1. Bakombi baLeza boonse bayanda kuchitaanzi alubo nkamboonzi? (Langa chifanikisyo chili aachivumbyo.)

KRISTU JESU wakabuzya batobeli bakwe kuti: “Kamuya mukayiisye bantu bazisi zyoonse kuti babe basikwiiya.” (Mt. 28:19) Bakombi baLeza boonse basyomeka, bayanda ‘kuuzuzikizya chakumaninina’ mulimu ooyu ngubapedwe. (2 Tim. 4:5) Mulimu ooyu ulayandikana, upa kukkutisikana alubo weelede kuchitwa chakufwambaana kwiinda milimu yoonse. Nikuba boobo, kulakonzya kutuyumina kuba achiindi chiingi chakukambawuka mbuuli mbutuyanda.

2. Mbuubuli buyumu-yumu mbutuswaana nitweezya kuubeleka chakumaninina mulimu wesu?

² Kuli imwi milimu iiyandikana, iiyanda chiindi amanguzu eesu. Kulakonzeka kuti tweelede kubeleka kwachiindi chilamfu abuzuba kuti tujane ziyandikana zyamumpuli. Alubo tulakonzya kuswaana buyumu-yumu akaambo kakuchita zyiingi mumpuli, kuchiswa, kukataazikana mumizeezo naakuti mapenzi aayetwa aakuchembaala. Kujana twachita biyeni kuti tuubeleke chakumaninina mulimu wesu kumwi katulwana azyiimo zili boobo?

3. Majwi aaJesu aali muli Matayo 13:23 aambaanzi?

³ Tatweelede kulengwaana pe kuti zyiimo zyesu kazitukachizya kuba aachiindi chiingi chakuchita zyiingi mumulimu waJehova. Jesu wakalizi kuti tatukonzyi kuzyala michelo yaBwaami yeelene. (Bala Matayo 13:23.) Jehova uyibona kayiyandikana loko milimu yesu yoonse yabukombi kuti katwiichita amoyo woonse. (Heb. 6:10-12) Kubbazu limwi, tulakonzya kubona kuti zyiimo zyesu zipa kuti tuchite zyiingi. Muchiiyo eechi, tulabona mbutukonzya kubikka mulimu wakukambawuka mubusena bwakusaanguna mubuumi, kupona buumi buuba akuzwidilila mukukambawuka akuyiisya. Chakusaanguna, kuubeleka chakumaninina mulimu waLeza chaambaanzi?

4. Kuubeleka chakumaninina mulimu wesu chaambaanzi?

 ⁴ Kuubeleka chakumaninina mulimu waLeza, chaamba kuuchita amanguzu eesu oonse mulimu wakukambawuka akuyiisya. Kubeleka mulimu ooyu tachaambi chiindi nchitubelesya luzutu. Kaambo katupa kukambawuka nkako kayandikana kuli Jehova. Kuyanda Jehova abantu mbituyakilene aabo kupa kuti tubeleke amoyo woonse mumulimu ooyu wachiKristu. * (Mk. 12:30, 31; Kol. 3:23) Kubelekela Leza amoyo woonse chaamba kulipeda amoyo woonse, katubelesya manguzu eesu kusikila mputukonzya mumulimu wakwe. Kuziba kuti kukambawuka nchilongezyo, kupa kuti tuyande kubuzya bantu biingi makani mabotu.

5-6. Amba chikozyano chitondeezya muntu uuli aachiindi chiche mbakonzya kubikka mulimu wakukambawuka mubusena bwakusaanguna.

⁵ Atulange chikozyano chamulombe uuyandisya kuyiisya. Alubo ulabotelwa kuchita oobo kufumbwa mpaajana mweenya. Mpawo wazoojana mulimu wakuyiisya ku-private school mumawikkeendi. Pesi mali njafola tayikkwani pe kuula ziyandikana. Kuzwa waawo, wazoojana mulimu wakuuzya mukantoolo kuzwa muMuvulo kusika muli Bwasanu. Nikuba kuti chiindi chiingi nga ulikuuzya pesi moyo nga uli kukuyiisya. Alubo chiyandisyo chakwe nchakuti akonzye loko kuyiisya. Nikuba boobo, kulamunoneezya kuyiisya nikuba kuti wakuchita kwachiindi chifwiifwi.

