Skip to content

Skip to table of contents

Mitshamuselo

Mitshamuselo
  1.  Khu mani Bhabhiloni nya Khongolo

  2.  Mesiya a di hadzi vboha lini?

  3.  Mathumelo nya madwali ma patago gu thumiswa novba

  4.  Mwama ni ngadzi vo hambana

  5.  Dziferiyadho ni dzifesta

  6.  Madwali nyo thapedzisane

  7.  Mahungu nya dzineghosyu ni milayo

 1. Khu mani Bhabhiloni nya Khongolo?

Ho dziti kharini gu khethu “Bhabhiloni nya Khongolo” o emeya wukhongeyi watshavbo nya malipha? (Gutuledwa 17:5) Dundrugeya khesi:

  • Womo mafuni gwatshavbo. Bhibhiliya yari khiyo Bhabhiloni nya Khongolo khade vbatshani nya “sidzemo ni mayigo.” Uye a gu fuma “vbatshani nya vafumeli va tigoni.” — Gutuledwa 17:15, 18.

  • Khandri dzihengeledzano nya politika mwendro nya dzineghosyu. Kholu “vafumeli nya mayigo” ni “varengisi vatshavbo” va na vbuluga tepo a na fuviswago. — Gutuledwa 18:9, 15.

  • O nyenyezisa lina la Nungungulu. O ranwa pwani gibhayi kholu o thuma gumogo ni mifumo nya mafu khu gu feya dzitsapawu ni simbe silo. (Gutuledwa 17:1, 2) A ngu kanganyisa vathu nya vangi. Nigu songiside vathu nya vangi. — Gutuledwa 18:23, 24.

Bweleya avba nya gihevbulo 13 gipandre 6

 2. Mesiya a di hadzi vboha lini?

Giprofeto nya Bhibhiliya nya 69 dzisemana gi ngu hi phasa gu pwisisa gu khethu lini a nga hadzi vboha Mesiya. — Leri Dhaniyeli 9:25.

  • Dzi phede lini 69 dzisemana? Dzi phede khu mwaga nya 455 A.E.C. Khu tepo yoyo, ghovhernadhori Nehemiya a di vboha Jerusalema gasi “gu wusedza ni gu vbahedza” lidhoropa. — Dhaniyeli 9:25; Nehemiya 2:1, 5-8.

  • 69 dzisemana dzi dzegide tepo muni? Omu nya siprofeto nyo khaguri nya Bhibhiliya, litshigu limwedo lo emeya mwaga mowo. (Mitengo 14:34; Ezekiyeli 4:6) Khu kharato, semana ni semana yo emeya 7 myaga. Omu nya giprofeto gegi, 69 dzisemana go thudwa 483 myaga (69 dzisemana x 7 matshigu).

  • Dzi hegiside lini 69 dzisemana? Ho kotareya 483 myaga na hi khugeya ga mwaga nya 455 A.E.C., so hi yisa ga mwaga nya 29 E.C. a A gu uwo mwaga Jesu a nga bhabhatiswa khuwo a bwe a khala Mesiya. — Luka 3:1, 2, 21, 22.

Bweleya avba nya gihevbulo 15 gipandre 5

 3. Mathumelo nya madwali ma patago gu thumiswa novba

Gu na ni mathumelo nya madwali gu thumiswago novba wa muthu yoyo a dwalago. Ganiolu, Makristo kha ma dzumeyi mambe nya mathumelo yoyo nya madwali, nya nga gu mudwali a dhowari novba waye mwendro gu wu duswa wu sayiswa gasi a vbedza a thedwa hwane nyo girwe operasawu. — Dhewuteronome 15:23.

Ganiolu mambe mathumelo nya madwali ma ngu dzumelega, nya nga gu popodwa nya novba, gu agisa novba khu mutshini (hemodiálise), gu vbevbugisa novba (hemodiluição), gu vbulugisa dziselula mwendro gu phasedzeya monyo ni mahahu gu thuma khu gu thumisa mutshini (recuperação intraoperatória de células). Mukristo ni Mukristo a yede gu dzi hatheya abune edzi a vbwetago gu khuye novba waye wu thumiswa khidzo tepo a girwago operasawu, gu popodwa mwendro gu thumwa mambe madwali. Medhiko ni medhiko a nga thumisa mathumelo yaya nya madwali khu dzindziya nyo hambane. Khu kharato, Mukristo ni Mukristo na si gu hathi mathumelo nyo khaguri nya madwali, gu vbwetega a pheya khu guti gu khuye wu na thumiswa kharini novba waye. Dundrugeya khu siwudziso sesi:

  • Ahati go tshuka gu duswa gipandre nyo khaguri nya novba wangu khu givilini, khavbovbo novba wu ema gu gimbiya givilini khu tepo nyo khaguri? Ina livhalo langu li ngu nyi dzumeleya gu simama nyi wona novba wowo na wuri wangu, mwendro lo gurumedza gu ‘wu vbaladzwa vbavbatshi’? — Dhewuteronome 12:23, 24.

