Skip to content

Skip to table of contents

“Ndijisi Lusyomo Kuli-Leza”

“Ndijisi Lusyomo Kuli-Leza”

“Adamu musyaalizi wakaba muuya uupa buumi.”​—1 KOR. 15:45.

NYIMBO: 151, 147

1-3. (a) Ngaali amwi makani ngitweelede kubuzya bantu? (b) Nkamboonzi njiisyo yakubusigwa kwabantu niyandikana? (Langa chifanikisyo chili kumatalikilo achiiyo.)

KUJANA wasandula biyeni kuti muntu wakubuzya kuti ‘Usyomaanzi?’ Taakwe mubuzyo kuti ulakonzya kwaamba kuti Jehova Mulengi alubo nguSikupa buumi. Alubo ulaamba kuti usyoma muchinunuzyo chaJesu akuti bantu bayoopona mane kukabe kutamani munyika yaparadayizi. Pesi kujana wamubuzya kuti bantu bafwide bayoobuka na?

2 Nikuba kuti tuli abulangilizi bwakufutuka mapenzi mapati akupona munyika mpya mane kukabe kutamani pesi tweelede kubuzya bamwi atala akuti bafwide bayoobusigwa. Mwaapostolo Pawulu wakatondeezya kuti bulangilizi bwesu mbwachoonzyo naakati: “Kwatanooli bubuke bwabafu, alakwe Kristo tabukide.” Kaansinga Jesu taakabusigwa, nikuli talikweendelezya kali Mwaami wesu alubo nikuli njiisyo yakuti tuyooyeendelezegwa aKristu nitabeleki pe. (Bala 1 BaKorinto 15:12-19.) Nikuba boobo, tulizi kuti Jesu wakabusigwa. Tuli achoonzyo chakuti eezi zyakachitika alubo tulisiyene abaSadusi bakakaka kuti Jesu wakabuka kuzwa kubafu. Nikuba bantu kabatunyansya pesi tuli achoonzyo chakuti Jesu wakabusigwa.​—Mk. 12:18; Inc. 4:2, 3; 17:32; 23:6-8.

3 Pawulu naakalemba atala ‘amakani aakusaanguna aa-Kristo’ wakaswaanizya amakani ali atala “aakwiisya . . . aakubuka kubafu.” (Heb. 6:1, 2) Alubo Pawulu wakatondeezya kuti wakali alusyomo lwakuti bantu bayoobusigwa. (Inc. 24:10, 15, 24, 25) Njiisyo yakubusigwa kwabantu iili aakati kanjiisyo zyakusaanguna nzibeelede kuziba bantu alubo “majwi aamilao mitete yakusaanguna njakatwaambila Leza,” pesi eezi tazyaambi kuti nkuuba kuti bantu bayimvwisisisye. (Heb. 5:12) Nkamboonzi bantu nibatayimvwisisisyi?

4. Njiili mibuzyo njitukonzya kubaayo atala abubuke?

4 Chiindi bantu nibatalika kwiiya Bbayibbele balayiya atala abantu bakabusigwa chiindi, mbuli kubusigwa kwaLazaro. Alubo bayiya kuti bantu bali mbuli Abrahamu, Jobu aDaniyele bakali abulangilizi bwakuti bantu bayoobusigwa kumazuba aali kunembo. Pesi kuli bumboni na butondeezya kuti eezi ziyoochitika nikuba kuti kwayinda chiindi chilamfu kuzwa nakaambwa majwi aaya? Bbayibbele lilatondeezya na kuti ndiilili niziyoochitika eezi? Mibuzyo eeyi ilakonzya kutugwasya kuti tube alusyomo lusimide, nkinkaako atulange-lange zyaambwa aMagwalo.

