Skip to content

Skip to table of contents

Mibuzyo Yabasikubala

Mibuzyo Yabasikubala

Mbaani Basimalelo Jesu mbaakali kwaamba mubusiku katanafwa alubo nkamboonzi nibakapegwa zina eelyo?

Mubusiku katanafwa, Jesu wakabuzya baapostolo bakwe kuti teebakeelede kuliyandwiida bupati aakati kabakombinyina. Wakabaambila kuti: “Bami bamasi balabadyaaminina bantu, abalo aabo bajisi nguzu zyabweendelezi kubantu baambwa kuti Mbabasimalelo. Nywebo tamweelede kuba boobo.”​—Lk. 22:25, 26, NW.

Mbaani Basimalelo Jesu mbaakali kwaamba? Malembe aachiindi amali zyamabwe zitondeezya kuti chakali chiyanza chamaGrikki amaRoma kulemeka bantu bakazibinkene abeendelezi kwiinda mukubiita kuti maEuergetes naakuti Basimalelo. Bantu bakali kubalemeka munzila eeyi nkaambo bakali kuchita milimu yaantanganana iigwasya bantu boonse.

Bamwi baami bakali kwiitwa kuti Mbaasimalelo. Baami aabo baswaanizya beendelezi bakuEgepita bazibidwe aamazina aakuti Ptolemy III Euergetes (c. 247-222 B.C.E.) aPtolemy VIII Euergetes II (c. 147-117 B.C.E.). Beendelezi bakuRoma baswaanizya Julius Caesar (48-44 B.C.E.) aAugustus (31 B.C.E.–14 C.E.) abalabo bakali kwiitwa munzila eeyi kuswaanizya amwaami wakuJudaya uutegwa Herodi Mupati. Herodi wakajana kulemekwa ooku chiindi naakawula wiiti yakuti ape bantu mbaakali kweendelezya nikwakali nzala achiindi naakapa bafwaba zigogo.

Kweendelana asikulanga-langa makani aamuBbayibbele wakuGermany uutegwa Adolf Deissmann, bbala lyakuti Basimalelo lyakali zibinkene. Wakatondeezya kuti kwiita bantu kuti “Simalelo” kwakali zibinkene chiindi, zyakuti kuti wayanduula bbala eeli mumalembe aachiindi ulakonzya kulijana kwaziindi zili 100 muchiindi chifwiifwi.

Jesu wakali kwambaanzi naakabuzya basikwiiya bakwe kuti: “Nywebo tamweelede kuba boobo”? Wakali kwaamba kuti batalitondeezyi kuti bakali kuzulwidwa amuuya na, chaamba kutabaandaba abantu mbibakali kukkalaabo? Peepe. Nzyaakali kwaamba Jesu mumajwi aaya, nimpuwo muntu njayanda kubaayo akaambo kakuchitila bantu zintu zibotu.

Muchiindi chaJesu, bantu bakanotede bakali kuyanda kulijanina mpuwo kwiinda mukupa zimwi ziyandikana nikuchitwa mashow, misobano akuchita mabambe aakuti kuyakwe mapakki, matempele akugwasilizya mumilimu imwi yakali kuchitwa. Nikuba boobo, bakali kuchita oobo kabali aamakanze aakuyanda kulumbayizigwa, kuzibinkana akuti bantu babavootele. Limwi bbuku lipandulula makani aachiindi lyakati: “Nikuba kuti mpubali bantu bakali kugwasya bamwi munzila iili boobu pesi makanze aabo akaswaangene azyapolitikisi.” Muuya ooyo wakuyanda kuba aampuwo akuliyanda, nzizyo Jesu nzyaakali kubuzya batobeli bakwe kuti bazitantamuke.

Nikwakazooyinda minyaka, mwaapostolo Pawulu wakakasimya kasimpe aaka kayandikana kakozyenie ankakaamba Jesu kakuba aamaboneno aalikabotu atala akupa. Wakalembela bakombinyina bakuKkorinto kuti: “Umwi aumwi uleelede kupa mbuli mbwayanda mumoyo wakwe, kutabi cakunyonosya moyo nanka cakusinikizigwa, nkaambo oyu uupa calumwemwe nguuyandwa kwa-Leza.”​—2 Kor. 9:7.