⁶ Munzila iikozyenie, kulakonzeka kuti tujani chiindi chiingi chakukambawuka. Nikuba boobo, mulimu ooyu ulawuyanda. Uleezya kubelesya nzila zisiyene-siyene kugwasya bantu kuti bamvwe makani mabotu. Pesi ulakonzya kukataazikana kuti kujana wachita biyeni kuti kukambawuka ukubikke mubusena bwakusaanguna kakuli ulaazyiingi zyakuchita.

7-8. Kujana twaatobelezya biyeni maboneno Jesu ngaakali aawo atala amulimu wakukambawuka?

⁷ Jesu wakatusiila chikozyano chibotu chitondeezya maboneno ngaakali aawo atala  amulimu wakukambawuka. Chintu chakali kuyandikana mubuumi bwakwe, nkwaambuula atala aBwaami bwaLeza. (Joh. 4:34, 35) Wakali kweenda misinzo milamfu kuti akakambawukile bantu biingi. Wakali kubelesya nzila zisiyene-siyene kuti aambuule abantu aantanganana akumyuunzi yabo. Jesu wakali kubikka mulimu wakukambawuka mubusena bwakusaanguna mubuumi.

⁸ Tulakonzya kutobelezya Kristu chiindi nitwaambuula abantu atala amakani mabotu kufumbwa chiindi abusena. Tulilipedelede kusiya zintu nzituyandisya kuti tujane chiindi chiingi chakukambawuka. (Mk. 6:31-34; 1 Pet. 2:21) Bamwi mumbungano balakonzya kuba mapayona bayandikana, bachiindi choonse naakuti bakugwasilizya. Bamwi bakayiya umwi mulaka kuti bakabelekele kubusena buyanda bakambawusi biingi. Nikuba boobo, mulimu mwiingi uchitwa aabasikupupulula baBwaami bamumbungano babeleka kufumbwa mpubakonzezya. Pesi Jehova tatukumbili kuchita zintu zyiinda nzitukonzya. Uyanda kuti toonse tubotelwe amilimu njitumubelekela chiindi nitukambawuka ‘makani mabotu aabulemu aazwa kuli Leza uubotelwa.’—1 Tim. 1:11; Dt. 30:11.

9. (a) Pawulu wakawubikka biyeni mulimu wakukambawuka mubusena bwakusaanguna nikuba kuti wakali amulimu wakumubili? (b) Milimo 28:16, 30, 31, itondeezya kuti Pawulu wakali kuubona biyeni mulimu wakukambawuka?

⁹ Mwaapostolo Pawulu wakatusiila chikozyano chibotu chakubikka mulimu wakukambawuka mubusena bwakusaanguna. Mulweendo lwakwe lwachibili kuKkorinto, taakalikwe mali, nkinkaako, wakeelede kusuma matente. Nikuba boobo, Pawulu taakabikka mulimu wakusuma matente mubusena bwakusaanguna. Pesi wakali kuchita mulimu ooyu kuti ajane mali yazintu ziyandikana kuti akonzye kukambawuka makani mabotu kubantu bakuKkorinto ‘kabatamubbadali’ pe. (2 Kor. 11:7) Nikuba kuti Pawulu wakali kubeleka mulimu wakumubili pesi wakayinkilila kunembo kabikka mulimu wakukambawuka mubusena bwakusaanguna akukambawuka muSabata imwi ayimwi. Zyiimo zyakwe nizyakachincha, Pawulu wakakonzya kujana chiindi chiingi chakukambawuka. “Wakatalika kubelesya ciindi cakwe coonse kukukambauka jwi lya Leza, kapa bumboni kuba Juda kutegwa asinizye kuti Jesu ngo Kristo.” (Mil. 18:3-5; 2 Kor. 11:9) Mukuya kwachiindi, naakasungidwe mung’anda kwaminyaka iibili kuRoma, Pawulu wakali kukambawukila bantu bakali kumuswaya akulemba magwalo. (Bala Milimo 28:16, 30, 31.) Pawulu taakwe nchaakazumizya kuti chimukachizye kubeleka mulimu uuyandikana. Wakalemba kuti: “Mbwaanga tujisi mulimo ooyu . . . , tatulengaani pe.” (2 Kor. 4:1) Mbuuli Pawulu, mulimu wakukambawuka tulakonzya kuubikka mubusena bwakusaanguna mubuumi bwesu nikuba katubeleka imwi milimu yakumubili.

