Skip to content

Skip to table of contents

Mwalizi Na?

Mwalizi Na?

Nichoonzyo na kuti masokwe ategwa papyrus akali kubelesegwa kupanga mabboodi?

Masokwe aapapyrus

BANTU biingi bazi kuti bantu bakuEgepita bakali kulembela mumapepa aakapangidwe aamasokwe ategwa papyrus. * MaGrikki amaRoma ambabo bakali kulembela mumapepa aaya. Nikuba boobo, bantu biingi tabazizi pe kuti masokwe aaya akali kubelesegwa kupanga mabboodi.

Mabboodi aabili akapangwa amasokwe ategwa papyrus akajanika mukabanda kuEgepita

Kwaminyaka yiinda ku2 500 yayinda, mupolofita Isaya wakalemba kuti bantu bakkala “mucooko camilonga yaku Etiopiya” bakali kuyootuma “batumwa aalwizi, mumato aantumbu atala aamaanzi manji.” Nikwakayinda chiindi, mupolofita Jeremiya wakaambilizya kuti maMede amaPersiya bakali kuyoolwana muunzi waBbabbiloni akuumpa “mato aantumbu” aakuBbabbiloni amulilo kuchitila kuti batakonzyi kubachija.—Is. 18:1, 2; Jer. 51:32.

Niinzi nzibakajana basikulanga-langa zintu zyachiindi? Bakajana bumboni bwakali kutondeezya mbaakali kupangwa mabboodi kakubelesegwa masokwe aapapyrus kuEgepita. Nzibakajana basikulanga-langa zintu zyachiindi, zileendelana azilembedwe muBbayibbele kuti masokwe aaya akali kubelesegwa kupanga mabboodi. Eezi zitondeezya kuti nzilyaamba Jwi lyaLeza, Bbayibbele nzyachoonzyo.—2 Tim. 3:16.

MBAAKALI KUPANGWA MABBOODI KAKUBELESEGWA MASOKWE AAPAPYRUS

Kutubanda twakuEgepita kwakajanika zifanikisyo zyakali kutondeezya bantu bakali kubweza masokwe aapapyrus akwaabelesya kupanga mabboodi. Baalumi bakali kunoonga banenga masokwe akwaasunga tukama tuniini-niini. Kuzwa waawo bakali kuswaanizya nkama eezyo kuti bapange bboodi. Masokwe aapapyrus apangidwe munzila yakuti, kuti waasunga alajatana mpawo aba nkama iisimide loko. Kweendelana abbuku litegwa A Companion to Ancient Egypt, mabboodi aapangwa amasokwe aapapyrus akali kukonzya kulampa kwamamita aasika ku17 kali aazikwalapulisyo zili 10 naakuti 12 kubbazu limwi alimwi.

Zifanikisyo zyakuEgepita zitondeezya mbaakali kupangwa mabboodi kakubelesegwa masokwe aapapyrus

NKAMBOONZI BANTU NIBAKABELESYA MASOKWE AAPAPYRUS KUPANGA MABBOODI?

Masokwe aapapyrus akali kujanika aafwiifwi amulonga waNile kuEgepita. Alubo kwakali kuuba kupanga bboodi kakubelesegwa masokwe aaya. Mukuya kwachiindi, mabboodi akazoopangwa kakubelesegwa mapulanga. Nikuba boobo, bantu bateya baswi abavwimi bakayinkilila kunembo kababelesya masokwe aaya kupanga tubboodi tuniini.

Bantu bakayinkilila kunembo kababelesya mabboodi akapangidwe aamasokwe aapapyrus. Umwi mulembi wachiGrikki uutegwa Plutarch wakapona muchiindi chabaapostolo wakaamba kuti mabboodi aakapangidwe aamasokwe aapapyrus akachili kubelesegwa nikuba muchiindi nchaakapona.

^ par 3 Masokwe ategwa papyrus ajanika mundawu zitete naakuti mumalambwa. Masokwe aaya ategwa papyrus alakonzya kulampa kwamamita aali 5 alubo alakonzya kuba masentimita aali 15 kuchisiko.