Skip to content

Skip to table of contents

Chiiyo 16

“Munyaandumaako Ulabuka”!

“Munyaandumaako Ulabuka”!

“Jesu wakati [kuli Marta]: ‘Munyaandumaako ulabuka.””JOH. 11:23.

LWIIMBO 151 Leza Uyakwiita

ZITAYIIGWE a

1. Matthew wakatondeezya biyeni kuti ulaalusyomo lwakuti bafwide bazoobusigwa?

 UMWI mulombe uutegwa Matthew wakali kuchiswa bulwazi bubi loko bwakali kuyanda kuti awopaletwe kwaziindi zyiingi. Naakali aaminyaka iili 7, Matthew abamumpuli yakwe bakali kweebela JW Broadcasting®. Kumamanino aapulogilamu eeyi, kwakali lwiimbo lwavidiyo lutondeezya bantu kabalikubona babbululu babo bakafwide kabalikubusigwa. b Niyakamana pulogilamu, wakabajata maboko bazyali bakwe mpawo wakati: “Baama aTaata, nikuba kuti ndafwa ndizoobusigwa lubo. Tuzoobaamwi lubo, zizoobota zintu.” Amuyeeyele kubotelwa nkubakabaako bazyali bakwe chiindi nibakabona lusyomo ndwaakalaalo mwanaabo kunkani yabubuke.

2-3. Nkamboonzi nikuyandikana kuti tuyeeyesesye atala achisyomezyo chabubuke?

2 Kulayandikana kuti tuyeeyesesye atala achisyomezyo chili muBbayibbili chakuti bafwide bazoobusigwa. (Joh. 5:28, 29) Nkamboonzi? Nkaambo tatuzi pe kuti ndiilili nitukonzya kujatwa bulwazi bubi loko naakuti nituzoofwidwa bbululu. (Muk. 9:11; Jak. 4:13, 14) Bulangilizi bwabubuke bulakonzya kutugwasya kuti tulisimye chiindi nitwaswaana buyumu-yumu buli boobu. (1 Tes. 4:13) Magwalo atubuzya kuti Taateesu wakujulu utuzi kabotu akuti ulatuyanda. (Lk. 12:7) Jehova Leza utuzi kabotu loko alubo uyootubusya katuli aabuntu amizeezo njitwakalaayo kale katutanafwa. Jehova utuyanda loko alubo wakapa kuti tuzookonzye kuzoopona kukabe kutamani. Nikuba kuti twafwa, uzootubusya.

3 Muchiiyo eechi, tulasaanguna kulanga-langa kuti nkamboonzi nitweelede kuchisyoma chisyomezyo chabubuke. Kuzwa waawo, tulalanga-langa aazwa lugwalo lulikuzulwida chiiyo eechi luli aamajwi aati: “Munyaandumaako ulabuka.” (Joh. 11:23) Kumamanino, tulabona nzitweelede kuchita kuti tube aalusyomo lwakuti bafwide bazoobusigwa chachoonzyo.

ZIPA KUTI TUCHISYOME CHISYOMEZYO CHABUBUKE

4. Kuti tukonzye kusyoma chisyomezyo, tweelede kuba aachoonzyo chanzi? Wamba chikozyano.

4 Kuti ukonzye kusyoma chimwi chisyomezyo, weelede kuba aachoonzyo chakuti muntu ulikuchisyomezya ulaachiyandisyo akuti ulaamanguzu akuzuzikizya chisyomezyo eecho. Muchikozyano, atuteedi ng’anda yako yakadilisigwa aaguwo mpawo mweenzinyokwe wasika wakusyomezya kuti, ‘Ndilayiyakulula ng’anda yako.’ Ulikwaamba kasinizizye alubo kalikutondeezya kuti ulaachiyandisyo chakukugwasya. Kuti kakuli ngubbiluda kale alubo kali aazibelesyo zyoonse ziyandikana, nga waziba kuti ulakonzya kukugwasya muntu ooyo. Kuzwa waawo, nga wasyoma kuti nzyalikukusyomezya uzoozichita choonzyo. Kutegwani achisyomezyo chaLeza chabubuke? Ulaacho na Leza chiyandisyo amanguzu aakuchizuzikizya?

5-6. Tuzizi biyeni kuti Jehova ulaachiyandisyo chakubusya bantu bakafwa?

5 Jehova ulaacho na chiyandisyo chakubusya bantu bafwide? Iiyi ulaacho. Wakazulwida balembi baBbayibbili biingi kuti balembe atala achisyomezyo chabubuke. (Is. 26:19; Hos. 13:14; Chi. 20:11-13) Kuti Jehova wasyomezya chimwi chintu, ulachizuzikizya. (Jos. 23:14) Jehova ulaachiyandisyo, chakubusya bantu bakafwa. Nkamboonzi nitwaamba oobo?