10-11. Kujana twachita biyeni kuti tuubeleke chakumaninina mulimu wakukambawuka nikuba katuchiswa?

¹⁰ Tulakonzya kubotelwa kwiinda mukubelesya zimwi nzila kuti katutakonzyi kukambawuka kung’anda ang’anda akaambo kakuchembaala naakuti kuchiswa. MaKristu bamumwaanda wamunyaka wakusaanguna bakali kukambawuka kufumbwa bantu nkubakali kujanika. Bakali kubelesya chiindi nchibakali kujana kuti baambuule abantu kasimpe kufumbwa ‘nkubakali kujanika’ kuswaanizya kung’anda ang’anda, antanganana nikuba kabatalibambilide. (Mil. 17:17; 20:20) Kuti katuli aapenzi lyakweenda, tulakonzya kukambawuka kwiinda mukukkala abusena bantu biingi mpubayinda. Alubo tulakonzya kukambawuka katutalibambilide, kulemba magwalo naakuti kubelesya fooni. Basikupupulula batakonzyi  kuchita zyiingi balabotelwa akukkutisikana nibabelesya nzila eezi zyakukambawuka.

¹¹ Nikuba kuchiswa, ulakonzya kuubeleka chakumaninina mulimu wakukambawuka. Atuchilange-lange lubo chikozyano chamwaapostolo Pawulu. Wakati: “Muzintu zyoonse ndilijisi nguzu kwiinda muli yooyo uundipa nguzu.” (Flp. 4:13) Pawulu wakali kwaayanda manguzu aayo chiindi naakachiswa kali mulweendo lwabumishinali. Wakabuzya bantu bakuGalatiya kuti: ‘Kuchiswa nkundakachiswa nkukwakandipa mweenya wakuti ndaambilizye makani mabotu kulindinywe chiindi chakusaanguna.’ (Gal. 4:13) Nikuba kuchiswa, ulakonzya kujana chiindi chakukambawuka makani mabotu kumadokotela, manesi naakuti bamwi bakulangania. Chiindi chiingi bantu aaba nga bali kumilimu basikupupulula nibabaswaya kumaanda aabo.

12. Kuba ‘aaliso lilangide chintu chimwi’ chaambaanzi?

¹² Jesu wakati: “Liso ndelambe lyamubili. Ikuti liso lyako kalilangide buyo acintu comwe, [naakuti “kalili kabotu,” makani aamunsi], mubili wako woonse ulaba mumumuni.” (Mt. 6:22) Jesu wakali kwaambaanzi? Wakali kwaamba kuti tweelede kupona buumi buuba naakuti kubikkila maanu kuchintu chimwi katutachelezegwi azimwi zintu. Jesu wakatusiila chikozyano chibotu nkaambo wakali kuubikkila maanu mulimu wakukambawuka alubo wakayiisya basikwiiya bakwe kuti babikkile maanu kukubelekela Jehova aBwaami bwakwe. Tutobelezya Jesu chiindi nitubikka mulimu wesu wachiKristu mubusena bwakusaanguna mubuumi bwesu ‘anituzumanana kusaanguna kuyanduula Bwaami abululami bwaLeza.’—Mt. 6:33.

13. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tubikkile maanu kumulimu wesu wachiKristu?

 ¹³ Imwi nzila iitugwasya kuti tubikkile maanu kumulimu wakukambawuka nkwiinda mukuubya buumi bwesu kuti tugwasye bantu kuti bazibe Jehova akumuyanda. * Muchikozyano, ulakonzya na kubeleka kwachiindi chiche kumulimu wakumubili kuti ube achiindi chiingi chakukambawuka mumviki? Ulakonzya na kuchesya chiindi nchubelesya muzintu zyakulikondelezya?

