Skip to content

Skip to table of contents

CHIIYO 22

Tondeezya Kuti Ulazilumba Zipo Zitaboneki

Tondeezya Kuti Ulazilumba Zipo Zitaboneki

‘Meso anu alange zintu zitalibonyi . . . Nkaambo zintu zilibonya nzyakaindi kaniini buyo, pele izintu zitalibonyi tazimani pe.’—2 KOR. 4:18.

LWIIMBO 45 Zintu Nzyondiyeeya Mumoyo

ZITAYIIGWE *

1. Jesu wakatyeni atala alubono lwakujulu?

TAZILI zintu zyoonse pe ziyandikana nzitukonzya kubona. Zintu ziyandikana loko taziboneki pe. Munkambawuko Yakuchilundu, Jesu wakaamba kuti kulibambila lubono kujulu kulayandikana kwiinda lubono lwanyika. Alubo wakaamba kuti, “ooko kuli lubono lwako, awalo moyo wako nkuuyooba.” (Mt. 6:19-21) Moyo wesu upa kuti tubikkile maanu kuzintu nzituyandisya loko. ‘Tuliyobweda lubono kujulu’ kwiinda mukuba azina bbotu kuli Leza. Jesu wakaamba kuti lubono oolu talukonzyi kunyonyoonwa pe naakuti kubbigwa.

2. (a) Kweendelana alugwalo lwa 2 Bakorinto 4:17, 18, Pawulu wakatusungwaazya kuti tuchiteenzi? (b) Tulalanga-langaanzi muchiiyo eechi?

2 Mwaapostolo Pawulu wakatusungwaazya kuti ‘meso eesu alange zintu zitalibonyi.’ (Bala 2 Bakorinto 4:17, 18.) Zintu zitaboneki ziswaanizya zilongezyo nzitutazoojane munyika mpya. Muchiiyo eechi tulalanga-langa zipo zili 4 zitaboneki zitugwasya mazubaano. Zipo eezi ziswaanizya bweenzuma bwesu aLeza, chipo chankombyo, kugwasigwa amuuya usalala alubo akubelekaamwi aJehova aJesu abangelo mumulimu wakukambawuka. Alubo tulabona kuti nga tulatondeezya biyeni kuti tulazilumba zipo eezi zitaboneki.

BWEENZUMA BWESU AJEHOVA

3. Niinzi chipo chipati kwiinda zyoonse chitaboneki alubo nkamboonzi nikukonzeka kuti tube aacho?

3 Chipo chipati kwiinda zyoonse chitaboneki, mbweenzuma bwesu aJehova Leza. (Int. 25:14) Nga zilachitika biyeni kuti Leza abe mweenzinyina wabantu balaachibi? Zilachita nkaambo chinunuzyo chaJesu ‘chakagwisya cibi canyika’ chaamba bantu bali munyika. (Joh. 1:29) Jehova wakalizi kuzwa chiindi kuti makanze aakwe akutupa Mufutuli azoozwidilila. Eezi nzyaakapa kuti Leza akonzye kuba mweenzinyina kubantu bakapona Jesu katanafwa.—Rom. 3:25.

4. Aamba zikozyano zyabantu bakapona chiindi Jesu kaatanasika anyika alubo bakaba beenzinyina Leza.

4 Atubone zikozyano zyabaalumi bakapona Jesu katanasika aanyika alubo bakaba beenzinyina baLeza. Abrahamu mwaalumi wakatondeezya lusyomo lusimide. Nikwakayinda minyaka yiinda ku1 000 Abrahamu kali wafwa, Jehova wakamwaamba kuti ‘mweenzuma wangu.’ (Is. 41:8) Eezi zitondeezya kuti lufu talukonzyi kutukachizya kuba beenzinyina baJehova. Abrahamu uchipona mumizeezo yaJehova. (Lk. 20:37, 38) Umwi nguJobu. Chiindi bangelo nibakabungana kuti bachite muswaangano kujulu, Jehova wakaambuula kali achibindi atala aJobu. Jehova wakaamba kuti Jobu wakali “mwaalumi uululeme alimwi uusyomeka, uuyoowa Leza akutantamuka cibi.” (Job. 1:6-8) Alubo Jehova wakalimvwa biyeni atala aDaniyele naakamubelekela kwaminyaka iisika ku80 kali munyika yakali abantu bakatali kusyoma Jehova? Kwaziindi zitatu mungelo wakasimya Daniyele kwiinda mukwaamba kuti muntu “uuyandwa kapati” aLeza. (Dan. 9:23; 10:11, 19) Tulaachoonzyo chakuti Jehova ulangilila buzuba natazoobusye beenzinyina mbayanda loko.—Job. 14:15.

