1-2. Niinzi nzitweelede kwiinkilila kunembo kuchita nitwazwa aakubbabbatizigwa? Pandulula.

 UYIKKILINA tungane ng’anda yako? Chiindi niyakamana kuyakwa, kweelede kuti wakasaanguna aakuyikkilina kutanayibelesya pe. Ubonaanga niinzi zikonzya kuchitika kuti wazooyilekelezya ng’anda eeyo? Ilaba aadoti zyakuti tayichinookkaliki pe. Kuti ng’anda eeyo ikkale kayili kkilini, weelede kukkala kuyikkilina.

² Eezi zilikozyenie anzitweelede kuchita kuzintu nzituyeeya abuntu bwesu. Katutanabbabbatizigwa, twakabeleka changuzu kuti tuchinche buumi bwesu kuchitila kuti tulisalezye “kuzintu zyoonse zipa kuti tutasalali kumubili akumuuya.” (2 Kor. 7:1) Lino tweelede kutobelezya malayilile aamwaapostolo Pawulu aakuti ‘twiinkilile kunembo kuchitwa kuti tube bapya.’ (Ef. 4:23) Nkamboonzi nitweelede kwiinkilila kunembo kubeleka changuzu? Lusuko lwanyika eeyi, naakuti zintu zitali kabotu zichitwa munyika eeyi zilakonzya kutupambanisya. Nkinkaako, kulayandikana kuti twiinkilile kunembo kulanga-langa mizeezo yesu, buntu bwesu anzitulombozya kuchitila kuti tutambulike kuli Leza akuti tutajatwi aakakole aaka kakubumbwa aanyika eeyi.

3. Zyaambaanzi ‘kuchincha mizeezo yesu’? (Baroma 12:2)

³ Niinzi nzitweelede kuchita kuti tuchinche nzila njituyeeyaayo? (Bala Baroma 12:2.) Mabala aachiGrikki aakasandululwa  kuti ‘kuchincha mizeezo yanu,’ alakonzya kusandululwa kuti “kubambulula mizeezo yanu.” Nkinkaako, kubambulula buumi bwesu takwaambi kuchita zintu zibotu ziche luzutu pe. Pesi kwaamba kulanga-langa mbutubede mukati kamoyo akubambulula aayanda kubambululwa kuchitila kuti tupone kweendelana azyeelelo zyaJehova. Eezi tatweelede kuzichita kamwi kupela, pesi tweelede kukkala katuzichita chiindi choonse.

4. Niinzi nzitweelede kuchita kuti tutantamuke kubumbwa aanyika eeyi?

⁴ Nitwaakumaninina, tunoochita zintu zibotezya Jehova chiindi choonse. Pesi lino, tweelede kuzumanana kuchita zintu zibotezya Jehova. Muli Baroma 12:2, Pawulu wakatondeezya kweendelana kuliwo aakati kakuchincha mizeezo yesu akuziba nzyayanda Leza kuti tuchite. Kwiinda kuti tubumbwe aanyika eeyi, tweelede kusaanguna kulilanga-langa kuchitila kuti tubone kuti makanze eesu anzitusala mubuumi zyeendelezegwa aamizeezo yaLeza na naakuti yanyika.

5. Njiili mibuzyo iitugwasya kubona kuti tulikuyeeya atala akusweena kwabuzuba bwaJehova? (Langa chifanikisyo.)

⁵ Atulange-lange chikozyano chitobela. Jehova uyanda kuti tuyeeyesesye “kubawo kwabuzuba bwaJehova.” (2 Pet. 3:12) Libuzye kuti: ‘Nzila njindiponaayo ilatondeezya na kuti ndilizi kuti nyika eeyi yaba aafwiifwi kunyonyoonwa? Nzindisala atala alwiiyo amulimu, zilatondeezya na kuti kukomba Jehova ndikubona kakuyandikana mubuumi bwangu? Ndili aalusyomo na lwakuti Jehova ulakonzya kundilangania abamumpuli yangu naakuti ndikkala kandikataazikana atala azintu zyakumubili?’ Jehova ulabotelwa kuti watubona katulikweezya kuchita kuyanda kwakwe muzintu zyoonse nzituchita.—Mt. 6:25-27, 33; Flp. 4:12, 13.

