Skip to content

Skip to table of contents

Atusyome Muzulwidi Wesu—Kristu

Atusyome Muzulwidi Wesu—Kristu

“Mwiyi wanu ngumwi, ngu-Kristo.”—MT. 23:10.

NYIMBO: 16, 14

1, 2. Mbuubuli buyumu-yumu Joshuwa mbwaakaswana Musa naakafwa?

JOSHUWA wakachili kwaayeeya majwi aaJehova aakuti: “Musa mulanda wangu wafwa. Lino buka, uzubuke oyu mulonga wa-Jordano, uwe abantu aba boonse, kuti muye kunyika ilya njinti bape bana ba-Israyeli.” (Jos. 1:1, 2) Ooku kwakali kuchincha kupati loko kuli Joshuwa nkaambo wakali aminyaka iili 40 kali mubelesi waMusa!

2 Kulakonzeka kuti Joshuwa wakali kukataazikana kuti maIsrayeli bakali kuyoozumina na kuzulwidwa anguwe, mbukunga bakazibide kuzulwidwa aMusa. (Dt. 34:8, 10-12) Kalipandulula makani aali muli Joshua 1:1, 2, limwi bbuku lipandulula makani aamuBbayibbele lyakati: “Kuchinchwa kwamuzulwidi chiindi naakuti mazubaano muchisi, nchiimwi chintu chiyumu alubo cheeta mapenzi.”

3, 4. Tuzi biyeni kuti Leza taakamulekelezya pe Joshuwa alubo nguuli mubuzyo ngutukonzya kulibuzya?

3 Kulakonzeka kuti Joshuwa wakali kuyoowa pesi mumazuba mache aakatobela, wakasala chabusongo. (Jos. 1:9-11) Leza taakwe naakamulekelezya pe Joshuwa. Kweendelana amakani aamuBbayibbele, Jehova wakazulwida Joshuwa abakombi bakwe kabelesya mungelo wakali kumwiiminina. Kweelede kuti mungelo ooyu nguIjwi, MwanaaLeza Mutaanzi kuzyalwa.​—Kul. 23:20-23; Joh. 1:1.

4 Kabagwasigwa aJehova, maIsrayeli bakazumina kuzulwidwa aaJoshuwa nikuba kuti bakali baba achiindi chilamfu kabazulwidwa aMusa. Andiswe tulikupona muchiindi chakuchincha kwazintu nkinkaako, tulakonzya kulibuzya kuti: “Mbukunga mbunga yaLeza ilikwiinkilila kunembo, nkamboonzi nitweelede kusyoma kuti Jesu nguuMuzulwidi wesu mazubaano?” (Bala Matayo 23:10.) Lino atulange-lange Jehova mbaakazulwida bakombi bakwe bachiindi zintu nizyakachincha.

KUZULWIDA BAKOMBI BALEZA KUYA KUKKENANI

5. Niinzi chakachitika Joshuwa naakasika afwiifwi amuunzi waJerikko? (Langa chifanikisyo chili kumatalikilo achiiyo.)

5 MaIsrayeli mbubakazubuka biyo mulonga waJordani, Joshuwa wakachitikilwa chimwi chintu chiyoosya. Naakasika afwiifwi amuunzi waJerikko, wakaswaana muntu wakajisi panga. Akaambo kakuti taakamuzi pe muntu ooyo, Joshuwa wakamubuzya kuti: “Sa uli wesu nanka uli wabasinkondoma?” Joshuwa wakagamba silumamba ooyo naakalipandulula. Muntu ooyo wakali “silutwe wamakamu aa-Jehova,” wakali kukwabilila bakombi baLeza. (Bala Joshua 5:13-15.) Nikuba kuti amwi magwalo atondeezya kuti Jehova nguwe wakali kwaambuula aJoshuwa mulomo mpande pesi zilaantanganana kuti aachiindi eechi, Leza nguwe wakali kwaambuula kabelesya mungelo wakali kumwiiminina mbuuli mbaakali kuchita chiindi.​—Kul. 3:2-4; Jos. 4:1, 15; 5:2, 9; Inc. 7:38; Gal. 3:19.

6-8. (a) Nkamboonzi amwi malayilile aaJehova naakali kubonekaanga taagwasyi mumeso aabantu? (b) Niinzi chitondeezya kuti malayilile aaya akali aabusongo akuti akasika kuchiindi cheelede? (Langa makani aamunsi.)

