1-2. Muunzilaanzi mutukonzya kutajatwa kabotu?

 JESU wakaamba chikozyano chamukamufu wakayinkilila kunembo kakumbila mubetesi kuti ayibeteke munzila yabululami nkani yakwe. Basikwiiya baJesu bakali kukonzya kumvwisisisya mbaakali kulimvwa mwanakazi ooyu akaambo kakuti bantu biingi muchiindi eecho teebakali kujatwa munzila iilikabotu pe. (Lk. 18:​1-5) Andiswe tulakonzya kumvwisisisya mbaakali kulimvwa mwanakazi ooyo akaambo kakuti aali chimwi chiindi twakali twajatwa munzila iitali kabotu.

² Bantu biingi mazubaano balasaluula, baambuula majwi aatali kabotu alubo mbatangazu. Akaambo kazeezi, tulizi kuti bumwi buzuba tulakonzya kutazoojatwa munzila iitali kabotu. (Muk. 5:8) Pesi kuti mukwesu naakuti muchizi watujata munzila iitali kabotu, zilakonzya kutuchisa loko. Nichoonzyo kuti bakwesu abachizi teebasinkondoma pe. Anga batuchitila zintu zituchisa akaambo kakuti tabamaninide pe. Nikuba oobo, tulakonzya kwiiya zyiingi kuli Jesu akuli bamwi bakajatwa munzila iitali kabotu abasikubakazya anzibakachita. Kuti katuli aamoyo mulamfu kuli basikutukazya nibatujata munzila iitali kabotu, zyaamba kuti tweelede kuyungizya biya kuba aamoyo mulamfu kubakombima. Jehova umvwa biyeni chiindi bamwi nibatujata munzila iitali kabotu kazitakwe ndaba kuti mbakunze na naakuti mbakombima? Ulaandaba na azintu zinga zyatuchitikila?

3. Tuzizi biyeni kuti Jehova ulazibona chiindi bamwi nibatujata munzila iitali kabotu?

³ Jehova uyanda kuti tujatwe munzila iilikabotu, alubo ulazibona  chiindi bamwi nibatujata munzila iitali kabotu. “Jehova uyandisya bululami.” (Int. 37:28) Jesu wakatusyomezya kuti, nichazookkwana chiindi chakwe, Jehova uzoopa kuti bantu “batondeezegwe bululami chakufwambaana.” (Lk. 18:​7, 8) Lino-lino, Jehova uzoogwisya mapenzi woonse ngituswaana. Alubo taakwe ngwatazoozumizye kuti ajatwe munzila iitali kabotu.—Int. 72:​1, 2.

4. Jehova utugwasya biyeni mazubaano chiindi nitwatajatwa kabotu?

⁴ Tweelede kulindila chiindi aawo Jehova natazoomaninsye mapenzi woonse. Pesi kwalino, utupa zintu zitugwasya kuti tulisimye chiindi nitwatajatwa kabotu. (2 Pet. 3:13) Muchikozyano, ulatuyiisya zintu nzitweelede kuchita chiindi nitwatajatwa kabotu kuchitila kuti tutanjili mumapenzi miingi. Kwiinda muMwanaakwe, Jehova wakatupa chikozyano chimaninide chitondeezya Jesu mbaakalisimya chiindi naakatajatwa kabotu. Alubo muBbayibbili utupede malayilile ngitukonzya kubelesya chiindi nitujatwa munzila iitali kabotu.

ZIBA NZWEELEDE KUCHITA NWAATAJATWA KABOTU

5. Nkamboonzi nikuyandikana kuziba nzitweelede kuchita nitwatajatwa kabotu?

⁵ Kuti teetwajatwa munzila iilikabotu, zilakonzya kutuchisa loko. (Muk. 7:7) Bakombi basyomeka bali mbuli Jobu aHabbakkukki, bakalimvwa munzila eeyo. (Job. 6:​2, 3; Hab. 1:​1-3) Nikuba kuti zili mulindiswe biya kuti tumvwe kuchisa, pesi tweelede kuziba nzitweelede kuchita nitwatajatwa kabotu kuchitila kuti tutachiti zintu zitali kabotu.

