Skip to content

Skip to table of contents

Zumanana Kubikkila Maanu Muzintu Zyabukombi!

Zumanana Kubikkila Maanu Muzintu Zyabukombi!

‘Muuya uusalala uumusolwede.’—GAL. 5:16.

NYIMBO: 2275

1, 2. Niinzi nchaakabona umwi mukwesu atala ambaakali kuchita muzintu zyabukombi alubo wakabambulula biyeni?

UMWI Kamboni uutegwa Robert wakabbabbatizigwa kachili mukubusi pesi taakali kukabikkila maanu pe kasimpe. Wakati: “Taakwe chibi nchindakachita pesi teendakali kukkutisikana pe. Ndakali kubonekaanga ndichita kabotu muzintu zyabukombi nkaambo ndakali kunjila miswaangano yoonse alubo chimwi chiindi ndakali kuba payona uugwasilizya. Pesi ndakali kumvwa kuti kuli chimwi chintu chakatali kabotu mubuumi bwangu.”

2 Robert wakazoobona nzyakeelede kubambulula naakakwata. Bakali kuyandisya kubuzyania mibuzyo yamuBbayibbele amukayintu wakwe. Mukayintu wakwe wakali kubikkila maanu muzintu zyabukombi nkinkaako wakali kufwambaana kusandula pesi Robert wakali kukachilwa. Wakati: “Ndakabona kuti taakwe nzindakazi pe. Ndakalibuzya kuti ndeelede kubeleka changuzu kuti ndiizulwide kabotu mpuli yangu.” Robert wakabambulula. Wakati: “Ndakabala Bbayibbele kandilikuyanduulisiya kuti ndizimvwisisisye kabotu zili muBbayibbele. Alubo mukuya kwachiindi zintu zyakasaanguna kweenda kabotu. Ndakasaanguna kulimvwisisisya Bbayibbele alubo ndakaba abweenzuma bulikabotu aJehova.”

3. (a) Twiiyaanzi kuchikozyano chaRobert? (b) Tuyoolanga-langaanzi muchiiyo eechi?

3 Tulakonzya kujana zyiiyo zigwasya kuchikozyano chaRobert. Kuziba zili muBbayibbele akunjila miswaangano yambungano chiindi choonse, tazyaambi kuti tubikkila maanu muzintu zyabukombi. Nikuba kuti tuchita kabotu muzintu zyabukombi pesi kuti twalilanga-langa, tulakonzya kubona mputweelede kubambulula. (Flp. 3:16) Muchiiyo eechi, tuyoosandula mibuzyo iitatu iyootugwasya kuti tuzumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi. (1) Niinzi chikonzya kutugwasya kubona mbutuchita muzintu zyabukombi? (2) Kujana twachita biyeni kuti tuzumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi? (3) Kubikkila maanu muzintu zyabukombi kutugwasya biyeni mubuumi?

TWEELEDE KULILANGA-LANGA

4. Malayilile aali mulugwalo lwaBaEfeso 4:23, 24 abeleleka kulini?

4 Nitwakaba bakombi baLeza, kuli zintu zyiingi nzitwakabambulula. Eezi zyakapa kuti tuchinche maponeno eesu. Alubo twakazumanana, nikuba nitwakabbabbatizigwa. Tusungwaazigwa kuti ‘tuzumanane kuba amizeezo mipya.’ (Ef. 4:23, 24) Tweelede kuzumanana kubambulula nkaambo tatumaninide. Nikuba bantu baba achiindi chilamfu kabakomba Jehova, beelede kuzumanana kubikkila maanu muzintu zyabukombi.—Flp. 3:12, 13.

5. Njiili mibuzyo njitukonzya kulibuzya?

5 Kuti tubone mbutuchita muzintu zyabukombi, tweelede kulilanga-langa. Toonse tweelede kulibuzya kuti: ‘Ndilikuchita zintu zitondeezya kuti ndilikuzumanana kubikkila maanu na muzintu zyabukombi? Ndili abube buli mbuuli bwaKristu na? Mbundichita nindili kumiswaangano yambungano, kutondeezya kuti ndizibikkila maanu na zintu zyabukombi? Nzindaambuula zitondeezya kuti niinzi nzindiyeeya? Nzila njindizwataayo, mbundichita kuti ndapegwa lulayo ambundilibala Bbayibbele zitondeezya kuti ndili biyeni? Ndichita biyeni kuti ndaswaana masunko? Ndili muKristu uusimide na muzintu zyabukombi?’ (Ef. 4:13) Mbututasandule mibuzyo eeyi ziyootondeezya kuti tulibantu babikkila maanu na muzintu zyabukombi.

