Skip to content

Skip to table of contents

ZYAKACHITIKA MUBUUMI

Jehova Wakali Kundigwasya Chiindi Choonse!

Jehova Wakali Kundigwasya Chiindi Choonse!

Ndakali akati katusimbi tone twakasalwa kuti tukape Adolf Hitler maluba naakazwa kwaambuula kumuswaangano wazyatwaambo twanyika. Nkamboonzi nindakasalwa? Ndeende wakali kuziyandisya zintu zyakali kuchitwa amaNazi alubo chiindi chiingi wakali kweenda amuzulwidi wakabunga kakumuunzi. Baama bakali muKkatolika usungweete alubo bakali kuyanda kuti ndibe musiite. Nikuba boobo, teendakazumina kugwasilizya maNazi naakuti kuba musiite. Amuleke ndimubuzye kuti nkamboonzi.

NDAKAKOMENENA kudolopo litegwa Graz, lili kuAustria. Nindakaba aminyaka iili 7, bakanditola kuchikolo chiyisya zyachikombelo. Nindakali nkuko, ndakali kubona bafundisi amasiite kabali kuchita bwaamu. Eezi zyakapa kuti baama bandibuzye kuti ndileke kuyiila kuchikolo eecho kakutanaba munyaka.

Mpuli yesu aNdeende kazweete yunifomu yabusilumamba

Mukuya kwachiindi, ndakachincha chikolo, alubo ndakali kukkala mpundakali kwiiya. Limwi zuba mansiku, Ndeende wakazoondibweza nkaambo kuGraz kuli bantu bakali kuwaala mabbomba. Twakachija mpawo twakakuyubila mudolopo lyakuSchladming. Nitwakazubuka, bbilichi lyakadilika. Bantu bakali mundeke zyakali kuulukila munsi-munsi bakatudubula abanene nitwakali amuunzi. Niyakamana nkondo twakabona kuti chikombelo amfulumende zyakakachilwa kutugwasya.

TWAKAJANA NKUTUKONZYA KUGWASIGWA

Mumunyaka wa1950, umwi Kamboni waJehova wakatalika kwiiya Bbayibbele abaama. Ndakali kuswiilila nibakali kwiiya alubo chimwi chiindi, ndakali kwiinka abaama kumiswaangano yambungano. Nibakabona kuti nzibakali kwiiya aBakamboni baJehova nzyakasimpe, bakabbabbatizigwa mu1952.

Muchiindi eecho, ndakali kubona mbungano yaBakamboni mbuuli kuti njamamaama luzutu. Nikwakayinda chiindi, twakaswaya imwi mbungano alubo twakabona bachikula biingi. Nitwakabweeda kuGraz, ndakatalika kunjila miswaangano yoonse alubo ndakabona kuti ndakali kwiiya kasimpe. Ndakayiya kuti Jehova Leza ulabagwasya bakombi bakwe. Ulatugwasya nikuba katuli mumapenzi ngitubonaanga tatukonzyi kwaazunda.—Int. 3:5, 6.

Ndakali kuyanda kuyiisya bamwi kasimpe. Ndakatalika kwiiya abamumpuli yesu. Bakulana bangu bane, bakali baba bayiisi, nkinkaako teetwakachili kukkala aamwi. Nikuba boobo, ndakali kuswaya umwi awumwi wabo alubo ndakabasungwaazya kuti bayiye Bbayibbele. Mukuya kwachiindi, boonse mumpuli bakaba Bakamboni baJehova.

