Skip to content

Skip to table of contents

Tobelezya Bululami aLuzyalo lwaJehova

Tobelezya Bululami aLuzyalo lwaJehova

‘Amubeteke mbeta chabululami bwachoonzyo. Amuchitile umwi awumwi mweenzinyina luse aluzyalo.’—ZEK. 7:9.

NYIMBO: 12588

1, 2. (a) Jesu wakali kuubona biyeni Mulawu waLeza? (b) Niinzi zyakali kutondeezya kuti balembi abaFarisi teebali kuumvwisisisya pe mulawu?

JESU wakali kuuyanda Mulawu waMusa. Eezi tazyeelede kutugambya nkaambo Mulawu ooyu wakazwa kuli Wisi, Jehova. Lugwalo lwaIntembauzyo 40: 8, lutondeezya Jesu mbaakali kuuyandisya Mulawu waLeza. Lwaamba kuti: “Ndakondwa kucita luyando lwako, O Leza wangu, mulao wako uli mumoyo wangu.” Jesu wakatondeezya kuti Mulawu waLeza, ulimaninide, ulagwasya akuti weelede kutobelezegwa kwiinda mumajwi amumichito.—Mt. 5:17-19.

2 Jesu taakabotelwa pe naakabona balembi abaFarisi nibakali kubelesya Mulawu waLeza munzila iitali kabotu. Wakabaambila kuti: ‘Mulapaizya cimanyakumi cazisyu zyacisyungwa abboonko ampububu.’ Eezi zyakali kutondeezya kuti bakali kubikkila maanu kapati kutuntu tuniini loko twaMulawu. Kwakali kubi na kuchita oobo? Wakazoobabuzya kuti: “Pele makani mapati aa-Mulawo mulaaleka, nkukuti lubeta [“bululami,” NW] aluzyalo alusyomo.” (Mt. 23:23) BaFarisi bakali kuyandisya kubikkila bantu milawu luzutu. Teebakali kuzimvwisisisya zyaambwa aMulawu alubo bakali kulisumpula. Pesi Jesu wakali kuzimvwisisisya zyakali kwaambwa aMulawu akuti Mulawu wakali kutondeezya mbabede Jehova.

3. Tuyoolanga-langaanzi muchiiyo eechi?

3 MaKristu tachili aansi aaMulawu waMusa. (Rom. 7:6) Pesi, nkamboonzi Jehova naakapa kuti Mulawu ooyu ulembwe muBbayibbele? Uyanda kuti tumvwisisisye akubelesya “makani mapati,” naa malayilile ajanika muMulawu. Muchikozyano, twiiyaanzi kumabambe amyuunzi yakuyubila? Muchiiyo chakiinda, twakajana zyiiyo kuzwa kuzintu nzyakeelede kuchita sikubisya. Pesi mabambe aamyuunzi yakuyubila atuyiisya zyiingi atala aJehova ambutukonzya kutobelezya bube bwakwe. Muchiiyo eechi, tuyoolanga-langa mibuzyo iitobela: Myuunzi yakuyubila itondeezya biyeni kuti Jehova uli aluzyalo? Itondeezya biyeni kuti buumi bulayandikana kuli Leza? Alubo, itondeezya biyeni kuti Jehova ubeteka chabululami? Twanoolanga-langa mibuzyo eeyi, bona mbukonzya kutobelezya Taateesu wakujulu.—Bala BaEfeso 5:1.

‘KUSALA MYUUNZI YAKUYUBILA’ KWAKALI KUTONDEEZYA KUTI LEZA ULI ALUZYALO

4, 5. (a) Ngaali mabambe akali kugwasya kuti kutakataazyi kuchijila kumyuunzi yakuyubila, alimwi nkamboonzi nikwakali oobo? (b) Eezi zituyiisyaanzi atala aJehova?

