nyo tsakise nya womi! Nigu ho vbweta gu embeya vathu gu khethu vo khodwa ga Jesu, va nga kodza gu vbanya kala gupindruga. Hi ngu haladza vathu, nigu hi na gira satshavbo hi si kodzago gasi gu va hevbudza edzi va nga manago khidzo guvbanya. (Ezekiyeli 3:17-21) Khavbovbo, kha nga mupostoli Pawulo, hi na kodza gu ganeya khethu: “Nyi mwalo nandru [nya novba, NM] a gu dzimela muthu, kholu eni nyi mi tiviside makungo yatshavbo ya Nungungulu. Gimwalo nyi mi sihedego.” (Mithumo 20:26, 27) Khu lisine, hi ngu yeyedza githawo nya gikhongolo khu womi ni novba tepo hi bhuleyago vambe khu Jehovha ni edzi womi wu gu na ni lisima khidzo gwaye.