Nga tulatondeezya biyeni kuti tulazilumba zipo zitaboneki? (Langa fuka 5) *

5. Niinzi chiyandikana kuti tube beenzinyina baJehova?

5 Mazubaano kuli mamiliyoni abantu balaachibi, alubo mbeenzinyina baJehova. Eezi tulizizi nkaambo kuli baalumi, banakazi abana biingi munyika yoonse batondeezya kwiinda mumichito yabo kuti mbeenzinyina baLeza. ‘Balulami mbeenzinyina baJehova.’ (Tus. 3:32) Tulakonzya kuba beenzinyina baJehova kuti twasyoma chinunuzyo chaJesu. Kwiinda muchinunuzyo, Jehova wakapa kuti tukonzye kulipeda kuli nguwe akubbabbatizigwa. Kuti twabweza ntaamu eezi ziyandikana loko nga twaliswaanizya amamiliyoni amaKristu bali kubotelwa akaambo kakuba ‘beenzinyina’ baMuntu mupati kwiinda zilenge zyoonse.

6. Nga tulatondeezya biyeni kuti tukubona kakuyandikana kuba beenzinyina baLeza?

6 Nga tulatondeezya biyeni kuti tukubona kakuyandikana kuba beenzinyina baLeza? Mbuli Abrahamu aJobu bakakkala kabasyomeka kuli Leza kwaminyaka yiinda ku100, andiswe tulakonzya kusyomeka nikuba kuti twaba achiindi chilamfu biyeni katukomba Jehova munyika eeyi mbi. Mbuli Daniyele, tweelede kubona bweenzuma bwesu aLeza kabuyandikana kwiinda buumi. (Dan. 6:7, 10, 16, 22) Kwiinda mukugwasigwa aJehova, tulakonzya kuzunda buyumu-yumu mbutukonzya kuswaana alubo eezi zipa kuti tuzumanane kuba beenzinyina.—Flp. 4:13.

CHIPO CHANKOMBYO

7. (a) Kweendelana alugwalo lwa Tusimpi 15:8, Jehova ulimvwa biyeni atala ankombyo zyesu? (b) Jehova uzisandula biyeni nkombyo zyesu?

7 Chimwi chipo chitaboneki ninkombyo. Bantu bamvwanana balabotelwa kubuzyania nzibayeeya ambubalimvwa. Eezi zilachitika na kubweenzuma mbutuli aabo aJehova? Iiyi zilachita. Jehova waambuula andiswe kabelesya Jwi lyakwe. Alubo muJwi lyakwe, utubuzya mbayeeya ambalimvwa. Twaambuulaawe kwiinda munkombyo katumubuzya nzituyeeya ambutulimvwa. Jehova ulabotelwa kuswiilila nkombyo zyesu. (Bala Tusimpi 15:8.) Jehova Mweenzuma nkaambo taswiilili nkombyo zyesu luzutu pe pesi ulazisandula. Chimwi chiindi ulafwambaana kusandula. Pesi chimwi chiindi tweelede kuzumanana kukomba atala ankani eeyo. Nikuba boobo tweelede kuba achoonzyo chakuti uzoozisandula achiindi cheelede alubo munzila ilikabotu. Alubo Leza ulakonzya kusandula munzila iisiyene anjitwali kuyeeyela. Muchikozyano muchiindi chakumaninsya sunko nditwaswaana, ulakonzya kutupa busongo amanguzu akuti ‘tukonzye kuliyumya kusunko eelyo.’—1 Kor. 10:13.