6. Niinzi chimwi chikonzya kutugwasya kubona mbutuchita muzintu zyabukombi?

6 Chimwi chiindi bamwi balakonzya kutugwasya kuti tuzumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi. Mwaapostolo Pawulu, wakatondeezya kuti muntu uuzulwidwa azisusi zyanyama takonzyi kubona kuti ulikuchita zintu zitayandwi aaLeza. Pesi muntu uubikkila maanu muzintu zyabukombi, ulizizi nzyayanda Leza amichito yabantu bazulwidwa azisusi zyanyama. (1 Kor. 2:14-16; 3:1-3) Baalu bali amiyeeyo yaKristu balafwambaana kubona kuti umwi muntu wasaanguna kuzulwidwa amuuya wanyika. Tulabaswiilila na kuti batuchenjezya atala amakani aaya? Kuchita oobo kutondeezya kuti tulikubikkila maanu muzintu zyabukombi.—Muk. 7:5, 9.

KUZUMANANA KUBIKKILA MAANU MUZINTU ZYABUKOMBI

7. Nkamboonzi kuziba zili muBbayibbele nikutaambi kuti tubikkila maanu muzintu zyabukombi?

7 Kuziba zili muBbayibbele, takwaambi kuti tubikkila maanu muzintu zyabukombi. Muchikozyano, Mwaami Solomoni wakalaaluzibo atala aJehova. Alubo majwi aakwe akalembwa muBbayibbele. Pesi taakazumanana kusyomeka kuli Jehova. (1 Bam. 4:29, 30; 11:4-6) Niinzi chikonzya kupa kuti tusyomeke kuli Jehova? Tweelede kuzumanana kubikkila maanu muzintu zyabukombi. (Kol. 2:6, 7) Pesi kujana twazichita biyeni eezi?

8, 9. (a) Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tuzumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi? (b) Ngaali makanze ngitweelede kubaawo nitulikubala akuyeeyesesya? (Langa chifanikisyo chili kumatalikilo achiiyo.)

8 Mwaapostolo Pawulu wakasungwaazya maKristu bamumwaanda wamunyaka wakusaanguna kuti ‘baye kumbele kumakani aakusima.’ (Heb. 6:1) Kujana twachita biyeni kuti tuzumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi? Tweelede kubala bbuku litegwa Amukkale Kamuli Muluyando lwaLeza.’ Kubala bbuku eeli kuyootugwasya kubona mbutukonzya kubelesya malayilile aamuBbayibbele mubuumi bwesu. Kuti twakamaninsya kulibala bbuku eeli, tulakonzya kubala amwi mabbuku akonzya kutugwasya kuti tube alusyomo lusimide. (Kol. 1:23) Tweelede kukomba akuyeeyesesya mbutukonzya kubelesya nzitubala mubuumi bwesu.

9 Nitubala Bbayibbele aamwi mabbuku akuyeeyesesya, tweelede kuba amakanze aakuswiilila Jehova akuchita zintu zimubotezya. (Int. 40:8; 119:97) Alubo tweelede kubeleka changuzu kuti tutantamuke zintu zikonzya kupa kuti tutabikkili maanu muzintu zyabukombi.—Tit. 2:11, 12.

10. Kujana bakubusi bachita biyeni kuti bazumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi?

10 Nibakubusi, mupeekezya kuchitaanzi muzintu zyabukombi? Kumuswaangano wabbazu, mukwesu wiiminina mutabi ngawambuula abayanda kubbabbatizigwa, muswaangano kuutanasaanguna. Biingi babo mbakubusi. Mukwesu ooyu, ngawababuzya kuti bapeekezya kuchitaanzi. Bamwi ngabaamba zipeekezyo nzibalaazyo mbuuli kubeleka mulimu wachiindi choonse naakuti kubelekela kubusena kuyanda basikugwasilizya. Pesi bamwi bakubusi nibabuzigwa ngababula nsandulo. Kubula nsandulo kutondeezya kuti tabanalibikkila zipeekezyo zyamubukombi. Kuti kuli mukubusi, libuzye kuti: ‘Ndichita zintu zyabukombi na akaambo kakuti bazyali bangu mbubayanda? Ndilikubeleka changuzu na kuti ndibe abweenzuma busimide aJehova?’ Bakubusi teembabo abalikke beelede kuba azipeekezyo. Kulibikkila zipeekezyo kutugwasya kuti tuzumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi.—Muk. 12:1, 13.

11. (a) Tweelede kuchitaanzi kuti tuzumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi? (b) Nchiichili chikozyano chamuBbayibbele nchitukonzya kutobelezya?

