1. Bamwi bakubona biyeni kwaambuula aabantu mumulimu wakukambawuka? (Langa chifanikisyo.)

 MBUKUNGA tuli bakombi baJehova, tukambawukila bamwi akaambo kakuti tulamuyanda Taateesu wakujulu akuti tuyanda kugwasya bantu kuti bazibe Jehova. Basikupupulula biingi balabotelwa nibachita mulimu wakukambawuka, pesi bamwi tababotelwi pe. Nkamboonzi? Bamwi bali aabweeme. Bamwi babonaanga tabakonzyi pe kuyiisya kabotu. Bamwi tabaangunukide pe kwiinka mumaanda aabantu kabatatambidwe pe. Bamwi bayoowa kuti bantu balakonzya kutabaswiilila akubakazya. Bamwi bakayiisigwa kuti batachiti zintu zipa kuti bantu banyeme. Nikuba kuti balamuyanda Jehova amoyo woonse, bakwesu abachizi aaba kulabayumina kukambawuka makani mabotu kubantu mbibatazi pe. Pesi, balizi kuti mulimu ooyu uyandikana loko alubo balawuchita chiindi choonse. Jehova ulabotelwa anzibachita.

2. Kuti kutali kubotelwa mumulimu wakukambawuka, nkamboonzi nuteelede kumana manguzu?

² Zintu zyaambwa aajulu zipa kuti utabotelwi na mumulimu wakukambawuka? Kuti kakuli oobo, utamani manguzu. Kutalisyoma nkuchita kulakonzya kutondeezya kuti ulalibombya akuti tuyandi pe kuti bantu babikkile maanu kulinduwe. Alubo kutondeezya kuti tuyandi kukazyania aabantu pe. Nisimpe taakwe muntu uuyanda kukazigwa pe, ikapati kuti kali kweezya kuchitila bamwi zintu zilikabotu. Taateesu wakujulu ulibuzi buyumu-yumu mbulikuswaana alubo uyanda kukugwasya. (Is. 41:13) Muchiiyo eechi, tulabona twaambo tuli 5 tukonzya kukugwasya kuti ulisimye kubuyumu-yumu oobu akuti ubotelwe mumulimu wakukambawuka.

ZUMIZYA JWI LYALEZA KUTI LIKUSIMYE

3. Niinzi chakagwasya mupolofita Jeremiya kuti akambawukile bamwi?

³ Kuzwa chiindi, majwi aaLeza akali kusimya bakombi bakwe chiindi nibakali kuyuminwa kumaninsya mulimu ngubakali  kupegwa. Muchikozyano, mupolofita Jeremiya wakawaya-waya chiindi Jehova naakamupa mulimu wakuti akambawuke. Jeremiya wakati: “Mebo nsikonzyi kwaambaula pe, nkaambo ndili mwana muniini.” (Jer. 1:6) Niinzi chakagwasya Jeremiya kuti abe aachibindi chakukambawuka? Jeremiya wakagwasigwa aamajwi aakazwa kuli Leza. Wakaamba kuti: “Jwi lyakwe lyakali mbuli mulilo uuvwilima wajalilwa mumafwuwa aangu, ndakakatala kufwida mumoyo.” (Jer. 20:​8, 9) Nikuba kuti bantu mbakeelede kukambawukila Jeremiya bakali bayumu mutwe, pesi mulumbe ngwaakabuzigwa kuti akambawuke wakamupa manguzu aakuchita mulimu ooyo.

4. Niinzi zichitika kuti twabala Jwi lyaLeza akuyeeyesesya atala anzitubala? (Bakkolose 1:​9, 10)

⁴ MaKkristu bajana manguzu kuzwa kumajwi aaJehova aali muBbayibbili. Mwaapostoli Pawulu naakalembela mbungano yakuKkolose, wakaamba kuti kujana luzibo lwachoonzyo kwakali kuyoogwasya bakombinyina kuti beende “bweelede mbuli bantu bakomba Jehova” chiindi nibakali kwiinkilila kunembo kuzyala “michelo mumilimu mibotu yoonse.” (Bala Bakkolose 1:​9, 10.) Mulimu mubotu uswaanizya kukambawuka makani mabotu. Nkinkaako, chiindi nitubala atala aJwi lyaLeza akuyeeyesesya atala anzitubala, lusyomo lwesu muli Jehova lulasima alubo tulayungizya kumvwisisisya kuti nkamboonzi nikuyandikana kukambawuka atala aBwaami bwaLeza.