Mumviki yachibili kandili mumulimu wakukambawuka kung’anda ang’anda, ndakabonana awumwi mukayintu wakali aminyaka iili kuma30 alubo ndakatalika kwiiya Bbayibbele anguwe. Wakazumanana kwiiya kusika wabbabbatizigwa alubo mulumaakwe abana bakwe balombe babili abalabo bakazoobbabbatizigwa. Mukayintu ooyu wakapa kuti lusyomo lwangu lusime. Nkamboonzi? Nkaambo taakwe muntu wakayiya kasimpe andime munzila iibambikene. Nkinkaako, ndakeelede kulibambila kabotu nindakali kwiiya anguwe. Eezi zyakandigwasya kuti ndiliyiisye kuti ndikonzye kumuyiisya. Alubo zyakapa kuti ndikamvwisisisye kasimpe. MuApril 1954, ndakatondeezya kulipeda kwiinda mukubbabbatizigwa mumaanzi.

‘TULAPENZEGWA, PESI TATULEKELEZEGWI PE’

Mu1955, ndakanjila miswaangano yazisi kuGermany, France akuEngland. Nindakali kuLondon, ndakabonana amukwesu Albert Schroeder. Wakali muyiisi kuchikolo chakuGiliyadi, mpawo wakabeleka muKabunga Keendelezya. Nitwakaswaya ku-Museum yakuBritain, Mukwesu Schroeder wakatutondeezya amwi malembe aachiindi aamuBbayibbele, aakali kutondeezya zina lyaLeza mumabbi achiHebbrayo alubo Mukwesu Schroeder, wakapandulula mbayandikana. Nzyakaamba zyakandisika aamoyo alubo zyakapa kuti ndiyande Jehova akuyiisya bamwi kasimpe kazwa muBbayibbele.

Kandili amuchizi ngundakali kupayonaawe (uli kuchilisyo) katuli mapayona aayandikana kudolopo lyakuMistelbach, lili kuAustria

Ndakatalika kubeleka kandili payona wachiindi choonse mu1 January 1956. Nikwakayinda myeezi iine, ndakatambwa kuti ndikabeleke kandili payona uuyandikana kuAustria. Muchiindi eecho, taakwe Kamboni wakaliwo kudolopo lyakuMistelbach nkundakali kupayona. Pesi ndakaswaana buyumu-yumu. Twakali abube busiyene amuchizi ngundakali kupayonaawe. Ndakali aminyaka iili 18, alubo ndakakomenena mudolopo, we wakali aminyaka iili 25, alubo wakakomenena kumuunzi. Ndakali kunonoka kubuka pesi we wakali kufwambaana. Goko ndakali kuyanda kwiizya, pesi we wakali kufwambaana koona. Nikuba boobo, kubelesya malayilile aazwa muBbayibbele kwakatugwasya nikuba kuti twakalisiyene alubo kwakapa kuti tubotelwe mumulimu wakupayona.

Twakaswaana buyumu-yumu busiyene-siyene. Twakali kupenzegwa pesi ‘teetwakalekelezegwa’ pe. (2 Kor. 4:7-9) Limwi zuba nitwakali kukukambawuka kumyuunzi, bantu bakalekela bankala babo kulindiswe. Mukulaba kwaliso, bankala bapati bakatuzyunguluka, kabali kukuwa. Twakajatana kumaboko mpawo ndakakomba kanditi: “Jehova, nibasika bankala aaba, abatulume mpawo tufwe!” Nibakasika afwiifwi andiswe, bakatalika kumiza michila, mpawo bakabweeda. Twakabona kuti Jehova watuvuna. Kuzwa waawo, twakakambawuka muchilawu eechi. Chibotezya nchakuti, bantu biingi bakatuswiilila. Amwi bakaswiilila akaambo kakuti bankala taakwe nibakatuluma naakuti bakabona kuti teetwakaleka pe kukambawuka. Bamwi bakazooba Bakamboni.

Kuli chimwi chintu chakachitika chakatuyoosya. Bumwi buzuba, mwining’anda nkutwakali kukkala, wakaza kung’anda kakoledwe kayanda kutujaya, akwaamba kuti twakali kuchelezya bantu bamuchilawu. Mukayintu wakwe wakeezya kumukombelezya pesi taakwe naakaswiilila pe. Twakalizimvwide zyoonse eezi katuli mung’anda yesu yamujulu. Twakalimbika zyuuno kukkoma, mpawo twakasaanguna kulongela zintu zyesu. Nitwakajula kkoma, mwining’anda wakiimvwi kumulyaango kajisi kafulo. Nkinkaako, twakabweza zintu zyesu zyoonse akuchija katubelesya mulyango wakusule alubo taakwe nitwakazooboola pe.