  • Ahati nyo ba nyi thumwa madwali nyo khaguri, khavbovbo va dusa novba wangu va wu patedzeya ni yimbe mirendre va vbedza va wu bweledza givilini ke? Ina livhalo langu li di hadzi nyi dzumeleya gu thumwa madwali khu ndziya yoyo?

Bweleya avba nya gihevbulo 39 gipandre 3

 4. Mwama ni ngadzi vo hambana

Bhibhiliya yo kutsa mwama ni ngadzi gu vbanya vatshavbo. Iyo yi ngu si vega guagani khiyo mwama ni ngadzi va hambanidego kha va yeli gu tshadha ni mumbe muthu. (1 Vakorinto 7:10, 11) Ganiolu gu na ni siemo si nga girago Makristo nyo khaguri ma hunga gu hambana.

  • Mwama o mba sayisa ndranga khu nyagigwenye: So kala si vboha avba nya gu ndranga yi hamuga ni kinyeta mwendro gilo nyo hodze. — 1 Thimoti 5:8.

  • Mwama mwendro nyamayi o ba a tshaniswa khu ndziya nya xapi: So ka si vboha omu nya gu mwama mwendro nyamayi a wona gu khuye a na songwa. — Vagalatiya 5:19-21.

  • Mwama mwendro nyamayi a himbedzedwa gu thumeya Jehovha: O wona gu khuye wupari waye ni Jehovha wu ngufa. — Mithumo 5:29.

Bweleya avba nya gihevbulo 42 gipandre 3

 5. Dziferiyadho ni dzifesta

Makristo kha ma pategi omu nya dziferiyadho dzi gu mba tsakisa Jehovha. Ganiolu, si nga tshuka si dugeleya siemo esi Mukristo ni Mukristo a yedego gu thumisa livhalo laye li hevbudzidwego khu Bhibhiliya gasi gu hunga esi a na girago. Hongoleni hi wonani siyeyodzo nyo khaguri.

  • Wo tshuka u embedwa pwani “boas festas”. Adzina u nga ganeya basi khuwe: “Nyi bongide”. O tshuka muthu yoyo a vbweta guti khuye khu ginani u gu mba gira khisimuso, mu tshamuseye.

  • O tshuka mwama mwendro mwangadzi, a gu siri Fakazi ya Jehovha, a gu konvhidhari gu ya hodza guhodza ga valongo nyo khaguri khu litshigu nya feriyadho. Livhalo lago lo gu dzumeleya gu hongola, tshamuseya mwama mwendro mwangadzi wago gu khuwe, go ya girwa gihena nyo khaguri nya wukhongeyi nya malipha, kha wu na nga patega.

  • O tshuka patrawu a gu ninga bônus khu matshigu nya dzifesta dza guvbeyani nya mwaga. U yede gu bomba bônus yoyo? Ne, khandriso. Ina patrawu wago o gu ninga bônus yoyo kha nga gipandre nya festa nya guvbeye nya mwaga, mwendro ndziya nyo gu bonge khu thumo wago nya wadi u girago?

  • O tshuka muthu a gu ninga giningwa khu matshigu nya dzifesta dza guvbeyani nya mwaga. Adzina muthu yoyo a nga gu embeya khuye: “Nyi ngu dziti gu kheni khu pategi omu nya dzifesta dzedzi, ganiolu nyi di vbweta gu gu ninga esi.” Si nga gira muthu nari o tsakeya gu gu yeyedza wuwadi basi. Ganiolu, gwadi gu dzi wudzisa gu khuwe: ‘Ina khandri o zama gu linga gukhodwa gwangu mwendro gu nyi gira nyi kulungeya matshigu yaya?’ Hwane nyo dundrugeye khesi, so tshaleya uwe gu hatha gu khuwe u na dzumeya giningwa gyogyo mwendro ne. Ga satshavbo hi hungago gu gira, gu vbwetega hi tshala ni livhalo li agidego hi bwe hi tumbega ga Jehovha. — Mithumo 23:1.