(Langa fuka 8) *

8. Nga tulatondeezya biyeni kuti tulachilumba chipo chankombyo?

8 Nga tulatondeezya biyeni kuti tulachilumba chipo chiyandikana loko chankombyo. Imwi nzila nkwiinda mukutobela malayilile aJehova aakuti “[amukombe] cakutaleka.” (1 Tes. 5:17) Jehova tatumanikizyi pe kuti tukombe. Pesi ulalulemeka lwaangunuko lwesu lwakulisalila alubo utusungwaazya kuti ‘tujatisye kukomba.’ (Rom. 12:12) Nkinkaako tulakonzya kutondeezya kulumba kwiinda mukukomba buzuba abuzuba. Nikuba boobo tweelede kuswaanizya majwi akulumba akutembawula Jehova munkombyo zyesu.—Int. 145:2, 3.

9. Umwi mukwesu wakalimvwa biyeni atala ankombyo alubo iwe ulimvwa biyeni?

9 Kuti twaba achiindi chilamfu katukomba Jehova akubona mbasandula nkombyo zyesu, zipa kuti tuchilumbe loko chipo chankombyo. Muchikozyano, mukwesu utegwa Chris wakabelekela Jehova kali mumulimu wachiindi choonse kwaminyaka iili 47 yayinda. Wakati: “Kulandibotezya kubuka kuseeni-seni kuti ndikombe kuli Jehova.” Alubo wakayungizya kuti “ndilabotelwa kwaambuula aJehova chiindi zuba kalilokuzwa nikunga nkubotu loko. Eezi zipa kuti ndimulumbe akaambo kazipo nzyaakatupa kuswaanizya achilongezyo chankombyo. Alubo kulandibotezya kukomba kandiyanda kulala nkaambo kupa kuti ndilale moyo wangu kawusalala.”

CHIPO CHAMUUYA USALALA

10. Nkamboonzi nitweelede kubona muuya usalala kachili chipo chiyandikana loko?

10 Muuya usalala nchiimwi chipo chitaboneki nchitweelede kubona kachiyandikana loko. Jesu wakatusungwaazya kuti tuzumanane kukombela muuya usalala. (Lk. 11:9, 13) Kwiinda mukubelesya muuya usalala, Jehova utupa “nguzu zigambya iziinda zyabantu.” (2 Kor. 4:7; Mil. 1:8) Kwiinda mukugwasigwa amuuya usalala, tulakonzya kulisimya kumasunko ngitukonzya kuswaana.

(Langa fuka 11) *

11. Muuya usalala utugwasya biyeni?

11 Muuya usalala utugwasya kuti tukonzye kubeleka milimu yesu yabukombi. Muuya usalala upa kuti tuzibelesye kabotu zipo zyesu azintu nzitukonzya kuchita. Nkinkaako tatweelede kulidunda akaambo kazintu nzituchita pesi tweelede kulumba Jehova akaambo kakutugwasya kabelesya muuya usalala.

12. Kweendelana alugwalo lwa Intembauzyo 139:23, 24, tweelede kukombela muuya usalala kuti utugwasye kuchitaanzi?

12 Imwi nzila njitukonzya kutondeezya kuti muuya usalala tuubona kuuyandikana nkukombela kuti utugwasye kubona mizeezo mibi amakanze mabi ngitukonzya kubaawo. (Bala Intembauzyo 139:23, 24.) Kuti twachita oobo, Jehova uyootugwasya kabelesya muuya usalala kuti tukonzye kubona mizeezo itali kabotu njitukonzya kubaayo. Kuti twaba amizeezo amakanze atali kabotu, tweelede kukomba kuli Jehova katukumbila muuya usalala kuti utupe manguzu kuti tuzunde mizeezo eeyo. Eezi zitondeezya kuti tatuyandi pe kuchita zintu zipa kuti Jehova aleke kutugwasya kabelesya muuya usalala.—Ef. 4:30.

13. Nga tulatondeezya biyeni kuti tulalumba akaambo kamuuya usalala?

13 Tulakonzya kutondeezya kuti tulalumba akaambo kamuuya usalala kwiinda mukuyeeyesesya atala anzulikuchita mazubaano. Jesu katanayinka kujulu wakabuzya basikwiiya bakwe kuti: “Muyootambula nguzu muuya uusalala waakusika alindinywe, eelyo muyooba bakamboni bangu . . . kusikila kumasena aakulamfwu kapati aanyika.” (Mil. 1:8) Eezi nzizyo zilikuchitika mazubaano. Kwiinda mukugwasigwa amuuya usalala, bantu basika ku8,5 miliyoni bakaba bakombi baJehova munyika yoonse. Alubo tulabotelwa aparadayizi yakumuuya nkaambo muuya usalala utugwasya kuti tube abuntu buswaanizya luyando, kubotelwa, luumuno, kukkazika moyo, luzyalo, bubotu, lusyomo, kulichesya akulinyona. Buntu oobu bupanga “mucelo wamuuya.” (Gal. 5:22, 23) Muuya usalala nchipo chiyandikana loko.