Twakakukkala kuhotela kwamunyaka alubo kukkala kubusena oobu kwakatugwasya kuzumanana mumulimu wakukambawuka. Munzilaanzi? Hotela eeyi yakali akati kadolopo alubo bamwi bantu mbitwakali kwiiyaabo Bbayibbele, bakali kusika kung’anda kuti twiiyaabo. Muchiindi chifwiifwi, twakasaanguna kuchita chiiyo chabbuku aChiiyo chaNgaziyakulinda mviki amviki mung’anda yesu. Alubo kwakali kusika bantu basika ku15.

Twakakkala kuMistelbach kwachiindi chiinda amunyaka. Mpawo ndakazoopayona kuFeldbach, kudolopo lili kumusaanza wakuGraz. Ndakazookkala awumwi muchizi katupayona pesi nkutwakabede teekwakalikwe mbungano pe. Twakali kukkala mukaanda kachibili mung’anda yamujulu yakayakidwe amapulanga. Luuwo lwakali kunjila mumabanga, nkinkaako twakali kusinka amapepa. Alubo twakali kuteka maanzi kuchikala. Nikuba boobo, twakajana zilongezyo nkaambo kwakaba kabunga muchiindi chifwiifwi. Mukuya kwachiindi, bantu bali 30 mbitwakayiyaabo Bbayibbele, bamumpuli imwi bakaba Bakamboni!

Zintu zyakachitika mubuumi bwangu zyakandigwasya kubona kuti Jehova ulabagwasya bantu babikka Bwaami mubusena bwakusaanguna. Nikuba kuti bantu bakachilwa kutugwasya pesi Jehova unootugwasya chiindi choonse.—Int. 121:1-3.

KUKWABILILWA ‘AJANZA LYALEZA LYALULYO LYABULULAMI’

Mu1958, kwakachitwa muswaangano wazisi kudolopo lyakuNew York, kuYankee Stadium akuPolo Grounds. Ndakalembela kuti ndikakunjile muswaangano ooyu, mpawo bakwesu bakumutabi wakuAustria bakandibuzya kuti ndakali kuyanda na kunjila chikolo chakuGiliyadi kkilasi yachi32. Teendakachikaka pe chilongezyo eecho. Ndakazumina chakufwambaana.

Nindakali kuchikolo chakuGiliyadi ndakali kukkala afwiifwi amukwesu Martin Poetzinger. Mukwesu ooyu wakalisimya kumapenzi ngaakali kuswaana naakali muntolongo yamaNazi. Mukuya kwachiindi, wakazoobeleka muKabunga Keendelezya. Chimwi chiindi, mukwesu Martin wakali kuvwiya-vwiya kabuzya kuti, “Erika, zyambaanzi eezi muchiGerman?”

Katutanamaninsya chikolo, mukwesu Nathan Knorr wakaamba nkutwakali kuyoobelekela. Ndakali kuyoobelekela kuParaguay. Mbukunga ndakachili muniini, ndakeelede kuzumizigwa aNdeende kuti ndiinke. Naakandizumizya Ndeende, ndakayinka kuParaguay alubo ndakasika muMarch 1959. Twakali kukkala kung’anda yamamishinali yakali kuAsunción awumwi muchizi ngundakali kupayonaawe.

Muchiindi chifwiifwi, ndakabonana amukwesu Walter Bright wakali mumishinali alubo wakanjila kkilasi yachi30 kuchikolo chaGiliyadi. Mukuya kwachiindi twakachada alubo twakali kuswaana mapenzi katuli aamwi. Chiindi choonse, nitwakali kuswaana mapenzi, twakali kuumbulizigwa amajwi aali muli Isaya 41:10 aakuti: “Utayoowi, nkaambo ndili ayebo. Utakankami, nkaambo ndime Leza wako. Njookuyumya.” Twakabona kuti Jehova unootugwasya chiindi choonse kuti twazumanana kusyomeka kuli nguwe akubikka Bwaami bwakwe mubusena bwakusaanguna.