4 Myuunzi yakuyubila iili 6 yakali mubusena butakataazyi kuchijila. Jehova wakabuzya maIsrayeli kuti basale myuunzi iitatu kuti ibe mutala amulonga waJordani akuti imwi iitatu ibe mutaleeliya. Nkamboonzi naakabalayilila kuchita oobo? Kuchitila kuti sikubisya afwambaane kusika kuli umwi wamyuunzi eeyo. (My. 35:11-14) Migwagwa yakali kuya nkuko yakabambidwe kabotu. (Dt. 19:3) Kweendelana achiyanza chamaJuda, migwagwa eeyi yakali azitondeezyo zyakali kugwasya sikubisya kuti akonzye kusika kuli umwi wamyuunzi eeyo. Myuunzi yakuyubila yakali kugwasya muIsrayeli wakajeede muntu kuti atachijili kuli chimwi chisi nkaambo kuchita oobo kwakali kukonzya kupa kuti akakombe baleza bakubeja.

5 Amuyeeye atala ankani eeyi: Jehova wakalayilila kuti muntu wakajeede umwi wakeelede kujayigwa. Pesi wakaamba kuti muntu wajaya umwi katakanzide, wakeelede kufwidwa luzyalo akukwabililwa. Umwi sikupandulula makani amuBbayibbele wakati: “Makani ali atala amabambe aaya apandulwidwe munzila iili antanganana alubo iimvwisisika, eezi zitondeezya kuti Leza uli aluzyalo.” Jehova tasubuli bakombi bakwe munzila yalunya. Muchiindi chaboobo, ‘nguSibuuya.’—Ef. 2:4.

6. BaFarisi bakasiyene biyeni aLeza munkani yakufwida bamwi luzyalo?

6 BaFarisi teebakali kufwida bamwi luzyalo. Muchikozyano, kweendelana achiyanza chamaJuda, baFarisi teebakali kumulekelela pe muntu kuti wiindulula chibi chimwi, kwaziindi ziinda zitatu. Jesu wakatondeezya mbubakabede kwiinda mukubelesya chikozyano chamuFarisi wakali kukomba afwiifwi asimutelo. MuFarisi wakakomba kati: “Ndakulumba, O Leza, nkaambo nsili mbuli bantu bamwi,—ababbi abataluleme abasimamambi,—ambuli simutelo oyu.” Jesu wakali kwambaanzi? Wakali kutondeezya kuti baFarisi bakali ‘kusampawula bamwi’ alubo bakali kubabona mbuli kuti tabeeleli kufwidwa luzyalo.—Lk. 18:9-14.

Kulabawubila na bamwi kuti bakukumbile kuti ubalekelele? Weelede kuba muntu uunjilika (Langa fuka 4-8)

7, 8. (a) Kujana wamutobelezya biyeni Jehova kuti umwi wakubisizya? (b) Nkamboonzi kulibombya nikuyandikana kuti tukonzye kulekelela bamwi?

7 Tobelezya chikozyano chaJehova kutali chabaFarisi. Fwida bamwi luzyalo. (Bala BaKolose 3:13.) Chita kuti zibawubile bamwi kuti bakukumbile kuti ubalekelele. (Lk. 17:3, 4) Libuzye kuti: ‘Takundikataazyi na kulekelela bamwi nikuba kuti bandibisizya kwaziindi zyiingi? Ndilafwambaana na kubweza ntaamu kuti ndibambulule kutamvwanana?’

8 Kulibombya kulayandikana kuti tukonzye kulekelela bamwi. Kulisumpula kwabaFarisi kwakapa kuti bakachilwe kulekelela bamwi. TumaKristu, tweelede kulibombya “akuyeeya kuti mweenzuma mubotu kwiinda ndime” alubo tweelede kubalekelela chakumaninina beenzuma. (Flp. 2:3) Libuzye kuti: ‘Kujana ndachita biyeni kuti nditobelezye chikozyano chaJehova kwiinda mukulibombya akulekelela bamwi?’ Ikuti katulibombya zilakonzya kubawubila bamwi kuti batukumbile kuti tubalekelele. Lekelela bamwi alubo utafwambaani kunyema.—Muk. 7:8, 9.