KUBUSIGWA KWABANTU KAKULI KWIINDA CHIINDI CHILAMFU

5. Njiili mibuzyo njitutalange-lange?

5 Zilakonzya kutubotezya kuti zibbululu zyesu zyafwa mpawo zyabusigwa mpawaawo. (Joh. 11:11; Inc. 20:9, 10) Pesi kutegwani atala achisyomezyo chakuti bantu bayoobusigwa kakuli kwiinda chiindi chilamfu? Kujana twachisyoma na chisyomezyo eechi nikuba kuti kwiinda chiindi chilamfu zibbululu zyesu kazifwide? Bbayibbele lyaamba atala amuntu wakali kuyoobusigwa kakuli kwiinda chiindi. Tuli achoonzyo chakuti eezi zyakachitika. Ngwaani muntu ooyo? Alubo kubusigwa kwakwe kutugwasya biyeni kuti tube abulangilizi bwakuti bantu bayoobusigwa kuchiindi chili kunembo?

6. Kweendelana aIntembauzyo 118, mbuubuli businsimi bwakali kuyooozuzikizigwa buli atala aJesu?

6 Atulange-lange chisyomezyo chakaambwa chiindi chili atala amuntu wakali kuyoobusigwa, chijanika muli Intembauzyo 118. Mwaami Davida wakakombelezya Leza kati: “Akaka Jehova, twakomba kotufwutula! . . . Ulilelekedwe ooyo uuboola muzina lya Jehova.” Bantu bakaamba majwi aaya chiindi Jesu naakasika kuJerusalemu muNisan 9 katanafwa. (Int. 118:25, 26, NW; Mt. 21:7-9, NW) Intembauzyo 118 itondeezya biyeni kuti kuli muntu wakali kuyoobusigwa kuchiindi chili kunembo? Muchaandano eechi kuli vesi yaamba kuti: “Ibbwe ndibakasowa bayaki ndendilyo lyakaba mutwe wacooko.”​—Int. 118:22.

“Bayaki” bakamukaka Mesiya (Langa fuka 7)

7. Niinzi maJuda nchibakachita chitondeezya kuti bakamukaka Jesu?

7 “Bayaki” chaamba bapati bachikombelo chamaJuda, bakamukaka Mesiya. Alubo, kuli chimwi nchibakachita maJuda chitondeezya kuti bakamukaka Kristu. MaJuda bakaamba kuti weelede kujayigwa. (Lk. 23:18-23) Eezi zyakapa kuti Jesu ajayigwe.

Jesu wakabusigwa kuti abe “mutwe wacooko” (Langa fuka 8, 9)

8. Zyakali kuyoochitika biyeni kuti Jesu abe “mutwe wacooko”?

8 Mbukunga maJuda bakamukaka Jesu akumujaya, zyakali kuyoochitika biyeni kuti abe “mutwe wacooko”? Zyakali kuyoochitika nkaambo wakali kuyoobusigwa. Jesu wakaambuula atala amakani aaya. Wakapa chikozyano chili atala abalimi bakasampawula babelesi bamwini muunda, mbuli mbubakachita maIsrayeli nibakasampawula basinsimi baLeza. Muchikozyano eechi, mwini muunda wakazootuma mwanaakwe ngwaakali kuyandisya wakali sikukona lubono. Bakamutambula kabotu na mwanaakwe? Peepe. Balimi aaba bakamujaya. Jesu wakazoowamba majwi aajanika muli Intembauzyo 118:22. (Lk. 20:9-17) Mwaapostolo Petro wakaamba majwi ayendelana chiindi naakali kwaambuula ‘abeendelezi abaalu abalembi, bakabungene mu-Jerusalemu.’ Wakati, ‘Jesu Kristo waNazareta, ngomwakabambula, ngwaakabusya Leza kubafu.’ Kuzwa waawo Petro wakati: “Oyu ndibbwe ilyakasampaulwa ndinywe nomuyaka, ilyacitwa mutwe wacooko.”​—Inc. 3:15; 4:5-11; 1 Pet. 2:5-7.

9. Lugwalo lwaIntembauzyo 118:22 lutugwasya kumvwisisisyaanzi?

9 Kakuchili minyaka myiingi, businsimi buli muli Intembauzyo 118:22, bwakaamba atala akubusigwa kwawumwi muntu. Nikuba kuti bantu bakali kuyoomukaka Mesiya akumujaya pesi wakali kuyoobusigwa kuti abe bbwe liyooba mutwe wachooko. Jesu wakabusigwa alubo nguwe alikke uuli azina “ilipegwa bantu, ndotweelede kufutulwa andilyo.”​—Inc. 4:12; Ef. 1:20.