6 Mungelo wakali kubazulwida wakapa Joshuwa malayilile aamvwisisika akali kutondeezya mbaakeelede kuchita kuti azunde muunzi waJerikko. Kumasaangunino kulakonzeka kuti malayilile aaya akali kubonekaanga taagwasyi pe. Muchikozyano, Jehova wakalayilila kuti baalumi boonse bapalulwe zyakali kuyoopa kuti batakonzyi kuchita imwi milimu kwamazuba mache. Eechi chiindi chakali kweelela na kuti baalumi aabo bapalulwe?​—Matl. 34:24, 25; Jos. 5:2, 8.

7 Kulakonzeka kuti basilumamba bamaIsrayeli bakali kulibuzya kuti bakali kuyoozikwabilila biyeni mpuli zyabo kuli basinkondonyina mbukunga teebakachili kukonzya pe kulwana. Chakutayeeyela, bakamvwa mulumbe wakuti muunzi waJerikko ‘wakajalidwe loko nkaambo kabana baIsrayeli.’ (Jos. 6:1) Zilaantanganana kuti mulumbe ooyu wakapa kuti maIsrayeli basyome malayilile aaLeza.

8 Kuyungizya waawo, maIsrayeli bakaambilwa kuti batawulwani pe muunzi waJerikko pesi bakabuzigwa kuti kabawuzyunguluka kamwi kwamazuba aali 6 pesi mubuzuba bwachi7 bakeelede kuuzyunguluka kwaziindi zili 7. Kulakonzeka kuti bamwi basilumamba bakayeeya kuti, ‘Tazibeleki pe eezi, nkulikataazya luzutu!’ Pesi Muzulwidi wamaIsrayeli wakatali kuboneka ameso, wakalizi nzyaakali kuchita. Eezi teezyakasimya lusyomo lwamaIsrayeli luzutu pesi zyakapa kuti batabalwani basilumamba bakuJerikko bakali amanguzu.​—Jos. 6:2-5; Heb. 11:30. *

9. Nkamboonzi nitweelede kutobela malayilile ngitupegwa ambunga yaLeza? Amba chikozyano.

9 Twiiyaanzi kumakani aaya? Chimwi chiindi tulakonzya kutakumvwisisisya kuchincha kwazintu mumbunga yaJehova. Muchikozyano, amwi twakali kuyeeya kuti takuli kabotu kubelesya mafooni amatebbuleti nitwiiya atulikke, mumulimu wakukambawuka naakuti kumiswaangano yachiKristu. Pesi lino twakabona mbukugwasya kwaabelesya kuti kazikonzeka. Kubona mbukugwasya kubelesya zibelesyo eezi, kupa kuti tube alusyomo lusimide akuti tujatane nikuba kuti chiindi teetwakali kusyoma kuti zilakonzya kutugwasya.

KRISTU MBAAKAZULWIDA MUMWAANDA WAMUNYAKA WAKUSAANGUNA

10. Ngwani wakali kuzulwida muswaangano mupati wakabunga keendelezya wakachitwa kuJerusalemu?

10 Kakwiindide minyaka iili13 Kkorneliyo kali waba muKristu, bamwi maKristu maJuda bakachili kwaamba kuti kupalulwa kuchiyandikana. (Inc. 15:1, 2) Nikwakaba kutamvwanana kuAntiyokkiya, kwakachitwa mabambe aakuti Pawulu atole kaambo aaka kukabunga keendelezya kakali kuJerusalemu. Pesi ngwani wakali kuzulwida? Pawulu wakati: “Nkaambo kaciyubunuzyo ncindakainka.” Zili antanganana kuti Kristu nguwe wakazulwida bamukabunga keendelezya kuti babambulule kutamvwanana ooku.​—Gal. 2:1-3.

Kristu nguwe wakali kuzulwida mbungano mumwaanda wamunyaka wakusaanguna (Langa fuka 10 a11)

11. (a) Nkuukuli kutamvwanana kwakaba kumaKristu maJuda atala akupalulwa? (b) Pawulu wakatondeezya biyeni kuti wakaziswiilila zyakaambwa abaalu bakuJerusalemu? (Langa makani aamunsi.)