11 Kuti twabona mputulikuleezya, tweelede kubweza ntaamu kalitanalampa. Kubikkila maanu muzintu zyabukombi kulayandikana. Aaya teemakani maniini pe, chaamba buumi bwesu. (Rom. 8:6-8) Chimwi chiindi kulakonzya kutuyumina kubikkila maanu muzintu zyabukombi nkaambo tatumaninide. Pesi muuya uusalala uuzwa kuli Jehova ulakonzya kutugwasya. Nikuba boobo, andiswe tweelede kuzyaanga zisime. Naakali kupandulula lugwalo lwaLuka 13:24, mukwesu John Barr wakali muKabunga Keendelezya wakati: “Biingi ngazyabaleya nkaambo ngabakachilwa kuzumanana kubikkila maanu muzintu zyabukombi.” Tweelede kutobelezya chikozyano chaJakkobo wakalwana amungelo kusikila naakalongezegwa. (Matl. 32:26-28) Kubala Bbayibbele kulanoneezya pesi tatweelede kulibala mbuuli mabbuku aatwaano pe. Nitulibala, tweelede kuyanduulisisya kuti tujane zyiiyo zitugwasya.

12, 13. (a) Kujana twaabelesya biyeni malayilile aali mulugwalo lwaBaRoma 15:5? (b) Chikozyano chamwaapostolo Petro chitugwasya biyeni? (c) Kujana twachita biyeni kuti tuzumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi? (Langa kabbokesi katii, “ Zintu Zikonzya Kukugwasya Kuti Ubikkile Maanu Muzintu Zyabukombi.”)

12 Kuti twazumanana kubikkila maanu muzintu zyabukombi, muuya uusalala uyootugwasya kuti tuchinche. Muuya uusalala ulakonzya kutugwasya kuti tube amiyeeyo iili mbuuli yaKristu. (Rom. 15:5) Alubo ulakonzya kutugwasya kuti tutantamuke zisusi zyanyama akuti tube abube buyandwa aaLeza. (Gal. 5:16, 22, 23) Chimwi chiindi tulakonzya kuba amiyeeyo yakuyandisya bunoti pesi tweelede kubeleka changuzu kuti twiizunde. Tweelede kukomba katukumbila muuya uusalala kuti utugwasye kuti tubikkile maanu kuzintu ziyandikana. (Lk. 11:13) Kuyeeya zyakachitika kuli Petro kulakonzya kutugwasya. Chimwi chiindi wakali kuchita mbuuli muntu uutabikkili maanu muzintu zyabukombi. (Mt. 16:22, 23; Lk. 22:34, 54-62; Gal. 2:11-14) Pesi wakabeleka changuzu. Mukuya kwachiindi, Petro wakaba amiyeeyo iili mbuuli yaKristu akaambo kakuti wakagwasigwa aaJehova. Andiswe tulakonzya kuchita mbuuli nguwe.

13 Mukuya kwachiindi, Petro wakaamba bube mbutweelede kubaabo. (Bala 2 Petro 1:5-8.) ‘Kusungwaala chamoyo woonse’ kuti tube abube buyandikana mbuuli kulinyona, kulisimya aluyando lwabunyina, kuyoopa kuti tuzumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi. Tweelede kulibuzya kuti: ‘Niinzi nchindikonzya kuchita buzuba abuzuba kuti ndizumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi?’

KUBELESYA MALAYILILE AAMUBBAYIBBELE BUZUBA ABUZUBA

14. Kubikkila maanu muzintu zyabukombi kutugwasya biyeni mubuumi?

14 Kuba amiyeeyo iili mbuuli yaKristu kuyootugwasya kuti tulijate kabotu kuchikolo, kumulimu, twaambuule majwi aalikabotu akuti tusale kabotu mubuumi. Nzituchita ziyootondeezya kuti tuyanda kutobelezya Kristu. Tuyanda kutantamuka kufumbwa zintu zikonzya kunyongania bweenzuma mbutulaabo aTaateesu wakujulu. Kubikkila maanu muzintu zyabukombi kuyootugwasya kuti tuzunde masunko. Katutanasala, tweelede kulibuzya kuti: ‘Ngaali malayilile aakonzya kundigwasya kuti ndisale kabotu? Kaansinga nguKristu, walikunoosala biyeni? Nkuukuli kusala kuyoobotezya Jehova?’ Atulange-lange zyiimo zitobela ambutukonzya kusala munzila iilikabotu. Muchiimo chimwi achimwi, tuyoobona Lugwalo lukonzya kutugwasya kusala kabotu.

15, 16. Amba zikozyano zitondeezya kuti kuba amiyeeyo iili mbuuli yaKristu kumugwasya biyeni muntu nayanda kusala (a) muntu wakukwatanaawe. (b) beenzinyina.