6 Atuyeeyesesye atala amajwi aakaambwa aaJobu. Jobu wakali aachoonzyo chakuti nikuba kuti wafwa, Jehova wakali kuzoomubusya kuti apone lubo. (Job. 14:14, 15) Jehova ulimvwa munzila iikozyenie akubakombi bakwe boonse bakafwa. Ulaachiyandisyo chakuzoobabusya kuti bazoopone lubo kabatachiswi pe alubo kababotelwa. Kutegwani atala amabbiliyoni aabantu bakafwa kabatanajana mweenya wakuti bayiye kasimpe atala aJehova? Leza wesu siluyando, ulaachiyandisyo chakubabusya ambabo. (Mil. 24:15) Uyanda kuti bazoojane mweenya wakuti bazoobe beenzinyina akuti bazoopone kukabe kutamani aanyika. (Joh. 3:16) Zilaantanganana kuti Jehova ulaachiyandisyo chakubusya bantu bakafwa.

7-8. Nkamboonzi nituli aachoonzyo chakuti Jehova ulaamanguzu aakubusya bantu bakafwa?

7 Jehova ulaawo na manguzu aakubusya bantu bafwide? Iiyi ulaawo. NguLeza “Singuzuzyoonse.” (Chi. 1:8) Nkinkaako, ulaamanguzu aakuzunda kufumbwa sinkondonyina nikuba lufu. (1 Kor. 15:26) Kuziba makani aaya, kutupa manguzu alubo kulatuumbulizya. Atulange-lange zyakachitikila muchizi Emma Arnold. Muchizi ooyu abamumpuli yakwe bakaswaana zintu zyakasunka lusyomo lwabo muchiindi chaNkondo yaMunyika Yoonse Yachibili. Kuti akonzye kuumbulizya bana bakwe akaambo kakuti bakali bafwidwa aababbululu babo kumakkeempu aakuNazi, Emma wakaamba kuti: “Kuti kakuli kuti bantu bakafwa tabazoobusigwi pe, zyaamba kuti sinkondoma lufu ulaamanguzu kwiinda Leza. Pesi teembubo pe.” Taakwe chintu pe chilaamanguzu chiinda manguzu ngalaawo Jehova. Akaambo kakuti Leza singuzuzyoonse nguwe wakalenga zintu zyoonse, ulakonzya kubusya bantu bakafwa.

8 Kamwi kaambo kapa kuti tube aachoonzyo chakuti Leza ulaamanguzu aakubusya bantu bakafwa nkakuti talubi pe. Uyita nyenyeezi imwi ayimwi azina lyayo. (Is. 40:26) Alubo ulabayeeya boonse bakafwa. (Job. 14:13; Lk. 20:37, 38) Jehova ulatuyeeya nikuba tuntu tuniini loko twakali kuchitwa aamuntu umwi awumwi wakafwa tuswaanizya mbubaboneka kumeso abuntu mbubakalaabo, zyakabachitikila mubuumi azintu nzibakali kuyandisya.

9. Niinzi chipa kuti tuchisyome chisyomezyo chaJehova chabubuke?

9 Zilaantanganana kuti tulakonzya kuchisyoma chisyomezyo chaJehova chakuti uzoobusya bantu bafwide akaambo kakuti tulizi kuti ulaachiyandisyo aamanguzu aakuchizuzikizya. Atubone kamwi kaambo kapa kuti tuchisyome chisyomezyo eechi. Kaambo aako nkakuti Jehova kuli bantu mbaakabusya kale. Muchiindi nikwakalembwa Bbayibbili, wakapa baalumi basyomeka manguzu aakuti babusye bantu bafwide. Bantu aabo baswaanizya Jesu. Lino atulange-lange nkani ilaatala awumwi muntu ngwaakabusya Jesu iilembedwe muli Johane chaandaano 11.