10. (a) Mbuubuli businsimi bujanika mulugwalo lwaIntembauzyo 16:10? (b) Tuzi biyeni kuti lugwalo lwaIntembauzyo 16:10 teelwakazuzikizigwa kuli Davida?

10 Atulange-lange bumwi businsimi butondeezya kuti kuli umwi muntu wakali kuyoobusigwa. Makani aaya akalembwa kakuchisyeede minyaka myiingi kuti zichitike nkinkaako eezi zilakonzya kutugwasya kuti tube achoonzyo chakuti bantu bakafwa bayoobusigwa. Muli Intembauzyo 16, Davida wakalemba kuti: “Tokooyoosia moyo wangu kucikalilo cabafu, tokooyooaba Uusalala wako kuti abone kubola.” (Int. 16:10) Majwi aaya, taambi kuti Davida taakali kuyoofwa pe nkaambo Bbayibbele litondeezya kuti wakazoochembaala. Naakafwa “wakoona abamawisi, wakazikwa mumunzi wa-Davida.” (1 Bam. 2:1, 10) Nkinkaako, lugwalo lwaIntembauzyo 16:10 lwambaanzi?

11. Ndiilili Petro naakapandulula lugwalo lwaIntembauzyo 16:10?

11 Kuli magwalo akonzya kutugwasya kuti tumvwisisisye nchilwaamba lugwalo lwaIntembauzyo 16:10. Nikwakiinda minyaka myiingi kuzwa chiindi Sintembawuzyo naakalemba majwi aaya, anikwakayinda mviki ziche Jesu kali wabusigwa, Petro wakapandulwida maJuda abamwi bakatali maJuda atala alugwalo lwaIntembauzyo 16:10. (Bala Incito 2:29-32.) Petro wakababuzya kuti Davida wakafwa akuvwikkwa. Bantu bakali kumuswiilila Petro bakalaazi makani aaya. Alubo magwalo taakwe natondeezya kuti bantu bakamukazya Petro nakaamba makani atondeezya kuti Davida ‘mbwaakabona obo, wakaamba makani ali atala akubuka’ kwaMesiya.

12. Lugwalo lwaIntembauzyo 16:10 lwakazuzikizigwa biyeni alimwi eezi zitondeezyaanzi atala akubusigwa kwabantu?

12 Petro wakasimya kaambo aaka kwiinda mukwaamba majwi akaambwa aDavida mulugwalo lwaIntembauzyo 110:1. (Bala Incito 2:33-36.) Petro wakabelesya magwalo kugwasya bantu kuti babone kuti Jesu wakali “Mwami a-Kristo.” Bantu bakamvwisisisya kuti lugwalo lwaIntembauzyo 16:10 lwakazuzikizigwa chiindi Jesu naakabusigwa. Nikwakaba chiindi, mwaapostolo Pawulu wakaambuula atala alugwalo oolu naakali kwaambuula amaJuda bakuAntiyokkiya iili kuPisidiya. Bakaamvwisisisya makani ngaakabakambawukila zyakuti bakaba achiyandisyo chakwiiya zyiingi. (Bala Incito 13:32-37, 42.) Kuziba kuti businsimi oobu bwakazuzikizigwa nikuba kuti bwakaambwa kakuchili minyaka myiingi, kutugwasya kuti tube achoonzyo chakuti bafwide bayoobusigwa nikuba kuti chisyomezyo eechi chakaambwa chiindi.

BAFWIDE BAYOOBUSIGWA LILI?

