Skip to content

Skip to table of contents

Utobela Mizeezo Yani?

Utobela Mizeezo Yani?

“Amuleke kutobela ziyanza zyabweende bwazintu obuno.”​—ROM. 12:2, NW.

NYIMBO: 88, 45

1, 2. (a) Jesu wakamusandula biyeni Petro naakamubuzya kuti alyeengelele? (Langa chifanikisyo chili kumatalikilo aachiiyo.) (b) Nkamboonzi Jesu naakasandula oobo?

BASIKWIIYA baJesu teebakazisyoma pe nzibakali kumvwa. Jesu ngubakali kulangilila kuti uyooboozya bwaami bwaIsrayeli wakati, muchiindi chifwiifwi chakali kutobela, wakali kuyoopenzegwa akujayigwa. Petro nguwe wakasandula akwaamba kuti: ‘Lifwide luzyalo Mwaami; eezi zitakuchitikili pe.’ Pesi Jesu wakamusandula kuti: ‘Kozwa aawa Saatani. Uli chilebyo kulindime nkaambo tuyeeyi mizeezo yaLeza, pesi yabantu.’​—Mt. 16:21-23; Inc. 1:6.

2 Kwiinda mumajwi aaya, Jesu wakasiyanisya kuba aamizeezo yaLeza akuba aamizeezo yanyika yeendelezegwa aSaatani. (1 Joh. 5:19) Petro wakatondeezya maboneno aakuliyanda ngibalaawo bantu munyika. Pesi Jesu wakalizi kuti Wisi taakali amizeezo iili boobu pe. Wakalizi kuti Jehova wakali kuyanda kuti alibambile kupenzegwa akujayigwa nkwaakali kuyooswaana muchiindi chifwiifwi chakali kutobela. Jesu mbaakasandula Petro, kutondeezya kuti wakali kuyanda kuba aamizeezo yaJehova kutali yabantu pe.

3. Nkamboonzi nikuli kuyumu kuba aamizeezo yaJehova kwiinda yanyika?

3 Kutegwani andiswe? Tuli aamizeezo yaLeza na, naakuti yanyika? Mbutuli maKristu, twakabeleka changuzu kuti maponeno eesu ambutulijata zyeendelane azyeelelo zyaLeza. Kutegwani atala azintu nzituyeeya? Nzituyeeya ambutuzibona zintu, zileendelana na ambazibona zintu Jehova? Kuti tuchite oobo, tweelede kubeleka changuzu. Pesi kuba aamizeezo yanyika, kulalichitikila akulikke, tatukubelekeli pe. Eezi zilachitika nkaambo muuya wanyika ulajanika koonse-koonse. (Ef. 2:2) Kuyungizya waawo, bantu bali munyika basungwaazya kuba amuuya wakuliyanda alubo eezi zilakonzya kutusunka kuti tutobele nzibaamba. Nkuyumu kuba aamizeezo yaJehova pesi nkuuba kuba aamizeezo yanyika.

4. (a) Niinzi chichitika kuti twazumina kweendelezegwa aamizeezo yanyika? (b) Chiiyo eechi chiyootugwasya biyeni?

4 Kuzumina kuti mizeezo yesu itobelezye zintu ziyandwa anyika, kuyoopa kuti tube bantu baliyanda akuba amuuya wakuyanda kulyeendelezya. (Mk. 7:21, 22) Nkinkaako, kulayandikana kuba ‘aamizeezo yaLeza kutali yabantu.’ Chiiyo eechi chiyootugwasya munkani eeyi. Alubo chiyootugwasya kubona kuti nkamboonzi kuba aamizeezo yaJehova nikutatudyaaminini pesi nikutugwasya. Mpawo tuyoobona mbutukonzya kutantamuka mizeezo yanyika. Muchiiyo chitobela, tuyoolanga-langa mbazibona zintu Jehova muzintu zisiyene-siyene ambutukonzya kuba aamizeezo yakwe.