AMULEMEKE BUUMI KUTI “MUTABI AMULANDU WABULOWA”

9. Jehova wakabagwasya biyeni maIsrayeli kubona kuti buumi bulayandikana?

9 Myuunzi yakuyubila yakali kukwabilila maIsrayeli kuti batabi amulandu wabulowa. (Dt. 19:10) Buumi buyandikana loko kuli Jehova pesi taayandi pe ‘maanza aatila bulowa bwabaabo batakwe mulandu.’ (Tus. 6:16, 17) Mbukunga Leza uliluleme alubo ulasalala, kwakali kumuchisa kufwa kwamuntu uutakwe mulandu nikuba kuti sikumujaya wachita oobo katakanzide pe. Nkinkaako, wakabikka mabambe akuti muntu wajaya umwi katakanzide afwidwe luzyalo. Nikuba boobo, sikujaya wakeelede kubuzya baalu zyakachitika. Ikuti baalu babona kuti wakajaya umwi katakanzide chachoonzyo, sikujaya wakeelede kukkala kumuunzi wakuyubila kusikila mupayizi mupati afwe. Chimwi chiindi, sikujaya wakali kukonzya kukkala mumuunzi wakuyubila kwabuumi bwakwe boonse. Mabambe aaya akagwasya maIsrayeli kubona kuti buumi bulayandikana. Nkinkaako, bakeelede kutondeezya kuti balamulemeka Sikupa buumi kwiinda mukutachita zintu zikonzya kupa kuti umwi muntu afwe.

10. Kweendelana amajwi ngakaamba Jesu, balembi abaFarisi bakatondeezya biyeni kuti teebakali kububikkila maanu buumi bwabantu?

10 BaFarisi abalembi bakali siyene aJehova nkaambo teebakali kububikkila maanu buumi bwabamwi bantu. Bakali kuzitondeezya biyeni eezi? Jesu wakababuzya kuti: “Mwacitola cijuzyo caluzibo, tamukwe nomwanjila nobeni, abalo abali kunjila mwabakasya.” (Lk. 11:52) Balembi abaFarisi mbabo bakeelede kupandulwida bantu Jwi lyaLeza akubagwasya kuti bakajane buumi butamani. Nikuba boobo, bakali kukasya bantu kuti batobele Jesu, “Mwami wabuumi.” Bakali kuzulwida bantu kulunyonyooko. (Inc. 3:15) Alubo eezi zyakatondeezya kuti bakali kulisumpula akuti teebakali kububikkila maanu buumi bwabantu. Bakali basilunya batakwe luzyalo!

11. (a) Mwaapostolo Pawulu wakatondeezya biyeni kuti wakali kubona buumi mbuli mbabubona Jehova? (b) Niinzi chiyootugwasya kuti tusungwaale mumulimu wakukambawuka mbuli mbaakachita mwaapostolo Pawulu?

11 Kujana twachita biyeni kuti tutobelezye chikozyano chaJehova kutali chabalembi abaFarisi? Tulakonzya kuchita oobo kwiinda mukulemeka buumi. Mwaapostolo Pawulu wakachita oobo kwiinda mukusungwaala kukambawuka makani mabotu. Nkinkaako wakati: “Ndasalala kubulowa bwabantu boonse.” (Bala Incito 20:26, 27.) Mwaapostolo Pawulu taakali kukambawuka akaambo kakuyoowa kuba amulandu. Pesi wakachita oobo nkaambo wakali kubayanda bantu akuti wakali kubona kuti buumi bwabo bulayandikana. (1 Kor. 9:19-23) Andiswe tweelede kubona buumi mbuli mbabubona Jehova. Uyanda kuti “boonse bajane ciindi cakweempwa.” (2 Pet. 3:9) Tweelede kubayanda bamwi. Ikuti twabafwida luzyalo, ziyoopa kuti tusungwaale mumulimu wakukambawuka akupa kuti tuchite mulimu ooyu katubotelwa.