6. Twiiyaanzi kuzintu zyakachitwa aa-Abbisalomu? (Langa chifanikisyo)

⁶ Kuti muntu watujata munzila iitali kabotu naakuti wajata muntu ngutuyanda munzila iitali kabotu, nga twayeeya kumubweedezya. Kuchita oobo kweeta mapenzi miingi loko. Atubone zyakachitwa aa-Abbisalomu, mwana waMwaami Davida. Wakanyema loko chiindi muchizi wakwe Tamari naakavumpilwa aamwananyina Amunoni. Kweendelana aMulawu waMozesi, Amunoni wakeelede kujayigwa akaambo kazintu nzyaakachita. (Lev. 20:17) Nikuba kuti nzyaakachitilwa Abbisalomu zyakali kunyemya, pesi wakapambanisya chiindi naakajaya Amunoni.—2 Sam. 13:​20-23, 28, 29.

7. Niinzi nzyaakachita kumasaangunino sintembawuzyo naakabona basizibi kababonekaanga zintu zili kubeendela kabotu?

⁷ Chiindi bantu bajata bamwi munzila iitali kabotu nibabonekaanga zintu zili kubeendela kabotu, tulakonzya kusaanguna kubonaanga kuchita zintu zilikabotu takugwasyi  pe. Sintembawuzyo wakabona bantu basizibi kabali kubajata munzila iitali kabotu bantu balikabotu, alubo basizibi aabo bakali kubonekaanga bakali kubotelwa mubuumi. Wakaamba kuti: “Aaba mbantu babi, ibaliibide lyoonse buyo.” (Int. 73:12) Wakanyema loko akaambo kakutajatwa kabotu nkwaakali kubona alubo wakabonaanga kukomba Jehova takugwasyi pe. Wakaamba kuti: “Ciindi nindakali kusola kuti ndaamvwisye makani aaya, cakandikatazya kapati.” (Int. 73:​14, 16) Sintembawuzyo wakaamba maboneno aakwe naakati: “Lino mebo, maulu aangu akatiileye; maulu aangu akatiitezemuke.” (Int. 73:2) Eezi nzizyo zyakachitika kuli umwi mukwesu ngututayite kuti Alberto.

8. Niinzi nzyaakachita umwi mukwesu naakatajatwa kabotu?

⁸ Bamwi bakwesu bakabejelezya Alberto kuti wakabba mali yambungano. Eezi zyakapa kuti asweekelwe aazilongezyo nzyaakalaazyo mumbungano alubo basikupupulula mumbungano bakaziba nkani eeyo, teebakachili kumulemeka pe. Wakaamba kuti: “Ndakanyema zyakuzwa munzila alubo ndakabboyikana.” Mukwesu Alberto wakazumizya nzila njaakali kulimvwaayo kuti ipambanisye bweenzinyina mbwaakalaabo aJehova. Wakaleka kunjila miswaangano alubo wakali watontola mubukombi kwaminyaka iili 5. Zyakachitika kumukwesu ooyu zitondeezya zikonzya kuchitika kuti twanyema zyiindilide nitwatajatwa kabotu.

 TOBELEZYA JESU NWAATAJATWA KABOTU

9. Nziizili zyiimo ziyumu nzyaakaswaana Jesu? (Langa chifanikisyo.)

⁹ Jesu wakatusiila chikozyano chimaninide kunzila njitweelede kulisimyaayo kuti teetwajatwa kabotu. Wakajatwa munzila iitali kabotu abantu biingi kuswaanizya abamumpuli yakwe. Babbululu bakwe bakaamba kuti wakali wapenga. Bapati bazikombelo bakaamba kuti manguzu waajana kumadimoni, alubo masooja aakuRoma bakali kumufubaazya, kumupenzya alubo bakamujaya. (Mk. 3:21; 14:​50, 55; 15:​16-20, 35-37) Pesi, nikuba naakali muzyiimo zili oobo, Jesu taakwe naakabisya pe. Twiiyaanzi kuchikozyano chakwe?

10. Niinzi chakagwasya Jesu kuti alisimye naakajatwa munzila iitali kabotu alubo nkamboonzi? (1 Petro 2:​21-23)

¹⁰ Bala 1 Petro 2:​21-23. a Jesu wakatusiila chikozyano chibotu loko chakutobelezya ambutweelede kuchita chiindi nitwajatwa munzila iitali kabotu. Wakalizi kuti ndiilili naakeelede kuumuna anaakeelede kwaambuula. (Mt. 26:​62-64) Chimwi chiindi, bamwi bakali kwaambuula manwa atala anguwe, pesi wakali kusala kuumuna. (Mt. 11:19) Chiindi naakali kusala kwaambuula, taakwe naakabatukila pe basikumupenzya naakuti kubayoosezya. Jesu wakali kwaambuula munzila iilikabotu akaambo kakuti “wakalibikka mumaboko aaYooyo uubeteka munzila iiluleme.” Jesu wakalizi kuti Jehova wakali kuzibona kuti taakali kujatwa munzila iilikabotu pe. Wakali aachoonzyo chakuti Jehova wakali kuzoobambulula mapenzi woonse aaya aachiindi chakwe chilikabotu.