6. Tweelede kwiinkilila kunembo kuchitaanzi?

 ⁶ Tweelede kukkala katwiilanga-langa mizeezo yesu akubambulula aayanda kubambululwa. Pawulu wakabuzya maKkristu bakuKkorinte kuti: “Amwiinkilile kunembo kulilanga-langa kuti mubone kuti muli mulusyomo na. Amwiinkilile kunembo kulilanga-langa kuti mubone mbumubede choonzyo.” (2 Kor. 13:5) Kuba “mulusyomo” teekunjila miswaangano akutola lubazu mumulimu wakukambawuka kupela. Pesi kuswaanizya nzituyeeya, nzituyandisya anzitulombozya. Nkinkaako, tweelede kwiinkilila kunembo kuchincha mizeezo yesu kwiinda mukubala Jwi lyaLeza amukuba aamizeezo iili mbuli yaJehova mpawo tuchite zyoonse nzitukonzya kuti tupone kweendelana aakuyanda kwakwe.—1 Kor. 2:14-16.

7. Kweendelana alugwalo lwa Ba-efeso 4:31, 32, niinzi zimwi nzitweelede kuchita alubo nkamboonzi nikukonzya kutuyumina?

⁷ Bala Ba-efeso 4:31, 32. Tatweelede kugolela aakuchincha mizeezo yesu luzutu, pesi tweelede “kuzwaata buntu bupya.” (Ef. 4:24) Tweelede kubeleka changuzu kuti tuzwaate buntu bupya. Zimwi zintu nzitweelede kugwisya ziswaanizya kulutila, kunyema abukali. Nkamboonzi nikukonzya kutuyumina kugwisya buntu oobu? Kulakonzeka kuti bumwi buntu butali kabotu mbutulaabo bwakasimpa miyanda mulindiswe. Muchikozyano, Bbayibbili lyaamba kuti bamwi bantu tabatene pe kuba ‘aabukali’ akuti bamwi balafwambaana “kunyema-nyema”. (Tus. 29:22) Kugwisya buntu bwakasimpa miyanda, kuyanda kuti tuzumanane nikuba katuli twabbabbatizigwa, mbuli mbututabone muchikozyano chitobela.

8-9. Zyakachitikila Stephen zitondeezya biyeni kuti tweelede kuzumanana kugwisya buntu bwachiindi?

⁸ Umwi mukwesu uutegwa Stephen wakali aapenzi lyakufwambaana kunyema. Wakaamba kuti: “Nikuba kandili ndabbabbatizigwa, ndakeelede kubeleka changuzu kuti nditafwambaani kunyema. Muchikozyano, limwi zuba ndakali mumulimu wakukambawuka kung’anda ang’anda. Umwi muntu wakabba rediyo yangu mumoota mpawo ndakamwaandila. Kandili ndaba aafwiifwi kuti ndimujate, wakalosya rediyo mpawo wakachija wandisiya. Nindakabuzya bamwi mbindakalaabo mbundakiijana lubo rediyo yangu, umwi mwaalu wamukabunga kesu wakandibuzya kuti, ‘Stephen kaansinga wamujata muntu ooyu, walikunoomuchitaanzi?’ Mubuzyo ooyu wakapa kuti ndiyeeyesesye alubo wakandigwasya kuti ndibelekele kuba aaluumuno abamwi.” b

⁹ Mbuli mbutwabona kuli zyakachitika kuli Stephen, buntu butali kabotu mbutubonaanga twakabuzunda kale bulakonzya kunuka lubo katutayeeyeli pe. Kuti eezi zyachitika kulinduwe, utamani manguzu akuyeeya kuti tugwasyi pe. Naba mwaapostolo Pawulu, wakaamba kuti: “Chiindi nindiyanda kuchita zibotu, chibi nga chilaandime.” (Rom. 7:21-23) Toonse tumaKkristu tatumaninide pe, chimwi chiindi tulakonzya kusikilwa buntu butali kabotu pe mbuli mbulichita doti naakuti lusuko mung’anda. Nkinkaako, tweelede kwiinkilila kunembo kubeleka changuzu kuchitila kuti tukkale katusalala kunembo lyaJehova. Kujana twazichita biyeni?

10. Kujana twabulwana biyeni buntu butali kabotu? (1 Johane 5:14, 15)

¹⁰ Komba kuli Jehova atala abuntu butali kabotu mbulookulwanaabo kulaachoonzyo chakuti uyookumvwa akuti uyookugwasya. (Bala 1 Johane 5:14, 15.) Nikuba kuti Jehova takogwisya buntu butali kabotu mbulaabo  munzila yachigambyo pesi ulakonzya kukupa manguzu aakuti utazundwi aabuntu oobo. (1 Pet. 5:10) Pona kweendelana ankombyo zyako kwiinda mukutasanina mizeezo yako abuntu bwachiindi. Muchikozyano, uteebeli mamuuvi naakuti kubala mabbuku aasumpula buntu butali kabotu mbulikweezya kugwisya. Alubo utazumizyi mizeezo yako kuti iyeeye zintu zitali kabotu.—Flp. 4:8; Kol. 3:2.

