Skip to content

Skip to table of contents

CHIIYO 4

Chakulya Chuuba Chituyiisyaanzi Atala aMwaami Uuli Kujulu?

Chakulya Chuuba Chituyiisyaanzi Atala aMwaami Uuli Kujulu?

“Eeci ciiminina mubili wangu. . . . Eeci ciiminina ‘bulowa bwangu bwacizuminano.’”​—MT. 26:26-28, NW.

LWIIMBO 16 Atumutembaule Ja Akaambo ka Mwanaakwe Uunanikidwe

ZITAYIIGWE *

1-2. (a) Niinzi chitondeezya kuti Jesu wakali kuyootutondeezya nzila nguba yakuyeeya lufu lwakwe? (b) Mbuubuli buntu bwaJesu mbututalange-lange?

KUJANA wazipandulula na zichitika kuChiyubulusyo chalufu lwaKristu, chichitwa munyaka amunyaka? Zili aantanganana kuti biingi balaziyeeya zintu ziyandikana zichitwa kuChilalilo chaMwaami Chagoko. Nkamboonzi nituziyeeya? Nkaambo kuchiitiko eechi, kwakabelesegwa zintu zyuuba. Nikuba boobo, chiitiko eechi chiyandikana loko. Nkinkaako, tulakonzya kulibuzya kuti, ‘Nkamboonzi kuchilalilo eechi nikwakabelesegwa chakulya chuuba?’

2 Naakali kuchita mulimu wakwe aanyika, Jesu wakazibinkene kuti wakali kuyiisya kasimpe munzila nguba, iitakataazyi alubo iimvwisisika. (Mt. 7:28, 29) Munzila iikozyenie, wakatutondeezya nzila nguba pesi iiyandikana loko yakuyeeya * lufu lwakwe. Atulange-lange chakulya chakabelesegwa kuChiyubulusyo azimwi zintu Jesu nzyakaamba anzyaakachita. Eezi ziyoopa kuti tumvwisisisye Jesu mbatondeezya kulibombya, kutayoowa aluyando ambutukonzya kuchitobelezya afwiifwi chikozyano chakwe.

JESU ULALIBOMBYA

Chinkwa awayini zibelesegwa kuChiyubulusyo zituyeezya kuti Jesu wakapa buumi bwakwe akaambo kandiswe akuti lino ulikweendelezya kali Mwaami kujulu (Langa fuka 3-5)

3. Kweendelana amajwi aali muli Matayo 26:26-28, niinzi zitondeezya kuti Chakulya chaChiyubulusyo Jesu nchaakachita chakali chuuba alubo zintu zibili nzyakabelesya zyiimininaanzi?

3 Jesu wakachita Chiyubulusyo chalufu lwakwe kalaamwi abaapostolo bakwe basyomeka bali 11. Wakabelesya chakulya chakasyaala kupobwe lyaPasika mpawo wakachita chiyubulusyo eechi chuuba. (Bala Matayo 26:26-28, NW.) Wakabelesya chinkwa chitakwe busweezyo awayini njibakali aayo kale. Jesu wakabuzya baapostolo bakwe kuti, zintu eezi zibili zyakali kwiiminina mubili wakwe uumaninide abulowa bwakwe, nzyaakali kuyoopa akaambo kabo. Kulakonzeka kuti baapostolo teechakabagambya pe chakulya eechi chakali chuuba. Nkamboonzi?

4. Malayilile Jesu ngaakapede Marta, atugwasya biyeni kuti tumvwisisisye kuti nkamboonzi Jesu naakachita chakulya chaChiyubulusyo chuuba?