11 Kabatobelezya malayilile aKristu, bamukabunga keendelezya bakaamba chaantanganana kuti maKristu bakatali maJuda teekwakali kuyandikana kuti bapalulwe. (Inc. 15:19, 20) Pesi nikwakiinda minyaka myiingi kayibambulwidwe nkani eeyi, maKristu maJuda bakachili kubapalula bana babo. Baalu bakuJerusalemu nibakamvwa makani atali ngawo atala aPawulu aakuti taakali kubamba Mulawu waMusa, bakamupa malayilile aakali kuyootondeezya kuti ulawulemeka mulawu. * (Inc. 21:20-26) Bakamubuzya kuti ayinke abaalumi bane kutempele kuchitila kuti bantu babone kuti wakali ‘kubamba mulawu.’ Zyakali kuchita kuti Pawulu ataswiilili makani aaya ngibakamubuzya baalu bakuJerusalemu kaamba kuti bulewusi bwakali kumaKristu maJuda nkaambo teebakali kwaamvwisisisya makani ali atala akupalulwa. Nikuba boobo, Pawulu wakalibombya alubo wakaaswiilila malayilile akazwa kubaalu kuchitila kuti kube kujatana akati kamaKristu. Tulakonzya kulibuzya kuti, ‘Nkamboonzi Jesu naakakalekela kaambo aaka kuti kakkale kwachiindi chilamfu kakatabambululwidwe kakuli lufu lwakwe lwakapa kuti Mulawu waMusa uleke kubeleka?’​—Kol. 2:13, 14, NW.

12. Nkamboonzi Kristu naakazumizya kuti kwiinde chiindi chilamfu kuti nkani yakupalulwa ibambululwe?

12 Bamwi zilakonzya kubatolela chiindi kuti batambule kumvwisisisya kupya. MaKristu maJuda bakali kuyandikana chiindi chiingi kuti bachinche maboneno aabo. (Joh. 16:12) Bamwi kwakali kubayumina kumvwisisisya kuti kupalulwa teechakachili chitondeezyo chakuti mbantu basalidwe aaLeza. (Matl. 17:9-12) Pesi bamwi bakali kuyoowa kuti balakonzya kupenzegwa muchilawu chabo akaambo kakuchita zisiyene abamwi maJuda. (Gal. 6:12, NW) Mukuya kwachiindi, Kristu wakazoopa amwi malayilile kwiinda mumagwalo aakalembwa aaPawulu.​—Rom. 2:28, 29; Gal. 3:23-25.

KRISTU UCHIZULWIDA MBUNGANO YAKWE

13. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tusyome kuzulwidwa aaKristu mazubaano?

13 Kuti kakuli kumwi kuchincha nkututamvwisisisyi kulikuchitika mumbunga mazubaano, tweelede kuyeeyesesya Kristu mbaakazulwida chiindi. Kuzwa mumazuba aaJoshuwa amumwaanda wamunyaka wakusaanguna, Kristu ulikupa bakombi baLeza malayilile aagwasya alubo aabakwabilila kabali mbunga, kuti babe alusyomo lusimide akuti bakkale kabajisini.​—Heb. 13:8.

14-16. Malayilile Kristu ngatupa kabelesya “muzike musyomesi uucenjede” atondeezya biyeni kuti uyanda kuti lusyomo lwesu lusime?

14 Luyando Jesu ndwalaalo kulindiswe muzintu zyabukombi lulalibonia mumalayilile ngatupa muchiindi cheelede kabelesya “muzike musyomesi uucenjede.” (Mt. 24:45) Marc, mwaalumi uuli abana bali 4 wakati: “Saatani ulikunyongania mbungano kwiinda mukulwana mpuli. Mbukunga twakasungwaazigwa kuti katuchita kukomba kwampuli mviki amviki nkinkaako, kwakawuba kukwabilila mpuli zyesu.”

15 Kubona Kristu mbalikutuzulwida kutugwasya kumvwisisisya kuti uyanda kuti lusyomo lwesu lusime. Mwaalu uutegwa Patrick wakati: “Kumatalikilo bamwi teebakali kukuyanda pe kunjila muswaangano wakukambawuka wakali kuchitwa kumamanino amviki kabali mutubunga twabo. Pesi mabambe aaya atondeezya bumwi bube Jesu mbwalaabo bwakuba aluzyalo kubantu. Bakwesu abachizi bakali abweeme naakuti bakatali kwiinka kukukambawuka chiindi chiingi, bakabotelwa alubo zyakabagwasya kuti basime mubukombi.”

16 Alubo Kristu ulikutugwasya kuti tukkale katuubikkila maanu mulimu wakukambawuka nkaambo nguumulimu uuyandikana loko ulikuchitwa munyika mazubaano. (Bala Marko 13:10.) André wakaba mwaalu lino-lino, wakali kukutobelezya kuchinchwa kuli kuchitwa mumbunga yaLeza kuzwa chiindi. Wakati: “Kuchesegwa kwabantu babelekela mumawofesi aamitabi kutuyeezya kuti chiindi chamana akuti tweelede kubeleka changuzu mumulimu wakukambawuka.”