11. Niinzi nzitukonzya kuchita kuti tutaambuuli zintu zikonzya kupa kuti chiimo chiindilile kubija? (Langa zifanikisyo.)

¹¹ Kuti umwi watujata munzila iitali kabotu, tulakonzya kutobelezya chikozyano chaJesu kwiinda mukubikkila maanu kuzintu  nzitwaambuula. Chimwi chiindi nga kuyandikana kuti tuumune kupela akaambo kakuti nzitwachitilwa nga nziniini. Naakuti tulakonzya kusala kuumuna kuchitila kuti chiimo chitayindilili kubija. (Muk. 3:7; Jak. 1:​19, 20) Pesi chimwi chiindi, nga kwayandikana kuti twiiminine muntu ngutwabona uutali kujatwa kabotu naakuti twiiminine zintu nzitusyoma. (Mil. 6:​1, 2) Chiindi nitwaambuula, nitwiiminina umwi muntu naakuti nzitusyoma, tweelede kweezya kusikila mputugolela kuti twaambuule katubeteme alubo katubalemeka mbituli kwaambuulaabo.—1 Pet. 3:15. b

12. Tulibikka biyeni mumaboko “aaYooyo uubeteka munzila iiluleme”?

¹² Tulakonzya kutobelezya chikozyano chaJesu kwiinda mukulibikka mumaboko “aaYooyo uubeteka munzila iiluleme.” Kuti bamwi batubeteka naakuti batujata munzila iitali kabotu, tusyoma kuti Jehova ulizizi zyachitika. Kuziba eezi kulatugwasya kuti tulisimye chiindi nitwatajatwa kabotu nkaambo nga tulizi kuti Jehova uzooyibambulula nkani eeyi. Kuti twasiya nkani eeyo mumaboko aaJehova, zitugwasya kuti tutanyemi naakuti kubaangila nkoto bamwi. Kukkala katubanyemenede bamwi kupa kuti tuchite chimwi chintu chibi, tutabotelwi alubo kulakonzya kupambanisya bweenzuma mbutulaabo aJehova.—Int. 37:8.

13. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti twiinkilile kunembo katuli kulisimya chiindi nitutajatwi kabotu?

¹³ Nikuba oobo, tatukonzyi pe kutobelezya chikozyano chaJesu munzila iimaninide. Chimwi chiindi, tulakonzya kuchita naakuti kwaamba zimwi zintu zinga zyazoopa kuti tulisole. (Jak. 3:2) Alubo chimwi chiindi kutajatwa kabotu nkubatuchita bamwi kulakonzya kupa kuti tumvwe kuchisa akupa kuti tukataazikane kwabuumi bwesu boonse mubwiime bwazintu oobuno. Kuti kazili zyakakuchitikila eezi, baachoonzyo chakuti Jehova ulizizi nzulikuswaana. Alubo Jesu ooyo wakatajatwa kabotu ulizi mbulimvwa. (Heb. 4:​15, 16) Alubo Jehova wakatupa malayilile aali muJwi lyakwe aatugwasya chiindi nitwatajatwa kabotu. Atulange-lange mavesi aabili aajanika mubbuku lyaBaroma aakonzya kutugwasya.

“BUKALI AMUBUSIILE NDAWU”

14. Majwi aakuti “bukali amubusiile ndawu” aambaanzi? (Baroma 12:19)

¹⁴ Bala Baroma 12:19. Chiindi mwaapostoli Pawulu naakaamba kuti “bukali amubusiile ndawu,” mbubwani bukali mbwaakali kwaamba? Kweendelana anzilulikwaamba lugwalo oolu, bukali oobo mbubwaJehova. Tubusiila ndawu bukali bwaJehova kwiinda mukumusiila kuti we asale kuti uzoobweeta lili bululami akuti uzoobweeta biyeni. Mukwesu uutegwa John wakajatwa munzila iitali kabotu, wakaamba kuti: “Ndakeelede kulinyona munzila njindakali kunyemaayo kuchitila kuti nditachiti chimwi chintu chibi, pesi eezi teezyakali zyuuba pe. Lugwalo lwa Baroma 12:19 lwakandigwasya kuti ndilindile Jehova.”

