Skip to content

Skip to table of contents

Mibuzyo Yabasikubala

Mibuzyo Yabasikubala

Kweendelana aMagwalo, zilikabotu na kuti maKristu bakwetene babelesye maIUD (intrauterine device) kuti batabi abana?

MaKristu bakwetene beelede kulanga-langa kuti nzila eeyi ibeleka biyeni akuti ileendelana na amalayilile aali muBbayibbele. Beelede kusala munzila ikonzya kubapa kuti bakkale kabali amanjezeezya alikabotu.

Jehova wakalayilila mpuli yakusaanguna kuti: “Amuzyalisye, muvule, muzuzye nyika” alubo wakayindulula majwi aaya kuli Nowa. (Matl. 1:28; 9:1) MuBbayibbele taakwe mpukulembedwe kuti maKristu beelede kutobelezya mulawu ooyu. Nkinkaako bantu bakwetene balakonzya kulisalila kuti njiili nzila njibakonzya kubelesya kuti batabi abana. Nziizili zintu nzibeelede kubikkila maanu?

MaKristu bakwetene beelede kubona kuti nzila njibayanda kubelesya ileendelana na amalayilile aali muBbayibbele. Nkinkaako, maKristu tabakuboni kuti kugwisya da ninzila iili kabotu yakutaba abana. Kugwisya da achaali takweendelani aBbayibbele nkaambo nkutalemeka buumi. MaKristu tabakonzyi kujaya chintu chali kukonzya kuzookomena kuti chizoobe muntu. (Kul. 20:13; 21:22, 23; Int. 139:16; Jer. 1:5) MaKristu beelede kubelesya maIUD na?

Nkani eeyi yakapandululwa mumagazini iitegwa The Watchtower yamu15 May 1979 apeji 30 a31. MaIUD akali kubelesegwa chiindi eecho akapangidwe apepa, pepa eelyo lyakali kubikkwa kukazyalilo kuchitila kuti muntu atabi ada. Magazini eeyi yakapandulula kuti bantu biingi teebakazi pe kuti nzila yakubelesya maIUD yakali kubeleka biyeni. Madokotela biingi bakaamba kuti nzila eeyi yakali kupa kuti bwaalumi butakonzyi kuswaanana amayi amwanakazi kuchitila kuti atabi ada. Kuti bwaalumi teebwaswaanana aji taakwe mwana upangikana pe.

Chimwi chiindi ji lyakali kuswaanana abwaalumi chakutayeeyela. Mpawo lyakali kukomena muchubbu mwiinda mayi naa kuya kukazyalilo. Mbukunga mwana nga wapangwa kale, nkinkaako maIUD akali kujeya mwana wali wapangwa. Kujeya chintu chali chaba, kulikozyenie akugwisya da. Magazini eeyo yakamaninsya kupandulula kuti: “MaKristu beelede kuyeeyesesya kuti kubelesya maIUD kweendelana biyeni amalayilile amuBbayibbele ali atala akulemeka buumi.”​—Int. 36:9.

Mbukunga nkani eeyi yakapupululwa mu1979, kuli zimwi nzila na zyakubelesya maIUD madokotela nzibakabona kuti zilakonzya kubeleka kabotu?

Kuli nzila zibili zyamaIUD nzibakabona kuti zilakonzya kubeleka kabotu. Mu1988, kuUnited States bantu biingi bakatalisya kubelesya IUD ipangidwe acopper. Kuyungizya waawo, mu2001 kwakaba imwi nzila yamaIUD ibelesya mahomoni. Nzila eezi zibili zibeleka biyeni?

MaIUD apangidwe aCopper: Mbuli mbutwabona kuti maIUD apa kuti bwaalumi butakonzyi kuswaanana amayi amwanakazi kuchitila kuti atabi ada, nkinkaako copper ili mbuli poyizeni ijaya bwaalumi. * Kuyungizya waawo, maIUD apangidwe acopper apa kuti kazyalilo kawonyane.

MaIUD ali amaHomoni: Kuli maIUD asiyene-siyene ali amahomoni ali mbuli mahomoni ajanika mumapilisi. MaIUD aaya alosya mahomoni mukazyalilo. Kuli bamwi banakazi, mahomoni aaya apa kuti kutapangwi mayi. Kuti kakutakwe ji lyapangwa kuti liswaanane abwaalumi, mwanakazi takonzyi kuba ada. Kuyungizya waawo maIUD abelesya mahomoni apa kuti kazyalilo kawonyane. * Alubo apa kuti goni naa mucus ileme kuchitila kuti bwaalumi butakonzyi kwiinda akuyoosika kukazyalilo. Nkinkaako, eezi nziimwi zintu zyakayungizigwa mukubelesya maIUD.

Mbuli mbutwabona kuti maIUD woonse apa kuti kazyalilo kawonyane pesi niinzi chikonzya kuchitika kuti ji lyapangwa mpawo lyasikuswaanana abwaalumi? Ji eelyo lilakonzya kuya kukazyalilo pesi nga lyakachilwa kukomena nkaambo kazyalilo ngakaliwonyene. Nkinkaako mwana wapangwa nga wafwa. Nikuba boobo, nkuche kuti mwana wapangwa akachilwe kukomena mbuli zichitika kumuntu ubelesya mapilisi kuti waba ada.

Taakwe muntu uuzi chakumanina kuti maIUD apangidwe acopper naa amahomoni taakonzyi kulesya ji kuti liswaanane abwaalumi. Nikuba boobo, madokotela biingi bakabona kuti nkuche kuti muntu ubelesya maIUD abe ada.

Kuti maKristu bakwetene kabayanda kubelesya maIUD, beelede kwaambuula adokotela uuli aluzibo atala ambaabeleka abuyumu-yumu bukonzya kuba kwiinda mukubelesya nzila eeyi. Tabeelede kukumbila umwi muntu kuti abasalile zyakuchita. (Rom. 14:12; Gal. 6:4, 5) Beelede kulisalila. Kabali babili, beelede kusala munzila ibotezya Leza alubo nzila ipa kuti bakkale kabali amanjezeezya alikabotu.​—Kozyanisya a1 Timoteo 1:18, 19; 2 Timoteo 1:3.

^ par 4 BaNational Health Service bakuEngland bakaamba kuti: “Kuti maIUD avula copper akali kuzwidilila kubeleka amapesenti aasika ku99. Eezi zyaamba kuti muntu uumwi mubantu bali 100 nguwe wakali kukonzya kuba ada mumunyaka kuti zyamuleya. Nkinkaako, eezi zitondeezya kuti maIUD atakwe copper nyingi taabeleki kabotu.”

^ par 5 Akaambo kakuti kazyalilo ngakawonyana maIUD ali amahomoni nga abelesegwa kukusilika banakazi bakwetwe naa batakwetwe bachiswa abulwazi bwakalobola.