MIZEEZO YAJEHOVA ILAGWASYA ALUBO ILAYANDIKANA

5. Nkamboonzi bamwi bantu nibatayandi kubuzigwa zyakuchita awumwi muntu?

5 Bamwi bantu tabayandi pe kubuzigwa zyakuchita awumwi muntu naakuti kuchincha mbubayeeya. Baamba kuti, “Ndilaliyeeyela nzindiyanda.” Nzibaamba nzyakuti, balisalila nzibayanda kuchita akuti bali acheelelo chakuchita oobo. Tabayandi kweendelezegwa alubo tabayandi kusinikizigwa kuchita zichitwa abantu boonse. *

6. (a) Nduululi lwaangunuko Jehova ndwatupede? (b) Lwaangunuko oolu kuli mpulugolela na?

6 Atube aachoonzyo chakuti kuba aamaboneno aali mbuuli aaJehova takwaambi kuti tatuchikonzyi kuliyeeyela akuchita nzituyanda. Makani aaya aleendelana amajwi aali muli 2 BaKorinto 3:17 aati, ‘ooko kuli muuya waJehova, kuli lwaangunuko.’ Tuli aalwaangunuko lwakutondeezya buntu mbutulaabo. Alubo tuli aalwaangunuko lwakusala nzituyanda azitunoneezya. Mbaakatulenga Jehova. Nikuba boobo, eezi tazyaambi kuti lwaangunuko lwesu talukwe mpulugolela. (Bala 1 Petro 2:16.) Kumakani aakulisalila chibotu achibi, Jehova uyanda kuti tubelesye mizeezo yakwe iilembedwe muJwi lyakwe. Kuchita oobo kulatudyaaminina na, naakuti kulatugwasya?

7, 8. Nkamboonzi kuzibona mbuuli mbazibona zintu Jehova nikutaambi kuti ulatudyaaminina? Amba chikozyano.

7 Atulange-lange chikozyano chitobela. Bazyali babeleka changuzu kuyiisya bana babo zyeelelo ziyandikana. Balakonzya kubayiisya kuti babe bantu basyomeka, babeleka changuzu abagwasya bamwi. Kuchita oobo teekubayumisizya pe bana. Pesi bazyali ngabalikugwasya bana babo kuti bazoopone buumi bulikabotu nibazookomena. Bana nibakomena kabatachikkali abazyali, ngababa aalwaangunuko lwakulisalila nzibayanda kuchita. Kuti basala kupona kweendelana azyeelelo nzibakayiisigwa abazyali babo, bayoosala zintu zipa kuti batazoolisoli. Kuchita oobo, kuyoopa kuti batakasali zintu zipa kuti batakaswaani mapenzi abuyumu-yumu kunembo.

8 Mbuuli muzyali uuli kabotu, Jehova uyanda kuti bana bakwe bapone buumi bubotezya. (Is. 48:17, 18) Nkinkaako, ubapa malayilile aabagwasya kubona mbubeelede kulijata akukkala kabotu abamwi. Muzyiimo zili boobo, utubuzya kuti tubelekele kuba aamizeezo yakwe akupona kweendelana azyeelelo zyakwe. Kuchita oobo takutudyaamizyi pe pesi kulatusungwaazya akutugwasya kuti tube aamizeezo iisumpukide. (Int. 92:5; Tus. 2:1-5; Is. 55:9) Kupa kuti tusale zintu zipa kuti tubotelwe kazituzumizya kuti tulichitile zintu nzituyanda. (Int. 1:2, 3) Nisimpe kuti kuba aamizeezo yaJehova kulagwasya alubo kulayandikana.

MIZEEZO YAJEHOVA ILISUMPUKIDE

9, 10. Niinzi chitondeezya kuti mizeezo yaJehova ilisumpukide kwiinda yanyika?