11. Niinzi nzitweelede kuchita kuti twiinkilile kunembo kuzwaata buntu bupya?

¹¹ Chiindi nitugwisya buntu bwachiindi, kulayandikana kuti tuzwaate buntu bupya. Kujana twazichita biyeni? Atube aamakanze aakutobelezya Jehova kwiinda mukwiiya atala abuntu mbwalaabo. (Ef. 5:1, 2) Muchikozyano, chiindi nubala nkani iili muBbayibbili ilaatala anzila Jehova njalekelelaayo, libuzye kuti, ‘Ndilabalekelela na bamwi?’ Chiindi nubala atala anzila Jehova njabafwidaayo luzyalo bantu bali mumapenzi, libuzye kuti, ‘Ndibafwida luzyalo na bakombima bayanda kugwasigwa alubo ndilazitondeezya na eezi kwiinda mumichito?’ Atwiinkilile kunembo kuchincha mizeezo yesu kwiinda mukuzwaata buntu bupya alubo tube aamoyo mulamfu chiindi nituchita oobo.

12. Zintu zyakachitika kuli Stephen zitondeezya biyeni kuti Bbayibbili lili aamanguzu aakuchincha bantu?

¹² Stephen waambwa kumatalikilo, wakabona kuti wakali kubelekela kuzwaata buntu bupya mbichaani-mbichaani. Wakaamba kuti: “Kuzwa nindakabbabbatizigwa, ndakalikuswaana zyiimo zyiingi loko zyakali kukonzya kupa kuti ndinyeme. Muzyiimo eezyo, ndakabona kuti zilikabotu kuti ndizwe aabantu balikweezya kundinyemya naakuti ndeezye kuchita chimwi chintu chitape kuti chiimo eecho chitayindilili kubija. Bantu biingi kuswaanizya amwanakazaangu nga bandilumba akaambo kanzila njindilijataayo muzyiimo eezi. Andime nga zyandigambya. Teemanguzu aangu pe aalikupa kuti ndichite zintu eezi, pesi ndisyoma kuti ndilikuchinchwa aamanguzu aaBbayibbili.”

13. Niinzi zikonzya kutugwasya kuti tube aamizeezo iilikabotu? (Bagalatiya 5:16)

¹³ Bala Bagalatiya 5:16. Jehova utupa muuya wakwe uusalala kuti utugwasye kuchita zintu zilikabotu. Chiindi nitubala Jwi lyaLeza nga tulikuzumizya muuya uusalala kuti utweendelezye. Alubo tujana muuya uusalala chiindi nitunjila miswaangano. Kumiswaangano yachiKristu nga twajana chiindi chakubaamwi abakwesu abachizi, balikweezya kuchita zintu zilikabotu. Eezi zilatusungwaazya. (Heb. 10:24, 25; 13:7) Alubo chiindi nitukomba kuli Jehova katulikumukombelezya kuti atugwasye kuli zimwi nzitukachilwa, ulatupa muuya wakwe uusalala uutatupe manguzu aakuti twiinkilile kunembo kulwana buntu butali kabotu. Nisimpe kuti zintu zyoonse eezi nzitwaamba tazipi kuti tuleke kulombozya zintu zibi, pesi zilatugwasya kuti tutachiti zintu zibi nzitulombozya. Mbuli mbulwaamba lugwalo lwa Bagalatiya 5:16, bantu beenda aamuuya tabakachiti “zintu ziyandwa aanyama pe.”

14. Nkamboonzi nitweelede kubeleka changuzu kuti tuchite zintu zilikabotu?

¹⁴ Kuti twasaanguna kuchita zintu zyabukombi, kulayandikana kuti twiinkilile kunembo kuchita oobo akuti tuchite zintu zilikabotu. Nkamboonzi? Sinkondoma tooni pe. Sinkondoma ooyu, nkulombozya kuchita zintu zitali kabotu. Nikuba katuli twabbabbatizigwa, tulakonzya kusaanguna kuba aachiyandisyo chakuchita zintu zibi nzituteelede kuchita, zili mbuli kubbeja, kukolwa naakuti kweebela ponogilafu. (Ef. 5:3, 4)  Umwi mukwesu uuchikula wakaamba kuti: “Chintu chakali kundiyumina loko nkuleka kulombozya baalumima. Ndakali kubonaanga penzi eeli lyakali kuzoomana, pesi mpulichili.” Niinzi chikonzya kukugwasya kuti kulombozya zintu zibi kakuli kwakasimpa miyanda?