12. Nkamboonzi bakombi baLeza nibeelede kulikwabilila?

12 Ikuti tubone buumi mbuli mbabubona Jehova, tweelede kulikwabilila. Tweelede kulikwabilila chiindi nituli kweenda amota, nituli kumulimu, nikuba chiindi nituli kuyaka, kubambulula zimwi zintu anituya kuNg’anda yaBwaami. Tatweelede kubikkila maanu kuti tutabelesyi mali nyingi akuti tufwambaane kumaninsya mulimu pesi katutalikwabilili pe. Tuyanda kutobelezya Leza wesu nkaambo uchita zintu zili kabotu chiindi choonse. Baalu beelede kuzulwida kumakani akulikwabilila aakukwabilila bamwi. (Tus. 22:3) Ikuti mwaalu watuyeezya zimwi nzila zyakulikwabilila, tweelede kumuswiilila. (Gal. 6:1) Ikuti twabona buumi mbuli mbabubona Jehova, ‘tatukabi amulandu wabulowa.’

‘AMUBETEKE MBULI MILAO EEYI’

13, 14. Muchiindi chamaIsrayeli, baalu bakeelede kuchitaanzi kuti batobelezye bululami bwaJehova?

13 Chiindi chamaIsrayeli, Jehova wakalayilila baalu kuti bakeelede kutobelezya chikozyano chakwe chabululami nibakali kubeteka. Chakusaanguna, baalu bakeelede kulanga-langa makani woonse. Mpawo, bakeelede kulanga-langa michito yasikujaya, makanze aakwe anzyaakachita chiindi, kuti babone kuti uleelela na kufwidwa luzyalo. Baalu bakeelede kulangisisya kuti taakamujaya “calusulo” na, naa kuti ‘wakamuyubilila.’ (Bala Myeelwe 35:20-24.) Kwakali kuyandikana bakamboni babili, chiindi kaambo kasikujaya nikakali kulangwa-langwa.—My. 35:30.

14 Ikuti baziba zyoonse zyakachitika, baalu bakeelede kulanga-langa mbabede muntu ooyo, kutali mulandu wakwe luzutu. Baalu bakeelede kuba abusongo bwakali kuyoobagwasya kuti bamvwisisisye kaambo kakapa kuti achite oobo. Kwiinda zyoonse, bakeelede kugwasigwa amuuya uusalala uuzwa kuli Jehova kuti batobele chikozyano chakwe kwiinda mukumvwisisisya makani woonse, kuba aluzyalo akubeteka chabululami.—Kul. 34:6, 7.

15. Jesu wakasiyene biyeni abaFarisi kunzila njaakali kubabonaayo bantu?

15 BaFarisi bakali kubikkila maanu kuchibi chamuntu kutali kulanga mbabede muntu. BaFarisi nibakabona Jesu kali kupobwe, kumuunzi waMatayo, bakabuzya basikwiiya bakwe kuti: “Ino nkaambonzi mufundisi wanu ulalya abasimutelo abasizibi?” Jesu wakabasandula kati: “Teensi baponi bayanda musiliki pe, pele balwazi. Kamuya, mukaiye ncikaamba kapango aka kati, Ncinjanda nduse, teensi cipaizyo pe, nkaambo teensi baluleme mbenzidide kwiita, pele basizibi.” (Mt. 9:9-13) Jesu wakali kwaamba kuti zichitwa abasizibi zili kabotu na? Peepe, nkaambo wakali kubakambawukila kuti beempwe. (Mt. 4:17) Nikuba boobo, Jesu wakalibwene kuti bamwi ‘basimutelo abasizibi’ bakali kuyanda kuchincha. Teebakasika kung’anda yaMatayo kuti bazoolye luzutu “nkaambo bakali banji bakamucilila.” (Mk. 2:15) Chilawusisya kuti baFarisi teebakali kubona bantu mbuli mbakali kubabona Jesu. BaFarisi bakasiyene kule loko aJehova Leza uuli abululami aluzyalo nkaambo teebakali kusyoma kuti bantu balakonzya kuchincha pesi bakali kubabona mbuli basizibi batakwe bulangilizi.

