Skip to content

Skip to table of contents

Kulinyona—Kulayandikana Kuti Tubotezye Jehova

Kulinyona—Kulayandikana Kuti Tubotezye Jehova

“Chiindi muzukulu wamalume naakandipopotela ndakamujata goyoyo mpawo ndakatalika kumudina. Ndakali kuyanda kumujeya.”—Paul.

“Kuti kandili kung’anda, ndakali kufwambaana kunyemena nikuba kantu kaniini. Ndakali kupwachuula zintu ang’anda kufumbwa nchindabona.”—Marco.

Amwi iswe tatuchiti mbuli bantu baambwa aajulu. Nikuba boobo, chimwi chiindi toonse ngakwatuyumina kulinyona akaambo kakuti tulaachibi chakazwa kuli Adamu. (Rom. 5:12) Bamwi besu kuti banyema kulabayumina kulinyona mbuli Paul aMarco. Bamwi kulabayumina kulinyona kuti batalika kuyeeya zintu zitali kabotu. Muchikozyano, balazumanana kuyeeya zintu nzibayoowa naakuti zibamana manguzu. Kuyungizya waawo, bamwi kulabayumina kuti baleke kuchita bwaamu, kukolwa naakuti kubelesya madrugs.

Bantu batalinyoni muzintu nzibayeeya, nzibachita anzibayanda balakonzya kulinjizya mumapenzi. Pesi tulakonzya kulizunda penzi eeli. Nga tulalizunda biyeni? Kwiinda mukulinyona. Pesi kuti tukonzye kuchita oobo atulange-lange mibuzyo iitatu: (1) Kulinyona chaambaanzi? (2) Nkamboonzi nikuyandikana? (3) Nga tulachita biyeni kuti tube abuntu oobu buswaanizidwe ‘mumuchelo wamuuya’? (Gal. 5:22, 23) Alubo tulalanga-langa kuti tweelede kuchitaanzi kuti chimwi chiindi katukachilwa kulinyona.

KULINYONA CHAAMBAANZI?

Muntu ulinyona tachijaanini kuchita zintu. Pesi ulalijata kuti atachiti naakuti kwaambuula zintu zitayandwi aLeza.

Jesu wakatondeezya nzikwaamba kulinyona

Jesu wakatondeezya nzikwaamba kulinyona. Bbayibbele lyaamba kuti: “Naakali kutukilwa, kunyina naakatalika kutukila awalo. Naakali kupenga, kunyina naakatalika kukonga bantu pe, pele wakalyaaba mumaanza aayooyo uubeteka cabululami.” (1 Pet. 2:23) Jesu wakatondeezya kulinyona chiindi basikukazya nibakamusampawula naakaanzikwa aachisamu chakupenzezya. (Mt. 27:39-44) Wakatondeezya kulinyona chiindi bapati bazikombelo bakali kumuzonda nibakali kumubuzya mibuzyo kuchitila kuti bamujanine mulandu. (Mt. 22:15-22) Alubo wakatondeezya kulinyona chiindi maJuda bakanyemede nibakali kuyanda kumutulula amabwe. Muchiindi chakuti ababweedezye “Jesu wakayuba akuzwa mutempele.”—Joh. 8:57-59.

Tulakonzya na kutobelezya chikozyano chaJesu? Iiyi tulakonzya nikuba kuti tatuchiti munzila iimaninide. Mwaapostolo Petro wakalemba kuti: “Kristo lwakwe wakapenga akaambo kandinywe, akumusiila citondezyo kutegwa mwiitobelesye mikondo yakwe.” (1 Pet. 2:21) Nikuba kuti tatumaninide tulakonzya kutobelezya chikozyano chaJesu chakulinyona. Nkamboonzi nikuyandikana kuti tuchite oobo?

NKAMBOONZI KULINYONA NIKUYANDIKANA?

Kulinyona kulayandikana nkaambo kupa kuti tubotezye Jehova. Nikuba kuti twabelekela Jehova kwachiindi chilamfu katusyomeka, bweenzuma mbutulaabo anguwe bulakonzya kumana kuti twakachilwa kulinyona muzintu nzituchita anzitwaambuula.

Atulange-lange chikozyano chaMozesi “wakali mubombe kapati kwiinda bantu boonse ibakali anyika” muchiindi eecho. (My. 12:3) Kwaminyaka myiingi Mozesi wakali kutondeezya moyo mulamfu chiindi maIsrayeli nibakali kung’ung’una. Pesi wakazookachilwa kulinyona. Wakanyema chiindi nibakang’ung’una lubo akaambo kakubulika kwamaanzi. Wakaambuula majwi atali kabotu naakabuzya bantu kuti: “Amuswiilile lino, nywebo nobazangi! Sena muyanda kuti tumugwisizye maanzi mundomba oomu?”—My. 20:2-11.

Mozesi wakakachilwa kulinyona. Taakalemeka Jehova kuti nguwe wakachita chigambyo chakugwisya maanzi. (Int. 106:32, 33) Akaambo kazeezi Jehova taakamuzumizya pe kuti anjile Munyika Yachisyomezyo. (My. 20:12) Kweelede kuti Mozesi wakalisola loko akaambo kakukachilwa kulinyona kusikila naakazoofwa.—Dt. 3:23-27.