Bweleya avba nya gihevbulo 44 gipandre 1

 6. Madwali nyo thapedzisane

Ginani hi nga girago ho ba hiri ni madwali nyo thapedzisane? Khu kotani nya lihaladzo lathu khu vathu, hi ngu gira satshavbo hi si kodzago gasi hi si thapedzisi madwali vambe. Hi ngu dzi woneya ambari ho ba hi kanakana gu khethu hi na ni madwali nyo thapedzisane mwendro ne. Ho gira isoso khu kotani nya nayo wowu nya Bhibhiliya: “Haladza muthu kwanu kha nga uwe mune.” — Varoma 13:8-10.

Oyu a gu na ni madwali nyo thapedzisane a nga yeyedza kharini gu khuye a ngu haladza vambe? Kha yeli gu va brasari mwendro gu va bhejari. Kha yeli gu sola muthu vo tshuka vathu nyo khaguri va si mu kovhidhari gu hongola gaya gwawe khu gu feya gu vhikeya dzindranga dzawe. Na si gu bhabhatiswi, muthu yoyo gu vbwetega a bhuleya mutshanganisi nya huwo nya madhota giemo gyaye. Khu ndziya yoyo, gu na girwa malulamiselo nya gu va vhikedwa ava vambe va na bhabhatiswago navo. Ahati muthu o ba a si tiyisegi gu khuye na ni madwali nyo thapedzisane ke? Ginani a yedego gu gira na si pheyi gu namorari? Nya mba gurumedzwa khu muthu, a yede gu ya popodwa novba. O gira esi, a na yeyedza gu khuye a ngu khathala khu vambe nigu a ngu ‘dzi garadza gambe khu sile si gu sa vangana.’ — Vafilipi 2:4.

Bweleya avba nya gihevbulo 56 gipandre 2

 7. Mahungu nya dzineghosyu ni milayo

Hi nga potsa sigaradzo nya singi khu gu lova avba nya lidangaliya satshavbo hi pwananago ni muthu si yelanago ni dzitsapawu, ambari nari ndriyathu nya Mukristo. (Jeremiya 32:9-12) Ambari ulolo, Makristo dzimbe dzitepo ma nga tshuka ma manega ni mayunganyana nyo yelane ni dzitsapawu mwendro simbe silo. Ga siemo soso, gu vbwetega va vbiredza gu lulamisa sigaradzo soso khu gurula, na vari vonga.

Ganiolu, hi nga lulamisa kharini sigaradzo nya sikhongolo, nya nga gu kanganyiswa ni gu nyenyezisedwa lina? (Leri Matewu 18:15-17.) Jesu hi hevbudzide silo siraru hi yedego gu gira:

  1. Zamani gu lulamisa gigaradzo gyogyo mwenga. — Wona livhesi 15.

  2. Mo mba pwanana, lomba ndriyathu moyo mwendro vavili nyo vidzwe khu liphuvboni libandlani va hongola nago mu ya bhula ni ndriyathu yoyo. — Wona livhesi 16.

  3. Mo mba ya pwanana gambe, indra lomba giphaso ga madhota. — Wona livhesi 17.

Gu ketsari ndriyathu tribhunali si nga gira vathu va ganeya guvivba khu Jehovha ni libandla. (1 Vakorinto 6:1-8) Ganiolu, gu nga dugeleya siemo si nga lombago gu hi hongola tribhunali gasi gu ya si lulamisa, nya nga gu tshula mutshadho, fanelo nyo khale ni sanana, gu mana dzitsapawu nyo sayise ndranga, indenização de seguro, falência ni gu tshala ni thomba ya mufi. Mukristo a hongolago tribhunali gasi gu ya lulamisa sigaradzo nya nga esi khu ndziya nyo rule, kha ndragi nayo nya Bhibhiliya.

Ahati abari gighoho nya gikhongolo, nya nga gu pfinya muthu, gu sagareya gyanana, gu bayisa muthu, guba silo nya sikhongolo mwendro gu songa ke? Ga siemo soso, Mukristo a yisago mahungu yaya tribhunali kha ndragi nayo nya Bhibhiliya.

Bweleya avba nya gihevbulo 56 gipandre 3

a Gukhugeya khu mwaga nya 455 A.E.C. kala mwaga nya wu 1 A.E.C. go duga 454 myaga. Gukhugeya mwaga nya wu 1 A.E.C. kala khu mwaga nya wu 1 E.C. go duga mwaga mowo (gu diri mwalo mwaga nya wu zero). Nigu gukhugeya khu mwaga nya wu 1 E.C. kala khu mwaga nya 29 E.C. go duga 28 myaga. Esi so hi yisa avba nya 483 myaga.