Skip to content

Skip to table of contents

Mwalizi Na?

Mwalizi Na?

Njiili mitelo njibakali kubbadala bantu bakapona muchiindi chaJesu?

MAISRAYELI bakali kusanga mali kuti igwasilizye mubukombi busalala. Pesi muchiindi chaJesu, kwakali kubayumina kubbadala mitelo nkaambo yakali myiingi.

MaJuda boonse bakeelede kubbadala mutelo wahafu yasyekeli (madirakima aabili) kuti ugwasilizye kumulimu wakali kuchitwa kutente lyakukombela, lyakazooba tempele. Muchiindi chaJesu, mali eeyi yakali kubelesegwa kulangania tempele amilimu yakali kuchitwa aatempele lyakayakwa aaHerodi. Bamwi maJuda bakabuzya Petro kuti Jesu wakali kwiibona biyeni nkani yakubbadala mutelo mpawo Jesu wakabasandula kuti teekubi pe kubbadala mutelo. Alubo wakabuzya Petro nkwaakali kuyoojana mali yakuti babbadale.—Mt. 17:24-27.

MaIsrayeli bakali kubbadala chakkumi kuzwa kuzilyo naakuti kumali yabo. (Lev. 27:30-32; My. 18:26-28) Bapati bazikombelo bakali kusungilizya bantu kuti babbadale chakkumi chazisyu zyoonse nikuba azisyu “zyaluyuni abboonko.” Jesu taakaamba kuti kupa chakkumi nchibi pesi wakatondeezya kuti balembi abaFarisi bakali kuubelesya munzila iitali kabotu Mulawu wakubbadala chakkumi.—Mt. 23:23.

Chiindi nikwakali kweendelezya maRoma, maJuda bakali kubbadala mitelo myiingi. Muchikozyano, boonse bakali aamyuunda bakeelede kubbadala mutelo kababelesya mali naakuti zintu nzibakalaazyo. Kuyeeyelwa kuti bakeelede kubbadala chipanzi chimwi akati kazili 4 naakuti akati kazili 5 chazilyo. Alubo muJuda umwi awumwi wakeelede kubbadala mutelo kuli Kkayisara. BaFarisi bakabuzya Jesu kuti kulazumizigwa na kutela mutelo ooyu. Jesu wakabasandula katondeezya maboneno ngitweelede kubawo atala ankani yakubbadala mutelo. Wakati: “Amupe Kaisara zintu zya Kaisara, pele zintu zya Leza amupe Leza.”—Mt. 22:15-22.

MaJuda bakali kubbadala umwi mutelo kuti bawula naakuti kuuzya zintu kulaamwi masena. Kwakali ndawu zisiyene-siyene maJuda nzibakali kubbadalila mutelo ooyu. Ndawu eezi zyakali mumageedi aamadolopo, mumisika, kuchito chamabboodi, kumabbilichi akwakali kuswaanana mugwagwa.

Mitelo yoonse njibakali kubbadala maJuda chiindi nikwakali kweendelezya maRoma yakali kubayumina. Umwi sikulanga-langa makani aachiindi wakuRoma uutegwa Tacitus wakaamba zyakali kuchitika chiindi Jesu naakali aanyika kakweendelezya Mwaami Tibberiyo kuti: “Bantu bakuSiriya abantu bakuJudaya bakakumbila kuti mali yamutelo ichesegwe nkaambo teebakali kwiikonzya pe.”

Nzila njiyakali kubbadalwaayo mitelo njiimwi yakali kupa kuti kubayumine maJuda. Muntu wakali kuyanda kuba simutelo wakeelede kubbadala mali nyingi kubapati bamfulumende yamaRoma. Kuti wazumizigwa kuba simutelo, wakali kunjizya bamwi bantu kuti bamubelekele. Boonse bakali kubbadalisya bantu mali nyingi kwiinda njibakeelede kubbadala. Kweelede kuti Zakkeyo anguwe wakali aabantu mbaakanjizya mulimu ooyu. (Lk. 19:1, 2) Zilaantanganana kuti bantu teebakali kubotelwa pe anzila eeyi yakali kubelesegwa kubbadala mitelo alubo bakali kubazonda basimutelo.