MWEENZINYINA WAJESU WAFWA

10. Niinzi chakachitika Jesu naakali kukambawukila mutala aaJordani alubo niinzi nzyaakachita? (Johane 11:1-3)

10 Bala Johane 11:1-3. Yeeyela zyakachitika kuBbetaniya munyaka wa32 C.E., kawuli waamba kumana. Jesu wakali aabeenzinyina mumuunzi ooyu, Lazaro abachizi bakwe babili Mariya aMarta. (Lk. 10:38-42) Lazaro wakachiswa loko mpawo bachizi bakwe bakakataazikana loko. Bakatuma bantu kuli Jesu kuti bakamubuzye atala akuchiswa kwamweenzinyina. Jesu wakali mutala aaJordani alubo kwakali kweendwa mazuba aabili kuti akasike kuzwa kuBbetaniya. (Joh. 10:40) Chuusisya nchakuti, Lazaro wakafwa chiindi sikutumwa naakaakusika kuli Jesu. Nikuba oobo, Jesu wakalizi kuti mweenzinyina wafwa, mpawo wakakkala kwamazuba aabili naakazoopanga lweendo lwakuya kuBbetaniya. Chiindi naakasika Jesu, wakajana Lazaro wakali waba aamazuba aali 4 kafwide. Jesu wakachita chimwi chintu chakali kuyoopa kuti beenzinyina babotelwe akuti Leza alemekwe.—Joh. 11:4, 6, 11, 17.

11. Twiiyaanzi atala akuba mweenzuma uulikabotu kuzwa kunkani yaLazaro?

11 Tujana chiiyo chibotu loko atala akuba mweenzuma uulikabotu mulugwalo oolu. Chiindi Mariya aMarta nibakatuma mulumbe kuli Jesu, teebakamukumbila kuti asike kuBbetaniya. Pesi bakaamba kuti mweenzinyina ngwakali kuyandisya loko wachiswa. (Joh. 11:3) Chiindi Lazaro naakafwa, Jesu wakali kukonzya kumubusya kali kule loko. Pesi wakasala kuti ayinke kuBbetaniya kuti akabaamwi abeenzinyina, Mariya aMarta. Ulaamweenzinyokwe uukugwasya na nikuba kuti teewamukumbila pe? Kuti kaliwo ulizi kuti muntu ooyo ulakonzya kumusyoma kuti ulakonzya kukugwasya “muziindi zyamapenzi.” (Tus. 17:17) Atube mbuli Jesu kwiinda mukuba beenzuma balikabotu kuli bamwi. Atubone kuti niinzi zyakazoochitika.

12. Nchiichili chisyomezyo Jesu nchaakabuzya Marta alubo nkamboonzi Marta naakasyoma chisyomezyo eecho? (Johane 11:23-26)

12 Bala Johane 11:23-26. Marta wakamvwa kuti Jesu wakali waba aafwiifwi aBbetaniya. Wakachijaana kuti akamutambule mpawo wakati: “Mwaami, kaansinga wakali kookuno, nikuli munyaandumaangu tafwide pe.” (Joh. 11:21) Nisimpe kuti Jesu nikuli wakamuponia Lazaro. Pesi Jesu wakali kuyanda kuchita chimwi chintu chigambya loko. Wakasyomezya Marta kuti: “Munyaandumaako ulabuka.” Alubo Jesu wakachita chimwi chintu chakapa kuti Marta achisyome chisyomezyo eecho. Wakamubuzya kuti: “Ndime ndibusya bafu alubo ndime ndibapa buumi.” Leza wakali wapa Jesu manguzu aakubusya bantu bafwide. Jesu wakali wabusya mwana musimbi wakali aachiindi chifwiifwi kafwide alubo wakabusya umwi mwaalumi, kuyeeyelwa kuti mwaalumi ooyo wakafwa mubuzuba mbwaakabusigwa. (Lk. 7:11-15; 8:49-55) Pesi wakali kukonzya na Jesu kubusya muntu wakali waba aamazuba aali 4 kafwide alubo wakali wasaanguna kubola?

“LAZARO, ZWA OOMO!”

Jesu wakatondeezya kuti ulabeetelela beenzinyina bakali kulila (Langa fuka 13-14)

13. Mbuli mbukwaambidwe muli Johane 11:32-35, niinzi Jesu nchaakachita naakabona Mariya abamwi kabalikulila? (Langa chifanikisyo.)

13 Bala Johane 11:32-35. Atubone zyakazoochitika. Mariya, umwi muchizi waLazaro anguwe wakaamba majwi aakozyenie aakaambwa aaMarta aakuti: “Mwaami, kaansinga wakali kookuno, nikuli munyaandumaangu tafwide pe.” Mariya abamwi mbaakalaabo bakawuside loko. Jesu naakabona akumvwa bantu kabalikulila anguwe zyakamuchisa loko. Akaambo kakuti wakali kubafwida luzyalo beenzinyina eezi zyakapa kuti anguwe alile. Jesu wakali kukumvwisisisya kuchisa nkwamvwa muntu kuti wafwidwa bbululu wakwe. Nkinkaako, nzizyo zyakapa kuti abe aachiyandisyo chakugwisya penzi lyakali kupa kuti balile.