4 Atulange-lange zyakachitika mumyeezi miche yakiindide, mumunyaka wachitatu Jesu kakambawuka chiindi naakaswaya beenzinyina mbaakali kuyandisya Lazaro, Marta aMariya. Nibakakkede, Jesu wakatalika kubayiisya. Marta wakaliwo pesi wakachelezeka akaambo kakujika chakulya chiingi chamweenzu wabo uulemekwa. Jesu naakabona zyakali kuchitika, wakalulamika Marta kuti amugwasye kubona kuti kujika chakulya chiingi teekwakali kuyandikana pe chiindi choonse. (Lk. 10:40-42) Kali wasyaalilwa achiindi chifwiifwi kuti ajayigwe , Jesu wakazoobelesya nzyaakabuzizye Marta. Wakachita chakulya chaChiyubulusyo chuuba. Makani aaya atuyiisyaanzi atala aJesu?

5. Chakulya chuuba chitondeezya kuti Jesu ulibiyeni alubo eezi zyeendelana biyeni amajwi aali muli BaFilipi 2:5-8?

5 Jesu wakali kulibombya muzintu zyoonse nzyaakali kwaamba anzyaakali kuchita. Nkinkaako, tazigambyi pe kuti wakatondeezya kulibombya kupati mubusiku bwamamanino kali aanyika. (Mt. 11:29) Wakalizi kuti chakali chaba afwiifwi chiindi chakuti ape chinunuzyo chiyandikana kubantu akuti Jehova wakali kuyoomubusya kuti ajane chuuno chisumpukide kujulu. Nikuba boobo, taakali kuyanda kuti bantu babikkile maanu kulinguwe, nkinkaako taakabikka mulawu wakuti bantu kababelesya zintu zyiingi nibayeeya lufu lwakwe. Pesi wakabuzya basikwiiya bakwe kuti beelede kumuyeeya kamwi amunyaka kababelesya chakulya eechi chuuba. (Joh. 13:15; 1 Kor. 11:23-25) Chakulya eechi chuuba chiyandikana, chitondeezya kuti Jesu wakali kulibombya. Kulatubotezya kuziba kuti kulibombya mbuumwi buntu bupati mbwaali aabo Mwaami wesu uuli kujulu.​—Bala BaFilipi 2:5-8, NW.

6. Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano chaJesu chakulibombya nituli mumasunko?

6 Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano chaJesu chakulibombya? Kwiinda mukubikka ziyandwa abamwi mubusena bwakusaanguna kwiinda nzituyanda. (Flp. 2:3, 4) Yeeya busiku bwamamanino Jesu kali aanyika. Jesu wakalizi kuti muchiindi chifwiifwi chakali kutobela, wakali kuyoofwa munzila iichisa pesi wakali kukataazikana akaambo kabaapostolo bakwe basyomeka bakali kuyoosyala kabamulila. Nkinkaako, mubusiku oobo wakabayiisya, wakabasungwaazya akubasimya. (Joh. 14:25-31) Jesu wakalibombya kwiinda mukutondeezya kuti ulaandaba abamwi bantu kwiinda nguwe. Jesu wakatusiila chikozyano chibotu loko!

JESU TAYOOWI PE

7. Jesu wakakutondeezya biyeni kutayoowa kupati naakamaninsya kuchita Chilalilo chaMwaami Chagoko?

7 Naakamaninsya kuchita Chilalilo chaMwaami Chagoko, Jesu wakatondeezya kutayoowa kupati. Wakakutondeezya biyeni? Jesu wakazumina kuchita kuyanda kwaWisi nikuba kuti wakalizi kuti kuchita oobo kwakali kuyoopa kuti ajayigwe akaambo kakupegwa mulandu wakusampawula Leza. (Mt. 26:65, 66; Lk. 22:41, 42) Jesu wakatondeezya kusyomeka kumaninide zyakuti wakalemeka zina lyaJehova, wakasumpula bweendelezi bwaLeza alubo wakajula nzila yabuumi butamani kubantu basiya nzila zyabo zibi. Alubo, Jesu wakagwasya basikwiiya bakwe kuti balibambile nzibakali kuyooswaana muchiindi chifwiifwi chakali kutobela.

8. (a) Jesu wakababuzyaanzi baapostolo bakwe basyomeka? (b) Muminyaka yakatobela Jesu kafwide akubusigwa, basikwiiya bakwe bakachitobelezya biyeni chikozyano chakwe chakutayoowa?

