Skip to content

Skip to table of contents

Bazyali bayiisya bana babo mbubeelede kutondeezya luyando kwiinda mukuba chikozyano chibotu kulimbabo

CHINTU CHITUGWASYA KUZUNDA BUYUMU-YUMU

Lwiiyo Luli Atala Akulijata

Lwiiyo Luli Atala Akulijata

Bamwi balombe nibakali ku-trip yakuchikolo, bakaambwa kuti bali amulandu wakuvumpila umwi mulombenyina kuti boonaawe. Balombe aaba boonse bakali kwiiya kuchikolo chisumpukide kuCanada. Nizyakachitika eezi, umwi mu-journalist uutegwa Leonard Stern, wakalemba makani aatobela mu-newspaper iitegwa Ottawa Citizen: “Kuba muntu uuchenjede, kwiiya kuchikolo chili aajulu abunoti tazipi kuti muntu aleke kuchita zintu zibi.”

Stern wakayungizya kuti: “Chiindi chiingi, ngatwayeeya kuti mulimu mupati bazyali ngubali aawo, ngwakuyiisya bana babo kuti bakonzye kusiyanisya chibotu achibi. Pesi bazyali biingi bayanda kuti bana babo bapase kuchikolo kuchitila kuti bazoojane milimu iifolwa mali nyingi.”

Kwaamba choonzyo, kwiiya kulayandikana. Nikuba kuti muntu waba alwiiyo luli aajulu pesi talukonzyi pe kumugwasya kuti azunde mizeezo mibi. Nkinkaako, nkuukuli nkutukonzya kujana lwiiyo lutugwasya kuzunda zintu zili boobu alubo lutupa malayilile aalikabotu?

LWIIYO LUTUPA MALAYILILE AATUGWASYA KUTI TULIJATE KABOTU AKUYANDA LEZA

Bbayibbele lili mbuuli gilazi. Nitulilanga mulindilyo, tubona zintu nzitutakonzyi kuchita anzitweelede kubambulula. (Jakobo 1:23-25) Pesi Bbayibbele litugwasya munzila zyiingi. Litugwasya kuti tuchinche akuba abuntu bupa kuti kube luumuno akuti tukkale katujisini. Buntu oobu buswaanizya bubotu, luzyalo, moyo mulamfu, kulinyona aluyando. Luyando lwaambwa kuti “ncecaanzyo cabuumi bulondokede.” (BaKolose 3:14) Nkamboonzi luyando niluyandikana loko? Atulange-lange nzilyaamba Bbayibbele atala abuntu oobu.

  • ‘Luyando lulakkazika moyo akufwida luzyalo. Luyando talukwe bbivwe, talulikankayizyi, talulisumpuli, talukwe chisapi, talulilangilili chintu, talufwambaani kujata bukali, taluyeeyi nkoto yabubi, talubotelelwi zitaluleme pe [zibi], lulabotelwa kasimpe. Lulajatila makani oonse, . . . lulalisimya kumapenzi oonse. Luyando talumani.’—1 BaKorinto 13:4-8.

  • ‘Luyando taluchitili mweenzinyokwe chibi.’—BaRoma 13:10.

  • “Kwiinda zyoonse amusungwaale kuyandana, nkaambo luyando ndoluvumba zibi zinjizinji.”—1 Petro 4:8.

Umvwa biyeni chiindi nukkede abantu bakuyanda? Umvwa kukwabilidwe na? Kulyiibide na? Iiyi, nkaambo unoozi kuti balakuyanda akuti taakwe nibanga balakuchitila chintu chibi pe achaali.

Luyando lulakonzya kupa kuti bantu balipede kusiya zimwi zintu akuti bachinche maponeno aabo kuchitila kuti bachite zintu zigwasya bamwi. Muchikozyano, umwi mwaalumi ngututayite kuti George, naakaba amuzukulu, wakali kukuyandisya loko kukkalaawe. Pesi kwakali bumwi buyumu-yumu. George wakali kufwepa loko alubo mukwaansaakwe taakali kuyanda pe kuti kafwepa nalelede mwana. George wakachita biyeni? Nikuba kuti wakali waba aminyaka iili 50 kafwepa pesi wakaleka akaambo kamuzukulaakwe. Eezi zitondeezya kuti luyando luli amanguzu!

Bbayibbele litugwasya kuti tubelekele kuba abuntu buswaanizya bubotu, luzyalo aluyando

Luyando mbuntu mbutwiiya biya kuti tubaabo. Bazyali bali amulimu mupati wakuyiisya bana babo mbubeelede kutondeezya luyando. Balabasanina akubakwabilila alubo balabasilisya bana babo kuti balichisa naakuti bachiswa. Bazyali balikabotu balaambuula abana babo akubayiisya. Alubo balabalaya kwiinda mukubapa malayilile aabagwasya kusiyanisya chibotu achibi. Kuyungizya waawo, bazyali balikabotu bayiisya bana babo kwiinda mukuba chikozyano chibotu kulimbabo.

Zilawusisya kuti bamwi bazyali balakachilwa kuzuzikizya mulimu wabo. Eezi zyaamba kuti bana babo tabazookonzyi na kuba bantu balikabotu? Teembuzyaamba pe! Nikuba bamwi bantu bapati bakakomenena mumpuli mubakatalayigwa kabotu, bakazoochincha maponeno aabo alubo bakaba bantu basyomeka. Mbuuli mbututabone muchiiyo chitobela, tulabona bamwi bantu bakali kubonekaanga tazichiti pe kuti bachinche maponeno aabo!