KUGWASIGWA AMBUNGA YALEZA YAKUJULU MUMULIMU WAKUKAMBAWUKA

14. Mbaani mbitutaboni batugwasya chiindi nitukambawuka?

14 Chimwi chipo chitaboneki nchituli aacho ‘nkubelekaamwi’ aJehova aJesu abangelo. (2 Kor. 6:1) Tubelekaamwi ambabo chiindi nituli mumulimu wakukambawuka. Kali kulyaamba lwakwe ababo bajatikizigwa mulimu wakukambawuka, Pawulu wakati “tuli basimilimonyina a Leza.” (1 Kor. 3:9) Andiswe kuti twachita mulimu ooyu wakukambawuka nga tuli basimilimonyina baJesu. Chiindi Jesu naakazwa kubuzya batobeli bakwe kuti ‘bakayiisye bantu bazisi zyoonse kuti babe basikwiiya’ wakati: “Ndilaandinywe.” (Mt. 28:19, 20) Ani bangelo balatugwasya na? Nchilongezyo chipati kuziba kuti bangelo balatugwasya chiindi nitwaambilizya “makani mabotu aatamani . . . kuli baabo bakkala anyika.”—Ciy. 14:6.

15. Aamba chikozyano chamuBbayibbele chitondeezya Jehova mbagwasya bakombi bakwe mulimu wakukambawuka.

15 Niinzi chilikuchitika akaambo kakugwasigwa aJehova aJesu abangelo? Chiindi nitubyala mulumbe waBwaami imwi mbuto iwida mumyoyo mibotu mpawo nga yakomena. (Mt. 13:18, 23) Ngwani upa kuti mbuto eeyo ikomene mpawo izyale michelo? Jesu wakapandulula kuti takwe muntu ukonzya kuba mutobeli wakwe kunze kwakuti “wakwelwa a Taata.” (Joh. 6:44) MuBbayibbele muli chikozyano cheendelana azeezi. Amuyeeye chiindi Pawulu naakakambawukila bamwi banakazi aanze amuunzi wakuFilipi. Amubone Bbayibbele nzilyaamba atala awumwi mwanakazi utegwa Lidiya, liti: “Jehova wakajalula moyo wakwe cakumaninina kuti abikkile maano kuzintu nzyaakali kwaamba Paulo.” (Mil. 16:13-15) Mbuli Lidiya, mamiliyoni abantu bakaza kuli Jehova.

16. Ngwani weelede kulumbayizigwa akaambo kakuzwidilila nkutuchita mumulimu wakukambawuka?

16 Ngwani weelede kulumbayizigwa akaambo kakuzwidilila nkutuchita mumulimu wakukambawuka? Pawulu wakawusandula mubuzyo ooyu chiindi naakalemba majwi atobela atala ambungano yakuKkorinto. Wakati “Mebo ndakasyanga, Apolo wakatilila, pele Leza nguwakali kukomezya, aboobo ooyo uusyanga naba yooyo uutilila kunyina mbwabede pe, pele Leza uukomezya.” (1 Kor. 3:6, 7) Mbuli Pawulu tweelede kulumbayizya Jehova akaambo kakuzwidilila nkutuchita mumulimu wakukambawuka.

17. Nga tulatondeezya biyeni kuti tulachilumba chilongezyo ‘chakubelekaamwi’ aLeza, Kristu abangelo?

17 Nga tulatondeezya biyeni kuti tulachilumba chilongezyo ‘chakubelekaamwi’ aLeza, Kristu abangelo? Tuchita oobo kwiinda mukubeleka changuzu kuti tujane mweenya wakukambawuka makani mabotu. Kuli nzila zyiingi nzitukonzya kubelesya ziswaanizya kukambawuka makani mabotu ‘antanganana akung’anda ang’anda. (Mil. 20:20) Alubo bamwi balabotelwa kukambawuka kabatalibambilide. Kuti baswaanana amuntu ngubatazi nga bamujuzya munzila ipa kuti bakonzye kwaambuula zyiingi. Kuti muntu wasandula kabotu nga basaanguna kumubuzya mulumbe waBwaami munzila yabuchenjezu.