8 Kuyungizya waawo, Jesu wakatondeezya kutayoowa kwiinda mukutayeeyesesya kukataazikana nkwaakali aako alubo wakatondeezya kuti ulaandaba anzibayanda baapostolo bakwe basyomeka. Chakulya chuuba nchaakabelesya naakatanda Judasi, chakali kuyooyeezya bantu bakali kuyooba batobeli bakwe bananikidwe mbubakali kuyoogwasigwa abulowa bwakwe bwakatika ambubakali kuyooswaanizigwa muchizuminano chipya. (1 Kor. 10:16, 17) Kuti agwasye basikwiiya bakwe kuti bakkale kabasyomekede akuti bakabe aamwi anguwe kujulu, Jesu wakababuzya nzyaakali kuyanda kuti we aWisi bachite. (Joh. 15:12-15) Alubo Jesu wakabuzya baapostolo masunko ngibakali kuyooswaana kunembo. Naakali kubasungwaazya kuti batobele chikozyano chakwe, wakababuzya kuti, ‘mutayoowi.’ (Joh. 16:1-4a, 33) Nikuba nikwakayinda minyaka myiingi, basikwiiya baJesu bakali kutobelezya chikozyano chakwe chakulipeda akutayoowa. Nikuba kuti bakali kuswaana mapenzi, bakali kugwasyania mubuyumu-yumu busiyene-siyene.​—Heb. 10:33, 34.

9. Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano chaJesu chakutayoowa?

9 Munzila iikozyenie, andiswe tutobelezya chikozyano chaJesu chakutayoowa. Muchikozyano, ziyanda kutayoowa kuti tugwasye bakombima bali kupenzegwa akaambo kalusyomo lwabo. Chimwi chiindi bakombima balakonzya kusungwa munzila iitali mumulawu. Kuti eezi zyachitika, tweelede kubeleka changuzu kuti tubagwasye, kuswaanizya akubayiminina. (Flp. 1:14; Heb. 13:19) Imwi nzila njitutondeezya kutayoowa, nkuzumanana kukambawuka ‘chakutayoowa.’ (Inc. 14:3) Mbuuli Jesu, tulilibambilide kuzumanana kukambawuka mulumbe waBwaami nikuba kuti bantu balatukazya akutupenzya. Pesi chimwi chiindi, tulakonzya kuyoowa. Kujana twachita biyeni?

10. Kakusyeede mviki ziche kuti kuchitwe Chiyubulusyo, tweelede kuchitaanzi alubo nkamboonzi?

10 Tulakonzya kutondeezya kutayoowa kupati kwiinda mukuyeeya bulangilizi mbutuli aabo akaambo kachinunuzyo chaKristu. (Joh. 3:16; Ef. 1:7) Kakusyeede mviki ziche kuti tuchite Chiyubulusyo, tuli amweenya mupati wakutondeezya kuti tulachilumba chinunuzyo. Mumviki eezyo, bala mavesi aamuBbayibbele aabalwa muchiindi chaChiyubulusyo alubo ukombe akuyeeyesesya atala azintu zyakachitika Jesu kali waba aafwiifwi kufwa. Kuzwa waawo, nitwaakubungana kuChilalilo chaMwaami Chagoko, tuyoozimvwisisisya kabotu zitondeezyo zyaChiyubulusyo anchizyiiminina. Kumvwisisisya mbuzitugwazya iswe anzubo zyesu zintu Jesu aJehova nzibakatuchitila, kupa kuti bulangilizi bwesu busime akuti tulisimye katutayoowi kusikila kumamanino.​—Heb. 12:3.

11-12. Twayiyaanzi mumafuka aayiinda?