14. Kulila nkwaakachita Jesu naakabona Mariya kalikulila kutuyiisyaanzi atala aJehova?

14 Kulila nkwaakachita Jesu naakabona Mariya kalikulila kutuyiisya kuti Jehova nguLeza ulaaluzyalo. Nkamboonzi nitwaamba oobo? Mbuli mbutwakabona muchiiyo chayinda, Jesu wakali kutondeezya mbabede Wisi kwiinda muzintu nzyaakali kuyeeya ambaakali kulimvwa. (Joh. 12:45) Nkinkaako, chiindi nitubala atala aJesu mbaakabafwida luzyalo beenzinyina bakali kulila zipa kuti tube aachoonzyo chakuti anguwe Jehova utufwida luzyalo chiindi nitulikulila naakuti nituli mumapenzi. (Int. 56:8) Kuziba makani aaya takupi kuti tuswene aafwiifwi na aLeza wesu siluzyalo?

Jesu wakatondeezya kuti ulaamanguzu aakubusya bantu bakafwa (Langa fuka 15-16)

15. Kweendelana alugwalo lwa Johane 11:41-44, niinzi zyakachitika kukabanda kaLazaro? (Langa chifanikisyo.)

15 Bala Johane 11:41-44. Jesu wakasika kukabanda kaLazaro mpawo wakakumbila kuti kugwisigwe bbwe lyakajalide aakabanda. Marta wakaamba kuti kweelede kuti wanunka. Jesu wakamusandula kuti: “Teendakubuzya na kuti, kuti wasyoma ulabona bulemu bwaLeza?” (Joh. 11:39, 40) Jesu wakalanga kujulu mpawo wakakomba kunembo aabantu. Wakali kuyanda kuchita chintu chakali kuyoopa kuti Jehova alemekwe. Kuzwa waawo, Jesu wakoompolola kati: “Lazaro, zwa oomo!” Mpawo Lazaro wakazwa mukabanda. Jesu wakachita chintu nchibakatali kuyeeyela pe bamwi bantu kuti chilakonzeka.

16. Nkani iilembedwe muli Johane chaandaano 11, itugwasya biyeni kuti tube aalusyomo lwakuti bafwide bazoobusigwa choonzyo?

16 Nkani iilembedwe muli Johane chaandaano 11 ipa kuti tube aalusyomo lwakuti bafwide bazoobusigwa. Nkamboonzi? Yeeya chisyomezyo Jesu nchaakabuzya Marta naakati: “Munyaandumaako ulabuka.” (Joh. 11:23) Jesu ulaachiyandisyo amanguzu aakuzuzikizya chisyomezyo eechi mbuli mbachita Wisi. Kulila nkwaakachita, kwakatondeezya kuti ulaachiyandisyo chakubusya bantu bakafwa akugwisya mapenzi woonse aaba kuti muntu wafwa. Chiindi Lazaro naakazwa mukabanda kayobweenda, Jesu wakatondeezya kuti ulaamanguzu aakubusya bantu bafwide. Alubo utalubi majwi Jesu ngaakayeezya Marta aakuti: “Teendakubuzya na kuti, kuti wasyoma ulabona bulemu bwaLeza?” (Joh. 11:40) Tuli aatwaambo twiingi loko tupa kuti tuchisyome chisyomezyo chaLeza chakuti bafwide bazoobuka. Pesi niinzi nzitweelede kuchita kuti tube aachoonzyo chakuti bafwide bazoobusigwa?

NZITWEELEDE KUCHITA KUTI TUBE AACHOONZYO CHAKUTI BAFWIDE BAZOOBUSIGWA

17. Niinzi nzitweelede kubikkila maanu chiindi nitubala lwaano lwamuBbayibbili luli atala abantu bakabusigwa?

17 Bala alubo uyeeyesesye atala abantu bakabusigwa chiindi. MuBbayibbili mwaambidwe atala abantu bali 8 bakafwide mpawo bakabusigwa kuti bapone lubo aanyika. c Lipe chiindi chakubala atala abantu aaba bakabusigwa. Kuti wachita oobo, uyoobona kuti bantu aabo bakapona chachoonzyo. Yanduula zyiiyo nzukonzya kujana chiindi nulikubala. Alubo zikozyano eezyo zyeelede kukugwasya kuti ubone kuti Leza ulaachiyandisyo amanguzu aakubusya bantu bakafwa. Alubo chintu chiyandikana loko, weelede kubala atala akubusigwa kwaJesu nkaambo kuyandikana loko. Utalubi kuti mbiingi loko bantu bakabona Jesu kali wabusigwa alubo eezi zitupa kuti tuchisyome chisyomezyo chaJehova chakuti bafwide bazoobusigwa.—1 Kor. 15:3-6, 20-22.