13. Njiili mibuzyo njitukonzya kubaayo atala akubusigwa kwabantu bafwide?

13 Tulakonzya kuba achoonzyo chakuti bantu bafwide bayoobusigwa nikuba kuti chisyomezyo eechi chakaambwa chiindi. Pesi bamwi balakonzya kulibuzya kuti: ‘Ndeelede kulindila kwachiindi chilamfu biyeni kuti nzubo zyangu zikabusigwe? Nzubo zyangu ziyoobusigwa lili? Jesu wakabuzya basikwiiya bakwe kuti teebakeelede kuziba makani woonse. Wakababuzya kuti: “Takuli kwanu kuziba ziindi, naaba mazuba ngaabika Taata kubwami bwakwe mwini.” (Inc. 1:6, 7; Joh. 16:12) Nikuba boobo, eezi tazyaambi kuti tatuzi pe kuti bafwide bayoobusigwa lili.

14. Nkuukuli kusiyana kuliwo akati kakubusigwa kwabantu bakapona chiindi akwaJesu?

14 Kuti tuzimvwisisisye eezi, tweelede kuyeeya atala abantu bakabusigwa chiindi. Chikozyano chiyandikana nkubusigwa kwaJesu. Kaansinga taakabusigwa, taakwe nitwakali kuyooba abulangizi bwakuti nzubo zyesu zyakafwa ziyoobusigwa. Bantu bakabusigwa aEliya aElisha teebakazumanana kupona pe, mbuli Jesu. Bakazoofwa lubo. Kusiyana aJesu, ‘mbuli mbwakabuka kuzwa kubafu tachifwi limbi pe. Lufu taluchili abwami bwanguwe pe.’ Lino uli kujulu unoopona “mane kukabe kutamani,” tachizoofwi pe.​—Rom. 6:9; Ciy. 1:5, 18; Kol. 1:18; 1 Pet. 3:18.

15. Kuziba kuti Jesu ‘nkabalwe-balwe’ kutuyiisyaanzi?

15 Jesu nguwe wakasaanguna kubusigwa munzila iili boobo, alubo kubusigwa kwakwe kuyandikana loko. (Inc. 26:23) Nikuba boobo, teenguwe alikke wakasyomezedwe kuti uyoobusigwa kuti akapone kujulu. Jesu wakasyomezya baapostolo bakwe basyomeka kuti bakali kuyooyendeelezyaamwi kujulu. (Lk. 22:28-30) Kuti bakapone kujulu beelede kufwa saansi. Mpawo balakonzya kubusigwa akuba amibili yamuuya mbuli Jesu. Pawulu wakalemba kuti: “Kristo ulibukide kubafu, waba kabalwebalwe kabaabo bafwide.” Alubo Pawulu wakatondeezya kuti kwakachili bamwi bantu bakali kuyoobusigwa kuti bakapone kabali kujulu naakati: “Umwi aumwi kuciindi cakwe ceelede, Kristo ngukabalwebalwe, elyo kusule bana ba-Kristo kuciindi cakuboola kwakwe.”​—1 Kor. 15:20, 23.

16. Ndiilili nibakali kuyoobusigwa bantu batazoopone kujulu?

16 Lugwalo oolu lutugwasya kuziba kuti bantu batazoopone kujulu bakali kuyoobusigwa lili. Eezi zyakali kuyoochitika “kuciindi cakuboola kwakwe.” Kuzwa chiindi, Bakamboni baJehova bakapandulula kababelesya Magwalo kuti, kuzwa mu1914 tulikupona “kuciindi cakuboola” kwaJesu. Ambulisunu tuchipona muchiindi nchicheecho alubo nyika eeyi mbi yaba afwiifwi kunyonyoonwa.

17, 18. Niinzi chakali kuyoochitika kumaKristu bamwi bananikidwe kuchiindi chakuboola kwaKristu?

17 Bbayibbele lilatubuzya atala abubuke bwabantu bali abulangilizi bwakujulu. Lyaamba kuti: “Tuyanda kuti mukaswiililisye makani aaboona . . . Nkaambo na tulasyoma kuti Jesu wakafwa akubukuluka, elyo abo abakoona muli-Jesu Leza ulabaletelezya awe . . . Swebo tobaumi netuyoosyaalila kukuboola kwa-Mwami tatukooyoobasaangunina aboona, pe. Nkaambo Mwami mwini uyooseluka kuzwa kujulu amukunga ajwi, . . . nobayoosaanguna kubuka abafwide muli-Kristo. Elyo swebo tobaumi tobasyaalizi tuyoobwezelwa mukakumbi antoomwe ambabo, tukacingane a-Mwami mujulu aboobo tuyookala a-Mwami lyoonse.”​—1 Tes. 4:13-17.