15 Kusala muntu wakukwatanaawe. Lugwalo lwa2 BaKorinto 6:14, 15, (Bala.) lulakonzya kutugwasya munkani eeyi. Pawulu wakatondeezya kuti muntu uzulwidwa amuuya teelede kukwatana amuntu uzulwidwa azisusi zyanyama. Kujana twalubelesya biyeni lugwalo oolu kuti katuyanduula muntu wakukwatanaawe?

16 Kusala beenzuma. Lugwalo lwa1 BaKorinto15:33, (Bala.) lulakonzya kutugwasya munkani eeyi. Muntu uubikkila maanu muzintu zyabukombi taliswaanizyi abantu bakonzya kunyongania bweenzinyina mbwalaabo aJehova. Kuti tubelesye malayilile aaya tweelede kulibuzya mibuzyo iitobela: Malayilile aaya abeleka biyeni kunzila zyakwaambuuzyania zibelesegwa mazubaano? Ndeelede kusala biyeni kuti umwi wandibuzya kuti ndisaane magemu aIntaneti abantu mbinditazi?

Nzusala zipa kuti uzumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi, ube azipeekezyo zilikabotu akuti ukkale chaluumuno na abamwi? (Langa fuka 17)

17-19. Kubikkila maanu muzintu zyabukombi kutugwasya biyeni (a) kuti tutantamuke ‘milimu yabuyo’? (b) kuti tube azipeekezyo zyamubukombi? (c) kuti kwaba kutamvwanana?

17 Michito iikonzya kupa kuti tutabikkili maanu muzintu zyabukombi. Pawulu wakachenjezya maKristunyina atala amichito iikonzya kupa kuti batabikkili maanu muzintu zyabukombi. (Bala BaHebrayo 6:1.) Njiili ‘milimu yabuyo’ njitweelede kutantamuka? Kufumbwa zintu zikonzya kupa kuti tutabikkili maanu muzintu zyabukombi. Eezi zilakonzya kupa kuti tulibuzye kuti: Nzindichita zitondeezya kuti ndibikkila maanu kuzisusi zyanyama na? Ndeelede kuzumina na kuchita bbizinesi eeyi? Ndeelede kuliswaanizya na ayimwi mbunga yazyatwaambo twanyika?

Nzusala zipa kuti uzumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi, ube azipeekezyo zilikabotu akuti ukkale chaluumuno na abamwi? (Langa fuka 18)

18 Zipeekezyo zyamubukombi. Nkambawuko yaJesu Yakuchilundu, iili amalayilile atugwasya kuti tube azipeekezyo zilikabotu. (Mt. 6:33) Muntu uubikkila maanu muzintu zyabukombi, upeekezya zintu zipa kuti azumanane kukomba Jehova. Kuyeeyesesya atala amalayilile aaya kuyoopa kuti tulibuzye mibuzyo iitobela: Ndeelede kuyanduula lwiiyo luli ajulu na? Ndeelede kuuzumina na mulimu ooyu?

Nzusala zipa kuti uzumanane kubikkila maanu muzintu zyabukombi, ube azipeekezyo zilikabotu akuti ukkale chaluumuno na abamwi? (Langa fuka 19)

19 Kutamvwanana. Malayilile Pawulu ngaakalembela mbungano yakuRoma, alakonzya kutugwasya kuti kwaba kutamvwanana. (Rom. 12:18) Mbutuli batobeli baKristu, tuyanda ‘kukkala abantu boonse chaluumuno.’ Tuchita biyeni kuti kwaba kutamvwanana? Kulatuyumina na kuswiilila mizeezo yabamwi naakuti tuli “basiluumuno”?—Jak. 3:18.

20. Nkamboonzi nuyanda kuzumanana kubikkila maanu muzintu zyabukombi?

20 Zikozyano eezi zyatugwasya kubona malayilile aazwa muBbayibbele mbakonzya kutugwasya kuti tusale munzila iitondeezya kuti tubikkila maanu muzintu zyabukombi. Kubikkila maanu muzintu zyabukombi kuyoopa kuti tubotelwe akukkutisikana mubuumi. Robert, waambwa kumatalikilo achiiyo eechi wakati: “Nindakabeleka changuzu kuti ndibe abweenzuma bulikabotu aJehova, ndakakonzya kwiizulwida kabotu mpuli yangu. Ndakasaanguna kubotelwa akukkutisikana.” Andiswe tulakonzya kubotelwa mubuumi kuti twabikkila maanu muzintu zyabukombi. Kubikkila maanu muzintu zyabukombi kuyoopa kuti tube abuumi bulikabotu lino akuti tukajane buumi “bwinibwini” muchiindi chilikunembo.—1 Tim. 6:19.