16. Baalu bali mukabunga kakubeteka beelede kumvwisisisyaanzi?

16 Baalu beelede kutobelezya chikozyano chaJehova ‘uyandisya bululami.’ (Int. 37:28) Chakusaanguna, baalu beelede ‘kubuzya-buzya kabotu-kabotu,’ kuti bazibe kuti kuli chibi chachitwa na. Ikuti bajana kuti kaambo aako nkachoonzyo, beelede kutobelezya malayilile amuBbayibbele chiindi nibasala zyakuchita. (Dt. 13:12-14) Baalu bali mukabunga kakubeteka beelede kubona kuti sikubisya weempwa na chachoonzyo. Teekuuba pe kuchita oobo nkaambo beelede kuziba zili mumoyo wasikubisya akuziba mbachibona chibi nchaakachita. (Ciy. 3:3) Sikubisya weelede kweempwa kuchitila kuti afwidwe luzyalo. *

17, 18. Niinzi chikonzya kugwasya baalu kubona kuti muntu weempwa chachoonzyo? (Langa chifanikisyo chili kumatalikilo achiiyo.)

17 Jehova aJesu balabona kuti muntu weempwa chachoonzyo nkaambo balazibona zili mumoyo wamuntu. Pesi baalu tabakonzyi kubona zili mumoyo wamuntu. Ikuti kuli mwaalu, kujana wabona biyeni kuti sikubisya weempwa chachoonzyo? Chakusaanguna, weelede kukomba kukumbila busongo abupampu. (1 Bam. 3:9) Chabili, weelede kubelesya Bbayibbele amabbuku apupululwa amuzike uuchenjede alimwi uusyomekede, kuti ubone ‘buusu bwaansi’ ‘abuusu buzwa kwa-Leza,’ chaamba kweempwa amoyo woonse. (2 Kor. 7:10, 11) Alubo, weelede kubala atala azikozyano zili muBbayibbele zyabantu bakeempwa abatakeempwa akubona mbubakalimvwa, nzibakali kuyeeya anzibakachita.

18 Chatatu, weelede kuyeeya mbabede muntu, kutali chibi nchakachita. Libuzye kuti: Niinzi chapa kuti abe muchiimo eecho? Nkamboonzi naakasala, kuchita chintu eecho? Nziizili zintu nzyakonzya anzyatakonzyi kuchita? Bbayibbele lyakaambilizya mbayoobeteka Jesu silutwe wambungano yamaKristu. Lyakati: “Takooyoobeteka kukuyeeya zintu ziboneka kumeso buyo, nikuba kukosola makani cakuzuminina majwi ngaamvwa kumatwi buyo. Uyoobeteka bacete cakululama, akukosweda batengwana banyika makani aaelede.” (Is. 11:3, 4) Nibaalu, Jesu wakasala ndinywe kuti mulanganie mbungano yakwe alubo uyoomugwasya kuti mutondeezye bululami aluzyalo chiindi nimubeteka. (Mt. 18:18-20) Nchilongezyo chipati kuba abaalu batulangania! Batugwasya kuti tutondeezyanie luzyalo akuchitilana chabululami.

19. Nziizili zyiiyo nzuwajana kumabambe amyuunzi yakuyubila?

19 Mulawu waMusa utugwasya kuti tube “aluzibo alusinizyo.” Milawu eeyi ituyiisya atala aJehova amalayilile aakwe. (Rom. 2:20) Myuunzi yakuyubila iyiisya baalu mbubakonzya ‘kubeteka imbeta chabululami bwachoonzyo’ alubo ilatugwasya toonse kuti tube ‘aluse aluzyalo’ kuli umwi awumwi wesu. (Zek. 7:9) Nikuba kuti tatuchili aansi aMulawu pesi Jehova tachinchi pe. Uli aluzyalo alubo uchibeteka chabululami. Nchilongezyo chipati kukomba Leza uli boobu. Toonse tweelede kutobelezya bube bwakwe akuyubila kuli nguwe.

^ par 16 Langa chibalo chiti: “Mibuzyo Yabasikubala” mumagazini iitegwa The Watchtower, yamuSeptember 15, 2006, aapeji 30.