9 Kamwi kaambo kapa kuti bakombi baJehova bayande kubona zintu mbuuli mbazibona Jehova nkakuti mizeezo yakwe ilisumpukide kwiinda yanyika. Nyika ipa malayilile alaatala akulijata, kuzwidilila mumpuli, kuba amilimu iili ajulu akujana zimwi zintu ziyandikana mubuumi. Pesi miingi akazyania amilawu yaJehova. Muchikozyano, amwi malayilile asungwaazya kuti bantu balichitile zintu nzibayanda abalikke. Alubo amwi apa kuti bantu babonaanga kuchita bwaamu teechibi pe. Alubo chimwi chiindi asungwaazya bantu bakwetene kuti balakonzya kwaanzana akulekana kakutakwe kaambo kapati akuti kuchita oobo kupa kuti babotelwe. Malayilile aaya taayendelani pe azyaambwa aMagwalo. Pesi malayilile aaya achibeleka na mazubaano?

10 Jesu wakati: “Busongo bulabonwa kuti buliluleme kwiinda kumilimo yambubo.” (Mt. 11:19, NW) Nikuba kuti nyika yazwidilila muli zyatekkinoloji pesi ilakachilwa kumaninsya mapenzi aapa kuti bantu batabotelwi aswaanizya nkondo, kusaluulana akaambo kamusyobo amilandu. Kuyungizya waawo, bantu babonaanga kuchita bwaamu teechibi pe. Pesi bantu biingi balizi kuti kuchita michito eeyi kupa kuti myuunzi imwayike, kweeta malwazi aamwi mapenzi. Pesi maKristu bali aamizeezo yaLeza balabotelwa mumpuli, tabakwe malwazi aayetwa akutalijata kabotu alubo bali aluumuno abakombinyina munyika yoonse. (Is. 2:4; Inc. 10:34, 35; 1 Kor. 6:9-11) Makani aaya taatondeezyi na kuti mizeezo yaJehova ilisumpukide kwiinda yanyika?

11. Musa wakali kweendelezegwa aamizeezo yani alubo kwakaba mpinduunzi?

11 Bakombi baJehova bachiindi basyomeka, bakalizi kuti mizeezo yaJehova ilisumpukide. Muchikozyano, nikuba kuti Musa wakayiisigwa ‘busongo boonse bwamuEgepita’ pesi wakakumbila kugwasigwa aaLeza kuti abe ‘aamoyo wabusongo.’ (Inc. 7:22; Int. 90:12) Alubo wakakombelezya Jehova kati: “Kondizibya inzila zyako.” (Kul. 33:13) Musa wakali kweendelezegwa aamizeezo yaJehova, nkinkaako Leza wakamubelesya kuti achite milimu iigambya kuti azuzikizye milimu yakwe alubo wakamulemeka kwiinda mukumwaamba kuti mwaalumi uuli alusyomo lupati.​—Heb. 11:24-27.

12. Mwaapostolo Pawulu wakali kusala kabelesyaanzi?

12 Mwaapostolo Pawulu wakali musongo kayiide alubo kulakonzeka kuti wakazi milaka iibili. (Inc. 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3) Nikuba boobo, naakali kusala kusiyanisya chibotu achibi, wakakaka kubelesya busongo bwanyika pesi wakali kubelesya Jwi lyaLeza. (Bala Incito 17:2; 1 BaKorinto 2:6, 7, 13.) Kuchita oobo kwakapa kuti Pawulu azwidilile mumulimu wakukambawuka alubo wakalangilila kuyoojana bulumbu butamani kunembo.​—2 Tim. 4:8.

13. Ngwani weelede kubona kuti mizeezo yesu ileendelana na ayaJehova?

13 Nisimpe, mizeezo yaJehova ilisumpukide kwiinda yanyika. Kupona kweendelana amizeezo yakwe kupa kuti tubotelwe akuti tuzwidilile. Pesi Jehova tatusinikizyi biya pe kuti tube aamizeezo yakwe. “Muzike musyomesi uucenjede” abaalu tabeendelezyi mizeezo yamuntu umwi awumwi. (Mt. 24:45; 2 Kor. 1:24) Pesi muKristu umwi awumwi weelede kubeleka changuzu kuti mizeezo yakwe yeendelane ayaLeza. Kujana twazichita biyeni eezi?