18 Bubuke bwakusaanguna bwakali kuyoosaanguna “kuciindi cakuboola” kwaKristu. Bananike banoochiliwo aanyika chiindi chamapenzi mapati ‘bayoobwezelwa mukakumbi.’ (Mt. 24:31) Aabo ‘batakabwezegwe’ ‘tabakooni mulufu,’ chaamba kuti chiindi nibafwa ngababusigwa mpawaawo. ‘Bayoosanduka mukaindi kaniini loko, mbuli mululabo lomwe lwaliso, nuyoolila mweembo musyaalizi.’​—1 Kor. 15:51, 52.

19. Mbuubuli “buumi bwiinda buciza”?

19 Mazubaano bakombi baJehova basyomeka biingi tabakwe bulangilizi bwakuyooyendelezya aJesu kujulu. Nikuba boobo, balangilila kunyonyoonwa kwanyika eeyi mbi ‘mubuzuba bwa-Jehova.’ Taakwe muntu uuzi kuti eezi ziyoochitika lili pesi kuli bumboni butondeezya kuti zyaba afwiifwi kuchitika. (1 Tes. 5:1-3) Kuchiindi eecho, kuyoochitika chimwi chipaanzi chakubusigwa. Bantu bayoobusigwa kuti bapone munyika yaparadayizi. Bantu bayoobusigwa bayoomaninina akupona mane kukabe kutamani. Kusiyana ‘abanakazi bakafwidwa bakwabo bakabusizigwa kuzwa kulufu’ pesi mukuya kwachiindi bakazoofwa, bantu bayoobusigwa bayoojana “buumi bwiinda buciza.”​—Heb. 11:35.

20. Niinzi chipa kuti tube achoonzyo chakuti bantu bayoobusigwa munzila iibambikene?

20 Bbayibbele lyaamba kuti aabo bali abulangilizi bwakuyoopona kujulu bayoobusigwa “umwi aumwi kuciindi cakwe ceelede.” (1 Kor. 15:23) Tuli achoonzyo chakuti bantu bali abulangilizi bwakuyoopona aanyika bayoobusigwa munzila iibambikene. Kuziba makani aaya kulatubotezya. Bantu balikufwa lino, mbabo bayoosaanguna kubusigwa na chiindi Jesu nayoosaanguna Kweendelezya Kwaminyaka Iili Chuulu, kuchitila kuti batambulwe abantu babazi? Bakombi baJehova bachiindi bali aluzibo lwakuzulwida bantu, mbabo bayoosaanguna kubusigwa na kuchitila kuti bagwasilizye kuzulwida bantu munyika mpya? Kutegwaani abantu bakatali kukomba Jehova? Bayoobusigwa lili alubo kuli? Tulakonzya kuba amibuzyo myiingi. Pesi tweelede kulikataazya na atala amibuzyo yoonse eeyi? Tatweelede kulindila na kuti tubone ziyoochitika? Tuli achoonzyo chakuti Jehova uyoobamba makani aaya munzila yeelede iyoopa kuti toonse tubotelwe.

21. Mbuubuli bulangilizi mbulaabo atala abantu bafwide?

21 Tweelede kusyoma Jehova nkaambo Jesu wakaamba majwi atondeezya kuti Leza uyoobusya bantu bali mumiyeeyo yakwe. (Joh. 5:28, 29; 11:23) Jehova uyoobabusya bakombi bakwe bakafwa nkaambo Jesu wakati Abrahamu, Izaka aJakkobo “boonse balapona kulinguwe.” (Lk. 20:37, 38) Toonse tweelede kulimvwa mbuli Pawulu, wakati: “Ndilijisi lusyomo kuli-Leza . . . kuti kulaba kubuka kwabafu, akwabaluleme akwabataluleme.”​—Inc. 24:15.