18. Kujana akugwasya biyeni miimbo aawambuula atala abubuke? (Langa makani aamunsi.)

18 Zibelesye kabotu ‘nyimbo zyamuuya’ zyaambuula atala abulangilizi bwabubuke. d (Ef. 5:19) Miimbo aaya, apa kuti tube aachoonzyo chakuti bafwide bazoobuka alubo asimya lusyomo lwesu akutupa bulangilizi. Jana chiindi chakwaaswiilila, kuchitila kuti ukonzye kwaayimba kuli aawulikke mpawo mwaambuuzyanie chiindi nimulikuchita kukomba kwampuli. Ajate aamutwe majwi aamiimbo aayo, waayeeyesesye. Mpawo nwaaswaanana aachiimo chiyumu naakuti nwaafwidwa, muuya uusalala ulakonzya kukugwasya kuti uyeeye miimbo aayo alubo alakuumbulizya akukupa manguzu.

19. Nziizili zintu nzitukonzya kuyeeyesesya atala abubuke? (Langa kabbokesi katii, “ Uyoobabuzya Kutyeni?”)

19 Yeeyesesya. Jehova wakatulenga munzila yakuti katukonzya kulibona katuli munyika mpya. Umwi muchizi wakaamba kuti: “Nga ndalipa chiindi chakuyeeyesesya kandili munyika mpya alubo kandilikumvwa kununkilila kwamaluba aali kufulula muParadayizi.” Ulakonzya kuyeeyesesya kuli kulibona kulaamwi abaalumi abanakazi bakali kusyomeka bakapona muchiindi nikwakali kulembwa Bbayibbili. Ngwani ngulangilila kuyooswaana? Uyoomubuzya mibuzyo iili? Alubo ulakonzya kuyeeyesesya kulaamwi ababbululu bako batanooli babusigwa. Ngaali majwi aakusaanguna nguyoobabuzya, uyoobakumbata biyeni? Alubo yeeyesesya atala akubotelwa nkumutakabaako kamuli mwabaamwi.

20. Niinzi nzitweelede kukanza kuchita?

20 Tumulumba loko Jehova akaambo kachisyomezyo chabubuke. Tulaachoonzyo chakuti chisyomezyo eechi chiyoozuzikizigwa akaambo kakuti Jehova ulaachiyandisyo amanguzu aakuchizuzikizya. Nkinkaako, atukanze kuti tusimye lusyomo lwesu mubulangilizi bwabubuke. Kuti twachita oobo, tuyooswena aafwiifwi aLeza. Mulaamwi majwi kuli mbuli kuti Jehova uulikubuzya umwi awumwi wesu kuti, ‘Babbululu bako bayoobuka!’

LWIIMBO 147 Buumi Butamani Bwasyomezyegwa

a Kuti kuli wakafwidwa bbululu wako zilaantanganana kuti chisyomezyo chabubuke chilakuumbulizya. Nikuba oobo, kujana wabapandulwida biyeni bamwi kuti nkamboonzi nuchisyoma chisyomezyo eecho? Alubo niinzi nzukonzya kuchita kuti ube aachoonzyo chakuti bafwide bazoobuka choonzyo? Makanze aachiiyo eechi, nga kutugwasya kuti toonse tube aalusyomo lusimide lwakuti bafwide bazoobusigwa chachoonzyo.

c Makani aaya aali atala abantu bakabusigwa ajanika mumagwalo aatobela: 1 Bami 17:17-24; 2 Bami 4:32-37; 13:20, 21; Lukka 7:11-15; 8:41-56; Johane 11:38-44; Milimu 9:36-42; 20:7-12.

d Ulakonzya kupulakatizya miimbo aali mubbuku lyanyimbo liti, Amumwiimbile Jehova Cakukondwa, (Lwiimbo 139) luli aamutwe utii, “Amweezyeezye Kuti Muli Munyika Mpya,” (Lwiimbo 144) luli aamutwe utii, “Amubikkile Maano Kubulumbu” (aLwiimbo 151) luli aamutwe utii, “Leza Uyakwiita.” Alubo ulakonzya kulanga amwi miingi aabroadcasting aali mbuli lutii, “Nyika Mpya Ilaafwaafwi,” “Amweezyeezye Kuti Muli mu Paradaiso” aluti “Boola Ubone.”