UTATOBELI ZIYANZA ZYABWEENDE BWAZINTU OOBU

14, 15. (a) Kuti tube aamizeezo yaJehova, tweelede kuyeeyesesyaanzi? (b) Kweendelana amalayilile aali muli BaRoma 12:2 nkamboonzi nituteelede kutobela mizeezo yanyika? Amba chikozyano.

14 Muli BaRoma 12:2, NW, Bbayibbele lyaamba kuti: “Alimwi amuleke kutobela ziyanza zyabweende bwazintu obuno, pele amusandulwe kwiinda mukucinca mizeezo yanu, kutegwa muzyibe kuyanda kwa Leza, ikubotu, kutambulika alimwi kulondokede.” Majwi aaya aakazulwidwa amuuya uusalala atondeezya kuti tulakonzya kuba aamizeezo iili mbuuli yaLeza nikuba kuti twakali kuchita zintu zibi katutanayiya kasimpe. Nisimpe kuti tulakonzya kuchita zimwi zintu akaambo kakuti twakazyalwa aazyo naakuti akaambo kazintu zyakatuchitikila chiindi. Pesi mizeezo ilakonzya kuchincha. Nkinkaako, chiindi chiingi kuchincha ooku kuyeeme muzintu nzitubikka mumizeezo yesu. Kuba aamizeezo yaJehova akwiiyeeyesesya, kupa kuti zintu tuzibone mbuuli mbazibona. Kuziba makani aaya kupa kuti tubelekele kuti mizeezo yesu yeendelane ayakwe.

15 Nkinkaako, kuti tukonzye kuba aamizeezo yaJehova, tatweelede “kutobela ziyanza zyabweende bwazintu obuno.” Tweelede kutantamuka twaambo amaboneno aateendelani akuyanda kwaLeza. Kuti tubone mbukuyandikana kuchita oobo, tulakonzya kukukozyanisya achakulya. Muntu uuyanda kuba amubili uusimide, uleezya kulya chakulya chiyaka mubili. Pesi kujana nzyalikuchita zyagwasya na kuti chimwi chiindi kalya chakulya chipa kuti achiswe? Munzila iikozyenie, kuba aamizeezo yaLeza takukagwasyi pe kuti katukuswaanizya aamizeezo yanyika.

16. Tweelede kulikwabilila kunyamaanzi?

16 Zilachita na kuti twiitantamuke chakumaninina mizeezo yanyika? Peepe, tazichiti pe nkaambo tatukonzyi pe kuzwa munyika eeyi. Imwi mizeezo yanyika tatukonzyi pe kwiitantamuka chakumaninina. (1 Kor. 5:9, 10) Mulimu wakukambawuka upa kuti tuswaane bantu basyoma zintu ziteendelani anjiisyo zyakasimpe. Nikuba nituli aakati kabantu batakwe maboneno aaLeza, tatuziswiilili nzibaamba. Mbuuli Jesu, tweelede kutantamuka michito iisumpula zintu ziyandwa aaSaatani. Kuyungizya waawo, tulakonzya kulikwabilila kwiinda mukutantamuka zintu zikonzya kupa kuti tube aamizeezo yanyika.​—Bala Tusimpi 4:23.

17. Nziizili zimwi zintu nzitukonzya kuchita kuti tutantamuke michito yanyika?

17 Muchikozyano, tweelede kuchenjela chiindi nitusala bantu mbituyanda kuti babe beenzuma. Bbayibbele lituchenjezya kuti, kukkala aabantu batayandi kukomba Jehova kupa kuti tutobelezye nzibachita. (Tus. 13:20; 1 Kor. 15:12, 32, 33) Alubo tweelede kuchenjela nitusala zyakulikondelezya. Kutantamuka zyakulikondelezya zisumpula kulisandukila kwazintu, zyakulwana akutalijata kabotu, kutugwasya kuti tuzunde mizeezo ‘iilwana luzibo lwaLeza.’​—2 Kor. 10:5.