5. Niinzi nzukonzya kuchita kuti ujane zyiiyo zyiingi chiindi nubala Bbayibbili akuyanduulisisya?

⁵ Kuti tujane zyiiyo zyiingi kuzwa muJwi lyaLeza, tatweelede kuchijaana pe chiindi nitubala, nituyanduulisisya anituyeeyesesya. Tweelede kulipa chiindi. Kuti twaswaana lumwi lugwalo lutuyumina kumvwisisisya, tutalweenguluki pe. Pesi, atubelesye Watch Tower Publications Index naakuti Bbuku Ligwasya Kuvwuntauzya lya Bakamboni ba Jehova kuti tujane bupanduluzi bwavesi eeyo. Kuti walipa chiindi nulikuyanduulisisya, ulayungizya kuba aachoonzyo chakuti nzilyaamba Bbayibbili nzyakasimpe. (1 Tes. 5:21) Alubo zilapa kuti ubotelwe chiindi nubuzya bamwi atala anzwaakayiya.

LIBAMBILE KUTANAYINKA MUMULIMU WAKUKAMBAWUKA

6. Nkamboonzi nitweelede kulibambila katutanayinka mumulimu wakukambawuka?

⁶ Kuti walibambila kabotu kutanayinka mumulimu wakukambawuka, kulakuubila kuti waambuule aabantu. Jesu wakagwasya basikwiiya bakwe kuti balibambile katanaabatuma kuti bayinke kukukambawuka. (Lk. 10: 1-11) Akaambo kakuti basikwiiya bakwe bakabelesya nzyaakabayiisya Jesu, bakabotelwa loko akaambo kakuti bakazwidilila.—Lk. 10:17.

7. Niinzi nzitukonzya kuchita kuti tulibambile katutanayinka mumulimu wakukambawuka? (Langa chifanikisyo.)

⁷ Niinzi nzitukonzya kuchita kuti tulibambile katutanayinka mumulimu wakukambawuka? Tweelede kuyeeya mbutuyoowambuuzyania aabantu katubelesya majwi eesu chiindi nitubabuzya kasimpe kali muJwi lyaLeza. Alubo kulakonzya kutugwasya kuti tuyeeyele nzibakonzya kwaamba bamwi bantu ambutukonzya kubasandula. Alubo chiindi nitwaambuula aabo, atubatame, tumwemwetele alubo tubatondeezye luyando.

8. Munzilaanzi maKkristu mubakozyenie aazibelesyo zyabulongo mbuli mbukwaambidwe muchikozyano chamwaapostoli Pawulu?

⁸ Mwaapostoli Pawulu wakabuzya bakwesu abachizi bachiKkristu kuti: “Tuli aabunoti oobu muzibelesyo zyabulongo.” (2 Kor. 4:7) Bunoti oobu niinzi? Mulimu wakukambawuka mulumbe waBwaami uufutula bantu. (2 Kor. 4:1) Ani zibelesyo zyabulongo niinzi? Zibelesyo zyabulongo zyiiminina bakombi baLeza bakambawukila bantu makani mabotu. Muchiindi chaPawulu, basikuuzya bakali kubelesya zilongo zyabulongo kuti banyampwide zintu ziyandikana mbuli chakulya, wayini amali. Munzila iikozyenie, Jehova wakatupa mulumbe uuyandikana wamakani mabotu. Katugwasigwa aaJehova, tulakonzya kuba aamanguzu aakuti tukambawuke mulumbe wesu katusyomeka.

KOMBELA KUBA AACHIBINDI

9. Niinzi zikonzya kutugwasya kuti tutayoowi bantu akuti tutayoowi kukazigwa mumulimu wakukambawuka? (Langa chifanikisyo.)

⁹ Chimwi chiindi, tulakonzya kuyoowa bantu naakuti kuyoowa kuti bantu balakonzya kutatuswiilila. Niinzi zikonzya kutugwasya kuti tuzunde buyumu-yumu oobu? Yeeya nkombyo yabaapostoli chiindi nibakabuzigwa kuti baleke kukambawuka. Kwiinda kuti bayoowe, bakakumbila Jehova kuti abagwasye “kuti bayinkilile kunembo kwaamba jwi [lyakwe] kakutakwe nchibayoowa pe.” Jehova wakayisandula nkombyo yabo chakufwambaana. (Mil 4:​18, 29, 31) Kuti kuyoowa bantu kakukukachizya kukambawuka makani mabotu, anduwe weelede kukomba kuli Jehova. Kumbila Jehova kuti akugwasye kuti uyungizye kuyanda bantu kuchitila kuti utayoowi kubakambawukila makani mabotu.