15. Nkamboonzi nikuyandikana kuti Jehova abambulule penzi? Amba chikozyano.

¹⁵ Tulagwasikana kuti twalindila Jehova kuti abambulule penzi. Kuti twachita oobo, tatukookataazikana loko pe, alubo tatukoonyema pe mbuli mbutwalinoomvwa chiindi nitwalinooyezya kubambulula penzi eeli katuli aatulikke. Jehova ulatugwasya. Utubuzya kuti tumulindile alubo utusyomezya kuti uzookubambulula kutajatwa kabotu nkutuswaana. Kuti twachisyoma chisyomezyo chaJehova chakuti uzoobapa nzibeelede batabajati kabotu bamwi, tatweelede kukkala katunyemede nkaambo tulizi kuti Jehova uzoochita zilikabotu. Eezi nzizyo zyakagwasya John waambwa mufuka lyayinda. Wakaamba kuti, “Kuti ndalindila Jehova kuti abambulule penzi lyangu kulaba mpindu mpati kwiinda yalikunooba kuti ndalibambulula andikke.”

 “AMWIINKILILE KUNEMBO KUZUNDA BUBI KWIINDA MUKUCHITA ZIBOTU”

16-17. Nkombyo itugwasya biyeni kuti “tuzunde bubi kwiinda mukuchita zibotu”? (Baroma 12:21)

¹⁶ Bala Baroma 12:21. Pawulu wakasungwaazya maKkristu kuti ‘biinkilile kunembo kuzunda bubi kwiinda mukuchita zibotu.’ Munkambawuko yakwe Yakuchilundu, Jesu wakaamba kuti: “Amwiinkilile kunembo kuyanda basinkondonyokwe akukombela aabo bamupenzya.” (Mt. 5:44) Eezi nzizyo loko nzyaakachita. Majwi aaya atuyiisya Jesu mbaakalisimya naakali kupenzegwa chiindi naakagankaminwa aachisamu chakupenzezya amasooja bakuRoma. Tulakonzya kuyeeyela mbaakali kulisimya chiindi naakali kumvwa kuchisa anaakali kuubulwa anaakatajatwa kabotu.

¹⁷ Jesu taakazundwa aakutajatwa kabotu nkwaakaswaana. Kwiinda kuti akumbile kuti masooja aaba basubulwe, wakakomba kati: “Taata, balekelele, nkaambo tabazizi pe nzibalikuchita.” (Lk. 23:34) Chiindi nitukombela bantu batatujati kabotu, zipa kuti tutabaangili nkoto pe akubanyemena. Alubo tulababona munzila iilikabotu bantu aaba batubisizya.

18. Kukomba kwakamugwasya biyeni Alberto aJohn kuti balisimye nibakatajatwa kabotu?

¹⁸ Kukomba kwakagwasya bakwesu babili baambidwe musule kuti balisimye nibakatajatwa kabotu. Alberto wakaamba kuti: “Ndakakombela bakwesu bakatandijata kabotu. Ndakakomba kuli Jehova kwaziindi zyiingi kuti andigwasye kuti ndileke kubanyemena akaambo kanzibakandichitila.” Alberto wakasaanguna lubo kukomba Jehova kasyomeka. John wakaamba kuti: “Kwaziindi zyiingi ndakali kukombela mukwesu wakandinyemya. Kukomba kwakandigwasya kuti ndimubone munzila iilikabotu akuti nditamunyemeni pe. Alubo kukomba kwakandipa kuti ndibe aaluumuno lwamumizeezo.”

19. Niinzi nzitweelede kuchita katuchili munyika eeyi mbi? (1 Petro 3:​8, 9)

¹⁹ Kufumbwa katuchili munyika eeyi mbi, tulakonzya kutajatwa kabotu. Kufumbwa zyiimo zibi nzitwaswaana tatweelede kuleka pe kukomba kuli Jehova kuti atugwasye. Alubo tweelede kuchita mbuli mbaakachita Jesu naakatajatwa kabotu abamwi. Alubo tweelede kwiinkilila kunembo katubelesya malayilile aali muJwi lyaLeza. Kuti twachita oobo, tulakonzya kuba aachoonzyo chakuti Jehova unootulongezya.—Bala 1 Petro 3:​8, 9.