ATUSWIILILE BUZULWIDI BWAKRISTU

17, 18. Nkamboonzi nitweelede kuyeeyesesya atala abubotu mbutujana akaambo kakuchincha kwakachitika mumbunga?

17 Malayilile ngitulikupegwa aMwaami wesu Jesu Kristu ulikweendelezya, atondeezya kuti utubambilide zintu zibotu kunembo. Atubone mbukwatugwasya kutobelezya kuchincha kwazintu kulikuchitwa mumbunga. Mukukomba kwampuli, mulakonzya kwaambuula mbukwamugwasya kuchincha kwakachitika kumiswaangano yambungano naakuti mumulimu wakukambawuka.

Ulikubeleka changuzu na kuti ugwasye bamumpuli yako abamwi kuti beende amwi ambunga yaJehova? (Langa fuka 17 a18)

18 Kubona mbukutugwasya kutobelezya malayilile ngitupegwa mumbunga yaJehova kupa kuti twaatobelezye katubotelwa. Kulatubotezya kuziba kuti tatubelesyi mali nyingi yakupulinta mabbuku miingi mbuuli mbutwakali kuchita chiindi nkaambo tulikubelesya tekkinoloji yamazubaano kuti tukambawukile bantu biingi makani aaBwaami. Kuziba makani aaya kutugwasya kuti tukambawuke katubelesya mabbuku amavidiyo aali mumatebbuleti amafooni eesu. Kuchita oobo kutugwasya kuti tugwasyanie aKristu uyanda kuti zipo zisangwa zibelesegwe kabotu.

19. Nkamboonzi nitweelede kutobelezya malayilile aaKristu?

19 Kutobelezya malayilile aaKristu kupa kuti tusimye lusyomo lwabakombima akuti tukkale katujisini. Kayeeyesesya atala akuchesegwa kwabantu babelekela mumaBbeteli aali munyika zisiyene-siyene, André wakati: “Maboneno mabotu ngibalaawo bakwesu bakazwa aaBbeteli bakazumina kuchincha ooku alandisungwaazya akundigwasya kuti ndikkale kandisyomeka. Bali kweendaamwi angolo yaJehova nkaambo balabotelwa kufumbwa milimu njibapegwa.

ATUSYOME MUZULWIDI WESU

20, 21. (a) Nkamboonzi nitweelede kusyoma Kristu Muzulwidi wesu? (b) Nguuli mubuzyo ngutuyoolanga-langa muchiiyo chitobela?

20 Lino-lino Muzulwidi wesu uusalidwe Jesu Kristu, ‘uyoozunda akumaninsizya kuzunda kwakwe’ alubo ‘uyoochita zintu zigambya.’ (Ciy. 6:2; Int. 45:4) Nikuba lino, Kristu ulikutugwasya kuti tulibambile nzituyoochita munyika mpya, kuyiisya bantu batakabusigwe akubambulula nyika eeyi kuti ikabote.

21 Mwaami wesu ulikweendelezya uyootuzulwida kuti tukanjile munyika mpya kuti twamusyoma nikuba zintu nizichincha. (Bala Intembauzyo 46:1-3.) Chimwi chiindi kuchincha kulakonzya kutuyumina kapati kuti kwachitika katutayeeyeli. Kujana twachita biyeni kuti tusyome Jehova chakumaninina katuli aluumuno lwamumoyo? Mubuzyo ooyu uyoosandulwa muchiiyo chitobela.

^ par 8 Basikulanga-langa makani aachiindi bakajana zilyo zyiingi kutongo lyamuunzi waJerikko, zitondeezya kuti bantu bamuJerikko bakatebula pesi teebakazilya pe. Mbukunga maIsrayeli bakabuzigwa kuti batabwezi zintu zyakali mumuunzi ooyu, nkinkaako eechi chakali chiindi chibotu kumaIsrayeli kuti bawuzunde muunzi ooyu nkaambo chakali chiindi chakutebula akuti kwakali zyilyo zyiingi mumyuunda yamuunzi ooyu.​—Jos. 5:10-12.

^ par 11 Langa kabbokesi kati Paul Humbly Meets a TestmuNgaziyakulinda yaChikuwa yamuMarch 15, 2003, peji 24.