Twiiyaanzi? Nikuba kuti twaba chiindi chilamfu katuli mukasimpe, tatweelede kupopotela bamwi kuti batubbowa naakuti kupopotela bayanda kululamikwa. (Ef. 4:32; Kol. 3:12) Kuti twakomena kulakonzya kutuyumina kuba amoyo mulamfu. Pesi tweelede kuyeeya zyakachitikila Mozesi. Tatuyandi pe kupambanisya mpuwo yesu mbotu kuli Jehova kwiinda mukukachilwa kulinyona. Niinzi nzitweelede kuchita kuti tube abuntu oobu buyandikana loko?

MBUTUKONZYA KUBA BANTU BALINYONA

Komba kuli Jehova ukumbile muuya uusalala. Nkamboonzi? Nkaambo kulinyona mbuntu mbutukonzya kuba aabo katugwasigwa amuuya uusalala alubo Jehova ulabapa muuya uusalala aabo bamukumbila. (Lk. 11:13) Jehova utupa manguzu aakuti tulinyone kabelesya muuya uusalala. (Flp. 4:13) Alubo ulatugwasya kuti tube abumwi buntu bujanika mumuchelo wamuuya buswaanizya luyando lutugwasya kuti tulinyone.—1 Kor. 13:5.

Tantamuka zintu zikonzya kupa kuti kukuyumine kulinyona

Tantamuka zintu zikonzya kupa kuti kukuyumine kulinyona. Muchikozyano, tantamuka mawebbusayiti naakuti zyakulikondelezya zisumpula michito iitali kabotu. (Ef. 5:3, 4) Alubo tweelede kutantamuka zintu zikonzya kutusunka kuti tubisye. (Tus. 22:3; 1 Kor. 6:12) Muchikozyano, muntu uyuminwa kulijata kuti atachiti bwaamu tayelede kweebela mamuvi akubala mabbuku aazyaluyando.

Kulakonzya kutuyumina kubelesya malayilile aaya. Pesi kuti twabeleka changuzu Jehova ulakonzya kutupa manguzu aakuti tukonzye kulinyona. (2 Pet. 1:5-8) Alubo ulakonzya kutugwasya kuti tulinyone muzintu nzituyeeya, nzitwaambuula anzituchita. Eezi nzizyo zyakachitika kuli Paul aMarco baambwa aajulu, boonse bakayiya kuzunda bukali. Atubone chikozyano chawumwi mukwesu wakali kufwambaana kunyemena amwi madilayiva zyakuti chimwi chiindi wakali kwaambwidana aabo. Wakachita biyeni kuti alizunde penzi eeli? Wakati: “Buzuba abuzuba ndakali kukomba amoyo wangu woonse. Ndakali kubala makani aambuula atala akulinyona mpawo ndakali kuyeeyesesya atala amavesi akonzya kundigwasya. Nikuba kuti ndaba aminyaka kandili kulwana apenzi eeli, buzuba abuzuba kuseeni ngandaliyeezya kuti nditapopotezyani abantu. Kuti kakuli nkundiyanda kuya, ndilafwambaana kunyampuka kuchitila kuti nditanyemi nindakuchelezegwa aamwi madilayiva munzila.”

KUTI TWAKACHILWA KULINYONA

Chimwi chiindi tulakonzya kukachilwa kulinyona. Kuti twakachilwa kulinyona tulakonzya kuba bweeme kukomba kuli Jehova. Pesi aawa mpimpawo mpukuyandikana kuti tukombe kuli Jehova. Nkinkaako komba kuli Jehova. Kumbila Jehova kuti akulekelele akuti akugwasye mpawo ubelekele kuti utazooyindululi lubo pe. (Int. 51:9-11) Utayeeyi kuti Jehova ulaleka kuswiilila nkombyo yako yakukumbila kufwidwa luzyalo. (Ps. 102:17) Mwaapostolo Johane wakatuyeezya kuti ganzi lyaJesu ‘lilatusalazya kuzibi zyoonse.’ (1 Joh. 1:7; 2:1; Int. 86:5) Jehova uubuzya bakombi bakwe kuti bazumanane kulekelelana. Andiswe atube achoonzyo chakuti uyoozumanana kutulekelela.—Mt. 18:21, 22; Kol. 3:13.

Jehova taakabotelwa pe chiindi Mozesi naakakachilwa kulinyona nibakali munkanda. Nikuba boobo Jehova wakamulekelela. Alubo Jwi lyaLeza lyaamba kuti Mozesi nchikozyano chamuntu wakali alusyomo nchitweelede kutobela. (Dt. 34:10; Heb. 11:24-28) Jehova taakamuzumizya pe kuti anjile Munyika Yachisyomezyo, pesi uzoomuzumizya kuti anjile muParadayizi kali abulangilizi bwakupona kukabe kutamani. Andiswe tulakonzya kuba abulangilizi oobu kuti twabeleka changuzu kuti tube bantu balinyona.—1 Kor. 9:25.