11 Mumafuka ayiinda twayiya kuti Chilalilo chaMwaami Chagoko tachituyeezyi mbuchiyandikana luzutu chinunuzyo chaJesu pesi chituyeezya buntu Jesu mbwalaabo bwakulibombya akutayoowa. Tulalumba nkaambo Jesu uchibutondeezya buntu oobo, mbukunga Mupayizi Mupati kujulu, utwaambilila zibi zyesu. (Heb. 7:24, 25) Kuti tutondeezye kuti tulalumba, tweelede kuyeeya lufu lwaJesu mbuuli mbaakatwaambila (Lk. 22:19, 20) Tuchita oobo, mubuzuba bweendelana aNisani 14, buzuba buyandikana loko mumunyaka.

12 MuChilalilo chaMwaami Chagoko, tulakonzya kwiiya bumwi buntu bwakapa kuti Jesu atufwide. Kachili aanyika, Jesu wakazibidwe abuntu oobo. Mbuubuli buntu oobo?

JESU ULI AALUYANDO

13. Majwi aali muli Johane 15:9; aali muli 1 Johane 4:8-10, alutondeezya biyeni luyando Jehova aJesu ndubakatondeezya alubo mbaani bagwasigwa aluyando lwabo?

13 Muzintu zyoonse Jesu nzyaakachita wakalutondeezya munzila iimaninide luyando Jehova ndwalaalo kulindiswe. (Bala Johane 15:9; 1 Johane 4:8-10.) Kwiinda zyoonse, Jesu wakaliyandila kazizwa aansi aamoyo kutufwida. Kwiinda muchituuzyo eecho, toonse tulagwasigwa kuluyando Jehova aMwanaakwe ndubakatutondeezya kakutakwe ndaba kuti tuli maKristu bananikidwe, naakuti tuli ‘bambelele zimwi.’ (Joh. 10:16; 1 Joh. 2:2) Alubo, yeeya zintu zibelesegwa nikuchitwa Chiyubulusyo; zitondeezya kuti Jesu ulabayanda basikwiiya bakwe akuti ulababikkila maanu. Zitondeezya biyeni?

Jesu wakachita bubambe bwaChiyubulusyo butakataazyi bwakali kuyoochitwa kwaminyaka myiingi muzyiimo zisiyene-siyene (Langa fuka 14-16) *

14. Jesu wakatondeezya biyeni kuti ulabayanda basikwiiya bakwe?

14 Jesu wakatondeezya kuti ulabayanda batobeli bakwe bananikidwe kwiinda mukubelesya chakulya chakatalikwe zintu zyiingi kuti kabanoobelesya, naakatalisya Chiyubulusyo. Mukuya kwachiindi, basikwiiya aabo bananikidwe, bakeelede kunoochita Chiyubulusyo munyaka amunyaka muzyiimo zisiyene-siyene, nikuba kabali mujele. (Ciy. 2:10) Bakamuswiilila na Jesu? Iiyi bakamuswiilila!

15-16. Bamwi bakachita biyeni kuti bakonzye kuchita Chilalilo chaMwaami Chagoko nikuba nibakali muzyiimo ziyumu?

15 Kuzwa mumwaanda wamunyaka wakusaanguna kusika sunu, maKristu bakasimpe, baleezya anguzu zyoonse kuyeeya lufu lwaJesu. Baleezya kutobelezya zyakachitwa kuChilalilo chaMwaami Chagoko chakusaanguna nikuba kuti chimwi chiindi beelede kuchita oobo muzyiimo ziyumu. Atubone zikozyano zitobela. Mukwesu Harold King naakali alikke muchitookesi kujele lyakuChina, wakeelede kuyanduula nzila yakuti achite Chiyubulusyo. Chakusisikizya, wakalibambila zitondeezyo zyaChiyubulusyo kabelesya zintu nzyaakali aazyo. Wakabala mazuba kuti azibe buzuba bweendelana abwaChiyubulusyo. Nichakasika chiindi chakuyeeya lufu lwaJesu, wakayimba, wakakomba mpawo wakapa nkani yamuBbayibbele kali alikke muchitookesi.