(Langa fuka 18) *

18-19. (a) Tuyitilila biyeni mbuto yakasimpe? (b) Aamba chikozyano chitondeezya Jehova mbaakagwasya umwi muntu wakali kwiiya Bbayibbele.

18 Mbuli “basimilimonyina a Leza” tatweelede kubyala mbuto yakasimpe luzutu pe pesi tweelede kwitilila. Kuti muntu watondeezya chiyandisyo tweelede kweezya amanguzu eesu woonse kumubwedela naakuti kukumbila umwi muntu kuti azoomubone katuli amakanze akutalisya chiiyo chaBbayibbele. Kuti wayinkilila kunembo, tulabotelwa kubona Jehova kagwasya muntu ngutwiyaawe Bbayibbele kuti achinche mizeezo yakwe kuchitila kuti azoobe sikwiiya wakwe.

19 Atulange-lange chikozyano chaRaphalalani ukkala kuSouth Africa wakali mung’anza chiindi. Wakaziyanda nzyakayiya naakali kwiiya Bbayibbele. Pesi wakaswaanana abuyumu-yumu chiindi naakabala nzilyaamba Jwi lyaLeza atala akwaambuula bantu bakafwa. (Dt. 18:10-12) Wakazumizya Jehova kuti achinche mizeezo yakwe. Mukuya kwachiindi wakazoosiya mulimu wakwe wabung’anza nikuba kuti nguwakali kupa kuti ajane ziyandikana. Lino Raphalalani ulaaminyaka iili 60, wakati: “Ndilabalumba baKamboni baJehova akaambo kakundigwasya munzila zyiingi, muchikozyano bakandigwasya kuti ndijane mulimu. Alubo ndilamulumba Jehova akaambo kakundigwasya kuti ndibe muntu usalala kumeso aakwe zyakuti lino ndilakambawuka alubo ndili Kamboni ubbabbatizidwe.”

20. Ukanzide kuchitaanzi?

20 Muchiiyo eechi twalanga-langa atala azipo zili 4 zitaboneki. Chipo chipati kwiinda zyoonse nchakuba beenzinyina baJehova. Chipo eechi chipa kuti tukonzye kugwasigwa azimwi zipo zitaboneki ziswaanizya kwaambuula aJehova munkombyo, kugwasigwa abangelo. Atube amakanze akulumba akuzibona kaziyandikana loko zipo eezi zitaboneki. Alubo tutaleki pe kulumba Jehova akaambo kakuba Mweenzuma mubotu.

LWIIMBO 145 Cisyomezyo ca Leza ca Paradaiso

^ par 5 Muchiiyo chakayinda twakayiya atala azipo ziboneka nzitwakapegwa aLeza. Muchiiyo eechi tulalanga-langa zipo zitaboneki ambutukonzya kutondeezya kuti tulazilumba. Alubo chiyootugwasya kuti tube achiyandisyo chakulumba Sikutupa zipo eezi, Jehova Leza.

^ par 58 BUPANDULUZI BWACHIFANIKISYO: (1) Muchizi ulikuyeeyesesya atala abweenzinyina mbwali aabo aJehova chiindi nali kulanga azintu zyakalengwa.

^ par 60 BUPANDULUZI BWACHIFANIKISYO: (2) Muchizi ooyu wakumbila Jehova kuti amugwasye kuti akonzye kukambawuka.

^ par 62 BUPANDULUZI BWACHIFANIKISYO: (3) Muuya usalala wagwasya muchizi ooyu kuti abe achibindi chakukambawuka katalibambilide.

^ par 64 BUPANDULUZI BWACHIFANIKISYO: (4) Muchizi ulikuchitisya chiiyo chaBbayibbele kumwanakazi ngwakakambawukila katalibambilide. Muchizi ulikuzumanana kukambawuka akuchita bantu kuti babe basikwiiya kagwasigwa abangelo.