15. Nkamboonzi nikusungwaazya kuziba kuti kulombozya zintu zibi kulabasikila bantu? (Langa chifanikisyo.)

¹⁵ Chiindi nulwana aapenzi lyakulombozya zintu zitali kabotu lyakasimpa miyanda, utabonaanga uli aawulikke. Bbayibbili lyaamba kuti: “Taakwe sunko lyamusikila litabasikili pe bamwi bantu.” (1 Kor. 10:13a) Lugwalo oolu lwakalembelwa maKkristu bachaalumi abachanakazi bakuKkorinte. Bamwi babo, bakali basimamambe, bakali koonana aabantu mbibakozyenie zizo alubo bakali bakolwi. (1 Kor. 6:9-11) Ubonaanga taakwe nibakalombozya kuchita zintu zibi na nibakabbabbatizigwa? Teembukubede pe. Nikuba kuti boonse bakali maKkristu bananikidwe pesi bakachili aachibi. Chimwi chiindi bakalikulwana aamizeezo iitali kabotu. Eezi zilatusungwaazya. Nkamboonzi? Nkaambo nga tulizi kuti kufumbwa penzi lyakulombozya zintu zibi nditulaalyo bamwi bakalizunda. Nkinkaako, atwiime ‘nji mulusyomo, katuzi kuti ambabo bakombima bamunyika yoonse balikuswaana mapenzi aakozyenie angitulikuswaana.’—1 Pet. 5:9.

16. Nguuli muzeezo uutali kabotu ngutweelede kutantamuka alubo nkamboonzi?

¹⁶ Tweelede kutantamuka muzeezo uutali kabotu wakuti taakwe muntu uukonzya kumvwisisisya penzi nditulikuswaana. Kuyeeya munzila eeyi kulakonzya kutumana manguzu akupa kuti tubonaanga tatukonzyi pe kulizunda penzi lyakulombozya zintu zibi. Bbayibbili lyaamba kuti: “Leza ulasyomeka alubo tazoomulekeli kuti musunkwe aazintu nzimutakonzyi kulisimya kulinzizyo, pesi mwanoosunkwa,  uzoomujulila nzila yakuzwaayo kuchitila kuti mukonzye kulisimya.” (1 Kor. 10:13b) Nkinkaako, nikuba kuti penzi lyakulombozya zintu zibi ndipati, ulakonzya kulisimya. Kwiinda mukugwasigwa aaJehova, tulakonzya kutachita zintu zibi nzitulombozya.

17. Niinzi nzitukonzya kuchita nikuba kuti tatukonzyi kulisinkila chakumaninina penzi lyakulombozya zintu zibi kubi?

¹⁷ Tweelede kukkala katuyeeya kuti, penzi lyakulombozya zintu zibi lilakonzya kutusikila kufumbwa chiindi nkaambo tatumaninide pe. Kuti zyachitika, tweelede kulichija chakufwambaana mbuli mbaakachita Josefa naakafwambaana kuchija mwanakazi waPotifara. (Matl. 39:12) Tatweelede kuchita zintu zibi nzitulombozya.

18-19. Njiili mibuzyo njitweelede kulibuzya chiindi nituli kweezya kuchincha mizeezo yesu?

¹⁸ Kuchincha mizeezo yesu ninkondo iitamani yakubambulula mizeezo amichito yesu kuti zyeendelane aakuyanda kwaJehova. Nkinkaako, tweelede kukkala katulilanga-langa kwiinda mukulibuzya mibuzyo yakuti: ‘Nzindichita zilatondeezya na kuti tulikupona kumazuba aakumamanino? Ndilikubeleka changuzu na kuti ndizwaate buntu bupya? Ndilikuzumizya muuya waJehova na kuti undizulwide kuchitila kuti nditantamuke penzi lyakulombozya zintu zibi?’

¹⁹ Chiindi nulikulilanga-langa, toyelede kulangilila kuti ube muntu uumaninide pe, pesi botelwa azintu zibotu nzulikuchita kuti uchinche. Kuti wabona kuti kuli aayanda kubambulula, utamani manguzu. Pesi tobela malayilile aali muli Bafilipi 3:16 aakuti: “Kweendelana ambutwakomena, atwiinkilile kunembo kweenda bweelede munzila njiyeeyi.” Kuti wachita oobo, Jehova uyookulongezya akaambo kakubeleka changuzu nkulikuchita kuti uchinche mizeezo yako.