16 Nchechi chimwi chikozyano. Bachizi bakasungidwe muchiindi chaNkondo Yabili Yanyika Yoonse, bakabikka buumi bwabo mumapenzi kuti bakonzye kuchita Chilalilo ChaMwaami Chagoko. Akaambo kakuti zintu zibelesegwa kuChiyubulusyo nzyuuba, bakakonzya kuchichita chakusisikizya. Bachizi aaba bakati: “Twakaswenana aafwiifwi katuzyungulukide tebbulu nditwakavumbide mulembo uutuba mputwakabikkide chinkwa awayini. Twakabelesya kkandela kutali layiti lyamagesi kuchitila kuti tutabonwi. . . . Twakayindulula zikonke zyesu kuli Taateesu kuti tubelesye manguzu eesu kusalazya zina lyakwe lisalala.” Bachizi aaba bakatondeezya lusyomo lupati! Jesu wakatondeezya luyando lupati naakapa kuti tukonzye kuchita Chiyubulusyo nikuba katuli muzyiimo ziyumu.

17. Njiili mibuzyo njitweelede kulibuzya?

17 Mbukunga Chiyubulusyo chabaafwiifwi, tweelede kulibuzya mibuzyo iitobela: ‘Kujana ndachitobelezya biyeni chikozyano chaJesu chakutondeezya luyando? Ndibikka zintu ziyandwa abakombima mubusena bwakusaanguna na kwiinda zyangu? Ndilangilila kuti bakombima bachite zintu nzibatakonzyi na naakuti ndileezya kubona zintu nzibatakonzyi kuchita?’ Atuzumanane kutobelezya chikozyano chaJesu akuba ‘aaluyando lwabunyina.’​—1 Pet. 3:8.

KKALA KUYEEYA ZYIIYO EEZI

18-19. (a) Nchiichili choonzyo nchitulaacho? (b) Ulibambilide kuchitaanzi?

18 Mulawu wakuchita Chiyubulusyo chalufu lwaKristu tawunooliwo pe lyoonse. Jesu ‘aakusika’ kuchiindi chamapenzi mapati, uyoobungania “basale” banoochisyeede kuti baye kujulu, kuzwa waawo Chiyubulusyo tachichinoochitwi pe.​—1 Kor. 11:26; Mt. 24:31.

19 Nikuba chiindi bakombi baJehova baakuleka kuchita Chiyubulusyo, tulakonzya kuba aachoonzyo chakuti banoochiyeeya chakulya eechi chuuba kachili chitondeezyo chakulibombya, kutayoowa aluyando zitanatondeezegwa amuntu pe. Muchiindi eecho, bantu bakali kubamba Chiyubulusyo bayoobuzya bamwi banoopona muchiindi eecho kuchitila kuti bagwasigwe anchicho. Pesi lino kuti tukonzye kugwasigwa achakulya eechi chuuba, tweelede kutobelezya chikozyano chaJesu chakulibombya, kutayoowa aluyando. Kuti twachita oobo, tulakonzya kuba aachoonzyo chakuti Jehova uyootulongezya.​—2 Pet. 1:10, 11.

LWIIMBO 13 Kristo, Ncitondezyo Cesu

^ par 5 Lino-lino tuzoochita Chilalilo chaMwaami Chagoko kuti tuyeeye lufu lwaJesu Kristu. Chakulya eechi chuuba chituyiisya atala aJesu mbaakatondeezya kulibombya, kutayoowa aluyando. Muchiiyo eechi, tulalanga-langa mbutukonzya kutobelezya buntu bwakwe buyandikana mbwaakatondeezya.

^ par 2 BUPANDULUZI BWAMABALA: Kuyeeya chaamba kuchita chimwi chintu chiyandikana kuchitila kuti utachilubi akuchilemeka chintu eecho naakuti muntu ooyo.

^ par 56 BUPANDULUZI BWAZIFANIKISYO: Chifanikisyo chitondeezya maKristu basyomeka kabali kuchita Chiyubulusyo mumbungano yamumwaanda wamunyaka wakusaanguna; kuma1800; bali mujele lyamaNazi abali muNg’anda yaBwaami iijulikide mumbali nkaambo kulapya kuchisi chakuAmerica nkwiili kuMusanza.