10. Jehova utugwasya biyeni kuti tuchite mulimu ngwaakatupa wakuba Bakamboni bakwe? (Isaya 43:​10-12)

 ¹⁰ Jehova wakatusala kuti tube Bakamboni bakwe alubo usyomezya kutugwasya kuti tube aachibindi. (Bala Isaya 43:​10-12.) Atubone nzila zili 4 nzyabelesya kuti atugwasye. Yakusaanguna, Jehova wakasala Jesu kuti atugwasye chiindi choonse nitukambawuka makani mabotu. (Mt. 28:​18-20) Yachibili, Jehova wakasala ngilozi kuti zitugwasye. (Chi. 14:6) Yachitatu, Jehova utupa muuya wakwe uusalala kuti utugwasye kuti tuyeeye zintu nzitwakayiya. (Joh. 14:​25, 26) Yachi4, Jehova wakatupa bakwesu abachizi kuti batugwasye mumulimu wakukambawuka. Akaambo kakuti tulikugwasigwa aaJehova abakombima, tuli aazintu zyoonse nzituyanda kuti tuzwidilile mumulimu wakukambawuka.

CHINCHA KWEENDELANA AZYIIMO ZYABANTU ALUBO UBAAMABONENO AALIKABOTU

11. Niinzi nzukonzya kuchita kuti ujane bantu biingi mumulimu wakukambawuka? (Langa chifanikisyo.)

¹¹ Nga wakataazikana na kuti wajana bantu bache banga bali aang’anda? Kuti kakuli boobo, ulakonzya kulibuzya kuti: ‘Bantu bamundawu eeyi bali kuli lino?’ (Mil. 16:13) ‘Bali kumilimu na naakuti bali kuzintoolo?’ Kuti kakuli boobo, ulakonzya na kujana bantu biingi kuti wakambawuka mumugwagwa? Mukwesu uutegwa Joshua wakaamba kuti, “Ndakajana myeenya yakukambawukila kuzintoolo akundawu kujanika bantu biingi.” Alubo mukwesu Joshua amwanakazi wakwe, Bridget, bakabona kuti kukambawuka goko amuNsondo sikati kubagwasya kuti bajane bantu biingi.—Ef. 5:​15, 16.

12. Niinzi zikonzya kutugwasya kuti tuzibe nzibasyoma bantu azibakataazya?

¹² Kuti bantu kabatakwe chiyandisyo amulumbe ngutubakambawukila, yezya kubona zintu nzibasyoma naakuti zibakataazya. Joshua amwanakazi wakwe babelesya mubuzyo uujanika kunembo kwakapepa chiindi nibasaanguna kwaambuula aamuntu. Muchikozyano, nibabelesya kapepa kati Ino Bbaibbele Mulibona Buti? nga baamba kuti: “Bamwi bantu babona Bbayibbili kalili bbuku lyakazwa kuli Leza pesi bamwi teembubalibona pe. Inywe mulibona biyeni?” Eezi nga zyazoopa kuti basaangune kwaambuuzyania.

13. Nkamboonzi nitukonzya kwaamba kuti tulazwidilila mumulimu wakukambawuka nikuba kuti bantu teebatuswiilila pe? (Tusimpi 27:11)

 ¹³ Kuzwidilila kwesu mumulimu wakukambawuka takuyeeme aakuswiilila nkubachita pe bantu. Nkamboonzi? Nkaambo nga twachita mulimu wakukambawuka mbuli mbayanda Jehova aMwanaakwe kuti tuchite. (Mil. 10:42) Nikuba kuti teetwajana muntu wakuti twaambuulaawe naakuti bantu teebatuswiilila pe, tulakonzya kubotelwa akaambo kakuti tulizi kuti tulikuchita zintu zibotezya Jehova.—Bala Tusimpi 27:11.