14. Nkuukuli kuchincha nkuyakachita imwi mpuli kuti ikonzye kuba achiindi chiingi chakukambawuka?

¹⁴ Eezi nzizyo zyakachitwa awumwi mwaalu uutegwa Elias amukayintu wakwe. Baamba kuti: “Teetwakapayona pe mpawaawo pesi kuli zintu nzitwakachita kuti tube aachiindi chiingi chakukambawuka. Twakasaanguna kuchita tuntu tuniini kuti tuchite zyiingi mumulimu wesu. Muchikozyano, twakaleka kuula zimwi zintu, kuchita zimwi zyakulikondelezya zitagwasyi alubo twakakumbila bantu mbitubelekela kuti katubeleka chiindi chiche kumulimu. Kuchita oobo kwakapa kuti tukonzye kukambawuka goko, kwiiya abantu biingi Bbayibbele akujana chiindi chakukambawuka aakati kamviki, tubili amweezi. Eezi zyakapa kuti tubotelwe!”

15-16. Kweendelana amajwi aali muli 1 Timoteyo 4:13, 15, kujana twachita biyeni kuti tuyungizye luzibo lwesu mukukambawuka? (Langa kabbokesi kati “ Zintu Zindigwasya Kuti Ndiwubeleke Chakumaninina Mulimu waLeza.”)

¹⁵ Imwi nzila njitukonzya kuubeleka chakumaninina mulimu wesu, nkwiinda mukuyungizya luzibo lwesu mumulimu wakukambawuka. Bantu babeleka imwi milimu beelede kukkala kabayiisigwa kuchitila kuti babe aaluzibo  lwiingi mumulimu ooyo. Mbutweelede kuchita andiswe nitukambawuka atala aBwaami. Tweelede kwiinkilila kunembo katuyungizya luzibo mumulimu wesu.—Tus. 1:5; bala 1 Timoteyo 4:13, 15.

¹⁶ Pesi kujana twachita biyeni kuti tuzwidilile mumulimu wesu wakukambawuka? Tweelede kubelesya malayilile ngitujana Kumuswaangano waBuumi Amulimu Wesu. Kumuswaangano ooyu tujana malayilile aatugwasya kuti tuyungizye luzibo mumulimu wesu wakukambawuka. Muchikozyano, chiindi sichuuno napa malayilile kuli baabo balikutola lubazu, tulakonzya kubona nzila nzitukonzya kubelesya mumulimu wesu. Tulakonzya kubelesya nzila eezyo chiindi nitukambawukila umwi muntu makani mabotu. Tulakonzya kukumbila mulangizi wamulimu kuti atugwasye naakuti kubelekaawe mumulimu wakukambawuka. Alubo tulakonzya kubeleka asikupupulula uuli aaluzibo, payona naakuti mulangizi wabbazu. Kuti twakonzya kubelesya chibelesyo chimwi achimwi chili Muzibelesyo Nzitubelesya Kukuyiisya Bantu, mulimu wakukambawuka akuyiisya uyootunoneezya.

17. Tujanaanzi kuti twawubeleka chakumaninina mulimu wesu wakukambawuka?

¹⁷ Tuli aachilongezyo chipati nkaambo Jehova utuzumizizye kuti tube “basimilimonyina”! (1 Kor. 3:9) Kuti ‘wasinizya zintu ziyandikana kapati’ akubikkila maanu kumulimu wachiKristu, ‘uyoobelekela Jehova chakukondwa.’ (Flp. 1:10; Int. 100:2) Mbuli mukombi waLeza, ulakonzya kuba aachoonzyo chakuti, uyookupa manguzu aayandikana kuti ukonzye kubeleka mulimu ooyu nikuba kuswaana buyumu-yumu naakuti kukachilwa kuchita zimwi zintu. (2 Kor. 4:1, 7; 6:4) Ulakonzya kujana “kaambo kakupa kukondwa” kakutakwe ndaba kuti ulikuchita zyiingi naakuti ziche pesi chipati nkuubeleka aamoyo woonse mulimu wakukambawuka. (Gal. 6:4) Kuubeleka chakumaninina mulimu wakukambawuka kutondeezya kuti ulamuyanda Jehova abantu. Bbayibbele lyaamba kuti: “Kwiinda mukucita boobo uyoolifwutula omwini alimwi abaabo bakuswiilila.”—1 Tim. 4:16.