Tulabagwasya na bana besu kuti batantamuke zyakulikondelezya zitali kabotu? (Langa fuka 18 a19)

18, 19. (a) Nkamboonzi nitweelede kuchenjelela mizeezo yanyika iitali aantanganana? (b) Njiili mibuzyo njitweelede kulibuzya alubo nkamboonzi?

18 Alubo tweelede kubona akutantamuka mizeezo yanyika nikuba kuti kiitali aantanganana. Muchikozyano, kulakonzya kuba makani aapupululwa munyuzi aasumpula zyatwaambo twanyika. Alubo umwi muntu ulakonzya kwaamba zipeekezyo alusumpuko zikonzya kuyandwa aabantu munyika. Amwi mamovie amabbuku asumpula muzeezo wakuba “wakusaanguna” naakuti kuba “mpuli yakusaanguna” muzintu nzibayeeya akuti babonekaanga bayandikana loko, mbabotu akuti bachita zintu zilikabotu chiindi choonse. Maboneno aali boobu taayendelani pe aMagwalo aatondeezya kuti muntu umwi awumwi ampuli balakonzya kuzwidilila kuti bayanda Jehova kwiinda zintu zyoonse. (Mt. 22:36-39) Alubo amwi makani aabana, nikuba kuti bantu balaazumina, alakonzya kupa kuti babonaanga kutalijata kulikabotu.

19 Eezi tazyaambi kuti kulikondelezya azintu zilikabotu, nkubi. Nikuba boobo, tweelede kulibuzya mibuzyo iitobela: ‘Tulaabona na maboneno aanyika nikuba kaatalibonyi chaantanganana? Tulabakasya na bana besu kuswaanizya andiswe kweebela amwi mapulogilamu aaTV akubala zimwi zintu? Tulabagwasya na bana besu kuti babe aamaboneno aali mbuuli aaJehova kuzintu zili munyika nzibamvwa anzibabona?’ Kuziba musiyano uuliwo aakati kamizeezo yaLeza ayanyika, kutugwasya kuti ‘tuleke kutobela ziyanza zyabweende bwazintu oobu.’

NGWANI NGULIKUTOBELA LINO?

20. Niinzi chiyootondeezya kuti tweendelezegwa aamizeezo yaLeza naakuti yanyika?

20 Tatweelede kuluba kuti, kuli nzila zibili luzutu nkutukonzya kujana makani, Jehova anyika yeendelezegwa aSaatani. Tutobela mizeezo yani? Nsandulo iyeeme aakuti tuswiilila makani aani. Kuti twatobela mizeezo yanyika, tuyooyungwa kuyeeya akuchita mbuuli bantu bamunyika. Nkinkaako, kulayandikana kuti tuchenjelele zintu nzitweebela, nzitubala, nzituswiilila anzituyeeya.

21. Tuyoolanga-langaanzi muchiiyo chitobela?

21 Mbuuli mbutwayiya kumatalikilo, kuti tube aamizeezo yaJehova, tweelede kuchita zyiingi kutali kukwabilila mizeezo yesu kuzintu zibi luzutu. Tweelede kubala akuyeeyesesya atala amizeezo yaLeza katuli amakanze aakuti kasimpe kabe kesu. Muchiiyo chitobela tuyoogwasigwa kubona zimwi nzitweelede kuchita kuti tuchite oobo.

^ par 5 Simpe ndyakuti, nikuba bantu balyaamba kuti bachita nzibayanda abalikke, ngabagwasigwa abamwi. Taakwe ndaba kuti tulikuyeeya zintu zipati, zili mbuuli mbubwakatalika buumi naakuti tuli kuyeeya nzitutazwaate, bantu balaswaanizigwa muzintu nzitusala. Pesi tulakonzya kusala muntu ngutuyanda kuti atugwasye.