14. Nkamboonzi nitukonzya kubotelwa kuti umwi sikupupulula wajana muntu uuli aachiyandisyo muchilawu chesu?

¹⁴ Tulakonzya kubotelwa kuti umwi sikupupulula wajana muntu ulaachiyandisyo muchilawu chesu mutukambawukila. Ngaziyakulinda yakakozyanisya mulimu wesu akuyanduula mwana wasweeka. Bantu biingi nga bayinka kuti bamuyanduule mundawu zyoonse. Kuti mwana ooyo waboneka, muntu wamujana teenguwe pe alikke uubotelwa pesi abaabo banga bali kumuyanduula balabotelwa. Munzila iikozyenie, tubelekelaamwi kuti tugwasye bantu kuti babe basikwiiya. Toonse tulagwasilizya kuti tukambawukile bantu bamuchilawu chesu alubo toonse tulabotelwa kuti muntu uuli aachiyandisyo wasaanguna kunjila miswaangano.

YEEYESESYA ATALA AMBUMUYANDA JEHOVA AMBUBAYANDA BANTU

15. Kubelesya lugwalo lwa Mateyo 22:​37-39 kutugwasya biyeni kuti tuyungizye kubotelwa chiindi nituli mumulimu wakukambawuka? (Langa chifanikisyo chili aachivumbyo.)

¹⁵ Tulakonzya kuyungizya chiyandisyo chesu chakuchita mulimu wakukambawuka kwiinda mukuyeeyesesya atala ambutumuyanda Jehova ambutubayanda basimayakilane besu. (Bala Mateyo 22:​37-39.) Yeeyela kubotelwa nkwabaako Jehova chiindi natubona katuchita mulimu ambubakonzya kubotelwa bantu chiindi nibasaanguna kwiiya Bbayibbili! Alubo yeeya kuti aabo baswiilila mulumbe ngutukambawuka akusala kubelekela Jehova balakonzya kupona kukabe kutamani.—Joh. 6:40; 1 Tim. 4:16.

16. Niinzi zikonzya kutugwasya kuti tubotelwe mumulimu wakukambawuka kuti katutakonzyi pe kuzwa aang’anda? Amba zikozyano.

¹⁶ Uli kukachilwa kuzwa aang’anda na akaambo kazimwi zyiimo? Kuti kakuli boobo, yeeya atala anzukonzya kuchita kuti utondeezye mbumuyanda Jehova ambubayanda  bantu. Muchiindi chakkorona, Samuel aDania teebakali kukonzya pe kuzwa aang’anda yabo. Muchiindi eechi chiyumu, bakali kukkala kabakambawuka kababelesya mafooni, kulemba magwalo, alubo bakali kwiiya aabantu Bbayibbili kwiinda mukubafoonena kababonana muvidiyo. Samuel wakakambawukila aabo mbaakaswaana kukkilinika chiindi naakali kusilikwa bulwazi bwakwe bwakkensa. Wakaamba kuti: “Mapenzi alakonzya kutumana manguzu, kupa kuti tukatale akupa kuti tukachilwe kulisimya. Nikuba oobo, tweelede kubotelwa mumulimu ngutuchitila Jehova.” Aachiindi eechi, Dania wakawa alubo taakachili kukonzya pe kubuka aabulo kwamyeezi iitatu. Kuzwa waawo, wakeelede kubelesya wheelchair kwamyeezi 6. Wakaamba kuti: “Ndakeezya kuchita zyoonse nzindikonzya kweendelana azyiimo zyangu. Ndakakonzya kukambawukila musilisi wakandiswaya. Alubo ndakakambawukila aabo bakali kuza aazintu aang’anda. Ndakakonzya kukambawukila uumwi mwiiminini wayimwi kkampani yazyabusilisi kandibelesya fooni.” Nikuba kuti zyiimo zyaSamuel aDania teezyakali kubazumizya pe kuti bachite zyiingi, pesi bakakonzya kuchita nzibakonzya alubo bakabotelwa azintu nzibakachita.

17. Niinzi nzukonzya kuchita kuti ugwasigwe aazyiiyo nzitwalanga-langa muchiiyo eechi?

¹⁷ Zyiiyo nzitwayiya muchiiyo eechi zilakonzya kutugwasya loko kuti twazibelesya aamwi. Chiiyo chimwi achimwi chili mbuli tuntu tubikkwa muli chakulya. Kuti tuntu ooto toonse twaswaanizigwa aamwi, chakulya chilanona. Munzila iikozyenie, kuti twabelesya zyiiyo zyoonse eezi nzitwayiya, tulakonzya kulisimya alubo tulakonzya kubotelwa mumulimu wakukambawuka.