Mukuya kwachiindi, twakabuzigwa kuti tukabelekele kumugaano wakuBrazil. Nitwakali nkuko, beendelezi bazikombelo bakabuzya bamwi bachikula kuti batulule ng’anda njitwakali kukkala nikuba kuti kuli zimwi zyakali kuyanda kubambululwa. Mulumaangu, wakasaanguna kwiiya Bbayibbele amupati wamapulisa. Mupulisa ooyu wakali kutukwabilila chiindi choonse alubo bantu teebakachili kutupenzya pe. Muchiindi chifwiifwi, twakalongela kuBrazil kwakali maanda aalikabotu. Eezi zyakagwasya loko nkaambo twakali kukonzya kuchitisya miswaangano kuParaguay akuBrazil. Nitwakazwa kubusena oobu, twakasiya kwaba mbungano zibili.

Kandili amulumaangu Walter, nitwakali kubeleka katuli mamishinali kudolopo lyakuAsunción, lili kuParaguay

JEHOVA WAZUMANANA KUNDIGWASYA

Kumasaangunino, madokotela bakaambide kuti teendakali kukonzya kuba abana, pesi mu1962 ndakaba ada. Twakakukkala kudolopo lyakuHollywood, kuFlorida, afwiifwi ankwazwa mulumaangu. Kwakayinda minyaka myiingi katutapayoni pe amulumaangu. Twakeelede kulangania mpuli. Nikuba boobo, twakazumanana kubikka Bwaami mubusena bwakusaanguna.​—Mt. 6:33.

Nitwakasika kuFlorida muNovember 1962, twakagamba nitwakamvwa kuti bantu bakali kukkala kuchilawu eechi teebakali kuyanda kuti makuwa abantu basiya bachitaamwi miswaangano naakuti kukambawuka kubusena bumwi. Nikuba boobo, Jehova tasalululi pe, alubo mukuya kwachiindi kusalulana ooku kwakamana. Jehova wakanjilila mumabambe aaya nkaambo lino kuli mbungano zyiingi muchilawu eechi.

Chilawusisya kuti mulumaangu wakafwa abulwazi bwakkensa yaboongo mu2015. Twakali aminyaka iili 55 katukwetene, wakali kundibikkila maanu, wakali kuyanda Jehova alubo wakali achiyandisyo chakugwasya bakwesu. Ndilangilila kuzoomubona aakubusigwa kali wamaninina munyika mpya.​—Inc. 24:15.

Ndilabotelwa kuti ndakali mumulimu wachiindi choonse kwaminyaka iili 40 alubo ndakajana zilongezyo zyiingi. Muchikozyano, ime amulumaangu twakabona bantu mbitwakayiyaabo Bbayibbele bali 136 kabali kubbabbatizigwa. Nikuba boobo, twakali kuswaana buyumu-yumu chimwi chiindi. Eezi teezyakatulesya kukomba Leza pesi zyakapa kuti tuswene afwiifwi anguwe katusyoma kuti ulatugwasya muchiindi cheelede. Eezi nzyakasimpe.​—2 Tim. 4:16, 17.

Ndilamuyeeya mulumaangu pesi kupayona kundigwasya kuti ndilisimye. Chimwi chindigwasya, nkubuzya bamwi atala abulangilizi bwakuti bafwide bayoobusigwa. Jehova wazumanana kundigwasya munzila zyiingi. Ndakabona chisyomezyo chaJehova kachizuzikizigwa kulindime nkaambo wakandisimya, wakandikwabilila alubo wakandijata “ajanza lyalulyo lyabululami.”​—Is. 41:10.